آیا آلودگی هوا میتواند باعث سردرد شود؟
کیفیت پایین هوا ممکن است با ایجاد التهاب در سیستم عصبی، منجر به التهاب عصبی شود و باعث سردرد شود.
آلودگی هوا یک مشکل مهم در سراسر جهان است و با بیماریهای مختلفی مانند بیماریهای عصبی، سکته مغزی، اوتیسم، افسردگی و تأخیر در رشد مرتبط است. همچنین شواهد رو به رشدی وجود دارد که آلودگی هوا را به اختلالات سردرد، به ویژه میگرن، مرتبط میکند.
آیا آلودگی هوا یا کیفیت بد هوا میتواند باعث سردرد شود؟
مطالعات از مناطق مختلف جهان، ارتباط معناداری بین آلودگی هوا و بروز سردرد نشان میدهد.
طبق این مطالعات چندین آلاینده که با سردرد مرتبط بودهاند، از جمله موارد زیر:
-
ذرات معلق:
ذرات ریز جامد یا مایع معلق در هوا، از جمله گرد و غبار، خاک، دوده و دود، که استنشاق آنها میتواند مضر باشد.
-
دی اکسید نیتروژن:
این گاز قهوهای مایل به قرمز است که با سوختن سوخت، به ویژه در وسایل نقلیه و نیروگاهها تولید میشود و میتواند باعث تحریک ریهها و مقاومت در برابر عفونتهای تنفسی را کاهش دهد.
-
دی اکسید گوگرد:
دی اکسید گوگرد گازی بیرنگ با بوی مشخص است که اغلب به بوی تخم مرغ گندیده تشبیه میشود. این گاز هنگام سوختن سوختهای فسیلی حاوی گوگرد تولید میشود. استنشاق دی اکسید گوگرد میتواند باعث مشکلات تنفسی شود و همچنین در تشکیل باران اسیدی نقش دارد.
-
ازن:
این گاز از سه اتم اکسیژن تشکیل شدهاست. در جو فوقانی، ما را از اشعههای مضر فرابنفش (UV) محافظت میکند. با این حال، در سطح زمین، ازن زمانی تشکیل میشود که آلایندهها با نور خورشید واکنش نشان میدهند و به تشکیل مه دود کمک میکنند که میتواند به سیستم تنفسی ما آسیب برساند.
-
مونوکسید کربن:
این گاز هیچ رنگ یا بویی ندارد. این گاز زمانی ایجاد میشود که سوختهایی مانند چوب، گاز یا نفت به طور کامل نمیسوزند. تنفس مقدار زیادی از مونوکسید کربن میتواند کشنده باشد، زیرا مانع از حمل اکسیژن توسط خون میشود.
-
هیدروکربنهای آروماتیک چند حلقهای (PAHs):
PAHs گروهی از مواد شیمیایی هستند که به طور طبیعی در زغال سنگ، نفت خام و بنزین و همچنین در دود حاصل از سوختن سوختهای فسیلی و سایر مواد آلی وجود دارند. برخی از PAHها به عنوان عامل سرطان شناخته میشوند.
-
ترکیبات آلی فرار (VOCs):
مواد شیمیایی آلی که به راحتی در هوا تبخیر میشوند، معمولاً در رنگها، حلالها، محصولات پاککننده و سوختها یافت میشوند. قرارگرفتن در معرض سطوح بالای VOCs میتواند باعث سوزش چشم، بینی و گلو و همچنین سردرد و حالت تهوع شود.
-
سوختهای زیستتوده:
انواع سوختهای زیستتوده شامل مواد آلی تجدید پذیر مانند چوب، ضایعات زراعی یا فضولات حیوانی است که به عنوان سوخت استفاده میشوند. سوزاندن سوختهای زیستتوده میتواند آلایندهها را در هوا آزاد کند و به آلودگی هوا کمک کند.
مکانیسمهای دقیقی که آلودگی هوا از طریق آنها میتواند باعث سردرد شود، به طور کامل شناخته نشدهاست. با این حال، اعتقاد بر این است که کیفیت پایین هوا میتواند با ایجاد التهاب در سیستم عصبی، منجر به التهاب عصبی و مرگ سلولی شود و باعث سردرد شود.

اثرات واقعی کیفیت پایین هوا:
در مطالعهای که در شهر گوالیور هند، که به دلیل سطح بالای آلودگی هوا شناخته شدهاست، انجام شد، محققان تأثیر آلودگی هوا را بر سلامت افسران پلیس راهنمایی و رانندگی بررسی کردند.
این مطالعه نشان داد که این افسران به دلیل هوای آلوده، مرتباً با مشکلات سلامتی مانند سردرد، سوزش چشم، اختلالات خواب، مشکل در تمرکز، عطسه و سوزش بینی مواجه میشوند. برخی از این مشکلات سلامتی جدی تلقی شده و به راحتی قابل درمان نیستند.
نویسندگان همچنین خاطرنشان کردند که این افسران در مورد آلایندههای هوا اطلاعات کافی نداشتند و از هیچ گونه تجهیزات محافظ شخصی استفاده نمیکردند.
