آبسه شکمی

آبسه ناحیه ای پر از چرک از بافت ملتهب است. در هر نقطه از بدن (چه در داخل و چه بیرون)، آبسه می تواند ایجاد شود. سطح پوست جایی است که اغلب آبسه در آن قرار دارد. فضای پر از چرک در شکم به عنوان آبسه شکمی شناخته می شود.

آبسه های شکمی می توانند در اطراف اندام های شکم مانند: کبد، لوزالمعده و کلیه ها یا نزدیک به داخل دیواره شکم، در پشت شکم یا در این مکان ها ایجاد شوند. اگر چه آبسه‌ های شکمی می‌توانند بدون هیچ دلیل واضحی ظاهر شوند، اما معمولاً با حوادث دیگری مانند: جراحی داخل شکمی، پارگی روده یا آسیب‌ های شکمی مرتبط هستند.

اهمیت آبسه شکمی:

این بیماری یک وضعیت پزشکی جدی در یکی از اعضای مهم بدن است که می تواند بدون تشخیص و درمان زودهنگام منجر به عوارض شدید شود.

عوارض می تواند شامل موارد زیر باشد:

• سپسیس (عفونت خون)
• توسعه فیستول
• ناراحتی معده
• پریتونیت (التهاب صفاق)
• نارسایی عضو

همچنین این وضعیت می تواند کشنده باشد.

انواع آبسه شکمی:

• آبسه های داخل شکمی: این آبسه ها در داخل شکم ایجاد می شوند. پزشکان می توانند آنها را بیشتر به عنوان آبسه احشایی یا آبسه غیر احشایی طبقه بندی کنند. آبسه احشایی در یک اندام احشایی مانند: کبد، طحال یا پانکراس ایجاد می شود. آبسه های غیر احشایی در فضای بین دو اندام مانند فضای ساب فرنیک یا لگن ایجاد می شوند.
• آبسه های بعد از عمل: این نوع بعد از جراحی ایجاد می شوند. عوامل متعددی می توانند باعث ایجاد آنها شوند، از جمله: عفونت یک برش جراحی، نشت مایع از اندام توخالی، یا مواد خارجی باقی مانده.
• آبسه های خود به خودی: این آبسه ها بدون هیچ دلیل مشخصی ایجاد می شوند. آنها در افراد مبتلا به بیماری های زمینه ای مانند: بیماری کرون شایع تر هستند.

مکان هایی که آبسه شکمی ایجاد می شود:

آبسه های شکمی می توانند در قسمت های مختلف بدن ظاهر شوند. چند نمونه از آبسه های یافت شده در نواحی مختلف عبارتند از:

• آبسه های لگنی: این آبسه ها در لگن ایجاد می شوند.
• آبسه های خلفی صفاقی: این آبسه ها در پشت صفاق، غشای بافت مرطوب که حفره شکمی را می پوشاند و اندام های شکمی را می پوشاند، ایجاد می شوند.
• آبسه ساب فرنیک (Subphrenic abscesses): این آبسه ها در فضای بین دیافراگم و کبد ایجاد می شوند.
• آبسه‌ های صفاقی: این آبسه‌ ها در حفره صفاقی یا فضایی که شامل روده، معده و کبد است، ایجاد می‌شوند.

علائم آبسه شکمی:

علائم این بیماری بسته به محل آن متفاوت است. با این حال، برخی از علائم عمومی که ممکن است وجود داشته باشد عبارتند از:

• کم آبی بدن
• تب
• درد شکمی که ممکن است غیر اختصاصی یا موضعی باشد.
• تاکی کاردی، ضربان قلب سریع در حالت استراحت
• تاکی پنه، تنفس سریع
• الیگوری یا کاهش برون ده ادرار
• ایلئوس (انسداد روده) طولانی مدت
• آلکالوز تنفسی، که pH خون به طور غیرعادی بالاست
• کمبود اشتها
• تهوع و استفراغ
• حساسیت یا پری رکتوم
• توده در شکم
• سوء تغذیه

آبسه ساب فرنیک ممکن است باعث موارد زیر شود:

• درد شانه
• سکسکه
• آتلکتازی، فروپاشی ریه

آبسه لگن ممکن است باعث:

• خونریزی واژینال
• تب درجه بالا
• لکوسیتوز، تعداد بالای گلبول های سفید خون
• توده لگنی قابل لمس
• تخلیه
• درد زیر شکم

افراد مبتلا به این بیماری پس از جراحی ممکن است تا زمانی که عوارض ایجاد نشود متوجه نشوند، زیرا آنتی بیوتیک ها اغلب می توانند علائم عفونت را پنهان کنند. این امر تشخیص و درمان را چالش برانگیز می کند.

