بیماری‌های مقاربتی کشنده
بیماری‌های مقاربتی (STDs) در اغلب اوقات از طریق رابطه ی جنسی ایجاد می شوند. این بیماری‌ها در دسته واگیردارترین بیماری ها قرار دارند.
STD ها به عنوان گروهی از بیماری های جدی، به درمان نیاز دارد. انجام غربالگری برای افراد در معرض خطر برخی از عفونت ها، مثل سیفلیس توصیه شده است. برخی از بیماری‌های مقاربتی مثلHIV قابل درمان نیستند و ممکن است برای زندگی فرد نیز تهدید کننده باشند. با آگاهی و آموزش بیشتر در زمینه ی این دسته از بیماری ها، امکان یادگیری نحوه ی محافظت و مراقبت در برابر آن‌ها فراهم شده است.
انواع بیماری‌های مقاربتی یا STDs:
- HIV
- هپاتیت
- تریکومونیازیس
- زگیل ناحیه ی تناسلی
- تبخال (هرپس)
- سوزاک
- کلامیدیا
- سیفلیس
- HPV
- گال
- شپش ناحیه ی تناسلی
- زگیل آبکی (molluscum contagiosum)
- لنفوگرانولوما ونرئوم (lymphgranuloma venereum)
انواع STDs غیرقابل درمان:
اغلب موارد STDs بوسیله ی مصرف آنتی بیوتیک ها یا داروهای ضد ویروس قابل درمان هستند. با این حال؛ هنوز 4 نوع غیرقابل درمان در این گروه بیماری ها وجود دارد:
هپاتیت B:
این بیماری یکی از عوامل اصلی ایجاد کننده ی سرطان کبد می باشد. نوزادان معمولا واکسن این ویروس را هنگام تولد دریافت می کنند. اما؛ بسیاری از افراد متولد قبل از سال 1991میلادی احتمال دارد که این واکسن را دریافت نکرده باشند.
اکثر موارد ابتلا به هپاتیت B علامتی ندارد و بدن اغلب افراد بزرگسال قادر است تا به تنهایی با این عفونت مبارزه کند. داروهای ضد ویروسی و تعدیل کننده های سیستم ایمنی می توانند به کاهش آسیب ویروسی در کبد کمک کنند.
تبخال (هرپس):
تبخال یکی از دو بیماری مقاربتی مزمن و ویروسی و بسیار شایع است. طبق پیش بینی های انجام شده بیش از 500 میلیون فرد در سراسر جهان به تبخال مبتلا هستند.
تبخال از طریق تماس پوست با پوست منتقل می شود و بسیاری از افراد مبتلا ممکن است از وجود این بیماری بی اطلاع باشند؛ چراکه هیچ علامتی ندارد. اما درصورت وجود علائم، به شکل زخم های دردناک در اطراف اندام تناسلی یا مقعد ظاهر می شوند. خوشبختانه تبخال با مصرف داروهای مناسب بسیار قابل درمان می باشد.
HIV:
این عفونت نیز جزو موارد مزمن است. با پیشرفت پزشکی بسیاری از مبتلایان به HIV می توانند زندگی طولانی و سالمی داشته باشد و عملا هیچ خطری برای آلوده کردن دیگران از طریق رابطه ی جنسی ندارند.
درمان اصلی HIV درمان ضد رتروویروسی است که میزان HIV درخون را به سطوح غیرقابل تشخیصی کاهش می دهد.
HPV:
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) بسیار شایع است و از هر 10 فرد فعال از نظر جنسی، 9 نفر به آن مبتلا می شوند. حدود 90 درصد از منبع این عفونت پس از گذشت دو سال از شناسایی آن از بین می رود. با این حال، این بیماری هنوز غیرقابل درمان است و در برخی موارد ممکن است به زگیل تناسلی، سرطان دهانه ی رحم و سرطان دهان منجر شود.
بسیاری از کودکان برای محافظت در برابر این عفونت واکسینه می شوند. زنان نیز با انجام تست پاپ اسمیر در هرچند سال یکبار می توانند ابتلا به این عفونت را بررسی کنند. زگیل تناسلی با استفاده از کرم، نیتروژن مایع، اسید یا جراحی جزئی قابل رفع است.
خطر پنهان عدم درمان:
اگرچه ابتلا به بیماری های مقاربتی که بدون علامت هستند و تا الان تشخیص داده نشده اند، ممکن است بی خطر به نظر برسند. اما، این عفونت ها هنوز هم قادر به ایجاد آسیب قابل توجه در فرد می باشند. عدم درمان عفونت احتمال ناباروری و همچنین، افزایش خطر ابتلا به سرطان و عفونت HIV را به دنبال خواهد داشت.
