اهدای تخمک

اشتراک تخمک شامل اهدای نیمی از کل تخمک های جمع آوری شده در طول چرخه IVF به گیرنده ناشناس است.

 اهدای تخمک به تعداد زیادی از زنانی که هرگز باردار نمی شوند امید می دهد. چنین زنانی عبارتند از:

• زنانی که رحم دارند اما تخمدان‌هایشان به دلیل یائسگی زودرس تخمک تولید نمی‌کند (1 تا 2 درصد زنان قبل از 40 سالگی به آن مبتلا می‌شوند).
• زنانی که تخمدان هایشان را به عنوان درمان برای سرطان، تومور، تشکیل کیست، عفونت لگن یا اندومتریوز خارج می کنند.
• خانم هایی که تخمدان هایشان در اثر رادیوتراپی و شیمی درمانی آسیب دیدند.
• زنانی که مبتلا به سندرم ترنر هستند (زنانی که بدون تخمدان هایی که عملکرد طبیعی دارند متولد شدند.)
• زنانی که تخمدان آنها در برابر تحریک داروهای باروری مقاوم است و زنانی که پاسخ تخمدانی ضعیفی به تحریک هورمونی داشتند.
• زنان با شکست مکرر IVF که این موضوع به کیفیت ضعیف تخمک مرتبط است و آنهایی که تخمک های ظاهراً طبیعی آنها، به طور مکرر بارور نمی شوند.
• زنان با خطر بالای انتقال اختلالات ژنتیکی به فرزندان مانند: وجود بیماری های وابسته به جنسیت مانند: هموفیلی، دیستروفی عضلانی دوشن و کره هانتینگتون. زوج هایی که دچار سقط مکرر بارداری به دلیل ناهنجاری های کروموزومی هستند.

ممکن است از زنانی که تعداد زیادی تخمک برای یک روش ART تولید کرده اند، سوال شود که آیا مایل به اهدای تخمک استفاده نشده هستند یا خیر. در اهدای تخمک، اهداکننده باید آمادگی این را داشته باشد تا از تمام حقوق مربوط به تخمک های اهدایی صرف نظر کند.

تخمک های اهدایی با اسپرم شریک گیرنده بارور می شوند. پس از لقاح، جنین ها به رحم گیرنده منتقل می شوند. روش دیگر، منجمد کردن و قرنطینه کردن جنین‌های حاصل از تخمک اهداکننده به مدت شش ماه، با استفاده از جنین‌ها پس از آزمایش مجدد اهداکننده ممکن است در نظر گرفته شود. هنگامی که این مورد انتخاب می شود، احتمال موفقیت کمتر باید با زوجین مطرح شود. اهدا کننده تحت یک پروتکل تحریک مشابه برای چرخه IVF با جمع آوری تخمک به صورت واژینال قرار می گیرد.

معیارهای انتخاب اهداکنندگان تخمک:

اهداکننده تخمک ممکن است برای زوج های گیرنده میتواند آشنا و یا ناشناس باشد.

سلامت فرد، با سن بین 21 تا 27 سال بدون هیچ سابقه شناخته شده ای از اختلالات روانی مهم است.

لازم است عدم سابقه خانوادگی بیماری های ژنتیکی یا ارثی افراد بررسی شود.

پس از اعلام و تایید موافقت با اهدا و مطابقت با گیرنده، فرآیند اهدای تخمک آغاز خواهد شد. این روند با قرص های ضد بارداری خوراکی آغاز می شود. زمانی که پریود شروع شد، از فرد می خواهند برای برنامه ریزی سونوگرافی و نمونه گیری خون به پزشک مراجعه کند.

وقتی هم فرد و هم گیرند آماده باشند، تزریق داروهای باروری شروع می شود. این کار با سونوگرافی و خونگیری هر 1-2 روز یکبار انجام می شود.

فرآیند اهدای تخمک:

1. توقف چرخه طبیعی:

ممکن است برای یک یا چند هفته دارویی برای فرد تجویز شود تا موقتاً عملکرد طبیعی تخمدان متوقف شود. این امر کنترل پاسخ به داروهای باروری را آسان تر می کند. یک پزشک یا پرستار این دارو را به فرد تزریق می کند یا شخص را در مورد نحوه تزریق روزانه دارو در خانه راهنمایی می کند.

