سندرم سروتونین

 سندرم سروتونین که به عنوان سمیت سروتونین نیز شناخته می شود، به دلیل تجمع سروتونین شیمیایی در بدن ایجاد می شود. مصرف برخی داروها می تواند باعث این واکنش دارویی شود. سندرم سروتونین یک واکنش دارویی جدی است.

داروهای مورد استفاده در درمان افسردگی (داروهای ضد افسردگی) به طور خاص می توانند علائم این سندرم را ایجاد کنند.

سروتونین یک ماده شیمیایی است که بدن به طور طبیعی آن را تولید می کند. به عنوان یک انتقال دهنده عصبی حیاتی برای عملکرد سلول های عصبی و مغز مورد نیاز است. اما سروتونین بیش از حد باعث علائم و نشانه هایی می شود که می تواند از خفیف (لرز و اسهال) تا شدید (سفتی عضلانی، تب و تشنج) متغیر باشد. سندرم سروتونین شدید در صورت عدم درمان می تواند منجر به مرگ شود.

اشکال خفیف تر این سندرم ممکن است در عرض 1-2 روز، زمانی که مصرف آن داروی خاص که باعث ایجاد علائم می شود، متوقف کنند، از بین می رود. همچنین ممکن است نیاز به مصرف داروهایی داشته باشند که می توانند تولید سروتونین را مسدود کنند.

کسانی که به سندرم سروتونین مبتلا می شوند؟

هرکسی که داروهای تجویزی خاص، داروهای بدون نسخه، مکمل های گیاهی یا رژیمی و داروهای غیرقانونی مصرف می کند که بر سطح سروتونین بدن آنها تأثیر می گذارد، ممکن است در معرض خطر ابتلا به سندرم سروتونین باشد. این سندرم برای افراد در هر سنی اتفاق می افتد.

علائم سندرم سروتونین:

ممکن است علائم ظرف چند دقیقه یا چند ساعت پس از مصرف یک داروی خاص یا زمانی که دوز داروهای فعلی افزایش می یابد، مشاهده کرد.

علائم می تواند:

• سرگردانی
• گیجی
• اضطراب
• تحریک پذیری
• افزایش دمای بدن
• اسپاسم و سفتی عضلانی
• از دست دادن کنترل عضلانی
• لرز
• حالت تهوع
• استفراغ
• سردرد
• اسهال
• فشار خون بالا
• تپش قلب یا تاکی کاردی
• توهمات
• تعریق شدید
• مردمک های گشاد شده
• هایپررفلکسی یا رفلکس های بیش فعال

علت سندرم سروتونین:

 به طور خاص، داروهای ضد افسردگی علت اصلی سندرم سروتونین هستند. این سندرم زمانی اتفاق می‌افتد که دو یا چند دارو ترکیب شود، یا از مکمل‌های گیاهی خاص یا داروهای غیرقانونی استفاده شود. چند داروی تجویزی برای درد و حالت تهوع، آنتی بیوتیک‌ها و داروهای ضد ویروسی که برای درمان HIV و ایدز استفاده می شوند، نیز می توانند سطح سروتونین را افزایش دهند.

دسته داروهای مرتبط با این سندرم عبارتند از:

داروهای ضد افسردگی: آشناترین دسته از داروها هستند که باعث ایجاد سروتونین می شوند.

داروهای میگرن: داروهای خاص، به ویژه آن‌هایی که متعلق به دسته تریپتان هستند، می توانند سطح سروتونین را در بدن  افزایش دهند.

مواد مخدر: که می توانند مواد توهم زا، کوکائین، اکستازی، ال اس دی، آمفتامین ها و غیره باشند.

مکمل های گیاهی: اگر از داروهای ضد افسردگی استفاده می کنید، توصیه می شود همیشه قبل از شروع هر مکملی با پزشک مشورت شود.

داروهای سرفه و سرماخوردگی: برخی از داروهای بدون نسخه برای سرماخوردگی و سرفه حاوی دکسترومتورفان هستند که می تواند بر سطح سروتونین تأثیر بگذارد.

