فتق کشاله ران

فتق کشاله ران زمانی رخ می‌دهد که بافتی مانند بخشی از روده، از طریق یک نقطه ضعیف در عضلات شکم بیرون می‌زند. برآمدگی حاصل ممکن است دردناک باشد. این حالت به خصوص هنگام سرفه، خم شدن یا بلند کردن یک جسم سنگین اتفاق می افتد. با این حال، در بسیاری ازموارد، بروز فتق‌ باعث درد نمی‌شوند.

فتق کشاله ران لزوماً خطرناک نیست. با این حال، خود به خود بهبود نمی‌یابد و می‌تواند منجر به عوارض تهدیدکننده زندگی شود. پزشک احتمالاً برای رفع فتق کشاله ران دردناک یا در حال بزرگ شدن انجام جراحی را توصیه می‌کند. این روش، یک عمل جراحی رایج است.

علائم فتق کشاله ران:

• برآمدگی در ناحیه دو طرف استخوان شرمگاهی که هنگام ایستادن، به خصوص اگر فرد سرفه کند یا زور بزند و فشار وارد کند، بیشتر آشکار می‌شود.
• احساس سوزش یا درد در محل برآمدگی
• درد یا ناراحتی در کشاله ران، به خصوص هنگام خم شدن، سرفه یا بلند کردن یک جسم سنگین
• احساس سنگینی یا کشیدگی در کشاله ران
• ضعف یا فشار در کشاله ران
• دربعضی موارد، درد و تورم در اطراف بیضه‌ها هنگامی که روده بیرون‌زده به داخل کیسه بیضه فرو می‌رود.

علائم و نشانه‌ها در کودکان:

فتق کشاله ران در نوزادان و کودکان ناشی از ضعف دیواره شکم است که از بدو تولد وجود دارد. گاهی اوقات فتق فقط زمانی قابل مشاهده است که نوزاد در حین اجابت مزاج گریه، سرفه و یا زورزده و فشار وارد می کند. کودک ممکن است تحریک‌پذیر باشد و اشتهای کمتری نسبت به حالت معمول داشته باشد.

در کودکان بزرگتر، فتق احتمالاً زمانی که کودک سرفه می‌کند، در‌حین اجابت مزاج زور می‌زند یا برای مدت طولانی می‌ایستد، بیشتر آشکار می‌شود.

 علائم مشکل:

اگر نتوانید فتق را به داخل فشار دهید، محتویات فتق ممکن است در دیواره شکم گیر کند (محبوس شود). فتق گیرافتاده می‌تواند خفه شود، که جریان خون به بافتی که گیرافتاده را قطع می‌کند. فتق خفه‌شده در صورت عدم درمان می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد.

علائم و نشانه‌های فتق خفه شده عبارتند از:

• حالت تهوع، استفراغ یا هر دو
• تب
• درد ناگهانی که به سرعت تشدید می‌شود.
• برآمدگی فتق که قرمز، بنفش یا تیره می‌شود.
• ناتوانی در حرکت روده یا دفع گاز

زمان مراجعه به پزشک:

اگر برآمدگی فتق قرمز، بنفش یا تیره شد یا علائم و نشانه‌های دیگری از فتق خفه شده مشاهده شد، می بایست فوراً به پزشک مراجعه شود.

درصورت وجود برآمدگی دردناک یا قابل توجهی در کشاله ران در دو طرف استخوان شرمگاهی، به پزشک مراجعه شود. این برآمدگی احتمالاً هنگام ایستادن بیشتر قابل توجه است و معمولاً اگر فرد دست خود را مستقیماً روی ناحیه آسیب دیده قرار دهد، می‌تواند آن را حس کند.

علل:

برخی از فتق‌های کشاله ران هیچ دلیل مشخصی ندارند. برخی دیگر ممکن است در نتیجه موارد زیر رخ دهند:

• افزایش فشار داخل شکم
• یک نقطه ضعف از پیش موجود در دیواره شکم
• زورزدن هنگام اجابت مزاج یا ادرار
• فعالیت شدید
• بارداری
• سرفه یا عطسه مزمن

در بسیاری از افراد، ضعف دیواره شکم که منجر به فتق کشاله ران می‌شود، قبل از تولد رخ می‌دهد، زمانی که ضعف در عضله دیواره شکم وجود داشته باشد. سایر فتق‌های کشاله ران در مراحل بعدی زندگی ایجاد می‌شوند، زمانی که عضلات به دلیل پیری، فعالیت بدنی شدید یا سرفه همراه با استعمال سیگار، ضعیف می شوند یا رو به زوال می‌روند.

