سرگیجه در دوران بارداری

سرگیجه در دوران بارداری یک عارضه شایع است که در اثر تغییرات مختلف متابولیک و فیزیولوژیکی در بدن ایجاد می‌شود. بنابراین، می‌تواند از علائم بارداری نیز باشد. سرگیجه همچنین می‌تواند ناشی از اختلالاتی باشد که جریان خون یا گلوکز را به مغز محدود می‌کنند.

در حالی که برخی از زنان در طول سه ماهه اول احساس سرگیجه (ورتیگو) می‌کنند، برخی دیگر ممکن است آن را در طول دوران بارداری تجربه کنند. اگرچه سرگیجه یک علامت شایع در دوران بارداری است، اما برای تعیین و رفع هرگونه علت زمینه‌ای باید به پزشک مراجعه کنید.

• شل شدن و گشاد شدن رگ‌های خونی به دلیل افزایش سطح هورمون‌ها می‌تواند باعث سرگیجه یا سبکی سر در دوران بارداری شود.
• هیدراته ماندن، مصرف مکمل‌های آهن و لباس راحت به جلوگیری از سرگیجه در دوران بارداری کمک می‌کند.
• اگر سرگیجه همراه با تپش قلب، تاری دید یا سردرد دارید، فوراً به پزشک زنان و زایمان خود مراجعه کنید.

علل سرگیجه یا سبکی سر در بارداری:

سرگیجه در بارداری می‌تواند به دلایل مختلفی در هر سه ماهه بارداری رخ دهد.

• تغییرات هورمونی:

 شل شدن و گشاد شدن رگ‌های خونی به دلیل افزایش سطح هورمون‌ها می‌تواند دلیل سرگیجه یا سبکی سر در دوران بارداری باشد. رگ‌های خونی شل شده ممکن است بازگشت خون به ورید را کند کنند و در نتیجه باعث تغییر فشار خون شوند. به همین دلیل، مادران ممکن است فشار خون پایین‌تری (افت فشار خون) داشته باشند. این ممکن است خونرسانی به مغز را کاهش دهد و در نتیجه سرگیجه موقت ایجاد شود.

• قند خون پایین:

تغییرات در متابولیسم ممکن است باعث کاهش سطح قند خون (هیپوگلیسمی) در دوران بارداری شود.

• بارداری خارج رحمی یا بارداری لوله‌ای:

خونریزی ناشی از بارداری خارج رحمی (بارداری خارج از رحم) ممکن است به دلیل ازدست دادن خون و فشار خون پایین باعث سرگیجه شود. زنان همچنین ممکن است درد شکم و خونریزی واژینال را همراه با غش تجربه کنند. این حالت معمولاً در سه ماهه اول مشاهده می‌شود و نیاز به درمان اورژانسی دارد.

• استفراغ شدید بارداری:

طبق گفته دانشگاه پزشکی کارولینای جنوبی، 0.3 تا 3 درصد از زنان در دوران بارداری دچار استفراغ شدید بارداری می‌شوند. تهوع شدید صبحگاهی همراه با حالت تهوع و استفراغ شدید ممکن است به دلیل از دست دادن آب بدن باعث سرگیجه شود. این حالت ممکن است از حدود هفته چهارم بارداری شروع شود و در برخی از زنان بیشتر از سه ماهه اول ادامه یابد.

• فشار بر رگ‌های خونی:

در سه ماهه دوم، جنین در حال رشد می‌تواند به رگ‌های خونی فشار وارد کند. این امر ممکن است در خون‌رسانی طبیعی به مغز اختلال ایجاد کند و اغلب منجر به سرگیجه شود.

• دیابت بارداری:

زنان باردار مبتلا به دیابت بارداری ممکن است، وقتی سطح قند خونشان خیلی پایین است، احساس سرگیجه کنند. این اغلب زمانی است که احساس گرسنگی می‌کنند.

• دراز کشیدن به پشت:

در طول سه ماهه سوم، زنان ممکن است پس از درازکشیدن به پشت، سرگیجه را تجربه کنند. این می‌تواند به دلیل فشار رحم بر روی ورید اجوف تحتانی (وریدی که خون را از قسمت‌های پایینی بدن به قلب منتقل می‌کند) باشد.

• کم‌خونی:

زنان باردار به دلیل افزایش نیاز به آهن و کمبود آهن در بدن، بیشتر در معرض ابتلا به کم‌خونی هستند. سرگیجه می‌تواند از علائم اولیه کم‌خونی در اکثر افراد، از جمله زنان باردار، باشد.

• واریس رگ‌ها:

این امر ممکن است بازگشت وریدی به قلب را به خصوص هنگام ایستادن کاهش دهد و منجر به فشار خون پایین و سرگیجه شود.

• کم‌آبی بدن:

کم‌آبی بدن به هر دلیلی می‌تواند باعث سرگیجه شود، زیرا منجر به کاهش حجم و فشار خون پایین می‌شود.

• خونریزی:

از دست دادن خون به دلایل مختلف می‌تواند باعث سرگیجه ناشی از فشار خون پایین شود.

برخی از زنان ممکن است در طول دوران بارداری یا به دلیل خستگی دچار سرگیجه شوند. در مقابل، برخی از زنان ممکن است چند بار دچار سرگیجه شوند یا اصلاً دچار آن نشوند.

عوارض سرگیجه در دوران بارداری:

ازدست دادن تعادل و افتادن بزرگترین خطر سرگیجه در دوران بارداری است.

