بیماری‌های مقاربتی در سالمندان

ممکن است بسیاری از ویژگی های فردی با افزایش سن دچار تغییر شوند. اما این تغییرات به معنای ضرورت در تغییر رفتار جنسی نیست. بسیاری از سالمندان با افزایش سن از یک زیست جنسی فعال لذت برده که می تواند باعث افزایش عزت نفس و کیفیت زندگی فرد نیز شود. با این حال، اهمیت سلامت جنسی، با افزایش سن از بین نرفته و بنابراین؛ هنوز ‌هوشیاری و آگاهی در زمینه محافظت و سایر دغدغه های مربوط به سلامت جنسی‌، الزامی ‌است. افراد مسن نیز می بایست به اندازه جوانان در رابطه با بیماری های ‌مقاربتی (STDs) که ‌غالبا به ‌جای ‌عفونت‌های ‌جنسی (STIs) استفاده ‌می‌شود، دغدغه مند باشند. صرف نظر از سن فرد در هنگام تشخیص، موارد خاصی در مورد بیماری های مقاربتی وجود داشته که افراد مسن، فارغ از جنسیت، می بایست با افزایش سن نسبت به آنها آگاهی یابند.

میزان شیوع بیماری‌های مقاربتی در سالمندان

در حالی که بالاترین آمار STDs در میان افراد 15 الی 24 سال گزارش شده است، تعداد موارد ابتلای سالمندان رو به افزایش است. بر اساس اطلاعات مرکز کنترل و پیشگیری بیماری (CDC)، میزان بروز کلامیدیا، سوزاک و سیفلیس در میان افراد 65 سال و بالاتر در ایالات متحده، نسبت به دهه اخیر، نزدیک به دو برابر شده است.

شبکه ای دیگر در زمینه سلامت بیان کرده است که افراد مسن نیز در زمینه ‌درمان بیماری های مقاربتی در مطب بیشترین افزایش را‌ داشتند که برای درمان سوزاک، سیفلیس، هرپس سیمپلکس، هپاتیت B و تریکومونیازیس بیش از 20% در طول سال های 2014 تا 2017 رشد داشته است.

دلیل افزایش بیماری‌های مقاربتی در سالمندان

این موضوع که بیماری های مقاربتی در میان سالمندان در حال افزایش است جای تعجب دارد. برای جوانان و نوجوانان رابطه جنسی سالم تاکید شده و این موضوع کمتر در میان افراد مسن عنوان می شود. بنابراین، به آسانی می توان سالمندانی را مشاهده نمود که احتمال دارد خود را از‌ مراقبت جنسی به اندازه‌ی ‌دوران‌ جوانی بی نیاز بدانند.

در واقع، بر اساس گزارشات، بزرگسالانی که همسر خود را از دست داده و یا متارکه نمودند، تمایل بیشتری برای انجام آزمایشات مقاربتی داشته اند. همچنین ممکن است این احساس نیاز را در سال های جوانی خود نداشته باشند. این مسئله، زمانی تشدید می شود که بسیاری از افراد مسن مدعی هستند که در مورد بیماری های مقاربتی آگاهی نداشته و یا به دلیل شرم، تهمت و یا عوامل دیگر، از فرصت محدودی برای صحبت در مورد سلامت جنسی با پزشک خود برخوردار هستند.

در هر سنی استفاده از کاندوم برای جلوگیری از بیماری های مقاربتی ضروری است. اما کمترین میزان استفاده از آن در هر گروه سنی، به افراد نسل قدیم تعلق دارد. در واقع، در نظر سنجی ملی سلامت و رفتار جنسی (NSSHB) از میان تمامی شرکت کنندگان 50 سال و بالاتر، تنها توسط یک چهارم از افراد شرکت کننده استفاده از کاندوم همراه با شریک جنسی گزارش شده است. حتی در حالتی که بیش از 5% از شرکت کنندگان به ابتلای شریک جنسیشان به STIs درآخرین رابطه جنسی‌ خود اذعان داشتند.

علائم و نشانه های بیماری‌های مقاربتی در سالمندان

یکی از اولین اقداماتی که افراد مسن می توانند در جهت آموزش بهتر خود در رابطه با خطرات بیماری های مقاربتی انجام دهند، یادگیری علائم رایج است.

اگرچه این علائم می تواند از فردی به فرد دیگر و در نوع بیماری مقاربتی، متفاوت باشد، اما ممکن است که برخی شرایط فاقد علامت بوده و با وجود مبتلا بودن فرد، هیچ نشانه ای ظاهر‌ نشود.

