تهوع در سه ماهه سوم بارداری

تغییرات هورمونی، رژیم غذایی یا یک مشکل اساسی ممکن است باعث حالت تهوع در این مرحله شود.

حالت تهوع و استفراغ در سه ماهه سوم بارداری کمتر رایج است. معمولاً حالت تهوع و استفراغ در اکثر زنان تا هفته شانزدهم بارداری فروکش می‌کند. در کل، تنها 20٪ از زنان باردار در طول بارداری حالت تهوع و استفراغ را تجربه می‌کنند.

علل دقیق تهوع و استفراغ در دوران بارداری ناشناخته است، اما شناخت و اجتناب از عوامل محرک می‌تواند به مادر در مدیریت این بیماری کمک کند. بروز گاه به گاه تهوع و استفراغ در سه ماهه سوم ممکن است جای نگرانی نداشته باشد. با این حال، اگر در سه ماهه سوم حالت تهوع یا استفراغ مداوم دارید، به پزشک مراجعه کنید.

• حالت تهوع در سه ماهه سوم می‌تواند به دلیل افزایش فشار جنین در حال رشد بر دستگاه گوارش مادر باشد.
• پره اکلامپسی، سندرم HELLP و AFLP نیز می‌توانند باعث حالت تهوع در سه ماهه سوم شوند.
• خوردن وعده‌های غذایی کوچک و مکرر، استراحت کافی و انجام برخی تمرینات سبک می‌تواند به جلوگیری از حالت تهوع کمک کند.
• حالت تهوع در سه ماهه سوم غیرمعمول است، اما به طور کلی هیچ آسیبی به مادر و جنین نشان نمی‌دهد.

علل تهوع سه ماهه سوم بارداری:

به گفته گرگ جی. مارچاند، MD، FACS، FACOG، مدیر برنامه در Steward Health، پراویدنس، رود آیلند، “رفلاکس اسید و میکروب‌های معده (ویروس‌های معده و آنفولانزای معده) در زنان باردار در سه ماهه سوم شایع است. با این حال، تهوعی که در کل دوران بارداری ادامه یابد نادر است.”

در حالی که افزایش سطح HCG یکی از دلایل تهوع صبحگاهی در سه ماهه اول است، درک علت تهوع در سه ماهه سوم می‌تواند دشوار باشد. موارد زیر می‌تواند علل احتمالی تهوع در سه ماهه سوم باشد.

• تغییر هورمون‌ها:

نوسانات مکرر در هورمون‌ها ممکن است باعث تهوع و استفراغ در سه ماهه سوم شود. تغییرات هورمونی مرتبط با بارداری همچنین می‌تواند حرکت معده را کند کند، مدت زمان تخلیه غذا را طولانی‌تر کند و خطر ابتلا به بیماری رفلاکس معده به مری (GERD) را افزایش دهد. طبق مطالعه‌ای که در مجله پزشک خانواده کانادایی منتشر شده است، GERD با شدت بیشتر استفراغ و حالت تهوع در دوران بارداری مرتبط است.

• رشد نوزاد:

نوزاد در حال رشد فشار زیادی بر دستگاه گوارش وارد می‌کند. با کاهش فضای شکم با رشد نوزاد، ممکن است ناراحتی بارداری از جمله حالت تهوع، سوزش سر دل و استفراغ را تجربه کنید.

• رژیم غذایی:

غذاهای خیلی تند، چرب یا اسیدی می‌توانند حالت تهوع و استفراغ را بدتر کنند. برای مدیریت نیازهای تغذیه‌ای خود در سه ماهه سوم، مراقب آنچه می‌خورید باشید و از غذاهایی که حالت تهوع را تحریک یا تشدید می‌کنند، اجتناب کنید.

• تغییرات در بدن:

رشد رحم و جنین می‌تواند گاهی اوقات باعث شود احساس بیماری کنید. فشار ناشی از رشد رحم، اختلالات خواب، استرس و اضطراب در مورد زایمان، مراقبت از کودک و غیره، ممکن است باعث تشدید علائم بارداری، از جمله حالت تهوع و استفراغ شود.