ضعف‌ها همچنین می‌توانند در مراحل بعدی زندگی، به ویژه پس از آسیب یا جراحی شکم، در دیواره شکم رخ دهند.

در مردان، نقطه ضعف معمولاً در کانال کشاله ران، جایی که طناب اسپرماتیک وارد کیسه بیضه می‌شود، رخ می‌دهد. در زنان، کانال کشاله ران دارای رباطی است که به نگه داشتن رحم در جای خود کمک می‌کند و فتق گاهی اوقات در جایی رخ می‌دهد که بافت همبند رحم به بافت اطراف استخوان شرمگاهی متصل می‌شود.

عوامل خطرزا:

• جنسیت: مردان هشت برابر بیشتر از زنان در معرض ابتلا به فتق کشاله ران هستند.
• سن بالا: عضلات با افزایش سن ضعیف می‌شوند.
• سفید پوست بودن
• سابقه خانوادگی: ابتلا یکی از بستگان نزدیک، مانند والدین یا خواهر و برادر به این بیماری
• سرفه مزمن: مثلاً به دلیل استعمال سیگار.
• یبوست مزمن: یبوست باعث ایجاد فشار در هنگام اجابت مزاج می‌شود.
• بارداری: بارداری می‌تواند عضلات شکم را ضعیف کرده و باعث افزایش فشار داخل شکم شود.
• زایمان زودرس و وزن کم هنگام تولد: فتق کشاله ران در نوزادانی که زودرس یا با وزن کم هنگام تولد متولد می‌شوند، شایع‌تر است.
• وجود فتق کشاله ران قبلی یا ترمیم فتق: حتی اگر فتق قبلی در دوران کودکی رخ داده باشد، فرد در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به فتق کشاله ران دیگر می باشد.

عوارض:

فشار بر بافت‌های اطراف: اکثر فتق‌های کشاله ران در صورت عدم ترمیم جراحی، به مرور زمان بزرگ می‌شوند. در مردان، فتق‌های بزرگ می‌توانند به کیسه بیضه گسترش یافته و باعث درد و تورم شوند.

فتق محبوس: اگر محتویات فتق در نقطه ضعیف دیواره شکم گیر بیفتد، محتویات می‌توانند روده را مسدود کرده و منجر به درد شدید، حالت تهوع، استفراغ و عدم توانایی در اجابت مزاج یا دفع گاز شوند.

اختناق: فتق محبوس می‌تواند جریان خون به بخشی از روده را قطع کند. اختناق می‌تواند منجر به مرگ بافت روده آسیب دیده شود. فتق خفه شده تهدیدکننده زندگی است و نیاز به جراحی فوری دارد.

پیشگیری:

نقص مادرزادی که فرد را مستعد فتق کشاله ران می‌کند، قابل پیشگیری نیست. با این حال، می‌توان فشار روی عضلات و بافت‌های شکمی را کاهش داد. به عنوان مثال:

حفظ وزن سالم: در مورد بهترین برنامه ورزشی و رژیم غذایی می توان با پزشک مشورت کرد.

تاکید برغذاهای سرشار از فیبر: میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل حاوی فیبر هستند، که می‌توانند به جلوگیری از یبوست و زورزدن و وارد شدن فشار کمک کنند.

خودداری از بلند کردن اجسام سنگین یا احتیاط هنگام انجام آن: درصورت مجبور بودن به بلند کردن جسم سنگین ، فرد همیشه از زانو – نه از کمر- خم شود.

ترک سیگار: استعمال سیگار علاوه بر نقش آن در بسیاری از بیماری‌های جدی، اغلب باعث سرفه مزمن می‌شود که می‌تواند منجر به فتق کشاله ران یا تشدید آن شود.