علت:

شایع ترین علت آبسه شکمی عفونت موضعی است. (عفونت در کیسه صفرا، پانکراس، تخمدان، لگن یا سایر اندام ها).

با این حال، آبسه های شکمی می توانند به دلیل عوامل مختلفی ایجاد شوند، از جمله:

• بیماری زخم معده
• آپاندیس
• دیورتیکولیت
• ضربه به شکم، مانند ضربات گلوله یا ضربات چاقو
• عوارض بعد از عمل با نشت آناستوموز

میکروب ها ممکن است از طریق خون به عضوی در شکم منتقل شوند.

همچنین آبسه های شکمی می توانند در اثر عفونت باکتریایی ایجاد شوند. شایع ترین باکتری هایی که باعث ایجاد آنها می شوند در معده و روده ها یافت می شوند. یکی از این موارد اشرشیاکلی یا E. coli است. در صورت عدم درمان، باکتری ها تکثیر می شوند و باعث التهاب و از بین رفتن بافت های سالم می شوند. گاهی اوقات، هیچ دلیلی برای آبسه نمی توان یافت.

عوامل خطر:

کسانی که در معرض خطر آبسه داخل شکمی هستند:

افرادی که جراحی شکم یا ضربه و شرایطی مانند: دیابت یا بیماری التهابی روده دارند بیشتر می توانند در معرض خطر آبسه داخل شکمی قرار گیرند.

به طور کلی عوامل خطر عبارتند از:

• ضربه
• بیماری زخم سوراخ شده
• جراحی در ناحیه شکم
• سیستم ایمنی ضعیف

تشخیص آبسه داخل شکمی:

اگر علائم آبسه داخل شکمی وجود داشته باشد، پزشک ممکن است آزمایشاتی را برای بررسی وجود عفونت تجویز کند:

آزمایشات خون: ممکن است برای بررسی علائم عفونت یا آبسه داخل شکمی این آزمایش مفید است و با این آزمایش تعداد گلبول های سفید و سایر شاخص های التهاب بررسی می شود.

تست های تصویربرداری: بهترین آزمایش تصویربرداری برای بررسی وجود این بیماری معمولاً سی تی اسکن برای مشاهده داخل شکم است. تکنیک‌ های دیگری مانند: سونوگرافی یا MRI نیز ممکن است استفاده شود.

معاینه بدن: به عنوان بخشی از معاینه فرد، پزشک دمای بدن را اندازه گیری می کند و حساسیت شکم را بررسی می کند. گاهی اوقات، آبسه را می توان به صورت توده ای در قسمت میانی احساس کرد.

درمان آبسه شکمی:

درمان این بیماری به اندازه و محل آن بستگی دارد. با این حال، رایج ترین درمان ترکیب آنتی بیوتیک ها و تخلیه کردن آبسه می باشد. نوع آنتی بیوتیک به شدت آبسه، سن و هر بیماری دیگری که ممکن است فرد داشته باشد، بستگی دارد.

دو راه اصلی برای تخلیه آنها وجود دارد:

• تخلیه از راه پوست: این یک روش کم تهاجمی است که در آن جراح یک سوزن را توسط دوربین کوچک تصویربرداری وارد آبسه کرده و چرک را تخلیه می کند. این درمان عموماً درمان بهینه برای آبسه های شکمی است.
• تخلیه با جراحی: این یک روش تهاجمی تر است که شامل باز کردن و تخلیه آبسه می شود. روش های جراحی همچنین ممکن است شامل ترمیم وضعیتی باشد که در وهله اول باعث ایجاد این بیماری شده است، مانند: سوراخ شدن روده. گاهی اوقات، بیش از یک عمل مورد نیاز است.

علاوه بر تخلیه، افراد مبتلا به آبسه های شکمی ممکن است به مراقبت های دیگر مانند: تزریق سرم، آنتی بیوتیک ها و داروهای مسکن نیز نیاز داشته باشند.

نتیجه درمان به علت عفونت و اینکه چقدر سریع به دنبال درمان بوده اند بستگی دارد. درمان زودهنگام می تواند به طور قابل توجهی نتیجه را برای افرادی که دچار آبسه های داخل شکمی می شوند، بهبود بخشد.

زمان مراجعه به پزشک:

اگر فرد اخیراً تحت عمل جراحی یا ضربه به اندام شکمی قرار گرفته و سایر عوامل خطر مانند: دیابت یا بیماری التهابی روده را دارد، بایستی مراقب علائم آبسه داخل شکمی باشد.

مطالب مشابه:

بیماری ادرار شربت افرا

آنوریسم کلیه

بیماری های گوارشی

شایع ترین علائم بیماری سلیاک

تفاوت بیماری کرون و کولیت اولسراتیو

منابع: ganeshdiagnostic ، medicalnewstoday ، medlineplus ، hopkinsmedicine