عفونت گوش در کودکان
عفونت گوش چیست؟
این بیماری التهاب گوش میانی است که معمولاً توسط باکتری ایجاد میشود و زمانی رخ میدهد که مایع در پشت پرده گوش جمع شود. هر کسی ممکن است به عفونت گوش مبتلا شود. اما کودکان بیشتر از بزرگسالان به آن مبتلا می شوند. از هر شش کودک، پنج کودک تا سه سالگی حداقل یکبار به عفونت گوش مبتلا خواهند شد. در واقع، عفونت گوش شایع ترین دلیلی است که والدین فرزند خود را نزد پزشک می برند. البته که همیشه لازم نیست برای عفونت گوش به پزشک مراجعه شود. زیرا اغلب در عرض 3 روز خود به خود بهبود می یابند. نام علمی عفونت گوش اوتیت میانی (OM) است.
علائم عفونت گوش چیست؟
سه نوع اصلی عفونت گوش وجود دارد. هر کدام ترکیب متفاوتی از علائم دارند.
- اوتیت میانی حاد (AOM) شایع ترین عفونت گوش است. قسمت هایی از گوش میانی عفونی و متورم میشود و مایع در پشت پرده گوش گیر می کند. به همین سبب گوش درد و تب میکند.
- اوتیت میانی همراه با افیوژن (OME) گاهی اوقات پس از اتمام دوره عفونت گوش و گیر افتادن مایع در پشت پرده گوش رخ می دهد. کودک مبتلا به OME ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد. اما پزشک می تواند مایع پشت پرده گوش را با ابزار خاصی ببیند.
- اوتیت میانی مزمن همراه با افیوژن (COME) زمانی اتفاق می افتد که مایع برای مدت طولانی در گوش میانی باقی بماند یا بارها و بارها عود کند. حتی اگر عفونتی وجود نداشته باشد. COME مبارزه با عفونت های جدید را برای کودکان دشوارتر می کند و همچنین می تواند بر شنوایی آنها تأثیر بگذارد.
چگونه می توان تشخیص داد که کودک عفونت گوش دارد؟
بیشتر عفونت های گوش قبل از اینکه بچه ها یاد بگیرند چگونه صحبت کنند اتفاق می افتد. اگر کودک شما آنقدر بزرگ نیست که بگوید “گوش من درد می کند”، در اینجا چند نکته وجود دارد که باید به آنها توجه کنید:
- کشیدن گوش (ها)
- گریه و بی قراری
- مشکل خواب
- تب (به ویژه در نوزادان و کودکان کوچکتر)
- تخلیه مایع گوش
- مشکل در تعادل
- مشکل در شنیدن یا پاسخ به صداهای آرام
می تواند از علائم عفونت گوش در کودک باشند.
علت عفونت گوش چیست؟
عفونت گوش معمولاً توسط باکتری ایجاد می شود و اغلب پس از گلودرد، سرماخوردگی یا سایر عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی کودک شروع می شود. اگر عفونت تنفسی فوقانی باکتریایی باشد، همین باکتری ها ممکن است به گوش میانی سرایت کنند. اگر عفونت دستگاه تنفسی فوقانی توسط ویروسی مانند سرماخوردگی ایجاد شود، باکتری ممکن است به محیط دوستدار میکروب کشیده شود و به عنوان یک عفونت ثانویه به گوش میانی منتقل شود. به دلیل عفونت، مایع در پشت پرده گوش جمع می شود.
گوش دارای سه قسمت اصلی است: گوش خارجی، گوش میانی و گوش داخلی.
گوش خارجی که پینا (pinna) نیز نام دارد، شامل همه چیزهایی است که در خارج می بینیم – فلپ منحنی گوش که به سمت لاله گوش منتهی میشود – اما شامل کانال گوش نیز میشود از دهانه گوش شروع میگردد و تا پرده گوش امتداد می یابد. پرده گوش، غشایی است که گوش خارجی را از گوش میانی جدا می کند.
گوش میانی – جایی که عفونت گوش رخ می دهد – بین پرده گوش و گوش داخلی قرار دارد. در داخل گوش میانی سه استخوان ریز به نام های مالئوس، اینکوس و رکابی وجود دارد که ارتعاشات صوتی را از پرده گوش به گوش داخلی منتقل می کند. استخوان های گوش میانی توسط هوا احاطه شده است.
گوش داخلی حاوی هزارتویی است که به ما کمک می کند تعادل خود را حفظ کنیم. حلزون گوش، بخشی از هزارتو، عضویی حلزونی شکل است که ارتعاشات صوتی از گوش میانی را به سیگنال های الکتریکی تبدیل می کند. عصب شنوایی این سیگنال ها را از حلزون گوش به مغز منتقل می کند.
سایر قسمت های مجاور گوش نیز می توانند در عفونت گوش دخیل باشند.
شیپور استاش یک گذرگاه کوچک است که قسمت بالایی گلو را به گوش میانی متصل می کند. وظیفه آن تامین هوای تازه به گوش میانی، تخلیه مایعات و حفظ فشار هوا در سطح ثابت بین بینی و گوش است.
آدنوئیدها پدهای کوچکی از بافت هستند که در پشت بینی، بالای گلو و نزدیک شیپورهای استاش قرار دارند. آدنوئیدها بیشتر از سلول های سیستم ایمنی تشکیل شده اند. آنها با به دام انداختن باکتری هایی که از طریق دهان وارد می شوند، با عفونت مبارزه می کنند.
چرا کودکان بیشتر از بزرگسالان به عفونت گوش مبتلا می شوند؟
دلایل مختلفی وجود دارد که چرا کودکان بیشتر از بزرگسالان به عفونت گوش مبتلا می شوند.