تشخیص:

معمولاً معاینه فیزیکی تنها کاری است که برای تشخیص فتق کشاله ران لازم است. پزشک وجود برآمدگی در ناحیه کشاله ران را بررسی می‌کند. از آنجا که ایستادن و سرفه کردن می‌تواند فتق را برجسته‌تر کند، احتمالاً از بیمار درخواست می شود که بایستد و سرفه کند یا زور بزند و به خود فشار وارد کند.

درصورت عدم سهولت در تشخیص، پزشک ممکن است آزمایشات تصویربرداری مانند: سونوگرافی شکم، سی تی اسکن یا ام آر آی را تجویز نماید.

درمان:

درصورت کوچکی و آزاردهنده نبودن فتق، پزشک ممکن است مراقبت مداوم را توصیه نماید. گاهی اوقات، پوشیدن یک فتق بند ممکن است به تسکین علائم کمک کند، اما ابتدا درجهت آگاهی نسبت به نحوه استفاده از آن بایستی با پزشک مشورت شود. در کودکان، پزشک ممکن است قبل از در نظرگرفتن جراحی، با اعمال فشار دستی، برآمدگی را کاهش دهد.

فتق‌های بزرگ یا دردناک معمولاً برای تسکین ناراحتی و جلوگیری از عوارض جدی نیاز به جراحی دارند و به دو نوع کلی تقسیم می شوند:

1- ترمیم فتق باز

2-ترمیم فتق با حداقل تهاجم

ترمیم فتق باز:

در این روش که ممکن است با بی‌حسی موضعی و آرام‌بخش یا بیهوشی عمومی انجام شود، جراح برشی در کشاله ران ایجاد می‌کند و بافت بیرون‌زده را به داخل شکم هل می‌دهد. سپس جراح ناحیه ضعیف‌شده را می‌دوزد و اغلب آن را با یک مش مصنوعی (هرنیوپلاستی) تقویت می‌کند. سپس دهانه با بخیه، منگنه یا چسب جراحی بسته می‌شود.

پس از جراحی، فرد به حرکت در اسرع وقت تشویق می شود، اما ممکن است چند هفته طول بکشد تا بتواند فعالیت‌های عادی خود را از سر بگیرد.

ترمیم فتق با حداقل تهاجم:

در این روش که نیاز به بیهوشی عمومی دارد، جراح از طریق چندین برش کوچک در شکم عمل جراحی را انجام می دهد. جراح ممکن است از ابزارهای لاپاروسکوپی یا رباتیک برای ترمیم فتق استفاده کند. از گاز برای باد کردن و بالا بردن شکم استفاده می‌شود تا اندام‌های داخلی راحت‌تر دیده شوند.

یک لوله کوچک مجهز به یک دوربین کوچک (لاپاروسکوپ) در یک برش وارد می‌شود. جراح با هدایت دوربین، ابزارهای کوچکی را از طریق برش‌های کوچک دیگر وارد می‌کند تا فتق را با استفاده از مش مصنوعی ترمیم کند.

افرادی که تحت عمل جراحی کم تهاجمی قرار می‌گیرند، ممکن است پس از جراحی ناراحتی و جای زخم کمتری داشته باشند و سریع‌تر به فعالیت‌های عادی خود بازگردند. نتایج بلندمدت جراحی‌های لاپاراسکوپی و باز فتق قابل مقایسه است.

جراحی کم تهاجمی فتق به جراح اجازه می‌دهد تا از ایجاد بافت اسکار ناشی از ترمیم فتق قبلی جلوگیری کند، بنابراین می تواند انتخاب خوبی برای افرادی باشد که فتق آنها پس از جراحی باز عود می‌کند. همچنین ممکن است انتخاب خوبی برای افرادی باشد که فتق در هر دو طرف بدن (دو طرفه) دارند. در این روش نیز مانند جراحی باز، ممکن است چند هفته طول بکشد تا فرد بتواند به سطح فعالیت معمول خود بازگردد.

مطالب مشابه:

فتق هیاتال

فتق بعد از سزارین

هیدروسل

فتق دیافراگم مادرزادی (CDH)

فتق ناف

منبع: mayoclinic