خودداری از ذوب و انجماد مجدد. به ازای هر تست 200 میکرولیتر نیاز است.
توکسوپلاسموز (Toxoplasmosis) عبارت است از یک عفونت انگلی ناشی از تک یاخته توکسوپلاسما گوندی که در انسانها و بسیاری از گونه های پستانداران و پرندگان ایجاد میشود. در طول چند هفته اول پس از قرار گرفتن در معرض بیماری، عفونت به طور معمول باعث ایجاد یک بیماری مانند آنفلوآنزا میشود. انگل به ندرت باعث هر گونه نشانه در افراد بزرگسال و سالم میشود در افرادی که سیستم ایمنی آنها طبیعی است، عفونت حاد ممکن است بدون علامت بوده و یا باعث لنفادنوپاتی شده و در مواردی نیز ممکن است با آسیب قابل توجه به ارگان ها همراه باشد.
با این حال علائم بالینی این تک یاخته در افراد مبتلا به ضعف سیستم ایمنی بدن مانند بیماران مبتلا به ایدز و یا زنان باردارممکن است با پیش آگاهی خوبی همراه نباشد. این انگل میتواند باعث آنسفالیت (التهاب مغز) و بیماریهای عصبی شود و میتواند قلب، کبد، گوش داخلی و چشم را تحت تأثیر قرار دهد. تحقیقات اخیر توکسوپلاسموز را با خودکشی، اختلال نقص توجه بیش فعالی، اختلال وسواسی جبری، و اسکیزوفرنی مرتبط دانسته است.
بیماری به چند شکل در انسان بروز میکند:
۱. توکسوپلاسموز مادرزادی (از مادر دچار عفونت به جنین منتقل میگردد).
۲. توکسوپلاسموز چشمی (رتینوکوروئیدیت نیز خوانده میشود که معمولاً حاصل توکسوپلاسموز مادرزادی است ولی علایم ممکن است در جوانی ایجاد شوند)
۳. توکسوپلاسموز حاد در فرد سالم.
۴. توکسوپلاسموز حاد در فرد دچار نقص ایمنی (افراد مبتلا به ایدز یا سرطان یا افرادی که داروهای سرکوبگر ایمنی مصرف میکنند)
۵. توکسوپلاسموز نهفته (بخصوص در افراد دچار ضعف ایمنی) بیماری بدون اینکه علامت واضحی داشته باشد پیشرفت میکند.
برادی زوئیتها وجود دارند. کیست در مغز یا عضلات تشکیل میشود. زن بارداری که دچار عفونت میگردد، میتواند آن را به جنین منتقل کند (غالبا با گرفتاری شدید جنین). اگر مادری در هنگام بارداری برای اولین بار مبتلا به توکسوپلاسموز شود احتمال دارد جنین نیز مبتلا شود.
– اگر در سه ماهه اول بارداری مادر مبتلا شود با عبور انگل ازجفت و رسیدن به جنین در اغلب موارد عوارض وخیم یا سقط جنین بروز خواهد کرد.
– در صورت انتقال انگل در سه ماهه دوم با علائم چشمی مثل جدا شدن پرده شبکیه (retinochoroiditis)، میکروسفالی و عقب ماندگی ذهنی مشاهده می شود.
– انتقال آن در سه ماهه سوم سبب لنفادنوپاتی، هپاتواسپلنومگالی، هپاتومگالی، اختلالات چشمی (استرابیسم یا لوچی) و ضایعات کلیسیفیه در مغز از علایم مهم توکسوپلاسموز مادرزادی در سه ماهه سوم محسوب میشوند. توکسوپلاسموز در افراد با ایمنی تضعیف شده بیماری خطرناکتر است. تشخیص آزمایشهاى سرولوژى در تشخیص توکسوپلاسموز عملى و متداول هستند، ولى این روشها اطلاعات غیرمستقیم بدست مىدهند که باید به دقت تفسیر شوند.
چون پادتن توکسوپلاسما در خون بسیارى از جمعیتهاى انسانى وجود دارد، یک آزمایش سرولوژى مثبت به تنهائى نشان دهنده عفونت موجود نیست، بلکه آلودگىهاى مربوط به گذشته را نیز نشان مىدهد. در خون معمولا سطح آنتی بادی علیه توکسوپلاسما (آنتی بادی از کلاس IgM و IgG) اندازه گیری میشود. در نوزادان درصورت شك بالینی به توكسوپلاسموز، ابتدا باید مورد بررسی قرار گیرد و سپس اقدامات درمانی را جهت وی آغاز نمود. تشخیص بیماری توكسپلاسموز در نوزاد با بررسی IgM اختصاصی توكسوپلاسموز می باشد.