چگونه متوجه میشوید که کیفیت پایین هوا بر شما تأثیر میگذارد؟
شما میتوانید با توجه به هرگونه علائم غیرمعمول یا تغییرات در سلامتی خود در هنگام بالا بودن سطح آلودگی هوا، متوجه شوید که آیا کیفیت هوا بر شما تأثیر میگذارد یا خیر. میتوانید از سایتهایی مانند Purple Air برای نظارت بر کیفیت هوای محله خود استفاده کنید تا ببینید آیا زمانهای کیفیت پایین هوا با علائم شما، مانند موارد زیر، مطابقت دارد یا خیر:
- سردرد
- سرفه
- خس خس سینه
- تنگی نفس
- گرفتگی قفسه سینه
- سرگیجه
- خستگی
- سوزش چشم، بینی یا گلو
داشتن یک دفترچه یادداشت علائم که کیفیت هوا را در آن یادداشت کنید، راهی عالی برای تشخیص این است که آیا میتواند علت سردرد شما باشد یا خیر. هنگامی که سابقهای از چگونگی تأثیر کیفیت هوا بر شما داشته باشید، پزشک شما میتواند یک برنامه درمانی توصیه کند.
آیا تصفیهکنندههای هوا به سردرد کمک میکنند؟
تصفیهکنندههای هوا میتوانند با بهبود کیفیت هوای داخل خانه و حذف ذرات معلق در هوا، مواد حساسیتزا و آلایندهها به کاهش سردرد کمک کنند.
با این حال، اثربخشی آنها میتواند با توجه به حساسیتهای فردی و کیفیت کلی هوا متفاوت باشد. برای بهترین نتیجه، استفاده از یک تصفیهکننده هوا با فیلتر HEPA و نگهداری صحیح آن مهم است.

نکاتی برای مدیریت سردرد ناشی از کیفیت پایین هوا:
شناسایی و کاهش قرارگرفتن در معرض محرک: منابع کیفیت پایین هوا، مانند آلودگی، آلرژنها یا مواد محرک را شناسایی کنید و سعی کنید قرارگرفتن در معرض آنها را کاهش دهید. از برنامهها یا وبسایتهایی مانند AirNow که بهروزرسانیهای کیفیت هوا را در لحظه ارائه میدهند، استفاده کنید. در روزهایی که آلودگی هوا بالاست، از فعالیتهای خارج از منزل خودداری کنید و در زمانهای اوج آلودگی، پنجرهها را بسته نگه دارید.
مسکنهای بدون نسخه (OTC): برای کمک به کاهش سردرد، مصرف مسکنهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن را در نظر بگیرید.
تصفیهکننده هوا: به دنبال تصفیهکنندههای هوایی باشید که توسط سازمانهایی مانند انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی (AHAM) تأیید شدهاند یا دارای فیلتر ذرات هوای با راندمان بالا (HEPA) هستند، زیرا این فیلترها معمولاً در برابر طیف وسیعی از آلایندهها مؤثر هستند. برای اطمینان از عملکرد بهینه، دستگاه تصفیه هوا را مرتباً تمیز و طبق دستورالعمل سازنده نگهداری کنید.
هیدراته بمانید: کمآبی بدن میتواند سردرد را بدتر کند، بنابراین در طول روز مقدار زیادی آب بنوشید تا هیدراته بمانید.
کمپرس سرد: برای کمک به کاهش سردرد، یک کمپرس سرد یا کیسه یخ روی پیشانی یا پشت گردن خود قرار دهید.
استفاده از روغنهای گیاهی: برخی افراد با استفاده از روغنهای گیاهی مانند نعناع یا اسطوخودوس، سردرد خود را تسکین میدهند. میتوانید عطر آن را استنشاق کنید یا روغن رقیقشده را روی شقیقههای خود بمالید.
به دنبال کمک حرفهای باشید: اگر سردردهای شما ادامه داشت، بایستی به پزشک مراجعه کنید. پزشک میتواند به تعیین اینکه آیا مشکلات اساسی در ایجاد سردردهای شما وجود دارد یا خیر، کمک کند و درمانهای مناسب را تجویز کند.
علت را درمان کنید، نه فقط علائم را.
مشارکت در تلاشهای محلی برای بهبود کیفیت هوا میتواند تفاوت واقعی در سلامت و رفاه جامعه ایجاد کند. میتوانید با حمایت از مقررات سختگیرانهتر کیفیت هوا و حمایت از سیاستهایی که انرژی پاک و حمل و نقل را ترویج میدهند، شروع کنید.
علاوه بر این، میتوانید با کاهش ردپای کربن شخصی خود با استفاده از حمل و نقل عمومی، دوچرخهسواری یا پیادهروی به جای رانندگی به تنهایی، سهم خود را انجام دهید. پیوستن به تلاشهای پاکسازی جامعه، راه عالی دیگری برای ایجاد تغییر است.
به طورکلی
سردرد ناشی از آلودگی هوا میتواند ناتوانکننده باشد، اما راههایی برای مدیریت آن وجود دارد. استفاده از دستگاههای تصفیه هوا، هیدراته ماندن و کاهش قرارگرفتن در معرض آلایندهها میتواند به کاهش علائم کمک کند.
مهم است که در مورد سطح کیفیت هوا در منطقه خود آگاه باشید و در صورت بالا بودن سطح آلودگی اقدامات احتیاطی را انجام دهید. اگر سردردهای شما ادامه یافت، برای تشخیص و درمان مناسب، به پزشک مراجعه کنید.
مطالب مشابه:
اثرات آلودگی هوا بر بارداری
آمفیزم ریوی
تنگی نفس
خس خس سینه
افزایش فشار داخل جمجمه ای (ICP)
منبع: healthline







