خشکی واژن
خشکی واژن یک حالت دردناک است که کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد و بسیاری از افراد ممکن است در دوره ای از زندگی خود آن را تجربه کنند. این مشکل می تواند باعث درد در هنگام نشستن، ورزش، ادرار کردن و مقاربت جنسی شود. به طور معمول، پوشش واژن با مایعی نرم می شود که به ضخیم و الاستیک نگه داشتن آن کمک می کند. خشکی واژن زمانی اتفاق می افتد که بافت های واژن خشک، نازک و به خوبی مرطوب نشده باشند. همین امر منجر به ناراحتی به خصوص در هنگام رابطه جنسی می شود. این حالت می تواند ناشی از کاهش سطح هورمون، شیردهی یا مصرف برخی داروها باشد. اغلب با یائسگی مرتبط است. بسیاری از درمان های ایمن و موثر برای خشکی واژن در دسترس هستند که می توان بسته به علت بروز، آن را درمان کرد.
علت خشکی واژن:
خشکی واژن یکی از علائم رایج یائسگی است و تقریباً از هر سه زن، یک زن در زمان بروز تغییرات هورمونی با آن دست و پنجه نرم می کند. خشکی واژن در طول یائسگی یا بعد از یائسگی زمانی که سطح استروژن کاهش می یابد، شایع تر است. این عارضه در هر سنی رخ می دهد. این بیماری در زنان یا افرادی که در بدو تولد به آنها زن اختصاص داده شده است (AFAB) بروز می یابد. هورمون استروژن به مرطوب و سالم ماندن پوشش واژن کمک می کند. سطوح پایین استروژن باعث می شود دیواره های واژن نازک و خشک شوند. این حالت یک وضعیت رایج یائسگی است که آتروفی واژن نام دارد.
همچنین سطح استروژن می تواند به دلیل موارد زیر کاهش یابد: زایمان و شیردهی، پرتودرمانی یا شیمی درمانی برای سرطان، برداشتن تخمدان ها با جراحی، داروهای ضد استروژن که برای درمان فیبروم رحم یا اندومتریوز استفاده می شود.
سایر دلایل خشکی واژن عبارتند از:
- سندرم شوگرن (یک اختلال خود ایمنی که به سلول های بدن که رطوبت تولید می کنند، حمله میکند)
- داروهای آلرژی و سرماخوردگی
- برخی از داروهای ضد افسردگی
- دوش گرفتن و استفاده از صابون های معطر، اسپری ها در اطراف یا داخل واژن
- عدم تحریک جنسی
- برداشتن تخمدان ها (اووفورکتومی)
- دیابت
- و قرص های ضد بارداری یا هر نوع کنترل هورمونی.
علت خشکی واژن مهم نیست. اما می تواند بسیار ناراحت کننده باشد و منجر به خارش، سوزش و مقاربت دردناک شود.
آیا خشکی واژن شایع است؟
حدود 17 درصد از زنان وکسانی که در بدو تولد زن اطلاق می شوند (AFAB) و در سنین 18 تا 50 سالگی هستند، مشکلات خشکی واژن را در حین رابطه جنسی، حتی قبل از شروع یائسگی تجربه کرده اند. بیش از نیمی از زنان خشکی واژن را پس از یائسگی تجربه می کنند.
تشخیص خشکی واژن:
هرگونه سوزش، خارش یا ناراحتی در این ناحیه باشد لازم است به پزشک یا متخصص زنان مراجعه شود. چرا که پزشک در مورد سابقه بیماری می پرسند و متوجه می شوند که چه مدت فرد علائم را داشته است و چه راهکاری علائم را بدتر یا بهتر می کند.
پزشک معاینه لگنی انجام می دهد و واژن را از لحاظ هر گونه نازک شدن یا قرمزی بررسی می کند. این معاینه به رد سایر علل احتمالی ناراحتی از جمله عفونت واژن یا مجاری ادراری کمک می کند. پزشک همچنین ممکن است سلول های دیواره واژن یا دهانه رحم را برای تست پاپ اسمیر حذف کند.