• پره اکلامپسی:

ظهور ناگهانی حالت تهوع و استفراغ در اواسط بارداری ممکن است با فشار خون بالا و پره اکلامپسی مرتبط باشد. در مورد هرگونه علائم نگران کننده، پزشک خود را مطلع کنید. طبق گزارش انجمن قلب آمریکا (AHA)، پره اکلامپسی 5 تا 7 درصد از زنان باردار را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می‌دهد و سالانه 70000 مرگ و میر مادران و 500000 مرگ و میر جنین را تشکیل می‌دهد. در ایالات متحده، پره اکلامپسی یکی از علل برجسته مرگ و میر مادران، عوارض شدید، بستری شدن در بخش مراقبت‌های ویژه، زایمان سزارین و زایمان زودرس است.

• سندرم HELLP:

سندرم HELLP مخفف مشکلات خونی و کبدی زیر است.

H – همولیز (تجزیه گلبول‌های قرمز خون)

EL – افزایش آنزیم‌های کبدی (می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات کبدی باشد)

LP – کاهش تعداد پلاکت‌ها (می‌تواند منجر به خونریزی شدید شود)

حالت تهوع و استفراغ (که بدتر می‌شود) از علائم شایع سندرم HELLP هستند.

دکتر مارچاند اضافه می‌کند: «به غیر از بیماری‌های معده، بدتر شدن رفلاکس اسید یا حالت تهوعی که هرگز فروکش نکرده است، نباید در سه ماهه سوم بارداری حالت تهوع جدیدی داشته باشید. اگر حالت تهوع جدیدی دارید که با یکی از شرایط ذکرشده قبلی قابل توضیح نیست، می‌تواند نشانه‌ای از عوارض بارداری مانند سندرم HELLP باشد.»

• کبد چرب حاد بارداری:

کبد چرب حاد بارداری (AFLP) یک مشکل نادر اما جدی است. علت دقیق AFLP ناشناخته است. با این حال، در اواخر سه ماهه سوم بارداری شروع می‌شود و می‌تواند باعث حالت تهوع و استفراغ شود.

• استفراغ شدید بارداری:

استفراغ شدید بارداری وضعیتی در دوران بارداری است که در آن فرد حالت تهوع و استفراغ شدید را تجربه می‌کند که می‌تواند بسیار ناخوشایند باشد. این وضعیت معمولاً در سه ماهه اول بارداری (حدود شش هفته) رخ می‌دهد. علائم استفراغ شدید بارداری می‌تواند بیشتر از حالت تهوع صبحگاهی معمولی، معمولاً برای هفته‌ها، ماه‌ها یا حتی تا زمان زایمان، ادامه یابد و چالش‌هایی را در انجام فعالیت‌های روزمره ایجاد کند. این علائم ممکن است شامل استفراغ بیش از سه بار در روز، کم آبی بدن، سبکی سر، سرگیجه مداوم و کاهش وزن باشد. اگر وضعیت پیچیده شود و کم آبی بدن رخ دهد، ممکن است مراجعه به بیمارستان برای درمان ضروری باشد.

• گرمازدگی:

یکی دیگر از دلایل احتمالی حالت تهوع و سرگیجه در سه ماهه سوم ممکن است ناشی از گرمای بیش از حد در طول تابستان یا ورزش شدید باشد. طبق گفته مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، گرمازدگی می‌تواند باعث شود زن باردار در هر زمان از دوران بارداری راحت‌تر از زنان غیرباردار همسن خود احساس سرگیجه و حالت تهوع کند. آنها حتی ممکن است گرما، گرفتگی عضلات و سردرد را تجربه کنند.

راه‌های پیشگیری از حالت تهوع در سه ماهه سوم:

اقدامات زیر می‌تواند به پیشگیری از حالت تهوع کمک کند.

