سرفه خونی (هموپتیزی)

هموپتیزی زمانی است که همراه با سرفه، خون از ریه ها خارج می شود. حتی می تواند نشانه یک وضعیت پزشکی جدی باشد. عفونت ها، سرطان و مشکلات در رگ های خونی در ریه ها می توانند باعث آن شوند. شایع است و می تواند دلایل زیادی داشته باشد. بیشتر علل آن جدی نیست. اگر فرد به برونشیت مبتلا نباشد، در صورت سرفه خونی باید به پزشک مراجعه شود.

خونی که فرد سرفه می کند اغلب به صورت حباب یا کف آلود به نظر می رسد و با مخاط یا تف مخلوط می شود. ممکن است به رنگ صورتی، قرمز یا زنگ زده به نظر برسد و معمولاً در مقادیر کم است.

تفاوت بین سرفه خونی و استفراغ خونی:

سرفه کردن خون (هموپتیزی) با استفراغ خون (هماتمزیس) یکسان نیست.

خونی که سرفه می‌شود معمولاً شبیه تف آغشته به خون است که با مخاط، مخلوط شده است. خون از گلو یا دهان می آید.

استفراغ خون شامل خروج مقدار زیادی خون است. معمولاً شامل خونریزی داخلی در دستگاه گوارش فوقانی (GI) می شود.

در صورت استفراغ خونی توصیه می شود فوراً به پزشک مراجعه شود.

انواع سرفه خونی:

هموپتیزی بر اساس میزان خونی که فرد طی 24 ساعت سرفه می کند به انواعی تقسیم می شود. اما در برخی موارد، تشخیص آن ممکن است سخت باشد.

• هموپتیزی شدید یا تهدید کننده زندگی: کارشناسان مختلف دستورالعمل های متفاوتی برای آنچه این نوع شامل می شود دارند. آنها از 100 میلی لیتر خون تا بیش از 600 میلی لیتر یا حدود یک پینت متغیر هستند.
• هموپتیزی غیرتهدید کننده: این به عنوان هموپتیزی متوسط یا بزرگ نیز شناخته می شود. ممکن است بین 20 تا 200 میلی لیتر (حدود یک فنجان) خون سرفه کنند.
• هموپتیزی کم یا خفیف: یعنی فرد کمتر از 20 میلی لیتر یا کمتر از یک قاشق غذاخوری خون سرفه می کند.

علت سرفه خونی:

علل از خفیف (شایع ترین) تا جدی و بالقوه تهدید کننده زندگی متغیر است. معمولا سرفه خونی با عفونت مرتبط است. شایع ترین علل عبارتند از:

• برونشیت.
• ذات الریه.
• بیماری سل.

علل دیگر عبارتند از:

• برونشکتازی
• فیبروز سیستیک.
• واسکولیت.
• مصرف مواد مخدر (کراک/کوکائین).
• عوارض ناشی از لوپوس
• نارسایی احتقانی قلب.
• آسیب به شریان های ریه
• تحریک ناشی از بیوپسی برونکوسکوپی.
• استفاده از داروهای رقیق کننده خون (ضد انعقاد).
• سرفه های بیش از حد که گلو را تحریک می کند.
• لخته شدن خون در ریه شما (آمبولی ریه).
• بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD).
• آسپیراسیون ریوی (دمیدن خون در ریه ها).
• سرطان ریه (به ویژه در افراد بالای 40 سال سیگاری).
• خونی که از بینی (خون دماغ)، لوزه ها یا دندان ها وارد گلو می شود.
• جسم خارجی یا انسداد در راه هوایی (در بین کودکان شایع تر است).

در برخی موارد، پزشکان نمی توانند علتی پیدا کنند، اما هموپتیزی معمولا در عرض 6 ماه از بین می رود.

درمان سرفه خونی:

درمان بستگی به این دارد که از دست دادن خون چقدر جدی است و چه چیزی باعث سرفه خونی می شود.

اگر فرد از دست دادن خون شدید را تجربه می کند، مراقبت های لازم را در بخش مراقبت های ویژه (ICU) دریافت خواهد کرد. پزشکان برای تثبیت و توقف خونریزی قبل از تشخیص علت از دست دادن خون تلاش خواهند کرد.