زمان مراجعه به پزشک:

در موارد شدید، سندرم سروتونین می تواند تهدید کننده زندگی باشد و بایستی آن را یک اورژانس در نظرگرفت و در صورت مشاهده موارد زیر به پزشک مراجعه کرد:

• درجه حرارت بالا یا تب
• تپش قلب یاضربان قلب نامنظم
• تشنج
• کما

تشخیص سندرم سروتونین:  

هیچ آزمایش آزمایشگاهی خاصی برای تشخیص سندرم سروتونین وجود ندارد. تشخیص ممکن است با بررسی سابقه پزشکی، بررسی فیزیکی و علائم توسط پزشک شروع شود.

تعدادی از شرایط می توانند علائمی مشابه علائم سندرم سروتونین ایجاد کنند. علائم جزئی می تواند ناشی از چندین بیماری باشد. علائم متوسط و شدید مشابه علائم سندرم سروتونین می تواند ناشی از موارد زیر باشد:

• واکنش جدی به برخی داروها، مانند: برخی از داروهای بیهوشی، داروهای ضد روان پریشی و سایرعواملی که باعث ایجاد این واکنش های شدید می شوند.
• مصرف بیش از حد داروهای غیرقانونی، داروهای ضد افسردگی یا سایر داروهایی که سطح سروتونین را افزایش می دهند.
• آسیب ناشی از مصرف مواد مخدر
• ترک الکل

پزشک درباره داروهایی که فرد به طور منظم مصرف می کند، صحبت می کند.

همچنین، اختلالات هورمونی، مصرف بیش از حد دارو برای عفونت هایی که وجود دارد، علائم مشابهی مانند: سندرم سروتونین را نشان می دهد.

چند آزمایش که می تواند در شناسایی مشکل مفید باشد عبارتند از:

• کشت خون
• تصویربرداری قفسه سینه
• تست های عملکرد کبد
• تست های عملکرد تیروئید
• غربالگری مواد مخدر.
• تست های عملکرد کلیه
• شمارش کامل خون (CBC)
• سی تی اسکن
• تپ ستون فقرات (پنکسیون کمری)

 درمان:

درمان سندرم سروتونین به شدت علائم بستگی دارد. برای موارد خفیف، پزشکان به فرد توصیه می کنند که مصرف داروهایی که باعث بروز علائم می شوند را متوقف کنید. با این حال، اگر علائم شدید باشد، باید به بیمارستان مراجعه شود.

برای پایین آوردن سطح سروتونین، پزشک ممکن است گزینه های درمانی زیر را انتخاب کند:

• داروهایی برای توقف تولید سروتونین تجویز می کند.
• برای رفع کم آبی مایعات وریدی تجویز می شود.
• توصیه می کند هر دارویی را که باعث این بیماری شده است کنار بگذارد.
• برای سفتی عضلات شل کننده عضلانی میدهد.
• مصرف داروهایی برای کنترل تب، ضربان قلب و فشار خون بالا توصیه می شود.
• قراردادن ماسک اکسیژن روی صورت برای حفظ اکسیژن توصیه می شود.

علائم خفیف تر با 24 تا 72 ساعت قطع داروهایی که باعث افزایش سروتونین می شوند از بین می روند. علائم شدیدتر ممکن است مدت بیشتری طول بکشد تا ناپدید شوند.

پیشگیری از سندرم سروتونین:

توصیه می شود که پزشک از تمام داروهایی که مصرف می شود آگاه باشد. اگر از چندین ترکیب دارویی استفاده می کنید یا با بیش از یک پزشک مشورت می کنید، هر گونه ناراحتی را به دقت تحت نظر داشته باشید. علاوه بر این، هنگام شروع یک داروی جدید یا افزایش دوز باید بیشتر مراقب بود.

عوارض در صورت عدم درمان:

بدون درمان مناسب و به موقع، این سندرم می تواند باعث نارسایی کلیه، مشکل در تنفس، تشنج، کما و مرگ شود.

 به طورکلی سندرم سروتونین یک بیماری قابل درمان است. بهترین راه برای جلوگیری از این سندرم این است که قبل از مصرف هر داروی جدیدی با پزشک مشورت شود. همچنین، دانستن خطرات و علائم سندرم سروتونین می تواند مفید باشد زیرا می توان آنها را کنترل کرد.

مطالب مشابه:

سندرم آنجلمن (Anjelman Syndrome)

سندرم کوشینگ

تریزومی 13 (سندرم پاتائو)

سندرم ایمپوستر

سندرم دراوه (Dravet Syndrome)

منابع: healthlibrary.askapollo, mayoclinic