بیماری دیورتیکولار
بیماری دیورتیکولار نام عمومی یک بیماری رایج است که شامل برآمدگی ها یا کیسه های کوچکی به نام دیورتیکول است که از دیواره روده بزرگ (کولون) تشکیل می شود. اگرچه این کیسه ها می توانند در سرتاسر کولون ایجاد شوند، اما بیشتر در کولون سیگموئید (قسمتی از روده بزرگ که نزدیک به راست روده است) یافت می شوند. کیسه ها می توانند ملتهب (قرمز، متورم) یا عفونی شوند.
دیورتیکولوز: وجود دیورتیکول بدون عوارض یا مشکلات مرتبط است. این عارضه میتواند منجر به مشکلات جدی تری از جمله: دیورتیکولیت، سوراخ شدن (تشکیل سوراخ ها)، تنگی (تنگی روده بزرگ که به راحتی اجازه عبور مدفوع را نمیدهد)، فیستول (اتصال غیر طبیعی بین اعضای بدن) و خونریزی شود.
دیورتیکولیت: یک بیماری التهابی روده بزرگ که تصور می شود در اثر سوراخ شدن یکی از کیسه ها ایجاد می شود. چندین عارضه ثانویه می تواند ناشی از حمله دیورتیکولیت باشد و زمانی که این اتفاق می افتد، دیورتیکولیت پیچیده نامیده می شود.
حدود نیمی از آمریکایی های بالای 60 سال به دیورتیکولوز مبتلا خواهند شد. برخی از افراد مبتلا به دیورتیکولوز نیز دچار دیورتیکولیت می شوند.
بیماری دیورتیکولی اغلب در کشورهای توسعه یافته مشاهده می شود. در ایالات متحده، انگلستان و استرالیا بسیار رایج است. چراکه مردم این کشورها فیبر کمتری می خورند. بیماری دیورتیکولی در کشورهایی مانند: آسیا و آفریقا نادر است. به دلیل اینکه مردم این کشورها فیبر و سبزیجات بیشتری مصرف می کنند.
عوارض دیورتیکولیت:
- تشکیل آبسه و پریتونیت ناشی از سوراخ شدن کولون: آبسه مجموعه ای از چرک است که توسط بدن جدا شده است و پریتونیت التهاب صفاق است که اغلب به دلیل یک عفونت بالقوه تهدید کننده زندگی ایجاد می شود که آزادانه در داخل شکم پخش می شود و می تواند باعث شود بیماری شدیدتر شود.
- خونریزی از رکتوم
- تنگی روده بزرگ
- تشکیل فیستول: هنگامی که فیستول تشکیل می شود، اغلب کولون را به مثانه متصل می کند، اما ممکن است کولون را به پوست، رحم، واژن یا قسمت دیگری از روده نیز متصل کند.
علت:
رایج ترین تئوری پذیرفته شده برای تشکیل دیورتیکولوز مربوط به فشار بالا در داخل روده بزرگ است که باعث می شود نواحی ضعیف دیواره روده بزرگ بیرون زده و کیسه ها را تشکیل دهند. رژیم غذایی کم فیبر و گوشت قرمز بالا نیز ممکن است نقش داشته باشد. در حال حاضر، به خوبی درک نشده است که چگونه این کیسه ها ملتهب می شوند و منجر به دیورتیکولیت می شوند.
علائم بیماری دیورتیکولار:
علائم هر فرد ممکن است متفاوت باشد.
دیورتیکولوز: اکثر بیماران مبتلا به دیورتیکولوز هیچ علائم یا عارضه ای ندارند. با این حال، علائم بیماران مبتلا به دیورتیکولوز ممکن است شامل: گرفتگی خفیف، تورم یا نفخ، و یبوست، درد زیر شکم، تب یا خونریزی رکتوم باشد. این علائم همچنین می تواند ناشی از سندرم روده تحریک پذیر، زخم معده یا سایر مشکلات سلامتی باشد.
دیورتیکولیت: شایع ترین علائم دیورتیکولیت درد شکم است. به این صورت که فرد، احساس درد یا حساسیت در سمت چپ پایین شکم دارد. اگر علت عفونت باشد، ممکن است علائمی مانند: تب، تهوع، استفراغ، لرز، گرفتگی عضلات و یبوست داشته باشد.
کولیت دیورتیکولار: زمانی است که روده بزرگ در نتیجه بیماری دیورتیکولی ملتهب می شود (کولیت). این کمتر از دیورتیکولیت است.
علائم بیماری دیورتیکول ممکن است شبیه سایر مشکلات سلامتی باشد. توصیه می شود برای اطمینان به پزشک مراجعه شود.