شما می‌توانید سعی کنید بلافاصله پس از احساس سرگیجه بنشینید یا دراز بکشید تا از خطر زمین‌خوردن یا افتادن در دوران بارداری جلوگیری کنید. اگر مشکلات پزشکی زمینه‌ای باعث سرگیجه شوند، عوارض ممکن است بر اساس آن متفاوت باشد.

سرگیجه ناشی از کم آبی یا خونریزی می‌تواند منجر به فشار خون پایین و شوک شود. در برخی موارد ممکن است عوارض تهدید کننده زندگی رخ دهد، بنابراین توصیه می‌شود برای شناسایی و درمان سرگیجه در دوران بارداری به پزشک مراجعه کنید.

چگونه از سرگیجه در دوران بارداری جلوگیری کنیم؟

اقدامات احتیاطی زیر ممکن است به زنان کمک کند تا دفعات سرگیجه را در دوران بارداری کاهش دهند.

• بعد از سه ماهه دوم از خوابیدن به پشت خودداری کنید.
• برای جلوگیری از مشکلات گردش خون، لباس راحت و گشاد بپوشید.
• طبق توصیه پزشک، مرتباً غذا بخورید.
• مکمل آهن را طبق تجویز پزشک مصرف کنید.
• از بیرون رفتن در محیط‌های گرم و مرطوب خودداری کنید.
• آب کافی بنوشید.
• به آرامی از حالت خوابیده یا نشسته بلند شوید.
• از ایستادن طولانی مدت خودداری کنید.

همچنین اگر برای مدت طولانی نشسته یا ایستاده‌اید، می‌توانید پاهای خود را حرکت دهید. این کار ممکن است به افزایش بازگشت وریدی از پاها کمک کند. علاوه بر نکات ذکرشده در بالا، حفظ یک رژیم غذایی متعادل و فعال ماندن با ورزش متوسط می‌تواند گردش خون کلی را افزایش داده و احتمال سرگیجه را کاهش دهد. معاینات منظم قبل از زایمان نیز برای نظارت بر تغییرات سلامتی در طول بارداری بسیار مهم است.

نکات مراقبت از خود برای سرگیجه در دوران بارداری:

اگر در دوران بارداری دچار سرگیجه با علائم یا بدون علائم دیگر هستید، به پزشک مراجعه کنید. پزشکان می‌توانند علت را شناسایی کرده و در صورت لزوم درمان‌هایی را تجویز کنند.

اگر احساس سرگیجه دارید، اقدامات زیر می‌تواند مفید باشد.

• سعی کنید فوراً بنشینید یا دراز بکشید، حتی اگر روی زمین باشید.
• سر را پایین نگه دارید یا پاها را بالا ببرید.
• نفس عمیق بکشید.
• پنجره‌ها را باز کنید تا گردش هوا افزایش یابد.
• لباس‌های تنگ را شل کنید.

هنگام احساس سرگیجه از پله‌ها بالا نروید، رانندگی نکنید یا هر کاری که نیاز به تعادل دارد انجام ندهید. اگر قند خون پایین دارید یا دچار کم‌آبی هستید، می‌توانید از کسی بخواهید که برایتان تنقلات و آب بیاورد.

زمان مراجعه به پزشک:

اگر در دوران بارداری دچار سرگیجه یا سبکی سر مکرر می‌شوید، با پزشک خود تماس بگیرید. اگر سرگیجه همراه با خونریزی واژن یا درد شکم دارید، برای جلوگیری از استرس، فوراً به پزشک مراجعه کنید. چراکه ممکن است نشان دهنده جدا شدن جفت، جفت پایین یا بارداری خارج رحمی باشد.

سرگیجه همراه با تپش قلب، تاری دید و سردرد نیز ممکن است نیاز به مراقبت فوری داشته باشد، زیرا این می‌تواند به دلیل کم‌خونی یا سایر شرایطی باشد که ممکن است بر بارداری تأثیر منفی بگذارد.

درمان سرگیجه در دوران بارداری:

اگر سرگیجه ناشی از بیماری‌های زمینه‌ای نباشد، پزشکان ممکن است نکات مراقبت از خود و تغییر در وضعیت خواب را توصیه کنند. درمان سرگیجه با توجه به علت زمینه‌ای ممکن است متفاوت باشد.

پزشک می تواند علت اصلی را تشخیص داده و بر اساس آن درمان را برنامه‌ریزی کند. شناسایی علت سرگیجه برای جلوگیری از عوارض احتمالی بارداری و عوارض تهدیدکننده زندگی در اسرع وقت مهم است.

به طورکلی

سرگیجه در دوران بارداری می‌تواند ناشی از تغییرات هورمونی، قند خون پایین، کم خونی، دیابت بارداری و سایر عوامل باشد. با این حال، آن را نادیده نگیرید، زیرا برخی از علل سرگیجه ممکن است منجر به غش شود که می‌تواند بارداری را به خطر بیندازد. در حالی که برخی ممکن است فقط در سه ماهه اول دچار سرگیجه شوند، برخی دیگر ممکن است در طول دوره بارداری خود آن را تجربه کنند. اگر در سه ماهه دوم یا سوم دچار سرگیجه هستید، برای جلوگیری از عوارض بارداری با پزشک خود مشورت کنید. اقدامات پیشگیرانه مانند تغذیه خوب و مکرر، مصرف ویتامین‌های دوران بارداری و اجتناب از حرکات ناگهانی هنگام ایستادن یا نشستن نیز ممکن است مفید باشد.

مطالب مشابه:

ماساژ پا در دوران بارداری

درد تخمدان در دوران بارداری

تپش قلب در دوران بارداری

لکه بینی در دوران بارداری

خونریزی واژینال در بارداری

منبع:momjunction