در صورت شک به قرارگیری در معرض یک بیماری مقاربتی و عدم بروز هیچ نشانه ای، می بایست آزمایش انجام شود. زیرا حتی در صورت عدم بروز علائم، هنوز احتمال انتقال بیماری مقاربتی به شریک جنسی وجود دارد.

علائم کلامیدیا

کلامیدیا یک عفونت باکتریایی ناشی از کلامیدیا تراکوماتیس است. این بیماری از طریق تماس جنسی با آلت تناسلی، واژن، دهان یا مقعد شریک جنسی آلوده منتقل می شود. بسیاری از افراد مبتلا به این نوع باکتری علائم کمی از خود نشان میدهند یا اصلا علامتی ندارند. در افرادی که نشانه ها بروز پیدا می‌کنند، ممکن است از یک تا سه هفته پس از مواجهه، بیماری ‌آغاز گردد. این حالت به طور کلی خفیف بوده و با مصرف دارو قابل درمان است.

علائم عفونت کلامیدیا متنوع است؛ از جمله موارد زیر:

برای زنان:

• ترشحات غیرطبیعی واژن
• احساس سوزش هنگام ادرار

برای مردان:

• احساس سوزش هنگام ادرار
• احساس درد و تورم در یک یا هر دو بیضه‌ها (غیرشایع)
• ترشحات آلت تناسلی

علائم عفونت مقعدی:

• خونریزی
• ترشح
• درد مقعدی

نشانه های هرپس تناسلی

تبخال تناسلی که توسط ویروس هرپس سیمپلکس (HSV-1 و HSV-2)، ایجاد میشود، بسیار مسری است و می تواند از طریق رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی با فرد مبتلا منتقل شود. بسیاری از افراد درگیر با این بیماری به دلیل فقدان علائم و یا وجود نشانه های خفیف و غیرقابل توجه هرگز متوجه ابتلای خود نمی شوند.

نشانه های بیماری در هنگام بروز می تواند شامل موارد زیر باشند:

• خارش یا درد در اطراف اندام تناسلی، باسن و قسمت داخلی ران
• برجستگی های قرمز کوچک
• تاول یا زخم های باز‌ در‌ داخل و اطراف اندام تناسلی، ناحیه مقعد و ‌دهان
• هنگامی که زخم وجود دارد می تواند باعث ادرار ‌دردناک و درد یا‌ حساسیت ‌در ‌نواحی ‌آسیب دیده شود (تا زمانی که تاول‌ها فروکش پیدا کنند)

شیوع اولیه می تواند علائمی شبیه آنفولانزا، تب، دردهای عضلانی، سردرد و غدد لنفاوی متورم در‌کشاله ران ایجاد کند.

نشانه های سوزاک

سوزاک یک عفونت باکتریایی ناشی از نایسریا گونوره است که دستگاه تناسلی را درگیر کرده، اما احتمال دارد که مقعد، دهان،‌گلو و‌ چشم ها‌ را نیز ‌مبتلا کند. به طورکلی، علائم در ابتدا، یک تا چهارده روز پس از مواجهه با عامل بیماری ظاهر می‌گردند.

علائم و نشانه های سوزاک می‌توانند شامل موارد زیر باشد:

• احساس درد یا سوزش در‌ هنگام ادرار
• بیضه های متورم و دردناک
• ترشحات سفید، زرد یا سبز از آلت تناسلی
• افزایش ترشحات واژن
• خارش مقعد
• خونریزی بین دوره های قاعدگی
• اجابت مزاج دردناک روده

نشانه های هپاتیت C

هپاتیت C یک عفونت کبدی است‌ که توسط ویروس هپاتیت C ایجاد می شود (HCV).

HCV از طریق مواجهه در معرض خون یا مایعات بدن مبتلا به عفونت منتقل می شود. در حالی که قرارگیری در معرض تزریق مواد مخدر، رایج ترین راه انتقال است. رابطه جنسی با فرد مبتلا به HCV ممکن است ‌رخ بدهد.

بیش از نیمی از افرادی که به ویروس هپاتیت C مبتلا هستند، دچار عفونت طولانی مدت و مزمنی می گردنند که می تواند منجر به بیماری کبد و سرطان شود. در صورت تماس با عامل بیماری، احتمال اینکه هرگز علائمی بروز پیدا نکند وجود دارد. برای کسانی که علائم دارند، میانگین مدت زمان قرارگیری‌ در معرض ویروس‌تا شروع علائم فرد، 2 تا 12 هفته است.