درمان‌ ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• برونکوسکوپی برای از بین بردن لخته های موجود در راه های هوایی که ممکن است باعث خونریزی شوند.
• آنژیوگرافی شریان برونش و آمبولیزاسیون برای توقف جریان خون در رگ های خونی که باعث خونریزی می شوند.
• دارویی که برای توقف خونریزی مربوط به از دست دادن شدید خون استفاده می شود (ترانگزامیک اسید).

هنگامی که آنها تعیین کردند که چه چیزی باعث سرفه خونی می شود، پزشک بهترین برنامه درمانی را برای رسیدگی به علائم و وضعیت زمینه ای فرد مورد بحث قرار می دهد.

درمان هایی برای رفع شرایطی که ممکن است باعث سرفه خونی شود عبارتند از:

• آنتی بیوتیک ها: اگر ذات الریه یا سل باعث بیماری شود.
• استروئیدها: اگر التهاب باعث بیماری شود.
• جراحی و درمان سرطان: اگر یک تومور بدخیم (سرطانی) باعث بیماری شود.

مراجعه به پزشک:

اگر میزان خونی که همراه با سرفه خارج می شود زیاد باشد، اگر بیش از یک هفته سرفه می‌کنید یا اگر سرفه‌ با علائم دیگری از جمله: تب، درد قفسه سینه، عرق شبانه، تنگی نفس، کاهش وزن سریع یا شدید، سرگیجه یا سبکی سر و وجود خون در ادرار (هماچوری) یا مدفوع همراه است، لازم است فوراً به دنبال مراقبت‌ های پزشکی باشید.

تشخیص هموپتیزی:

اگر خون سرفه می کنید، پزشک یک یا چند مورد از موارد زیر را انجام می دهد:

بررسی سابقه بیماری و معاینه فیزیکی: که به پزشک کمک می کند تا سرنخ هایی را برای شناسایی علت جمع آوری کند.

تصویربرداری با اشعه ایکس از قفسه سینه: که می تواند نشان دهد آیا توده ای در قفسه سینه یا نواحی مایع یا احتقان در ریه های فرد وجود دارد یا خیر.

سی تی اسکن: با تصاویر دقیق از داخل قفسه سینه، این آزمایش ممکن است برخی از دلایل سرفه خونی را نشان دهد.

برونکوسکوپی: پزشک یک لوله قابل انعطاف با یک دوربین در انتهای آن، به نام برونکوسکوپی، از طریق بینی یا دهان و وارد نای و مجاری تنفسی فرد می کند.

شمارش کامل خون (CBC): این آزمایش تعداد گلبول های سفید و قرمز خون را به همراه پلاکت ها (سلول هایی که به لخته شدن خون کمک می کنند) را بررسی می کند.

آزمایشات هموپتیزی:

آزمایش ادرار: برخی از علل هموپتیزی نیز در این آزمایش ساده ادرار نشان داده می شود.

مشخصات شیمی خون:  این آزمایش الکترولیت ها و عملکرد کلیه ها را اندازه گیری می کند.

آزمایشات انعقادی: تغییر در توانایی خون برای لخته شدن یا انعقاد می تواند منجر به خونریزی و سرفه خون شود.

گاز خون شریانی: این آزمایش میزان اکسیژن و دی اکسید کربن خون را اندازه گیری می کند. سطح اکسیژن ممکن است در افرادی که سرفه های خونی دارند پایین باشد.

پالس اکسیمتری: یک پزشک با این دستگاه (معمولاً روی انگشت) سطح اکسیژن خون را اندازه گیری می کند.

به طور کلی اگر مقدار کمی خون سرفه می کنید، وحشت نکنید. شایع ترین علل ها قابل درمان هستند. اگر مقدار زیادی خون از دست می دهید، وضعیت شما بهبود نمی یابد و علائم دیگری دارید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. مهم است که بدانید چه چیزی باعث این علائم می شود تا بتوانید مراقبت های لازم را دریافت کنید. صرف نظر از علت، هر چه زودتر درمان شوید، بهتر است.

مطالب مشابه:

عفونت کلیه در بارداری (پیلونفریت)

سیاه سرفه

انتروکولیت

رفلاکس حنجره

انواع آزمایش‌ HIV

منابع: my.clevelandclinic ، webmd ، nidirect