خارش در دوران بارداری
خارش یک مشکل رایج در دوران بارداری است که حدود ۴۰ درصد از زنان باردار را تحت تأثیر قرار میدهد. این حالت میتواند به دلایل زیادی رخ دهد. گاهی اوقات، خارش پوست میتواند نشانه یک بیماری در دوران بارداری باشد. این مشکل میتواند از خفیف تا شدید، بدون بثورات یا با تغییرات پوستی قابل مشاهده، متغیر باشد. اگرچه اغلب بیضرر است، اما درک علل مختلف و زمان مراجعه به پزشک مهم است.
علت:
شرایط مختلفی وجود دارد که میتواند باعث خارش در دوران بارداری شود.
- تغییرات طبیعی بارداری: با بزرگ شدن شکم، پوست کشیده میشود که میتواند باعث خشکی و خارش شود. این موضوع کاملاً طبیعی است.
- شرایط خاص سلامتی: اگر ناحیه واژن خارش دارد، میتواند نشانه عفونتی مانند برفک باشد. اگر ناحیه اطراف مقعد خارش دارد، میتواند نشانه بواسیر باشد. هر دو در دوران بارداری شایع هستند.
- تغییرات هورمونی: هورمونهای بارداری میتوانند پوست را حساستر کنند و منجر به خارش بدون بثورات شوند.
- ابتلا به بیماریهای پوستی از قبل: بیماریهایی مانند اگزما یا پسوریازیس ممکن است در دوران بارداری تشدید شوند و باعث خارش بیشتر شوند.
- بیماریهای پوستی خاص بارداری: برخی از بیماریهای پوستی مرتبط با بارداری، مانند بثورات یا برآمدگیها، میتوانند باعث خارش شوند. به عنوان مثال، کلستاز داخل کبدی بارداری (ICP). این بیماری کبدی باعث خارش شدید، به ویژه در کف دست و پا میشود که اغلب در شب بدتر میشود. همچنین میتواند منجر به حالت تهوع یا ناراحتی معده شود.
بیماریهای پوستی رایج در دوران بارداری:
احتمالاً با بیماریهای پوستی مختلفی مواجه خواهید شد. این موارد عبارتند از:
جوش آتوپیک بارداری(AEP):
قبل از سه ماهه سوم بارداری رخ میدهد. این بیماری معمولاً با بثورات اگزما مانند روی صورت، گردن، قفسه سینه یا بازوها و برآمدگیهای قرمز روی پاها و بازوها مشخص میشود و پس از زایمان از بین میرود.
دو نوع رایج AEP ، اگزما و خارش پوستی هستند.
اگزما:
اگزما یک بیماری پوستی است که باعث خشکی، پوسته پوسته شدن، خارش و قرمزی پوست میشود. این بیماری معمولاً صورت، چین آرنج و پشت زانوها را تحت تأثیر قرار میدهد، اما میتواند در جاهای دیگر نیز ظاهر شود. اگزما در افرادی رخ میدهد که پوست آنها به مواد محرک حساس است.
خارش در بارداری:
خارش در بارداری یک بثورات خارشدار است که ممکن است در دوران بارداری ایجاد شود. بثورات خارشدار، قرمز و برآمده است و ممکن است روی شکم، بازوها یا پاهای فرد ظاهر شود. معمولاً در سه ماهه اول یا دوم ظاهر میشود.
جوش چندشکلی بارداری (PEP):
این بیماری در هفتههای آخر بارداری یا درست پس از زایمان رخ میدهد. این بیماری با برآمدگیهای قرمز و خارشدار روی شکم، اغلب نزدیک ترکهای پوستی، همراه است که ممکن است گسترش یابند. اگر باردار هستید و این تغییرات را مشاهده میکنید، بدانید که بیضرر هستند و پس از زایمان برطرف میشوند.
پمفیگوئید بارداری:
در اواخر بارداری یا پس از زایمان رخ میدهد. علائم آن شامل برآمدگیهای خارشدار و تاول در نزدیکی ناف است که میتوانند گسترش یابند. این بیماری معمولاً نادر است، برای نوزاد مضر نیست اما میتواند منجر به زایمان زودرس شود. برای جلوگیری از عوارض، توصیه میشود به پزشک مراجعه کنید.
کلستاز داخل کبدی بارداری (ICP):
این بیماری در مراحل بعدی بارداری رخ میدهد. این بیماری مانع از دفع صحیح مواد از بدن توسط کبد و باعث خارش پوست بدون بثورات پوستی میشود. خارش معمولاً از کف دستها و کف پاهای فرد شروع میشود و سپس به سایر قسمتهای بدن گسترش مییابد. این بیماری معمولاً با خارش شدید در کف دست و پا همراه است که شبها بدتر میشود و هیچ بثوراتی ندارد. این حالت میتواند بر نوزاد تأثیر بگذارد و منجر به عوارضی مانند مردهزایی یا مشکلات تنفسی برای نوزاد شود. بنابراین برای مدیریت علائم و کاهش خطرات، فوراً با پزشک مشورت کنید. کلستاز نادر است و معمولاً در سه ماهه سوم بارداری شروع میشود. معمولاً کمی پس از تولد نوزاد از بین میرود. اگر کلستاز تشخیص داده شود، باید در طول دوران بارداری تحت نظر باشید.
پاپولها و پلاکهای کهیری خارشدار بارداری (PUPPP):
این بیماری عمدتاً در سه ماهه سوم بارداری بسیار شایع است. علائم شامل برآمدگیها یا کهیرهای قرمز و خارشدار، بیشتر روی شکم است. برای نوزاد مضر نیست و معمولاً پس از تولد برطرف میشود.
