سندرم روده تحریک پذیر (IBD)

سندرم روده تحریک پذیر (IBS) یک اختلال طولانی مدت روده ای است. این شرایط باعث ایجاد دردهای شکمی، نفخ، دفع مخاط در مدفوع، اسهال یا یبوست و یا هر دوی آن می شود. برخلاف بیماری IBD بیماری IBS باعث آسیب بافت روده ها نمیشود. اگر چه IBS جزو بیماری های مزمن و طولانی مدت به حساب می‌ آید، اما علائم بالینی آن در طول سال ها تغییر پیدا می کند. علی رغم علائم بالینی و درگیری های مزمنی که توسط IBS ایجاد می شود، چنین شرایطی برای اکثر بیماران به عوارض خطرناک منجر نمی‌ شود. خوشبختانه بیشتر بیماران با کنترل شرایط می توانند نشانه های موجود را بهبود ببخشند، تنها درصد اندکی از افراد مبتلا به IBS نشانه های حادی دارند.

حقایقی در مورد سندرم روده تحریک پذیر (IBD):

• علی رغم ناراحتی هایی که به خاطر IBS ایجاد می شود، این شرایط معمولا به عوارض جدی و حاد منجر نمی گردد.
• درمان خاصی برای IBS وجود ندارد.
• حالات احساسی و عاطفی نقش مهمی در IBS دارد.
• مستثنی کردن غذاهایی که باعث ایجاد گاز می شود می تواند نشانه ها را بهبود ببخشد.
• این بیماری مسری نیست
• این بیماری منجر به ابتلا به سرطان نمی شود.

علائم بالینی سندرم روده تحریک پذیر:

رایج ترین علائم بالینی که در این افراد مشاهده می شود عبارت است از:

• تغییر در عادت های اجابت مزاج
• درد شکمی و کرامپ شکم
• بعد از رفتن به دستشویی، بیمار ممکن است احساس کند روده کاملا خالی نشده است.
• گاز اضافی
• دفع مخاط
• تورم یا نفخ در شکم

علائم بالینی مرتبط با IBS از بیماری به بیمار دیگر متغیر است.

این علائم بالینی اغلب ممکن است مشابه علائم بالینی بیماری های دیگر باشد.

علل سندرم روده تحریک پذیر (IBD):

علل مسبب این بیماری مشخص نیست.

متخصصان بر این باورند که فاکتورهای زیر ممکن است در ابتلای افراد به IBS دخیل باشند:

• فاکتورهای غذایی
• فاکتورهای محیطی و ژنتیکی
• هورمون ها: معمولا این بیماری در زنان بیشتر از مردان است که می توان نقش تغییرات هورمونی را در آن دخیل دانست.
• سیستم عصبی مرکزی: اگر سیستم عصبی هماهنگ با سیستم گوارش عمل نکند منجر به اختلالاتی در دفع می شود.
• پاسخ غیر معمول سیستم ایمنی به عفونت ها
• عفونت های حاد: باکتریایی، ویروس و انگلی
• انقباضات عضلاتی روده: انقباضات عضلانی روده ها که برای حرکت مواد غذایی در روده ها به کار می روند اگر از حالت طبیعی خارج شوند، باعث علائم گوارشی از جمله اسهال و یبوست در این افراد می‌شوند.
• تغییر در میکروفلور روده ها: هر گونه تغییر در نوع و میزان رشد باکتری های طبیعی روده ها
• حالات روحی و روانی: شواهد نشان می‌دهد فاکتورهای روانی و عاطفی می‌تواند نقش مهمی در سندرم روده تحریک پذیر داشته باشند.

افرادی که تجربیات تلخی و دشواری داشتند بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به IBS قرار دارند.

محرک‌ های سندرم روده تحریک پذیر:

1) تغذیه:

تعداد زیادی از افراد مبتلا به IBS دریافتند که نشانه های آن‌ها بعد از مصرف محصولات خاصی همچون شکلات، شیر یا الکل بدتر می شود. کرامپ شکمی و نفخ ممکن است به خاطر مصرف برخی از میوه و سبزیجات و نیز نوشابه ایجاد شود. محققان در مورد نقش حساسیت های غذایی یا عدم تحمل برخی از مواد در IBS مطمئن نیستند.

محرک های غذایی رایج که باعث نفخ یا گرفتگی می شوند عبارتند از:

• غذاهایی همچون حبوبات، کرفس، پیاز، مرکبات، هویج، کلم بروکسل و …..
• محصولات لبنی
• برخی از شکلات ها
• محصولات کافئین دار

2) هورمون ها:

تغییرات هورمونی می تواند سندرم روده تحریک پذیر را بدتر کند. تعداد زیادی از خانم‌هایی که به IBS مبتلا هستند بر این باورند که نشانه‌ها در طول دوران قاعدگی بدتر می شود.

3)عفونت:

گاستروانتریت می تواند باعث تحریک IBS شود.

