باید و نباید‌های بارداری پرخطر

بارداری پرخطر حاملگی است که سلامت مادر یا جنین او را تهدید می کند. مراقبت های اولیه و منظم دوران بارداری به بسیاری از زنان کمک می کند تا بارداری و زایمان سالم و بدون عارضه ای داشته باشند.

اگر بارداری پرخطری دارید، ممکن است شما یا کودکتان در معرض خطر بیشتری از مشکلات سلامتی قبل، حین یا بعد از زایمان باشید. به طور معمول، نظارت یا مراقبت ویژه در طول بارداری مورد نیاز است. عوامل خطر بارداری پرخطر را بدانید و بدانید که برای مراقبت از خود و کودکتان چه کاری می توانید انجام دهید.

عوامل خطر برای بارداری پرخطر چیست؟

گاهی اوقات یک بارداری پرخطر نتیجه یک وضعیت پزشکی قبل از بارداری است. در موارد دیگر، یک وضعیت پزشکی که در دوران بارداری برای شما یا کودکتان ایجاد می‌شود، باعث می‌شود که حاملگی پرخطر شود.

1. سن بالای مادر: خطرات بارداری برای مادران بالای 35 سال بیشتر است.
2. انتخاب های سبک زندگی: سیگار کشیدن، نوشیدن الکل و استفاده از داروهای غیرقانونی می تواند حاملگی را در معرض خطر قرار دهد.
3. مشکلات سلامت مادر: فشار خون بالا، چاقی، دیابت، صرع، بیماری تیروئید، اختلالات قلبی یا خونی، آسم ضعیف کنترل شده و عفونت ها می توانند خطرات بارداری را افزایش دهند.

در بعضی مواقع در بارداری، عوارض مختلفی ایجاد می شود که می توانند خطراتی را به همراه داشته باشند. به عنوان مثال می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. موقعیت غیرعادی جفت،
2. رشد جنین
3. حساسیت رزوس (Rh)
4. حاملگی چند قلو. : خطرات بارداری برای زنانی که بیش از یک جنین دارند بیشتر است.
5. سابقه بارداری : سابقه اختلالات فشار خون مرتبط با بارداری، مانند: پره اکلامپسی، خطر ابتلا به این تشخیص را در بارداری بعدی افزایش می دهد. اگر در آخرین بارداری خود نوزاد نارس متولد شده یا چندین بار زایمان زودرس داشته اید، در معرض خطر زایمان زودرس در بارداری بعدی خود هستید.

اقدامات لازم برای گذراندن دوران بارداری سالم:

اگر از قبل می دانید که حاملگی پرخطری خواهید داشت یا می خواهید هر کاری که می توانید برای جلوگیری از بارداری پرخطر انجام دهید، به اصول اولیه پایبند باشید. مثلا:

برای بارداری برنامه ریزی کنید. اگر به باردار شدن فکر می کنید، با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود مشورت کنید. ممکن است پزشک به شما توصیه کند که مصرف روزانه یک ویتامین را در دوران بارداری همراه با اسید فولیک شروع کنید و قبل از باردار شدن به وزن مناسب برسید.

به دنبال مراقبت های دوران بارداری منظم باشید: ویزیت های قبل از تولد می تواند به شما کمک کند تا سلامت شما و کودک را کنترل کند.

از مواد خطرناک دوری کنید. اگر سیگار می کشید، آن را ترک کنید. الکل و مواد مخدر غیرقانونی نیز ممنوع است. در مورد هر دارو یا مکملی که مصرف می کنید با پزشک خود صحبت کنید.

