آزمایش هورمون تستوسترون
تستوسترون چیست؟
تستوسترون هورمونی است که در انسان و همچنین در حیوانات یافت میشود. در مردان، بیضه ها در درجه اول تستوسترون می سازند. تخمدان های زنان نیز در مقادیر بسیار کم تستوسترون تولید میکنند. تولید تستوسترون در دوران بلوغ شروع به افزایش قابل توجهی کرده و پس از ۳۰ سالگی یا بیشتر شروع به کاهش میکند. تستوسترون اغلب با میل جنسی مرتبط است و نقش حیاتی در تولید اسپرم دارد. همچنین بر توده استخوانی و عضلانی، نحوه ذخیره چربی در بدن مردان و حتی تولید گلبول های قرمز نیز تأثیر میگذارد. سطح تستوسترون در آقایان میتواند بر خلق و خوی آنها نیز تأثیر بگذارد.
هدف از انجام آزمایش تستوسترون چیست؟
هدف از آزمایش تستوسترون، ارزیابی میزان تستوسترون در خون است. سطح تستوسترون که خارج از محدوده طبیعی است میتواند سبب ایجاد تغییراتی در سلامت و ظاهر بدن شود. اندازه گیری تستوسترون میتواند در تشخیص شرایط پزشکی یا نظارت بر پاسخ بیمار به درمان مفید باشد:
- تشخیص: پزشکان ممکن است سطح تستوسترون را برای تعیین علت علائم افراد بررسی کنند. این آزمایش میتواند به شناسایی کمبود تستوسترون یا افزایش سطح تستوسترون در افراد کمک کند.
- نظارت: نظارت، نحوه پیگیری سلامت بیمار در طول زمان توسط پزشکان است. برای افرادی که در گذشته آزمایش های تستوسترون غیرطبیعی داشته اند، ممکن است از این آزمایش برای پیگیری مجدد بیماری استفاده شود.
همچنین میتوان از آزمایش تستوسترون برای نظارت بر سلامت مردان ترنس سکشوال استفاده کرد. مردان تراجنسیتی افرادی هستند که در بدو تولد به آنها عنوان زن داده شده اما خود را مرد میدانند.
برخی از مردان تراجنسیتی ممکن است برای تغییر ظاهر فیزیکی و مطابقت با هویت جنسی خود، هورمون درمانی را انتخاب کنند. پزشکان ممکن است سطح تستوسترون را در این گروه از مردان کنترل کنند تا اطمینان حاصل کنند که سطح تستوسترون در سطح مشخصی حفظ میشود.
در آزمایش تستوسترون چه چیزی را اندازه گیری میشود؟
آزمایش تستوسترون سطح هورمون تستوسترون را در خون اندازه میگیرد.
در مردان، تستوسترون توسط بیضه ها و غده فوق کلیوی تولید شده و رشد اسپرم و خصوصیات جنسی مردانه را کنترل میکند. در زنان، تستوسترون توسط تخمدان ها، غده فوق کلیوی و سایر بافت ها تولید میشود و به رشد و تکامل کلی کمک میکند.
تستوسترون در خون میتواند به صورت محدود یا آزاد باشد:
- تستوسترون متصل به پروتئین هایی مانند آلبومین یا گلوبولین اتصال به هورمون جنسی (SHBG) اتصال می یابد. بیشترین مقدار تستوسترون به SHBG متصل است.
- تستوسترون آزاد، فرم فعال تستوسترون بوده، که به مواد دیگر متصل نیست.
آزمایش تستوسترون کل، تستوسترون آزاد و متصل را در یک نمونه خون اندازه گیری میکند. این، رایج ترین نوع آزمایش تستوسترون است و سطح آن معمولا بر حسب نانوگرم در دسی لیتر خون (ng/dL) گزارش میشود.
چه زمانی نیاز به انجام آزمایش تستوسترون است؟
در صورت مشاهده علائمی که سطح هورمون را خارج از محدوده طبیعی نشان میدهد، پزشک ممکن است آزمایش تستوسترون را درخواست دهد.