تاثیر برباروری:
از آنجایی که عفونت های مقاربتی بر دستگاه تناسلی تاثیرگذار هستند، یکی از شایع ترین عوارض عدم درمان این دسته از عفونت ها، آسیب به اندام تناسلی فرد است. این مسئله شامل مردان نیز می شود ولی در زنان بیشتر شیوع دارد. بیماری التهابی لگن (PID) که دراثرعفونت رحم، لوله های فالوپ و تخمدان ها ایجاد می شود، ممکن است باعث تورم و زخم شدن این اندام شود. دررابطه با این تورم وجود هیچگونه درد، و یا درد شدید شکمی محتمل است. PID به طور ویژه درعفونت های حاصل از کلامیدیا و سوزاک شیوع دارد. PID به احتمال زیاد در اثر پاسخ ایمنی قوی و مخرب به این پاتوژن ها، با حدود 10 تا 15 درصد از عفونت های کلامیدیای درمان نشده در زنان ایجاد شده است.
التهاب و جراحت حاصل از این عفونت می تواند دائمی و موثر بربارداری های بعدی فرد باشد. به طورمثال؛ درپی ایجاد زخم لوله های فالوپ احتمال انسداد و جلوگیری از انتقال تخمک لقاح یافته به رحم و درنهایت؛ بارداری خارج از رحم وجود دارد. این حالت برای جنین درحال رشد و حتی شاید مادر، کشنده است. درصورت شدت جراحت نیز ممکن است فرد نابارور گردد.
خطر سرطان:
بسیاری از عفونت های مقاربتی درافزیش خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان موثر شناخته شده اند. مرتبط ترین انواع این عفونت ها دررابطه با بیماری سرطان، ویروسHPV است. غالب موارد ابتلا به سرطان دهانه ی رحم دراثر ابتلا به این ویروس اتفاق می افتد. بافت های متاثر از این ویروس محدود به دهانه ی رحم و فقط در زنان نیستند.HPV می تواند باعث ایجاد حالت سرطان در هربافت عفونی دیگر مثل: گلو، مقعد، فرج، واژن و آلت تناسلی مردان شود.
ویروس HBV (هپاتیت B)هم شایع ترین عامل خطرزا در ایجاد سرطان کبد است. افرادی که درگیر این عفونت هستند بین 25 الی 40 درصد در معرض خطر سرطان کبد می باشند.
افراد مبتلا به HIV، به طور قابل توجهی در معرض خطر ابتلا به بسیاری از سرطان های مختلف از جمله: سارکوم کاپوسی، لنفوم غیرهوچکین، سرطان دهانه ی رحم و ریه هستند. این موضوع احتمالا ناشی از پاسخ ضعیف سیستم ایمنی به دلیل ابتلا به عفونت HIV است که از حمله ی سیستم دفاعی بدن به ویروس های سرطان زا یا دیگر سلول های سرطانی جلوگیری می نماید.
عوامل خطرزا:
- داشتن بیش از یک شریک جنسی
- رابطه ی جنسی با فردی که شرکای جنسی زیادی داشته است.
- عدم استفاده از کاندوم حین رابطه
- استفاده از سوزن مشترک حین تزریق داروهای وریدی
راه های انتقال:
- رابطه ی جنسی واژینال، آنال (مقعدی) یا اورال (دهانی)
- تماس با اشیا مرطوب یا توالت فرنگی آلوده
میکروارگانیسم هایی که موجب بیماری های مقاربتی می شوند در مایع منی، خون، ترشحات واژن و گاهی بزاق پنهان می باشند. بیشتر این ارگانیسم ها از طریق رابطه ی جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی منتقل می شوند اما درمورد برخی از آن ها، مثل مواردی که منجر به تبخال و زگیل تناسلی می شوند، امکان انتقال از راه تماس پوستی نیز وجود دارد. استفاده از وسایل شخصی مشترک مثل: مسواک یا تیغ هم احتمال دارد باعث ابتلا به هپاتیت B گردد.
تشخیص بیماری‌های مقاربتی کشنده:
تشخیص بیماری‌های مقاربتی تنها براساس علائم عملی دشوار است بنابراین؛ می بایست آزمایشات و معاینات توسط پزشک متخصص انجام گردد.
باتوجه به نوع بیماری مقاربتی مشکوک، این آزمایشات می تواند شامل موارد زیر باشد:
- معاینات فیزیکی
- سواب یا نمونه بردای از مایعات بدن
- آزمایش خون
- روش های تخصصی مثل: کولپوسکوپی
مطالب مشابه:
بیماری‌های مقاربتی در سالمندان
ارتباط بیماری‌های مقاربتی با کمردرد
تفاوت علائم STD و عفونت قارچی
STD چیست؟
سوالات رایج HPV زگیل تناسلی
منابع: healthline, webmd, everlywell, asm