عوامل خاصی که ممکن است در بارداری پرخطر نقش داشته باشند عبارتند از:

با پزشک خود در مورد نحوه ی مدیریت هر گونه شرایط پزشکی که در دوران بارداری دارید و اینکه چگونه سلامت شما ممکن است بر زایمان و زایمان تأثیر بگذارد صحبت کنید. اگر موارد زیر را دارید با پزشک خود صحبت کنید :

1. خونریزی واژینال یا ترشحات آبکی واژن
2. سردردهای شدید
3. درد یا گرفتگی در قسمت تحتانی شکم
4. کاهش فعالیت جنین
5. درد یا سوزش با ادرار
6. تغییرات در بینایی، از جمله تاری دید
7. تورم ناگهانی یا شدید در صورت، دست ها یا انگشتان دست
8. تب یا لرز
9. استفراغ یا حالت تهوع مداوم
10. سرگیجه
11. افکار آسیب رساندن به خود یا کودکتان

باید و نباید‌های بارداری پرخطر:

ممکن است تصورات غلطی در مورد اینکه چه کارهایی در دوران بارداری خوب است، وجود داشته باشد که شناخته شده و مرسوم هم هستند ، مثل: پرهیز از بعضی از غذاها، ورزش و مصرف مولتی ویتامین در دوران بارداری و مصرف غذاهای سالم ، اما موارد دیگر ممکن است شما را شگفت زده کند.

قبل از اینکه نوزاد شما به دنیا بیاید، شما مسئول هستید که به او کمک کنید تا در یک محیط سالم رشد کند و این لیست از بایدها و نبایدهای دوران بارداری می تواند مواردی را که باید نگران آن باشیدو مواردی را که نباید نگران باشید را روشن کند.

کارهای را که باید در دوران بارداری انجام دهید :

1.  مصرف مولتی ویتامین 

رعایت یک رژیم غذایی متعادل که سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی است، بهترین راه برای تامین تمام مواد مغذی و سالم مورد نیاز بدن برای حمایت از کودک در حال رشد در دوران بارداری است. با این حال، یک رژیم غذایی سالم به تنهایی ممکن است برای بارداری کافی نباشد.

ویتامین های دوران بارداری حاوی سطوح بالاتری از مواد مغذی خاص هستند، که مادران باردار در دوزهای بالاتر به آنها نیاز دارند، مانند:

• اسید فولیک
• کلسیم
• اهن

این ویتامین ها به رشد مناسب جنین کمک می کنند و از نقایص مادرزادی جلوگیری می کنند.

یک مولتی ویتامین معمولا شامل DHA، EPA یا هر دو خواهد بود و این موارد چربی های امگا 3 هستند که برای رشد مناسب مغز کودک مهم هستند.

با این حال، بیش از یک دوز مولتی ویتامین مصرف نکنید. برخی ویتامین ها در مقادیر بالاتر می توانند برای کودک مضر باشند.

2. داشتن خواب کافی

تغییر سطح هورمون ها و اضطراب می تواند میزان خواب را در طول 9 ماه بارداری کم کند و در دوران بارداری به خصوص در سه ی ماهه آخر بارداری بسیارسخت است و شما به خواب کافی نیاز دارید.

اگر احساس خستگی می کنید بخوابید و زمان خواب خود را تعیین کنید و به آن پایبند باشید.

هر شب 7 تا 9 ساعت بخوابید. خستگی نشانه این است که بدن شما به استراحت بیشتری نیاز دارد.

3. ورزش کردن

اکنون می دانیم که ورزش برای مادر و نوزاد مفید است و در واقع، ورزش منظم ممکن است به شما در مسائلی که در دوران بارداری ایجاد می شود، کمک کند، از جمله:

• بیخوابی
• درد عضلانی
• افزایش وزن بیش از حد
• مشکلات خلقی

اگر قبل از باردار شدن به طور منظم ورزش می کردید، آن را ادامه دهید و اگر قبل از اینکه متوجه شوید به طور منظم ورزش نمی کردید، از پزشک خود در مورد یک روال تناسب اندام در طول روز را بپرسید. آنها می توانند شما را به برنامه ای راهنمایی کنند که برای شما و کودک در حال رشد شما ایمن و راحت باشد.

4. مصرف غذاهای دریایی

غذاهای دریایی سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی مانند : اسیدهای چرب امگا 3، روی و آهن هستند که برای قلب مفید هستند. همه اینها هم برای مادر و هم برای نوزاد مهم هستند. اما غذاهای دریایی نیم پز یا خام می توانند مشکلاتی را ایجاد کنند.

