Prolactin

پرولاکتین هورمونی است که از مغز و از غده هیپوفیز ترشح می‌شود. این هورمون در بدن همه افراد وجود دارد، اما در زمان بارداری به طور طبیعی میزان آن بالا میرود و چندین برابر میشود و در کل سیستم بدن اثر می‌گذارد. میزان هورمون پرولاکتین بر اثر عواملی مثل غده خوش‌خیم هیپوفیز، کم‌کاری تیروئید، افسردگی و استرس بالا می رود. در هنگام انجام آزمایش پرولاکتین دقت کنید که سطح این هورمون بر اثر عواملی مثل ورزش، خواب، جراحی، مصرف برخی از داروها و یا رابطه جنسی می تواند به طور موقت بالا رود.

رعایت دقیق نکات قبل از آزمایش هورمون پرولاکتین نتایج دقیق تری به همراه خواهد داشت. آزمایش پرولاکتین یا آزمایش PRL برای تعیین سطح پرولاکتین خون انجام می شود؛ این آزمایش در کسانی انجام می شود که مشکوک به بالا بودن پرولاکتین باشند . یعنی خروج شیر از سینه (گالاکتوره )، تاخیر در پریود، اختلالات بینایی و… داشته باشد.

هم چنین از این آزمایش برای تشخیص ناباروری و ناتوانی جنسی در مردان، تشخیص ناباروری در زنان، تشخیص تومور تولید کننده پرولاکتین (پرولاكتینوما) و… درخواست می شود .

کاربرد بالینی:

• برای تعیین دلیل ترشحات غیرطبیعی پستان، پریود نشدن خانم یا باردار نشدن خانم (ناباروری)
• در آقایان هنگامی که احتمال وجود مشکل در غده هیپوفیز باشد، این آزمایش انجام می شود. همچنین هنگامی که تمایل جنسی در مرد کم باشد یا در هنگام نعوظ مشکل وجود داشته باشد، برای بررسی مقدار پرولاکتین، آزمایش انجام می شود. همچنین هنگامی که مقدار تستوسترون در آقایان پایین است نیز این آزمایش انجام می شود.
• همچنین برای بررسی این که تومور موجود در غده هیپوفیز، پرولاکتین زیادی تولید می کند یا خیر، این آزمایش انجام می شود.

اثرات افزایش پرولاکتین در زنان:

• اختلالات تخمک گذاری
• قطع یا نامنظمی دوره های قاعدگی
• ترشح شیر از پستان ها در زمانی كه در دوران بارداری یا شیردهی نیستند

اثرات افزایش پرولاکتین در مردان:

– اختلالات عملكرد جنسی
– كاهش موهای بدن و توده عضلانی
– تاخیر در بلوغ و بروز صفات ثانویه جنسی، البته فردی كه دارای یك تومور پرولاكتینومای بزرگ باشد ممكن است دچار سردرد و اختلالات بینایی شود. این بدان علّت است كه عصب بینایی در نزدیكی غده هیپوفیز قرار دارد و ممكن است در اثر تومورهای بزرگ آسیب ببیند.

انواع هیپرپرولاکتینمی (افزایش پرولاکتین)

• هیپرپرولاكتینمی ناشی از پرولاكتینوما:

پرولاکتینوما یک تومور داخل هیپوفیز است که باعث افزایش پرولاکتین می شود. قدم اول در درمان این تومور تجویز داروهایی است كه تولید پرولاكتین را كاهش داده و تومور را كوچك می كنند. دارویی كه اغلب استفاده می شود كابرگولین (داستینکس) و بروموكریپتین هستند.

• هیپرپرولاكتینمی ناشی از مصرف داروها

• هیپرپرولاكتینمی ناشی از هیپوتیروییدی:

هنگامی كه كم كاری تیروئید باعث بروز هیپرپرولاكتینمی شود، فرد باید تحت درمان با هورمون های تیروئیدی قرار گیرد. معمولا این درمان باید تا آخر عمر ادامه پیدا كند.

هیپرپرولاكتینمی ایدیوپاتیك (بی علّت):

گاهی پزشكان نمی‌ توانند علّتی برای هیپرپرولاكتینمی پیدا كنند. به این حالت ایدیوپاتیك (Idiopathic) گفته می شود.
در بعضی از بیماران با هیپرپرولاكتینمی ایدیوپاتیك سطح پرولاكتین با گذشت زمان خود به خود طبیعی می شود.
افزایش پرولاکتین

● افزایش پرولاکتین در موارد زیر رخ می دهد:

• دوران بارداری و پس از زایمان
• وجود پرولاکتینوما در هیپوفیز
• بیماری های هیپوتالاموسی
• کم کاری تیروئید
• سندرم تخمدان پلی کیستیک و ..

البته، استرس، بیماری، تحریک نوک پستان ها و تحریکات جنسی، تروما (آسیب هایی مثل تصادف) و حتی ترس از آزمایش خون ممکن است باعث افزایش خفیف پرولاکتین شوند.