کسانی در خطر ابتلا به بیماری دیورتیکولار هستند:
متخصصان به طور قطع نمی دانند که آیا رژیم غذایی بر خطر ابتلا به بیماری دیورتیکولی تأثیرگذار است یا خیر. اما عوامل زیر می تواند خطر ابتلا را افزایش دهد:
- سن بالای 50
- جنسیت مرد
- مبتلا به دیورتیکولوز
- اضافه وزن داشتن
- عدم فعالیت یا ورزش
- استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDS)
- قرارگرفتن در معرض دود
تشخیص:
دیورتیکولوز اغلب هیچ علائمی ایجاد نمی کند و به همین دلیل، هیچ مداخله تشخیصی انجام نمی شود. اغلب در طول معاینات غربالگری معمول، مانند: کولونوسکوپی، شناسایی می شود. با این حال، بیماران مبتلا به دیورتیکولیت اغلب علائم دار هستند. بنابراین دیورتیکولیت ممکن است در حین بررسی علائم بیمار، معمولاً با سی تی اسکن شکم و لگن، تشخیص داده شود.
به طور کلی پزشک سلامت فرد را بررسی می کند و یک معاینه فیزیکی انجام می دهد.
همچنین ممکن است از برخی از آزمایشات زیر استفاده کند:
- اشعه ایکس.
-
معاینه رکتال دیجیتال:
در این آزمایش بررسی می شود که آیا فرد در ناحیه مقعد مشکل دارد یا خیر.
- نمونه مدفوع:
این آزمایش وجود هر گونه باکتری یا انگل غیر طبیعی در دستگاه گوارش را بررسی می کند.
- سی تی اسکن:
این آزمایش تصاویر دقیقی از هر قسمت از بدن مانند: استخوان ها، ماهیچه ها، چربی ها و اندام ها را نشان می دهد که برای بررسی عوارض بیماری دیورتیکولی مانند: دیورتیکولیت استفاده می شود.
- باریم انما یا سری GI پایین (معده-روده ای):
این یک معاینه اشعه ایکس از راست روده، روده بزرگ و قسمت پایین روده کوچک است. یک مایع فلزی به نام باریم به فرد داده می شود. باریم اندام ها را می پوشاند، به طوری که می توان آنها را در عکس اشعه ایکس مشاهده کرد. باریم در یک لوله قرار داده می شود و به عنوان تنقیه وارد رکتوم می شود. عکسبرداری با اشعه ایکس از شکم نشان میدهد که آیا ناحیه های باریک (سفتی)، گرفتگی یا مشکلات دیگر دارند.
-
کولونوسکوپی سی تی:
یک سی تی اسکن (CAT) است که روده بزرگ را با استفاده از هوا و کنتراست بررسی می کند.
- سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر:
این آزمایش داخل بخشی از روده بزرگ را بررسی می کند. به تشخیص علت یبوست کمک می کند. یک لوله کوتاه، منعطف و روشن (سیگموئیدوسکوپ) از طریق رکتوم وارد روده می شود. این لوله هوا را به روده می دمد تا آن را متورم کند. که باعث می شود داخل روده راحت تر مشاهده شود. در صورت نیاز می توان نمونه بافتی (بیوپسی) گرفت.
-
کولونوسکوپی:
این آزمایش طول کامل روده بزرگ را بررسی می کند. این می تواند به بررسی هرگونه رشد غیر طبیعی، بافت قرمز یا متورم، زخم، یا خونریزی کمک کند. یک لوله بلند، منعطف و روشن (کولونوسکوپ) در رکتوم تا داخل روده بزرگ قرار داده می شود. این لوله به پزشک اجازه میدهد پوشش روده بزرگ را دیده و نمونهای از بافت (بیوپسی) برای آزمایش آن خارج کند. او همچنین می تواند برخی از مشکلاتی که ممکن است پیدا شود را درمان کند.
درمان بیماری دیورتیکولار:
اکثر افراد مبتلا به دیورتیکولوز هیچ علائمی ندارند. با این حال، به عنوان یک اقدام پیشگیرانه، به افراد توصیه می شود از رژیم غذایی سرشار از: فیبر، میوه ها و سبزیجات استفاده کنند و گوشت قرمز را محدود کنند.
اکثر موارد دیورتیکولیت را می توان با آنتی بیوتیک به صورت قرص (PO) یا داخل وریدی (IV) درمان کرد. دیورتیکولیت همراه با آبسه ممکن است نیاز به درمان با آنتی بیوتیک و درن تحت هدایت رادیولوژیک داشته باشد.
جراحی برای بیماری دیورتیکول برای موارد زیر مصرف دارد:
- پارگی روده بزرگ که باعث نشت چرک یا مدفوع به داخل حفره شکمی و در نتیجه پریتونیت می شود. پارگی روده بزرگ اغلب نیاز به جراحی اورژانسی دارد.
- آبسه را نمی توان به طور موثر تخلیه کرد.
- موارد شدیدی که به حداکثر درمان پزشکی، که شامل بستری شدن در بیمارستان و آنتی بیوتیک های داخل وریدی است، پاسخ نمی دهند.
- بیماران مبتلا به مشکلات سیستم ایمنی (مربوط به پیوند عضو یا شیمی درمانی).
- تنگی کولون یا فیستول.
با سابقه حملات متعدد، بیمار می تواند تحت عمل جراحی انتخابی قرار گیرد تا از حملات بعدی جلوگیری شود.
مطالب مشابه:
ارتباط روده و مغز
آبسه شکمی
بیماری های گوارشی
شایع ترین بیماری های گوارشی
تفاوت بیماری کرون و کولیت اولسراتیو
منابع: fascrs ، hopkinsmedicine ، niddk.nih