خودداری از ذوب و انجماد مجدد
آزمایش هورمون تیروئید آزمایشی است که میزان این هورمون را در خون برای بررسی وضعیت غده تیروئید اندازه گیری می کند. غده تیروئید این هورمون ها را برای تنظیم سوخت و ساز بدن تولید می کند.
غده تیروئید با استفاده از ید موجود در مواد غذایی دو هورمون می سازد:
• تیروکسین ( T4)
• تری یدوتیرونین (T3)
غده ی تیروئید هورمون های تیروئید را ذخیره می کند و آن ها را در صورت نیاز به درون خون آزاد می کند. هورمون های تیروئید برای رشد مغز خصوصا در ۳ سال اول زندگی لازم هستند. در صورتی که هورمون تیروئید به اندازه کافی تولید نشود، عقب ماندگی ذهنی ممکن است ایجاد شود. بچه های بزرگ تر نیز برای رشد طبیعی به هورمون های تیروئیدی نیاز دارند. بالغین نیز برای تنظیم سوخت و ساز بدن به هورمون های تیروئیدی نیاز دارند.
آزمایشات خون هورمون های تیروئیدی شامل موارد زیر است:
تیروکسین تام (T4)
• بیشتر تیروکسین موجود در خون به پروتئین متصل شده است.
• ۱ درصد T4 به صورت آزاد است.
• آزمایش T4 تام هم میزان T4 آزاد و هم میزان T4 متصل به پروتئین را اندازه گیری می کند.
تیروکسین آزاد تحت تاثیر عملکرد بدن است ولی تیروکسین متصل به پروتئین این گونه نیست.
تیروکسین آزاد FTI و یا FT4
• تیروکسین آزاد (F4) می تواند مستقیما اندازه گیری شود و یا از طریق شاخص تیروکسین آزاد (FTI) اندازه گیری می شود.
• FTI میزان T4 آزاد را در مقایسه با T4 متصل به پروتئین بیان می کند.
• FTI می تواند در تشخیص میزان غیر طبیعی T4 که به دلیل مقادیر غیر طبیعی تیروکسن متصل به پروتئین است، کمک کننده باشد.
تری یدوتیرونین (T3)
• بیشتر T3 موجود در خون به گلوبولین متصل است.
• کمتر از ۱ درصد T3 به صورت آزاد وجود دارد.
• آزمایش اندازه گیری T3 هم میزان T3 آزاد و هم T3 متصل به گلوبولین را اندازه گیری می کند.
• T3 تاثیر بیشتر بر انرژی بدن نسبت به T4 دارد، حتی اگر میزان T3 کمتر از میزان T4 باشد.
این آزمایشات به دلایل زیر انجام می شود:
• بررسی علت غیر طبیعی بودن هورمون تحریک کننده تیروئید ( TSH) .
• این آزمایش رایج ترین دلیل برای انجام آزمایشات تیروئید است.
• بررسی روند درمانی بیماری های عملکردی تیروئید. تیروکسین تام (T4)، تیروکسین آزاد (FT4) و شاخص تیروکسین آزاد (FTI) اغلب برای بررسی روند درمان پرکاری تیروئید انجام می شوند.
• بررسی عملکرد غده ی تیروئید در نوزادان.
افزایش میزان هورمون (هایپر تیروئیدیسم) ممکن است به دلایل زیر باشد:
• بیماری غده تیروئید مثل بیماری گریوز، تیروئیدیت و یا گواتر که به علت رشد یک یا چند نودول غیر طبیعی است.
• مصرف بیش از حد داروهای تیروئید.
کاهش میزان هورمون (هیپوتیروئیدیسم) ممکن است به دلایل زیر باشد:
• بیماری های تیروئیدی مثل تیروئیدیت
• بیماری غده هیپوفیز
• آسیب به غده ی تیروئید در اثر عمل جراحی و یا رادیو تراپی
حالات زير امكان پذير است :
• افزايش T4 يا T3 يا هر دو توام با كاهش TSH كه بيمار هيپرتيروئيد محسوب می شود.
• كاهش T4 ، T3 يا هر دو توام با افزايش TSH كه بيمار هيپوتيروئيد است.
• نرمال بودن T4 و T3 همراه با افزايش TSH كه معمولا بدليل گواتر ناشی از كمبود يد می باشد.
• 4-نرمال بودن T4 و T3 همراه با كاهش قابل توجه TSH كه معمولا بدليل ساپرشن دارويی ( لوتيروكسين ) در درمان گواتر يوتيروئيد می باشد.
• T3 ، T4 ، TSH هر سه بالا يا هر سه پائين باشند كه بدليل هيپر يا هيپوتيروئيدی از منشاء هيپوفيز يا هيپوتالاموس می باشد.
• درمان دارويی ضد تيروئيد (متی مازول و هم خانواده های آن ) گاهی می تواند باعث نرمال بودن T3 و T4 و افزايش واكنشی TSH و يا تغييرات ديگر شود كه با فرمول های بالا متفاوت باشد و با توجه به سابقه مصرف دارو قابل توجيه می باشد.
درصورتيكه تغييرات هورمون های تيروئيد از حالات فوق الذكر خارج باشد و با علائم بيمار مطابقت نداشته باشد، درنظر گرفتن دو عامل مهم ضروری است :
• تغييرات TBG كه در آزمايش TU منعكس می شود.
• خطای آزمایشگاهی