غذاهای دریایی ممکن است حامل باکتری‌ها و ویروس‌های مضر باشند که با پخته شدن کامل از بین می‌روند. همچنین، زنان باردار باید از ماهی های خام و ماهی هایی که ممکن است حاوی سطوح بالایی از جیوه باشند، اجتناب کنند.

نمونه هایی از ماهی های حاوی مقادیر بالای جیوه عبارتند از:

• کوسه
• اره ماهی
• کاشی ماهی
• ماهی خال مخالی

5. داشتن رابطه جنسی:

رابطه جنسی در دوران بارداری خوب است، تا زمانی که یک عامل پیچیده مانند : جفت سرراهی یا نوع دیگری از بارداری پرخطر را نداشته باشید.

6.  انجام یوگا:

شما باید از بیکرام یوگا یا یوگای داغ اجتناب کنید، اما سایر روش‌های یوگا خوب هستند و مربیان در این کلاس ها میدانند که کدام ژست ها بهترین هستند و از کدام حالت ها باید اجتناب کنید.

اگر قبل از بارداری یوگا انجام نمی دادید، قبل از ثبت نام در کلاس با پزشک خود مشورت کنید.

7. تزریق واکسن آنفولانزا: 

خانم‌های باردار می‌توانند و باید واکسن آنفولانزا را دریافت کنند تا زمانی که منع مصرف نداشته باشند.

زیرا واکسن، تزریق یک ویروس زنده نیست. شما نمی توانید آنفولانزا را از طریق واکسن آنفولانزا دریافت کنید و اگر در دوران بارداری به آنفولانزا مبتلا شوید، خطر عوارض جانبی شدید آن برای شما که باردار هستید، نسبت به زنان هم سن و سالی است که باردار نیستند. بیشتر است و این واکسن از شما و همچنین جنین در حال رشد شما محافظت می کند.

8. افزایش وزن هوشمندانه:

توصیه ای برای مادران  باردار “برای دو نفر بخورید” اما این توصیه به مادران باردار مجوزی برای خوردن هر آنچه که دوست دارند را نمی دهد. در عوض، زنان باید در مورد آنچه که می خورند و چه مقدار می خورند، استراتژیک داشته باشند.

افزایش وزن زیاد در دوران بارداری ممکن است بیشتر از اینکه مفید باشد به کودک آسیب برساند. در طول سه ماهه اول بارداری، شما فقط حدود 100 کالری اضافی در روز برای حمایت از جنین در حال رشد خود نیاز دارید و در سه ماهه سوم، این تعداد کالری اضافی نزدیک به 300 تا 500  کالری در روز است.

9. مراجعه به دندانپزشک:

برای چندین دهه از رفتن به مطب دندانپزشکی به دلیل ترس از اینکه تمیز کردن دهان ممکن است باعث گسترش باکتری و منجر به عفونت شود، اجتناب می کردند اما  اکنون می دانیم که اینطور نیست.

در واقع، کالج آمریکایی متخصصان زنان و زایمان توصیه می‌کند که مادران باردار در دوران بارداری، به همراه تمیز کردن منظم دندان‌ها، بررسی بهداشت دهان و دندان خود را انجام دهند و حتما به دندانپزشک خود بگویند که باردار هستند.

کارهایی که نباید در دوران بارداری انجام دهید :

1. سیگار نکشید.

نوزادان متولد شده از زنانی که در دوران بارداری سیگار می‌کشند، نسبت به کودکانی که از مادران غیرسیگاری به دنیا می‌آیند، وزن کمتری دارند و در معرض خطر بیشتری برای ناتوانی‌های یادگیری هستند.

بعلاوه، کودکانی که از زنان سیگاری متولد می شوند، به دلیل اعتیاد فیزیولوژیک به نیکوتین، احتمال بیشتری دارد که در سنین پایین تر سیگار بکشند.

2. الکل ننوشید.