شیپور استاش در کودکان کوچکتر و سطحی تر از بزرگسالان است. این امر خروج مایع از گوش را حتی در شرایط عادی دشوار می کند. اگر شیپورهای استاش به دلیل سرماخوردگی یا سایر بیماری های تنفسی متورم یا با مخاط مسدود شده باشند، ممکن است مایع نتواند تخلیه شود.
سیستم ایمنی کودک به اندازه سیستم ایمنی بزرگسالان اثربخش نیست. زیرا هنوز در حال رشد است و همین امر مبارزه با عفونت ها را برای کودکان دشوارتر می کند.
به عنوان بخشی از سیستم ایمنی، آدنوئیدها به باکتری هایی که از بینی و دهان عبور می کنند پاسخ می دهند. گاهی اوقات باکتری ها در آدنوئیدها به دام می افتند و باعث عفونت مزمن می شوند که می تواند به لوله های استاش و گوش میانی منتقل شود.
چگونه پزشک عفونت گوش میانی را تشخیص می دهد؟
اولین کاری که پزشک انجام می دهد این است که از شما در مورد سلامت فرزندتان سوال کند. آیا فرزند شما اخیراً سرد یا گلودرد داشته است؟ او مشکل خواب دارد؟ آیا او گوش هایش را می کشد؟ اگر عفونت گوش محتمل به نظر می رسد، ساده ترین راه برای تشخیص پزشک استفاده از ابزاری روشن به نام اتوسکوپ برای نگاه کردن به پرده گوش است. پرده گوش قرمز و برآمده نشان دهنده عفونت است.
یک پزشک همچنین ممکن است از اتوسکوپ پنوماتیک استفاده کند، که هوا را به داخل کانال گوش می دمد تا وجود مایع پشت پرده گوش را بررسی کند. پرده گوش معمولی راحت تر از پرده گوش با مایع پشت آن به عقب و جلو حرکت می کند.
تمپانومتری، که از تن صدا و فشار هوا استفاده می کند، یک آزمایش تشخیصی است که اگر تشخیص هنوز مشخص نباشد، پزشک ممکن است از آن استفاده کند. همچنین دستگاهی است که فشار هوا را در گوش تغییر میدهد. میزان انعطاف پرده گوش را در فشارهای مختلف اندازه گیری می کند.
عفونت حاد گوش میانی چگونه درمان می شود؟
بسیاری از پزشکان آنتی بیوتیکی مانند آموکسی سیلین را برای هفت تا 10 روز تجویز می کنند. همچنین ممکن است مسکن های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن یا قطره گوش را برای کمک به تب و درد توصیه کند. اگر پزشک قادر به تشخیص قطعی OM نباشد و کودک شما گوش درد شدید یا تب نداشته باشد، ممکن است پزشک از شما بخواهد که یک یا دو روز صبر کنید تا ببیند آیا گوش درد برطرف می شود یا خیر.
اگر در عرض 48 تا 72 ساعت پس از شروع علائم، بهبودی حاصل نشد، به پزشکان توصیه میشود که درمان آنتی بیوتیکی را شروع کنند. گاهی اوقات گوش درد ناشی از عفونت نیست. برخی از عفونت های گوش ممکن است بدون آنتی بیوتیک بهبود پیدا کنند.
اگر پزشک آنتی بیوتیک تجویز می کند، مهم است که مطمئن شوید کودک شما آن را دقیقاً طبق تجویز و برای مدت زمان کامل مصرف می کند. حتی اگر کودک شما ممکن است در چند روز بهتر به نظر برسد، عفونت هنوز به طور کامل از گوش پاک نشده است. قطع زودهنگام دارو می تواند باعث عود عفونت شود. همچنین مهم است که برای ویزیت بعدی فرزندتان بازگردید، تا پزشک بتواند بررسی کند که آیا عفونت از بین رفته است یا خیر.
عوامل خطر عفونت گوش عبارتند از:
سن: نوزادان و کودکان خردسال (بین 6 ماهگی تا 2 سالگی) در معرض خطر بیشتری برای عفونت گوش هستند.
سابقه خانوادگی: بروز عفونت گوش می تواند در خانواده وجود داشته باشد.
سرماخوردگی: سرماخوردگی اغلب احتمال ابتلا به عفونت گوش را افزایش می دهد.
آلرژی: آلرژی باعث التهاب (تورم) مجاری بینی و دستگاه تنفسی فوقانی می شود که می تواند آدنوئیدها را بزرگ کند. آدنوئیدهای بزرگ شده می توانند شیپور استاش را مسدود کنند و از تخلیه مایعات گوش جلوگیری کنند. این منجر به تجمع مایع در گوش میانی می شود که باعث فشار، درد و عفونت احتمالی می شود.
بیماری های مزمن: افراد مبتلا به بیماری های مزمن (طولانی مدت) بیشتر در معرض ابتلا به عفونت گوش هستند، به ویژه بیماران مبتلا به نقص ایمنی و بیماری مزمن تنفسی، مانند فیبروز کیستیک و آسم.
قومیت: بومیان آمریکا و کودکان اسپانیایی تبار بیشتر از سایر گروه های قومی عفونت گوش دارند.
آیا می توان از عفونت گوش پیشگیری کرد؟
در حال حاضر بهترین راه برای پیشگیری از عفونت گوش، کاهش عوامل خطر مرتبط با آن است. کودکان واکسینه شده نسبت به کودکانی که واکسینه نشده اند، کمتر دچار عفونت گوش می شوند.
مطالب مشابه:
سرخجه در بارداری
سلامت روان در بارداری
منابع: my.clevelandclinic ، nidcd.nih ، nhs