درمان سندرم روده تحریک پذیر:

از آنجایی که دلیل ایجاد این بیماری مشخص نیست، درمان بر پایه تسکین علائم و بهبود کیفیت زندگی در  افراد صورت می گیرد.

اینکار معمولا در برگیرنده:

• تغییر در رژیم غذایی
• سبک زندگی
• آموزش مدیریت استرس

رعایت موارد زیر ممکن است نشانه های موجود را کاهش دهد:

• رژیم غذایی
• مصرف فیبر
• تمرینات ورزشی
• مصرف پروبیوتیک ها
• مدیریت اضطراب و استرس

همچنین رعایت مواردی چون:

• از مصرف سوربیتول خودداری کنید زیرا می تواند باعث اسهال شود. این ماده در آدامس‌ ها، غذاهای رژیمی و شیرینی های بدون شکر مشاهده می‌شود.
• اگر نفخ یا گاز مشکل اصلی شماست از غذاهای مبتنی بر جو بیشتر استفاده کنید.
• هر وعده غذایی را به درستی مصرف کنید. از هیچ کدام از وعده‌ ها نگذرید.
• مصرف الکل را کمتر نمایید.
• از مصرف نوشیدنی های کربناته مثل نوشابه خودداری نمایید.
• مصرف برخی از میوه ها را محدود کنید. برای اینکار با پزشک متخصص مشورت نمایید.
• مصرف قهوه و چای را محدود کنید. روزانه بیشتر از سه فنجان ننوشید
• اطمینان حاصل نمایید که مصرف مایعات کافی است.
• وعده های غذایی باید در زمان مناسبی مصرف شوند.

تشخیص تفریقی:

ممکن است در برخی از بیماران مبتلا به اسهال، بیماری به اشتباه IBS تشخیص داده میشود.

این موارد عبارتند از:

• بیماری‌های عفونی
• بیماری سلیاک
• هلیکوباکترپیلوری (برای تشخیص هلیکوباکترپیلوری لطفا کلیک فرمائید.)
• برخی آلودگی های انگلی
• استفاده مزمن از برخی از داروهای آرام بخش-خواب‌آور

تشخیص سندرم روده تحریک پذیر:

هیچ تست آزمایشگاهی یا تصویربرداری پزشکی خاصی که بتواند برای تشخیص IBS به‌کار گرفته شود، وجود ندارد. تشخیص IBS در شرایطی مطرح میشود که علائمی مشابه علائم IBS ایجاد میشود. رد کردن عفونت‌ های انگلی، عدم تحمل لاکتوز، رشد بیش از حد باکتری‌ ها در روده باریک و بیماری سلیاک برای تمام بیماران قبل از تشخیص IBS پیشنهاد شده‌ است.

 علائم بالینی بیماری IBS به چهار گروه تقسیم می‌شود:

• IBS با اسهال غالب: سندرم روده‌‌ تحریک‌ پذیری که غالباً با اسهال (مدفوع چرب یا آبدار حداقل ۲۵ درصد مواقع، مدفوع سخت کمتر از ۲۵ درصد مواقع) همراه است، IBS-D نام دارد. شایع‌ ترین نشانه‌ های آن شامل مدفوع مداوم، گاز روده، درد شکمی، عدم تخلیه‌ی کامل روده حین اجابت مزاج و تهوع است.

• IBS با یبوست غالب: سندرم روده‌‌ تحریک‌ پذیری که غالباً با یبوست (مدفوع سخت یا یکنواخت حداقل در ۲۵ درصد مواقع، مدفوع شل یا آبدار کمتر از ۲۵ درصد مواقع) همراه است و IBS-C نام دارد.

نشانه‌ها و علایم آن شامل: مدفوع کم و سخت و تنش عضلانی روده حین اجابت مزاج است.

• IBS ترکیبی یا با الگوی متناوب مدفوع: برخی از افراد مبتلا به IBS الگوی متناوب یبوست و اسهال (مدفوع سخت یا یکنواخت حداقل ۲۵ درصد مواقع، مدفوع چرب یا آبدار حداقل ۲۵ درصد مواقع) دارند.

         این ترکیب IBS-M نام دارد.

•  IBS نامشخص: این افراد دیگر به راحتی در هیچ یک از دسته‌ ها (مدفوع سخت کمتر از ۲۵ درصد مواقع، مدفوع شل یا آبدار کمتر از ۲۵ درصد مواقع) نمی‌ گنجند که به این دسته IBS-U میگویند.

برخی از افراد IBS ممکن است شروع حادی داشته و پس از یک بیماری عفونی توسعه پیدا کند، که این نوع با دو یا چند علامت از این علایم مشخص می‌شود: تب، استفراغ، اسهال، یا کشت مثبت مدفوع.

        آزمایشگاه پاتوبیولوژی آرمین مفتخر است جهت انجام تست های پیشرفته خدمت رسان شما دوستان گرامی باشد.