آزمایش خون TIBC
آزمایش ظرفیت اتصال آهن کامل (TIBC)، توانایی خون را برای چسبیدن به آهن و انتقال آن در سراسر بدن اندازه گیری می کند که مشابه آزمایش ترانسفرین است.
اگر فرد آهن بیش از حد داشته باشد (به طور مثال اگر به بیماری مانند هموکروماتوز مبتلا باشد)، سطح آهن در بدن او بالا اما TIBC پایین یا نرمال خواهد بود.
ترانسفرین پروتئینی است، که توسط کبد تولید می شود. جذب آهن در خون را تنظیم می کند. TIBC مربوط به مقدار ترانسفرین خون است، که برای اتصال به آهن در دسترس است.
ترانسفرین به آهن موجود در خون می چسبد یا به آن متصل می شود. هنگامی که آهن به ترانسفرین متصل شد، به مغز استخوان می رود تا گلبول های قرمز و هموگلوبین (پروتئینی که به حمل اکسیژن کمک می‌کند) را بسازد.
اگرچه TIBC و ترانسفرین دوآزمایش متفاوت هستند، اما اساساً یک مورد را اندازه گیری می کنند، بنابراین معمولاً برای بیمار یکی از این دو آزمایش انجام خواهد شد.
از آنجایی که ترانسفرین توسط کبد تولید می شود، در صورت ابتلا به بیماری کبدی، سطح TIBC نیز پایین خواهد بود.
دو نوع ظرفیت اتصال آهن وجود دارد:
ظرفیت اتصال غیر اشباع آهن (UIBC): اندازه گیری می کند که چه مقدار ترانسفرین هنوز به آهن متصل نشده است.
ظرفیت اتصال کل آهن (TIBC): این مقدار کل آهن در خون به اضافه UIBC است.
نیاز به تست TIBC :
آهن یک ماده معدنی کلیدی برای سلامتی است، اما از طریق تعریق، خون پریود و زمانی که پوست و سلول های خونی می ریزید، آهن از دست می رود. بدن واقعا راهی برای جلوگیری از دست رفتن آهن ندارد، بنابراین نحوه جذب آن را به شدت کنترل می کند.
آهن کافی نمی تواند فرد را بیمار کند، اما مقدار زیاد آن نیز خطرناک است. بدن آهن اضافی را در قلب، کبد، مغز و غدد درون ریز مانند: تیروئید ذخیره می کند، که به اندام ها آسیب می رساند و می تواند منجر به نارسایی قلبی و آسیب مغزی شود.
در صورت مشاهده علائم بالا یا پایین بودن آهن، پزشک آزمایش TIBC را تجویز می کند. این علائم عبارتند از:
- خستگی
- پوست رنگ پریده
- ضعف
- احساس سرما همیشگی
- زیاد مریض شدن
- زبان متورم
- مشکلات رشد مغز در کودکان
آهن بیش از حد می تواند باعث شود:
- خستگی
- ضعف
- دل درد
- درد مفاصل
همچنین ممکن است پزشک در دوران بارداری TIBC را بررسی کند، زیرا در این دوران فرد باردار به آهن بیشتری نیاز دارد.
آزمایشات رایج دیگری که با TIBC تجویز می شود:
آزمایش خون TIBC معمولاً به عنوان بخشی از پانل آهنی شامل آهن و ترانسفرین انجام می شود. از آنجایی که تست های ترانسفرین و TIBC هر دو میزان ترانسفرین را اندازه گیری می کنند، اساساً اینها یک چیز هستند. در برخی موارد، پزشک ممکن است یکی از این دو مورد را تجویز کند.
همچنین ممکن است آزمایش‌های رایج دیگری را به همراه آزمایش‌های ظرفیت اتصال آهن تجویز کنند، از جمله:
- شمارش کامل خون (CBC)، که تمام سلول های خونی را اندازه گیری می کند.
- هماتوکریت که درصد گلبول های قرمز را اندازه گیری می کند.
- هموگلوبین
نتایج آزمایش خون TIBC:
سطوح طبیعی آهن به سن، سابقه سلامتی و نحوه انجام آزمایش بستگی دارد. مردان، زنان و کودکان دارای مقادیر طبیعی آهن متفاوتی هستند.
50 تا 20 میکروگرم در دسی لیتر برای کودکان
50 تا 170 میکروگرم در دسی لیتر برای خانم ها
65 تا 175 میکروگرم در دسی لیتر برای مردان
TIBC:
250میکروگرم در دسی لیتر تا 450 میکروگرم در دسی لیتر برای مردان و زنان
ترانسفرین اشباع: 20 تا 50 درصد
محدوده نرمال TIBC می تواند بسته به آزمایشگاه و منطقه متفاوت باشد. پزشک بایستی نتایج آزمایش را تفسیرکند.
TIBC پایین:
TIBC پایین به این معنی است که فرد ترانسفرین زیادی برای اتصال به آهن در دسترس ندارد. به عبارت دیگر، فرد سطح آهن بالایی دارد، بنابراین بیشتر ترانسفرین به آن متصل می شود که مقدار بسیار کمی از آن در خون آزاد می شود.
برخی از بیماری ها می توانند باعث سطوح بالای آهن شوند، از جمله:
- مسمومیت با آهن
- مسمومیت از سرب
- سیروز، زخم در کبد
- هموکروماتوز، یک بیماری ارثی که در آن آهن زیادی از غذا جذب می شود.
- تزریق مکرر خون برای تالاسمی که باعث اضافه بار آهن می شود.
- کم خونی همولیتیک که در آن گلبول های قرمز می میرند.
چرا TIBC در کمبود آهن زیاد است؟
TIBC بالا به این معنی است که سطح آهن فرد پایین است. وقتی آهن زیادی برای اتصال وجود نداشته باشد، مقدار زیادی ترانسفرین آزاد در خون خواهد داشت.
سطوح پایین آهن می تواند منجر به کم خونی ناشی از فقر آهن شود، وضعیتی که در آن بدن آهن کافی برای ساخت گلبول های قرمز سالم ندارد. این می تواند ناشی از:
- از دست دادن خون
- رژیم گیاهخواری یا وگان
- بیماری سلیاک
- بارداری، به خصوص در سه ماهه سوم
عوامل موثر بر نتایج آزمایش TIBC:
برخی از مواد و داروها می توانند بر نتایج TIBC تأثیر بگذارند. این موارد عبارتند از :
- الکل
- استروژن
- قرص های ضد بارداری
- تستوسترون
- آنتی بیوتیک ها
- آسپرین
- کورتیزون
همچنین افراد در زمان پریود می‌توانند سطح آهن پایین‌تری داشته باشند، که می‌تواند بر نتایج آزمایش نیز تأثیر بگذارد.
توصیه می شود با پزشک در مورد آمادگی برای آزمایش TIBC و مصرف هر گونه مکمل، گیاه دارویی، دارو یا ویتامین صحبت شود.
مطالب مشابه:
1 دیدگاه