در مردان، در صورت داشتن علائم تستوسترون پائین، این آزمایش درخواست میشود.
این علائم شامل موارد زیر است:
- شروع زود هنگام یا دیر هنگام بلوغ
- اختلال در نعوظ
- مشکلات باروری
- پوکی استخوان یا نازک شدن استخوانها
- کاهش میل جنسی
همچنین ممکن است پزشکان در صورت فقدان علامت نیز سطح تستوسترون فرد را ارزیابی کنند، به عنوان مثال، آزمایش تستوسترون ممکن است در صورت ابتلا به HIV/AIDS، کاهش تراکم استخوان بدون دلیل، ناباروری یا کم خونی، انجام شود.
اگر فرد تحت انواع خاصی از درمانها مانند شیمی درمانی یا پرتو درمانی به بیضه ها قرار گرفته باشد، بر اساس دستور پزشک ممکن است نیاز به بررسی سطح تستوسترون باشد.
اگر تغییرات فیزیکی سطح تستوسترون را بالاتر از حد طبیعی نشان دهد، پزشکان ممکن است سطح تستوسترون را به عنوان بخشی از یک روند تشخیصی در زنان، بررسی کنند. این تغییرات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- دوره های قاعدگی های نامنظم
- توقف دوره قاعدگی پیش از سن یائسگی
- تغییرات در الگو‌های رشد مو
- تغییرات صدا
- تغییرات پوستی مانند پوست چرب و آکنه
- کلیتوریس بزرگ شده
شرایط انجام آزمایش تستوسترون چیست؟
بهتر است این آزمایش در ساعات اولیه روز انجام شود. (زمانیکه سطح هورمون تستوسترون معمولا در بالاترین مقدار است). برخی پزشکان ممکن است درخواست ناشتایی پیش از انجام این آزمایش را داشته باشند.
نتایج آزمایش تستوسترون به چه معناست؟
چندین معیار برای اندازه گیری مقدار تستوسترون وجود دارد، و تفسیر نتایج آن بسته به نوع این معیار‌ها متفاوت میباشد.
تستوسترون کل، آزمایشی متداول جهت تشخیص و نظارت مشکل بیماران است و نتایج آن معمولاً بر حسب نانوگرم در دسی لیتر (ng/dL) گزارش میشود.
سطوح تستوسترون خارج از محدوده طبیعی، میتواند نشان دهنده مشکلی در سلامتی فرد باشد.
در حالی که سطوح تستوسترون با افزایش سن کاهش می یابد، سطوح پایین غیرطبیعی که همراه با علائم دیگر رخ میدهد، میتواند نشان دهنده کمبود تستوسترون باشد. علاوه بر این، سطوح پایین تستوسترون در مردان، میتواند با سایر مشکلات سلامتی از جمله تغییرات در عملکرد تیروئید، بیماری های ژنتیکی یا مزمن، تومورهای خوش خیم، مشکلات بیضه ها، چاقی یا اختلال در خواب مرتبط باشد.
در زنان، سطوح غیرطبیعی تستوسترون میتواند نشانه ای از تولید بیش از حد تستوسترون توسط تخمدان ها یا سایر غدد تولید کننده هورمون باشد. به عنوان مثال، نتایج غیرطبیعی تستوسترون ممکن است ناشی از سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، سرطان تخمدان یا غده فوق کلیوی، یا اختلال در غده هیپوفیز باشد.
سطح تستوسترون کل به تنهایی برای تشخیص بیماری کافی نیست.
نتایج آزمایش بر اساس وضعیت سلامتی خاص فرد تفسیر می شود. پزشک ممکن است آزمایش های تکمیلی را برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد آنچه ممکن است باعث علائم و یا تغییر در سطح تستوسترون فرد شود، توصیه کند.
اولین آزمایشی که روانپزشک تجویز می کند برای تشخیص ترنسجتدر بودن یک فرد مبنا بر اینکه فرد اختلال هورمونی ندارد اون آزمایش تشخیص اختلال هورمونی چیست؟
با سلام و عرض ادب
لطفا با پزشک متخصص مشورت بفرمایید.