خشکی واژن چه حسی را ایجاد می کند؟
خشکی واژن باعث ایجاد ناراحتی و درد در واژن می شود. به خصوص در هنگام رابطه جنسی. خشکی واژن همچنین ممکن است باعث شود: سوزش و خارش، خونریزی بعد از رابطه جنسی به دلیل باز شدن بافت دیواره واژن، درد در فرج، عفونت های مکرر دستگاه ادراری (UTIs) یا عفونت های مخمری، نیاز به دفع بیشتر ادرار و عدم تمایل به رابطه جنسی در فرد بروز یابد.
رطوبت کمتر در واژن منجر به رطوبت کمتر در ناحیه فرج (دستگاه تناسلی خارجی) می شود. این بدان معناست که هنگام پوشیدن لباس زیر یا در حین فعالیت های عادی مانند راه رفتن یا نشستن می توان احساس خشکی یا سوزش در فرد ایجاد شود.
درمان خشکی واژن:
رایج ترین درمان، به دلیل سطوح پایین استروژن، استروژن درمانی موضعی است که جایگزین برخی از درمان های هورمونی می شوند که دیگر به بدن سازگار نیستند. استروژن درمانی موضعی به تسکین علائم واژن کمک می کند. اما به اندازه هورمون درمانی که قرص ها مصرف می کنند، استروژن وارد جریان خون نمی کند. تحقیقات زیادی در مورد استفاده طولانی مدت از استروژن موضعی انجام نشده است، اما پزشکان معتقدند که بی خطر است.
داروهای خشکی واژن:
داروها با جایگزینی یا عمل کردن مانند استروژن در بدن کار می کنند. این داروها فقط با نسخه در دسترس هستند.
کرم، حلقه یا قرص استروژن با دوز پایین: این داروها با جایگزینی استروژن در بدن عمل می کنند. کرم ها و قرص ها مستقیماً با استفاده از اپلیکاتور در واژن اعمال می شوند. بیشتر آنها برای استفاده روزانه تجویز می شوند تا زمانی که فرد تسکین پیداکند. سپس در صورت نیاز به صورت هفتگی استفاده می شود. حلقه های حاوی استروژن تا سه ماه در واژن قرار می گیرند و سپس جایگزین می شوند.
(Osphena) Ospemifene: این دارو تعدیل کننده انتخابی استروژن (SERM) نام دارد و از راه خوراکی مصرف می شود. مانند استروژن در بدن عمل می کند و به درمان رابطه جنسی دردناک مرتبط با آتروفی واژن کمک می کند.
دهیدرواپی آندروسترون (DHEA): این داروی دیگری است که مانند: استروژن در بدن عمل می کند. یک شیاف واژینال است که به رابطه جنسی دردناک در افراد یائسه کمک می کند.
توصیه می شود با پزشک در مورد خطرات و مزایای داروهای حاوی استروژن یا موارد مشابه استروژن مشورت کرد. چرا که استروژن ممکن است برای افرادی که سرطان سینه داشته اند یا در معرض خطر بالای سرطان سینه هستند، ایمن نباشد.
درمان های خانگی خشکی واژن:
روغن های طبیعی مانند: روغن هسته انگور، زیتون، گیاهی، آفتابگردان یا روغن نارگیل ممکن است یک درمان خانگی بی خطر برای این عارضه باشند. روغن های طبیعی باید به عنوان روان کننده خارجی قبل از مقاربت استفاده شوند. با این حال، روان کننده های روغنی می توانند به کاندوم آسیب برسانند، بنابراین اگر در سنین باروری هستید، فقط از روان کننده های مبتنی بر آب بایستی استفاده کرد.
زمان مراجعه به پزشک:
خشکی واژن معمولاً نشانه یک وضعیت پزشکی جدی نیست. اما ممکن است از صحبت با پزشک خود در مورد آن خجالت بکشید. اما گزینه های درمانی زیادی برای این علامت رایج وجود دارد. در صورت خشکی واژن با علائم زیر به پزشک مراجعه کنید:
- در فعالیت های روزانه اختلال ایجاد شد.
- در رابطه جنسی تأثیر گذار بود.
- با درمان های بدون نسخه علائم بهتر نشد.
- خشکی واژن همراه با خونریزی شدید بود.
مطاب مشابه:
آتروفی واژن (Vaginal atrophy)
ولوواژینیت (التهاب واژن)
تفاوت زگیل تناسلی و تبخال
تفاوت عفونت ادراری و بیماری مقاربتی
منابع: my.clevelandclinic ، webmd