2. تحریک تخمک:

در یک چرخه قاعدگی طبیعی، یک تخمک بالغ می شود و در زمان تخمک گذاری از کیسه حاوی تخمک (به نام فولیکول) روی تخمدان آزاد می شود. در اهدای تخمک، هدف جمع آوری چندین تخمک بالغ است. برای فرد دارویی تجویز می شود تا تخمدان ها را تحریک کند تا تخمک های بیشتری نسبت به حد طبیعی بالغ شوند (به نام «تحریک بیش از حد قابل کنترل»).

داروها مشابه هورمون هایی هستند که بدن تولید می کند. اما در دوزهای بسیار بالاتر، این داروها باید (یا زیر پوست یا داخل عضله) تزریق شوند.

درمان از یک روز مشخص از چرخه شروع می شود و حدود 10 روز ادامه می یابد. نحوه تزریق داروها به فرد نشان داده خواهد شد که توسط خود فرد یا شخص دیگری تزریق شود.

3. نظارت بر پیشرفت فرد:

در طول چرخه اهدا، فرد باید به طور مکرر آزمایش خون و معاینات سونوگرافی داشته باشد تا تخمک های در حال رشد را بررسی کند و ببیند که چگونه به هورمون ها پاسخ می دهند. بر اساس این آزمایشات، نحوه تنظیم دوز دارو به فرد بیان می شود.

معاینات سونوگرافی شامل قرار دادن یک پروب سونوگرافی (به اندازه یک اپلیکاتور تامپون) در واژن است تا پزشک بتواند فولیکول های در حال رشد روی تخمدان ها را ببیند.

زمانی که زمان مناسب باشد، فرد تزریق نهایی داروی دیگری را برای فراهم سازی تخمک ها برای بازیابی دریافت خواهد کرد. این تزریق اندکی قبل از بازیابی تخمک انجام می شود.

4. بازیابی تخمک ها:

تخمک ها در یک روش جراحی جزئی به نام آسپیراسیون تخمدان ترانس واژینال از تخمدان های فرد خارج می شوند. یک پروب سونوگرافی در واژن قرار میگیرد. یک سوزن نازک متصل به پروب به هر فولیکول وارد می شود.

با استفاده از ساکشن، تخمک و مایع داخل هر فولیکول خارج می شوند. ممکن است در طول بازیابی که حدود 30 دقیقه طول می کشد، مسکن، آرام بخش یا بیهوشی به فرد تزریق شود. هنگامی که تمام تخمک ها بازیابی شدند، فرد چند ساعت قبل از رفتن به خانه بهبود خواهد یافت.

5. مراقبت های بعدی:

باید دستورالعمل های واضحی در مورد اینکه در صورت نیاز به مراقبت های پزشکی چه کاری لازم به انجام است به فرد تجویز شود. در برخی مراکز، اهداکنندگان برای یک یا دو چکاپ مراجعه می کنند. همچنین ممکن است قرار باشد با یک مشاور ملاقات کنند.

بسیاری از زنان نگران این هستند که ترک برخی از تخمک های خود ممکن است توانایی آنها را برای باردار شدن بعدی کاهش دهد. در صورتیکه اگر هیچ عارضه ای وجود نداشته باشد، اهدا کردن تخمک نباید بر باروری بعدی فرد تأثیر بگذارد.

انجمن آمریکایی طب باروری و وزارت بهداشت ایالتی، مراکز را ملزم می‌کند که تعداد کودکان ایجاد شده با استفاده از یک اهداکننده را محدود کنند. این محدودیت ضروری است. زیرا همه کودکان از یک اهداکننده، خواهر و برادر ناتنی ژنتیکی خواهند بود.

