عفونت بخیه سزارین

عفونت بخیه سزارین یکی از عوارض شایع زایمان سزارین است که به‌خاطر نفوذ باکتری به محل زخم و برش ایجاد می‌شود. سزارین (C-section) جراحی زایمان است که با ایجاد برشی در شکم و رحم مادر انجام می شود. عفونت بخیه سزارین یک عفونت باکتریایی است‌که پس از انجام این عمل ‌ایجاد می‌ گردد. علت این عفونت آلوده شدن محل جراحی توسط باکتری‌ها است. این‌عفونت­­ معمولاً می‌تواند از طریق انواع مختلفی از باکتری‌ها ایجاد شود و ممکن است یک عفونت سطحی پوست یا یک آبسه زخم لگنی عمیق‌تر و خطرناک‌تر باشد. در­این حالت مراجعه به پزشک در اسرع وقت برای تشخیص و درمان مشکل ضروری است.

علل:

موارد زیر علل شایعی هستند که می توانند خطر عفونت بخیه سزارین را افزایش دهند:

• چاقی و افزایش وزن:

زنان چاق و دارای اضافه وزن در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این نوع عفونت هستند، زیرا چاقی جریان خون را مختل می‌کند که به نوبه خود منجر به ضعف در بهبود زخم می‌شود. کاهش توانایی بهبود زخم در نهایت به میکروب‌های پوستی اجازه می‌دهد تا به بافت‌های زخمی نفوذ کنند. علاوه بر این، وزن اضافی سیستم ایمنی را نیز به خطر می‌اندازد و با بیماری‌های همراه مرتبط است، بنابراین موجب افزایش تاخیر در روند بهبود زخم می شود.

• سابقه زایمان سزارین:

پس از هر زایمان سزارین، نوارهای ضخیمی از بافت اسکار مانند، که چسبندگی نیز نامیده می‌شوند، در محل جراحی تشکیل می‌شوند. این حالت می‌تواند منجر به عوارضی مانند عفونت محل جراحی (SSI) و خونریزی هنگام ایجاد برش جدید در همان محل شود.

• دیابت:

 ابتلا به دیابت از قبل یا دیابت بارداری می‌تواند خطر عفونت زخم سزارین را افزایش دهد. سطح بالای گلوکز خون می‌تواند عملکرد سیستم ایمنی را مختل کرده و بر گردش خون تأثیر منفی بگذارد که بر توانایی بدن در مبارزه با عفونت و کاهش توانایی بهبود زخم تأثیر می‌گذارد.

• عفونت کیسه آمنیوتیک:

 این حالت که با نام کوریوآمنیونیت نیز شناخته می‌شود، یک عفونت باکتریایی است که در بافت‌ها یا غشاهای اطراف جنین رخ می‌دهد و معمولاً در طول زایمان ایجاد می‌شود. بنابراین، باکتری‌ها ممکن است هنگام انجام سزارین به محل جراحی منتقل شوند و در نتیجه خطر عفونت بخیه سزارین را افزایش دهند.

• پارگی طولانی مدت کیسه آمنیوتیک (PROM):

 اگر کیسه آمنیوتیک برای مدت زمان قابل توجهی قبل از شروع زایمان پاره شود، می‌تواند رحم و محل جراحی را در معرض باکتری‌های کانال واژن قرار دهد. میزان بروز عفونت با مدت زمان پارگی بیشتر می‌شود.

• طولانی شدن مدت زایمان:

 مطالعات نشان می‌دهد مادرانی که زایمان طولانی مدت را تجربه می‌کنند، در معرض خطر بسیار بیشتری از SSI هستند. زایمان طولانی مدت باعث کم آبی بدن و خستگی می‌شود و همچنین با معاینات مکرر واژینال همراه است که می‌تواند احتمال عفونت متصاعد را افزایش دهد و در نهایت ممکن است منجر به عفونت محل جراحی شود.

• معاینات مکرر واژن:

 معاینات مکرر واژن در طول زایمان، خطر عفونت زخم سزارین را به دلیل عفونت متصاعد که منجر به گسترش ثانویه به محل جراحی می‌شود، افزایش می‌دهد.

• زایمان سزارین اورژانسی:

 مطالعات مختلف نشان می‌دهد که میزان بروز عفونت محل جراحی (SSI) در زایمان‌های سزارین اورژانسی بیشتر از سزارین‌های برنامه‌ریزی شده است. این موضوع می‌تواند در درجه اول به دلیل زمان ناکافی یا زمان آماده‌سازی کمتر برای تجویز آنتی‌بیوتیک پروفیلاکسی باشد. بنابراین، عدم رعایت آنتی‌بیوتیک پروفیلاکسی در این جراحی‌ها، خطر عفونت زخم را افزایش می‌دهد.

علائم عفونت بخیه سزارین:

درصورت انجام عمل سزارین، آگاهی از علائم احتمالی عفونت بخیه سزارین برای اطمینان از موارد احتمالی مورد انتظار یا غیرمعمول، حائز اهمیت است:

• تب و لرز احتمالی معمولاً با دمای بالاتر از ۳۸ درجه سانتیگراد می‌تواند یکی از علائم عفونت سزارین باشد.
• تورم، قرمزی یا افزایش درد در اطراف محل جراحی، خروج هرگونه مایع از برش، باز شدن برش و ترشحات بدبوی واژن نیز از علائم عفونت سزارین هستند.
• ناراحتی یا درد در ناحیه تحتانی شکم برای چند روز پس از جراحی.
• خونریزی شدید و مشکل در هنگام ادرار کردن نیز از علائم عفونت بخیه سزارین است. علاوه بر این، ممکن است هنگام ادرار کردن درد و سوزش و در صورت ابتلا به عفونت، خون در ادرار مشاهده شود.