علائم:
با توجه به علت، نواحی مختلف بدن ممکن است احساس خارش کنند.
خارش در دوران بارداری ممکن است با بثورات پوستی همراه باشد. گاهی اوقات ممکن است علائم خراش یا سایر تغییرات پوستی ناشی از خراشیدن وجود داشته باشد.
عوارض:
بسیاری از بثورات خارشدار مضر نیستند، اما برخی از شرایط خارشدار میتوانند بر نوزاد تأثیر بگذارند.
کلستاز میتواند برای نوزاد خطرناک باشد و احتمال موارد زیر را افزایش دهد:
- سندرم دیسترس یازجر تنفسی نوزاد (RDS)یا زجر جنینی
- زایمان زودرس
- مرده زایی
- پذیرش نوزاد در بخش مراقبتهای ویژه نوزادان (NICU)
درصورت ابتلا به کلستاز، ممکن است نیاز به زایمان زودتر از موعد وجود داشته باشد.
پمفیگوئید بارداری میتواند احتمال موارد زیر را افزایش دهد:
- زایمان زودرس
- کوچک بودن نوزاد
- مرده زایی
- نوزاد با تاولهایی به دنیا بیاید که در نهایت از بین میروند.
تشخیص علت خارش در دوران بارداری:
- معاینه: پزشک یا مامای ممکن است با معاینه بتواند نوع بثورات را تشخیص دهد.
- بیوپسی: گاهی اوقات ممکن است برای یافتن علت بثورات خارشدار به بیوپسی پوست نیاز باشد.
- آزمایش خون: کلستاز داخل کبدی بارداری را میتوان با آزمایش خون تشخیص داد.
زمان مراجعه به پزشک یا ماما:
اگر باردار هستید و احساس خارش دارید، به پزشک یا ماما مراجعه کنید. آنها میتوانند شما را از نظر بیماریهایی که میتوانند باعث بثورات یا خارش شوند، بررسی کنند. قبل از انجام هرگونه درمان برای خارش در دوران بارداری، با پزشک مشورت کنید.
درمان:
در اینجا به چند نکته برای کمک به تسکین خارش اشاره شدهاست:
- دوش آب خنک بگیرید.
- لباس نخی گشاد بپوشید.
- از مرطوبکننده استفاده کنید.
درمان مناسب به علت خارش بستگی دارد.
قبل از استفاده از هر دارویی در دوران بارداری، با پزشک، داروساز، متخصص پوست یا متخصص زنان و زایمان صحبت کنید. آنها میتوانند به شما بگویند چه داروهایی برای شما در دوران بارداری مناسب است.
مدیریت خارش در دوران بارداری:
- پوست را با پنکه یا دوش آب سرد خنک نگه دارید: از آب داغ اجتناب کنید، زیرا میتواند خارش را بدتر کند.
- پوست را مرتبا مرطوب نگه دارید: از مرطوبکنندههای بدون عطر یا روغنهای طبیعی مانند روغن نارگیل برای مرطوب نگه داشتن پوست خود استفاده کنید.
- لباسهای گشاد و نرم بپوشید: پارچههای قابل تنفس مانند پنبه را برای جلوگیری از سوزش پوست انتخاب کنید.
- هیدراته بمانید: آب زیادی بنوشید تا پوست خود را مرطوب نگه دارید.
- با پزشک مشورت کنید: اگر خارش شدید است، به خصوص در کف دست و پا، میتواند نشان دهنده یک بیماری کبدی مانند ICP باشد.
- از صابون ملایم استفاده کنید: صابونهای ملایم و ضد حساسیت را انتخاب کنید که پوست شما را تحریک نمیکنند.
- خاراندن را متوقف کنید: خاراندن میتواند به پوست شما آسیب برساند و خارش را بدتر کند.
- از مواد شیمیایی قوی استفاده نکنید: از محصولات مراقبت از پوست با عطرهای قوی یا الکل خودداری کنید، زیرا میتوانند پوست را تحریک کنند.
- خارش شدید را نادیده نگیرید: اگر دچار خارش مداوم، به ویژه با علائمی مانند زردی (زردی پوست یا چشم) هستید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
- از پوست خود در برابر آفتاب محافظت کنید: از کرم ضد آفتاب استفاده کنید و لباسهای محافظ بپوشید تا از آفتاب سوختگی جلوگیری شود.
- استرس را مدیریت کنید: استرس میتواند شرایط پوستی را بدتر کند، بنابراین تکنیکهای آرامشبخش مانند یوگای دوران بارداری یا تنفس عمیق را در نظر بگیرید.
- رژیم غذایی متعادل داشته باشید: یک رژیم غذایی سالم سرشار از ویتامینها (مانند ویتامین E) از سلامت کلی پوست پشتیبانی میکند.
به طورکلی:
در حالی که خارش در دوران بارداری شایع است، مهم است که در صورت بدتر شدن علائم، از وضعیت خود مطلع باشید و به پزشک مراجعه کنید. با مراقبت صحیح، اکثر موارد خارش مرتبط با بارداری را میتوان با خاطر آسوده مدیریت کرد و از راحتی و سلامت مادر و نوزاد در این دوران خاص اطمینان حاصل نمود.
مطالب مشابه:
شرایط متداول پوست هنگام بارداری
کهیر در دوران بارداری
بوی بدن در دوران بارداری
فوران چند شکلی بارداری (PEP)
آلرژی در دوران بارداری
منابع: pregnancybirthbaby, hospitals