الکل ممکن است تا حد زیادی بر رشد کودک شما تأثیر بگذارد و  افرادی که در دوران بارداری مشروبات الکلی مصرف می کنند، می توانند نوزادی با سندرم جنینی الکل (FAS) به دنیا بیاورند.

علائم سندرم جنینی الکل عبارتند از:

• وزن کم هنگام تولد
• ناتوانی های یادگیری
• مشکلات رفتاری
• الگوهای عقب مانده از نظر رشد

حتی مقادیر کم الکل نیز می تواند مشکل ساز باشد. به نظر می رسد هیچ سطح مطمئنی از مصرف الکل در بارداری وجود ندارد.

3. گوشت خام نخورید.

گوشت و تخم مرغ خام و نیم پز خطر مسمومیت غذایی و  بیماری های ناشی از غذا مانند: لیستریوز و توکسوپلاسموز را به همراه دارد.

این شرایط می تواند باعث بیماری های جدی و تهدید کننده ی زندگی شود که می تواند منجر به نقایص شدید مادرزادی و حتی سقط جنین شود پس اطمینان حاصل کنید که تمام تخم مرغ ها و گوشت هایی که در دوران بارداری می خورید خوب پخته شده باشند.

4. فرآورده های گوشتی نیمه آماده نخورید.

محصولات گوشتی نیمه آماده از جمله: هات داگ، سوسیس، سالمون دودی و سایر گوشت های پخته شده هم می توانند باعث بیماری های ناشی از غذا مانند لیستریوز و توکسوپلاسموز شوند.

گوشت هایی که تکه تکه می شوند سطح بسیار بیشتری برای رشد باکتری ها دارند. پختن کامل این پروتئین های فرآوری شده خطر ابتلا را کاهش می دهد و خوردن شیر و پنیر پاستوریزه (نه به صورت نبخته و خام) نیز مهم است.

5. محصولات شیر غیر پاستوریزه نخورید.

کلسیم برای نوزادان در حال رشد بسیار مهم است، اما مادران باید مراقب باشند که چگونه کلسیم خود را از لبنیات دریافت می کنند.

شیر خام برای مادران باردار توصیه نمی شود زیرا غیرپاستوریزه است  و به طور خاص، شیر خام ممکن است حاوی باکتری لیستریا باشد. که می تواند منجر به بیماری، سقط جنین یا حتی عواقب تهدید کننده زندگی شود.

6. در جکوزی یا سونا ننشینید.

محیطی با گرمای زیاد، وان با آب گرم، جکوزی و سونا ممکن است برای مادران باردار بسیار خطرناک باشد.

در واقع، تحقیقات نشان می دهد که استفاده از یکی از این موارد در سه ماهه اول بارداری ممکن است خطر سقط جنین را دو برابر کند. محیط آب داغ می تواند دمای بدن را افزایش دهد و این باعث ایجاد مشکلاتی برای کودک از جمله افزایش خطر نقایص مادرزادی می شود.

7. زیاد کافئین ننوشید.

کافئین می تواند از جفت عبور کند و ضربان قلب کودک را افزایش دهد و تحقیقات کنونی نشان می‌دهد که زنان می‌توانند با خیال راحت یک یا دو فنجان قهوه در روز را مصرف کنند.

8. جعبه خاک گربه را تمیز نکنید.

گربه پشمالوی خود را هرچه قدر که دوست دارید نوازش کنید و بعد از آن دستان خود را بشویید اما جعبه خاک گربه را تمیز نکنید.

زباله های گربه ها با میلیون ها باکتری و انگل پر شده است. یکی از آنها، Toxoplasma gondii، به ویژه برای مادران باردار خطرناک است.

و امکان سقط جنین یا مرده زایی وجود دارد. نوزادانی که به این انگل مبتلا می شوند ممکن است با مشکلات سلامتی جدی از جمله تشنج و ناتوانی های ذهنی مواجه شوند.

مطالب مشابه:

اضطراب و بارداری

بارداری کریپتیک

ناراحتی های رایج بارداری

حملات پانیک در دوران بارداری

زمان مناسب انجام آزمایش قند بارداری

منابع: healthline, mayoclinic