تأثیر اهدای تخمک بر زندگی روزمره فرد:

اهدای تخمک زمان بر است. در طول چرخه اهدا، حدود سه هفته به فرد دارو تجویز می شود و فرد لازم است چندین بار برای آزمایش خون و سونوگرافی به کلینیک مراجعه کند. فرد مسئول تنظیم برنامه کاری یا مدرسه خود خواهد بود که مطابق با خواسته های اهدای تخمک باشد. از فرد خواسته می شود که از مصرف الکل، سیگار و استفاده از مواد مخدر خودداری کند. همچنین نمی تواند بدون اجازه از هیچ داروی نسخه ای یا بدون نسخه ای استفاده کند. اگر در یک رابطه جنسی باشد، باید در هفته های خاصی از چرخه درمان، از رابطه جنسی غیر محافظت خودداری کند.

سوالات متداول – اهدای تخمک:

چگونه اهداکنندگان تخمک انتخاب می شوند؟

اگر افراد به یک آگهی پاسخ دهند، ممکن است از طریق تلفن با او مصاحبه صورت گیرد، یا درخواستی برای پر کردن فرمی برای او ارسال شود. بر اساس پاسخ هایی که میدهید، ممکن است تصمیم بگیرند که به عنوان اهداکننده انتخاب شوید. اگرچه لازم است قبل از اینکه به عنوان اهداکننده تخمک انتخاب شوید، باید تحت غربالگری پزشکی و روانی قرار بگیرید. قبل از غربالگری، پزشکان به طور کامل مراحل و خطرات مربوط به اهدا را شرح خواهند داد. به این ترتیب، اگر تصمیم به انصراف دارید، می توانید از روند غربالگری اجتناب کنید. در هر صورت، قبل از اتمام مراحل غربالگری، موافقت کتبی خود را برای اهدای تخمک ندهید. پس از غربالگری، نتایج آزمایشات پزشکی فرد باید مورد بحث قرار گیرد تا مشخص شود فرد می تواند اهداکننده باشد یا خیر.

1. غربالگری پزشکی برای اهداکنندگان:

فرد یک معاینه فیزیکی از جمله معاینه لگن خواهد داشت.

همچنین برای بررسی سطح هورمون نمونه گیری خون می شود.

سونوگرافی (که از امواج صوتی استفاده می کند، نه اشعه ایکس) برای بررسی رحم، تخمدان ها و سایر اندام های لگنی تجویز می شود. این آزمایشات ممکن است یک مشکل سلامتی موجود را نشان دهد.

2. غربالگری بیماری های عفونی:

هنگامی که خون یا بافت از فردی به فرد دیگر منتقل می شود، می تواند حامل ویروس یا باکتری باشد. برای کمتر کردن خطر ابتلای تخمک اهدایی به گیرنده، اهداکنندگان برای انواع عفونت‌ ها آزمایش می‌شوند. در طول معاینه لگن، یک خراش کوچک از دهانه رحم برای آزمایش سوزاک و کلامیدیا گرفته می شود. برای آزمایش سیفلیس، هپاتیت B و C، و HTLV-1 (ویروس بسیار نادری که با برخی سرطان ها مرتبط است) نمونه گیری خون می شود. همچنین برای بررسی اینکه آیا در معرض HIV قرار دارد یا خیر، آزمایش خون میگیرند.

به طور کلی مراکز نباید هیچ اهداکننده تخمکی را که در معرض خطر HIV یا سایر عفونت‌ها باشد، بپذیرند. همچنین اگر فرد در سال گذشته تشخیص داده شد که مبتلا به سیفلیس بوده یا اگر بدون اطمینان از استفاده از روش های استریل، طب سوزنی، خالکوبی یا سوراخ کردن بدن را دریافت کرده، واجد شرایط اهدای تخمک نمی باشد.

3. غربالگری بیماری های ارثی:

بیشتر مراکز سعی می‌کنند تمام آنچه را که می‌توانند در مورد ساختار ژنتیکی اهداکننده بیاموزند تا احتمال ابتلای نوزاد به نقص مادرزادی یا بیماری ارثی جدی را به حداقل برسانند. از فرد در مورد والدین بیولوژیکی، پدربزرگ و مادربزرگ، برادران و خواهران سوالات پزشکی می شود. ممکن است مرکز به فرد بگوید چه اطلاعاتی را جمع آوری کند، یا ممکن است از او بخواهد با یک مشاور ژنتیک همکاری کنند تا شناسایی کنند:

• هر گونه نقص مادرزادی که نیاز به جراحی داشته باشد یا منجر به مشکلات پزشکی شود (مانند: شکاف لب، اسپینا بیفیدا یا نقص قلبی).
• برخی اختلالات ژنتیکی (مانند: بیماری هانتینگتون، هموفیلی، بیماری تای ساکس یا کم خونی سلول داسی شکل).
• بیماری های ارثی که به دلیل سابقه خانوادگی شخص گیرنده مورد توجه خاص قرار می گیرد.
• هرگونه مشکل عمده پزشکی، جراحی، عقب ماندگی ذهنی یا مشکلات روانی.