• سعی کنید به اندازه کافی بخوابید و استراحت کنید، زیرا می‌تواند به کاهش هورمون‌های استرس و خستگی که ممکن است باعث حالت تهوع شوند، کمک کند.
• از نوشیدنی‌های کافئین‌دار، از جمله چای و قهوه، خودداری کنید، زیرا علائم شما را تشدید می‌کنند.
• در طول روز وعده‌های غذایی کوچک و مکرر بخورید تا به راحتی هضم شوند و از خالی ماندن معده جلوگیری شود.
• برای جلوگیری از کم‌آبی بدن و حالت تهوع مرتبط با آن، مایعات زیادی مصرف کنید.
• پس از مشورت با پزشک، تمرینات ملایم انجام دهید تا در وضعیت بهتری قرار بگیرید و آرامش خود را افزایش دهید.
• از دراز کشیدن بلافاصله بعد از غذا خودداری کنید و شام خود را دو تا سه ساعت قبل از خواب میل کنید.
• غذاهای شیرین، تند و چرب می‌توانند علائم حالت تهوع را بدتر کنند. مشخص کنید کدام غذا علائم شما را تحریک می‌کند تا از آنها اجتناب کنید.
• برخی از عطرها یا بوها می‌توانند به دلیل تغییر مداوم هورمون‌ها باعث حالت تهوع شما شوند، بنابراین از آنها اجتناب کنید.
• خوردن غذاهای بی‌مزه یا غذاهای پرپروتئین ممکن است کمک کند، زیرا تهیه آنها آسان است و بوی تندی ندارند. می‌توانید از نان تست، ژله، بستنی یخی، آب مرغ، کراکر نمکی، دسرهای ژلاتینی، چوب شور و غیره استفاده کنید.
• زنجبیل در زنان مختلف مبتلا به حالت تهوع و استفراغ بارداری، اثربخشی متفاوتی نشان می‌دهد.
• در مکان‌های دارای تهویه مناسب و نور کافی بمانید، زیرا فضاهای بسته نیز ممکن است حالت تهوع و استفراغ در دوران بارداری را تشدید کنند.

اگر حالت تهوع و استفراغ خیلی شدید است، با پزشک خود تماس بگیرید. آنها ممکن است داروهای لازم را برای کمک به بهبود شما تجویز کنند.

زمان مراجعه به پزشک:

در حالی که حالت تهوع و استفراغ بارداری همیشه نشانه مشکل نیست، باید در موارد زیر به پزشک مراجعه کنید.

• ناتوانی در نگه داشتن هرگونه غذا یا مایعات
• از دست دادن اشتها
• کاهش ناگهانی وزن
• کاهش حرکت جنین
• ضعف شدید
• سرگیجه
• چندین بار استفراغ در طول روز
• در صورت تجربه درد شکم یا علائم کم‌آبی شدید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

به طور کلی

حالت تهوع در هفته‌های اولیه بارداری یک اتفاق شایع است. با این حال، حالت تهوع در سه ماهه سوم علامت شایعی نیست و باید فوراً به پزشک اطلاع داده‌شود. در صورت عدم توجه، حالت تهوع در سه ماهه سوم ممکن است منجر به کم آبی بدن شود و همچنین احتمال بروز عوارض برای نوزاد و مادر را افزایش دهد. درمان چنین موارد شدید حالت تهوع ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان و تجویز مایعات داخل وریدی داشته باشد. بنابراین، توصیه می‌شود که زنان باردار هیدراته بمانند، از مصرف غذاهای تند یا چرب خودداری کنند و به اندازه کافی استراحت و خواب داشته‌باشند تا از علائم حالت تهوع جلوگیری شود.

مطالب مشابه:

ناراحتی‌های بارداری

سرگیجه در دوران بارداری

نقش ویتامین B در بارداری

سندرم HELLP در بارداری

هوس های بارداری

منبع: momjunction