چرا كه IgG از جفت عبور می كند و درصورت ابتلا قبلی مادر، در نوزاد نیز مثبت می شود. حساسیت تست IgM، 80 % است ولی از لحاظ اختصاصی بودن مطمئن است. در دوران جنینی زمان ابتلاء جنین به توکسوپلاسما اهمیت زیادی دارد چرا که ابتلاء جنین در سه ماهه اول ممكن است نوزاد را به علائم میكروسفالی یا هیدرو سفالی دچار كند اما ابتلاء جنین در سه ماهه سوم بارداری بیشتر با اختلالات چشمی و كوریورتینیت (Chorioretinitis) همراه است. به این جهت وجود پادتن توکسوپلاسما در خون نمىتواند دلیل وجود بیمارى توکسوپلاسموز باشد.
از طرف دیگر، بالا بودن میزان عیار پادتن توکسوپلاسما در خون اگرچه راهنماى مناسبى براى ارزیابىهاى تشخیص است، ولى جهت اثبات بیمارى حاد توکسوپلاسموز کافى نیست. اگر یک آزمایش سرولوژى معتبر دوباره در فاصله چند روز روى نمونههاى سرم خون یک بیمار بعمل آید و درنوبت دوم میزان عیار پادتن به مقدار قابل توجهى بالا رفته باشد، عفونت حاد توکسوپلاسموز را مشخص مىنماید، ولى عیارهاى ثابت و پائین رونده عفونتهاى گذشته را نشان مىدهند.
نکات:
– تست Anti Toxoplasma Ab (IgM) یک هفته پس از ورود انگل افزایش می یابد و ظرف 3-2 ماه به حداکثر می رسد و سپس در مدت یک سال به سطحی غیر قابل سنجش (Undetectable) می رسد.
– تست Anti Toxoplasma Ab (IgG) دو هفته پس از تلقیح انگل شروع به افزایش نموده، در طی 3-2 ماه به اوج می رسد و سپس در طی 6 ماه تا سطح پایینی کاهش می یابد، اما ثابت باقی می ماند.
– تیتر بالای IgG بطور ویژه نشانه عفونت گذشته و وجود ایمنی در برابر انتقال عفونت حاد به جنین است. تیتر بالا یا افزایش تیتر IgG یا IgM نشانه عفونت حاد در بزرگسالان یا نوزادان است.
توضیحات:
در تفسیر نتایج آزمایشات ایمونولوژی تاریخچه عفونت قبلی می بایست مد نظر قرار گیرد. آزمایش توکسوپلاسموز به روش IFA باعث افتراق توکسوپلاسموز از عفونتهای مونونوکلئوز عفونی می گردد. در حالیکه در سایر روش ها می تواند تداخل ایجاد کند. اگر IgM منفی باشد ولی تیتر IgG بالا باشد فرد ایمن می باشد. اگر IgM و IgG هر دو بالا باشد در ابتدا عفونت می باشد. در توکسوپلاسموز حاد تیتر IgM به طور فزاینده افزایش می یابد. تیتر IgM همچنین گاهی اوقات تا یکسال پس از عفونت ممکن است بالا بماند.
از تست های دیگر سرولوژیک می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
Toxo Avidity IgG یكی از ابزارهای الایزای اویدیتی كشف مراحل حاد یا مزمن بیماری های عفونی مانند توكسوپلاسما گوندی است. بعضی مواقع به دلایل مختلف ارزیابی صرفا IgM برای مراحل حاد توكسوپلاسما گوندی مفید نیست كه از آن جمله می توان به پاسخ های طولانی مدت IgM، تاخیر در تولید این آنتی بادی و یا پاسخ های غیر اختصاصی پلی كلونال IgM (Polyclonal) بر علیه فاكتورهای گوناگون نام برد. در سال های اخیر كشف روش الایزای اویدیتی در بررسی عفونت های اخیر با انگل توكسوپلاسما گوندی راهكاری مناسب برای این موضوع است كه فقط به ارزیابی آنتی بادی از كلاس IgG می پردازد.
در اوایل عفونت مقدار میل ترکیبی آنتی بادی در اتصال به آنتی ژن در حالت کم (Low Avidity) قرار دارد و با ادامه عفونت تمایل آنتی بادی مذكور برای اتصال به آنتی ژن انگل توكسوپلاسما گوندی افزایش می یابد و در حالت (High Avidity) قرار می گیرد كه نشانه عفونت طولانی مدت می باشد. بنابراین اگر میل ترکیبی آنتی بادی در منطقه Low Avidity قرار گیرد نشانه عفونت اخیر در فرد و انجام آمنیوسنتز و انجام Toxoplasmosis PCR در مایع آمنیون پیشنهاد می شود.