علائم احتمالی هپاتیت C شامل موارد زیر است:

• درد یا ناراحتی شکمی، به خصوص قسمتی‌که کبد در سمت راست و زیر دنده های پایینی فرد قرار دارد.
• ادرار تیره
• خستگی
• تب
• خارش
• درد ‌مفصلی یا عضلانی
• حالت تهوع یا استفراغ
• زردی پوست و سفیدی چشم (یرقان)

نشانه های ویروس HIV

HIV در اثر عفونت با ویروس نقص ایمنی انسانی ایجاد شده و تا حد زیادی در توانایی طبیعی در مبارزه با باکتری ها مداخله می نماید. در صورت عدم درمان این بیماری، احتمال تشخیص نهایی ایدز یا سندرم نقص ایمنی اکتسابی وجود داشته و می تواند برای حیات فرد تهدیدکننده باشد.

گرچه احتمال دارد بسیاری از علائم مزمن HIV تا 10 سال پس از قرارگیری در معرض ویروس، بدون مصرف دارو، ظاهر نشوند، اما چندین نشانه ظاهر در مراحل اولیه (حاد) عبارتند از:

• خستگی
• تب
• گلودرد
• تورم غدد لنفاوی (این مورد در اغلب اوقات یکی از اولین نشانه های عفونت HIV است)
• زخم های دهانی

نشانه های ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)

HPV شایع ترین عفونت مقاربتی است و عموما هیچ نشانه و علامتی ندارد. برخی از انواع HPV ممکن است منجر به سرطان دهانه رحم در زنان و سایر سرطان های مربوط به این ویروس‌در زنان و مردان گردد. انواع دیگر این ویروس باعث زگیل تناسلی می شوند.

زگیل تناسلی می تواند به صورت تورم های کوچک، گوشتی یا خاکستری رنگ و در اطراف اندام تناسلی، و از نظر اندازه، به قطر یک میلی متر، یا به صورت خوشه هایی شبیه گل کلم تکثیر شود. این زگیل ها نیز می توانند علائم دیگری مانند ناراحتی یا خارش در اطراف دستگاه تناسلی ایجاد نمایند و احتمالا در حین مقاربت نیز خونریزی کنند.

نشانه های سیفلیس

سیفلیس یک عفونت باکتریایی بوده که بوسیله باکتری ترپونما پالیدوم ایجاد می گردد. این عفونت می تواند اندام تناسلی، پوست و غشاهای مخاطی را تحت تاثیر قرار دهد، اگرچه؛ در مراحل بعدی عفونت، قادر به درگیری سایر بخش های بدن، از جمله قلب و مغز نیز می باشد.

سیفلیس به مراحلی تقسیم میشود که هرکدام دارای علائم و نشانه های مربوط به خود می باشد. نشانه های احتمالی مربوط به مراحل اولیه و ثانویه سیفلیس شامل موارد زیر است:

• وجود کهیر یا بثورات پوستی با ویژگی های: رنگ قرمز یا قهوه ای مایل به قرمز، اندازه یک سکه کوچک، حاضر در هر ناحیه از بدن مثل کف دست و پا، که صرف نظر از درمان، 3 الی 6 هفته به طول بینجامد.
• بزرگ شدن غدد لنفاوی
• خستگی
• تب
• گلودرد
• سردرد

نگرانی های مربوط به بیماری‌های مقاربتی و سالمندان

هنگام تشخیص عفونت های مقاربتی در یک فرد سالمند، نگرانی های کمی در این گروه سنی وجود دارد و با افزایش سن، عملکرد سیستم ایمنی بدن در مقابله با بیماری ها و عفونت ها به طور طبیعی کاهش می یابد. ممکن است برخی از علائم STDs، مثل ادرار همراه با درد، تب، گلودرد و تورم غدد لنفاوی، با علائم عفونت دیگری اشتباه گرفته شود.

داروهایی که برای بهبود عفونت های مقاربتی خاص استفاده می شوند ممکن است با داروهای دیگر تداخل پیدا کرده، بنابراین؛ مشورت با پزشک در رابطه با داروها حائز اهمیت است.