درصورت مواجهه با  هر یک از این علائم شدید، برای تشخیص صحیح می بایست به پزشک مراجعه شود.

تشخیص:

پزشک حساسیت، تب، تورم یا هر علامت دیگری را که می‌تواند نشان دهنده عفونت باشد، بررسی می‌کند. بررسی روزانه محل برش، حیاتی‌ترین بخش تشخیص پس از عمل است. با این حال، بیشتر عفونت‌ها پس از یک هفته از جراحی شروع به ظاهر شدن می‌کنند. بنابراین، پزشکان به مادران توصیه می‌کنند که به این علائم توجه داشته باشند. در صورت مشاهده علائم، برای تشخیص بیشتر و درمان به موقع بایستی به پزشک مراجعه شود.

درمان:

عفونت سزارین را می‌توان با استفاده از روش های زیر درمان کرد:

• آنتی‌بیوتیک‌ها: پزشکان معمولاً مصرف آنتی‌بیوتیک را برای درمان عفونت‌های بخیه سزارین مانند سلولیت توصیه می‌کنند. در صورت تشخیص زودهنگام، از آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی استفاده می‌شود، اما برای موارد پیشرفته‌تر، ممکن است آنتی‌بیوتیک‌های داخل وریدی لازم باشد.
• درناژ: در مواردی که آبسه یا چرک وجود دارد، باز کردن برش پوست برای تخلیه عفونت ممکن است ضروری باشد.
• پانسمان زخم: برخی از بیماری‌های عفونی ممکن است نیاز به پانسمان منظم زخم برای بستن زخم و تسریع بهبودی داشته باشند.

روش های مراقبتی:

• مصرف دوره ی کامل آنتی بیوتیک ها
• تمیز کردن زخم به شکل مرتب و طبق دستورالعمل
• خودداری از استفاده از هرگونه لوسیون یا کرم حاوی مواد شیمیایی مضر احتمالی برای پوست
• پوشیدن لباس های گشاد و سبک
• مصرف غذای سالم و مایعات زیاد
• اولویت قراردادن استراحت، مصرف آب کافی و انجام تمامی معاینات پس از زایمان

مراحل بهبود جای بخیه سزارین:

1-مرحله التهابی: مرحله اولیه، که به عنوان فاز التهابی شناخته می‌شود، معمولاً چند روز پس از سزارین طول می‌کشد. در این مرحله خونریزی متوقف می‌شود و بدن گلبول‌های سفید خون را برای جلوگیری از عفونت به محل زخم می‌فرستد. در این مرحله ممکن است مقداری تورم و رنگ مایل به قرمز یا صورتی در محل برش مشخص شود. فرد می بایست مراقب هرگونه علائم عفونت باشد.

2-مرحله تکثیر: در این مرحله، سلول‌های فیبروبلاست در محل برش جمع شده و تکثیر می‌شوند. این سلول‌ها با ساختن کلاژن نقش مهمی در تقویت محل برش و نزدیک کردن لبه‌های آن به یکدیگر دارند. با وقوع این اتفاق، جای زخم سزارین ضخیم‌تر می‌شود و با انقباض، رنگ آن تغییر می‌کند. این مرحله حدود سه تا چهار هفته طول می‌کشد.

3- مرحله بازسازی: در این مرحله، بافت اسکار که زمانی متراکم و پف کرده بود، به تدریج صاف شده و رنگ خود را از دست می‌دهد. در این زمان انتظار می‌رود که جای بخیه سزارین کوچک‌شده و ظاهر آن بهبود یابد. این مرحله ممکن است ماه‌ها تا سال‌ها طول بکشد.

آیا می‌توان از عفونت بخیه سزارین جلوگیری کرد؟

ممکن است فرد قادر نباشد که به طور کامل از عفونت بعد از سزارین جلوگیری کند، اما می‌تواند اقدامات احتیاطی خاصی را برای جلوگیری از هرگونه عارضه انجام داد:

• حفظ وزن سالم: چاقی یکی از عوامل خطر عفونت بخیه سزارین است. از این رو، زنان باردار باید با ورزش یا داشتن رژیم غذایی سالم، وزن خود را در دوران بارداری حفظ کنند.
• کنترل دیابت: دیابت بارداری می‌تواند عوارض بیشتری مرتبط با عفونت بعد از سزارین ایجاد کند. بنابراین، زنان باردار باید سعی کنند سطح گلوکز خود را کنترل کنند.
• درمان سایر بیماری‌ها: درصورت ابتلا به هرگونه بیماری، کسالت یا هرگونه بیماری زمینه‌ای که ممکن است باعث عوارض عفونت سزارین شود، سعی شود که پیش از تاریخ زایمان تحت درمان قرار بگیرند.

مطالب مشابه:

عفونت‌های نفاس

درد طبیعی زایمان و فرآیند زایمان

سندرم آشرمن

فتق بعد از سزارین

خونریزی بعد از سزارین

منبع: momjunction