برای هر بستگان نزدیکی که فوت کرده اند، باید فرد بداند که چند ساله بوده و علت مرگ آنها چه بوده است.

برخی از بیماری‌ های رایج (مانند: سرطان یا بیماری قلبی) که در افراد میانسال یا جوان‌تر بروز می‌کنند، حداقل تا حدودی تحت تأثیر ژنتیک هستند. اگر به فرد به اطلاعات لازم دسترسی ندارد، چه به این دلیل که به فرزندخواندگی گرفته شدند و چه به دلیل اینکه فرد مطلعی برای پرسیدن وجود ندارد، برخی مراکز معمولاً توصیه می کنند که اهدا کننده تخمک نباشد.

 چه کسانی از تخمک اهدایی استفاده می کنند؟

اهدای تخمک یک گزینه درمانی برای زنانی است که به اندازه کافی تخمک طبیعی تولید نمی کنند اما در غیر این صورت می توانند باردار شوند. بعضی از این زنان دارای عملکرد نادرست تخمدان هستند یا در سنین پایین وارد یائسگی شدند. برخی دیگر در سنی هستند که حتی با داروهای باروری کمتر تخمک تولید می کنند. برخی دیگر IVF استاندارد را امتحان کردند اما تخمک یا جنین با کیفیت پایین تولید کردند.

به ندرت، زنان تصمیم به استفاده از تخمک های اهدایی می گیرند، زیرا از افزایش خطر ابتلا به بیماری های ارثی در فرزندان بیولوژیکی خود آگاه هستند. به عنوان مثال، ممکن است خود زن سالم باشد، در حالیکه ممکن است او و همسرش هر دو حامل ژن یک بیماری باشند. در صورتی که کودک ژن تغییر یافته را از هر دو والدین به ارث ببرد، خطری را در کودک ایجاد می کند. استفاده از اهداکننده تخمکی که حامل این ژن نیست، این خطر را از بین می برد. اغلب، تخمک های اهدایی توسط زنان در اواخر دهه 30 یا 40 سالگی که در تلاش برای باردار شدن هستند استفاده می شود. تعداد بسیار کمی از زنان زیر 36 سال از تخمک اهدایی استفاده می کنند. مراکز محدودیت سنی بالایی برای گیرندگان دارند.

چگونگی مطابقت اهداکنندگان با گیرندگان:

در اکثر مراکز ناباروری که از اهداکنندگان «ناشناس» استفاده می‌کنند، کارکنان مسئول گامت‌ های اهدایی گیرنده را با اهداکننده‌ای که بیشترین شباهت را به او دارد، از جمله: قومیت، قد، هیکل، نوع پوست، رنگ چشم، رنگ و بافت مو، مطابقت می‌دهند.

هنگامی که یک تطابق احتمالی پیدا شد، اطلاعاتی در مورد اهداکننده به گیرنده میدهند و تصمیم می‌گیرد که ادامه دهد یا منتظر اهداکننده دیگری باشد. در برخی از مراکز، به گیرندگان اطلاعاتی در مورد چندین اهداکننده احتمالی میدهند تا شخصی را که می خواهند انتخاب کنند. ممکن است از اهداکنندگان خواسته شود که در آزمون‌ های هوش شرکت کنند یا اطلاعات دیگری (مقاله‌ها، رونوشت‌ های مدرسه، فهرست سرگرمی‌ ها، و غیره) را که به گیرندگان احتمالی میدهند، ارائه دهند.

مطالب مشابه:

نحوه محاسبه تخمک گذاری

بازیابی تخمک IVF

فریز کردن تخمک

همه چیز درباره چرخه قاعدگی

تفاوت آزواسپرمی و الیگواسپرمی