بدنامی که نسبت به بیماری ‌های مقاربتی‌در سالمندان، به ویژه نسبت به افرادی که چندین شریک جنسی فعال دارند، وجود دارد، شرایطی که در آن فرد سالمند به مراقبت های بهداشتی دسترسی نیست یا قادر به مراجعه به پزشک نمی باشد، می تواند گفت و گو در ‌مورد بیماری های مقاربتی یا سایر عوارض سلامت جنسی با پزشک را‌ دشوار سازد. در صورت سالمند بودن فرد و مواجهه‌ وی با یک بیماری مقاربتی، امکان و احتمال‌ دسترسی به گزینه هایی مثل انجام آزمایش در منزل و یا مشاوره‌ تلفنی یا آنلاین با پزشک قابل بررسی است.

مراقبت و پیشگیری از بیماری‌های مقاربتی در سالمندان

صرف نظر از سن، انجام هر امر قابل انجامی در جهت جلوگیری و محافظت در برابر ابتلا یا انتشار عفونت به شرکای جنسی، حائز اهمیت می باشد. یکی از راه های جلوگیری از ابتلا و سرایت STI، حفظ ‌یک رابطه طولانی مدت و تک همسری همراه با یک شریک جنسی غیرمبتلا است، اما این تنها راه ‌مراقبت نیست.

استفاده از کاندوم و سایر وسایل ‌حفاظتی

تصوری غلط و رایج در مورد فایده استفاده از‌ کاندوم فقط در جهت جلوگیری از بارداری وجود دارد. اما در واقع فواید آن بسیار بیشتر بوده و استفاده صحیح از ‌کاندوم لاتکس مردانه می تواند خطر ابتلا به STD که از طریق رابطه جنسی مسری است را کاهش دهد. لازم به ذکر است که احتمال دارد برخی از بیماری های مقاربتی (تبخال تناسلی، سیفلیس و HPV) بدون مقاربت و از راه تماس پوستی یا مخاطی منتقل شوند. اگرچه استفاده از کاندوم خطر ابتلا به STD را به طورکامل از بین نمی برد اما تاثیر فراوان آن ثابت شده است و استفاده از آن برای روال سلامت جنسی فرد و‌ شریک زندگی وی، ایده مناسبی است.

گفت و گوی صادقانه

ابتلا به یک بیماری مقاربتی موضوعی شرم آور نبوده و میلیون ها انسان بزرگسال هرساله ‌به یک بیماری جنسی مبتلا مشخص می شوند. بسیاری از این موارد با مصرف دارو قابل‌ درمان هستند. با این حال، این بدین معنا نیست که در صورت ابتلا به یکی از این موارد، پیش از داشتن رابطه جنسی، به ویژه اولین رابطه، با شریک جنسی خود در این مورد صحبت نداشته و او را از ابتلای خود به عفونت آگاه نسازید.

غربالگری ها و آزمایشات

عموما انجام غربالگری پاپ اسمیر و HIV، آزمایشات رایج مربوط به سلامتی افراد بالای 65 سال نیستند. در صورت سن بالای 65 سال و‌ داشتن چند شریک جنسی جدید، شریک جنسی مبتلا به STI یا به HIV، صحبت با پزشک در رابطه با گزینه های انجام آزمایش ‌حائز اهمیت است. در هر صورت آزمایشات  STI مهم هستند. لازم به ذکر است که بسیاری از متخصصان زنان می توانند از یک نمونه، انجام آزمایش چندین بیماری مقاربتی را درخواست کنند. اولویت قرار دادن سلامتی از این طریق، نه تنها در مراقبت فرد از خویش، یاری‌کننده است، بلکه برای شرکای جنسی وی نیز کمک رسان ‌خواهد بود.

افزایش آگاهی

عدم ابتلا به STI، به معنی عدم ابتلای همیشگی به این نوع عفونت نیست. آگاهی از موارد رایج STI، نحوه انتقال آن و عوامل افزایش خطر برای هر فرد، همه این موارد می تواند به آموزش فرد در زمینه محافظت بهتر از‌ خود در برابر این عفونت کمک کند و کسب دانش و آگاهی، برای فرد و کنترل این بیماری، خصوصا زمانی‌که یک بیماری مقاربتی به راحتی قابل انتقال است، بسیار ‌حائز اهمیت است.

مطالب مشابه:

بیماری های مقاربتی

راه های انتقال HPV

STD چیست؟

زگیل تناسلی

گارداسیل9 (واکسن 9 ظرفیتی ویروس پاپیلومای انسانی)

منبع: everlywell