کلسترول چیست؟

کلسترول نوعی از لیپید است. این ماده مومی و چربی شکل است که کبد به طور طبیعی آن را تولید می کند.(کلسترول بالا ممکن است مشکلات متعددی در بدن ایجاد نماید که در ادامه مطلب به این موضوع خواهیم پرداخت.)
بسیاری از سلول های بدن به کلسترول نیاز دارند که به غشای سلولی برای تشکیل لایه ها کمک می کند.

این لایه‌ها از محتویات سلول محافظت کرده و به عنوان دروازه‌بان برای موادی که می‌توانند وارد سلول یا خارج شوند، عمل می‌کنند.

کلسترول توسط کبد ساخته می شود و کبد نیز از آن برای تولید صفرا استفاده می کند که به هضم غذاها کمک می کند.(برای کسب اطلاعات بیشتر درمورد مشکلات کبدی لطفا کلیک نمائید.)

کلسترول همچنین برای ساخت هورمون های خاص و تولید ویتامین D مورد نیاز است.(برای کسب اطلاعات بیشتر درمورد کمبود ویتامین D لطفا کلیک فرمائید.)
داشتن کلسترول کافی برای رفع نیازهای بدن مهم است اما داشتن کلسترول بالا در بدن می تواند مشکلاتی ایجاد کند. اگر سطح کلسترول فرد بالا باشد، این وضعیت هیپرکلسترولمی(Hypercholesterolemia) نامیده می شود.

اگر سطح کلسترول خون پایین باشد، این وضعیت هیپوکلسترولمی (Hypocholesterolemia) نامیده می شود.
کلسترول محلول در آب نیست، پس نمی تواند به خودی خود در خون جریان یابد.

برای کمک به انتقال کلسترول، کبد لیپوپروتئین ها را تولید می کند.

لیپوپروتئین ها ذراتی هستند که از چربی و پروتئین ساخته شدند. این ذرات کلسترول و تری گلیسیرید ها (نوع دیگری از انواع لیپید ها) را در جریان خون حمل می کنند.

دو شکل اصلی از لیپوپروتیئن، لیپوپروتئین با چگالی پایین (LDL) و لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) می باشد.
کلسترول LDL، یا “کلسترول بد”(آزمایش کلسترول)
LDL اغلب به نام “کلسترول بد “شناخته می شود که کلسترول را به آرتریت ها حمل می کند.

اگر سطح LDL خیلی بالا باشد، می تواند بر روی دیواره های آرتریت رسوب کند و تشکیل پلاک دهد.

این پلاک ها می توانند باعث تنگ شدن آرتریت ها، محدود شدن جریان خون و افزایش خطر به وجود آمدن لخته های خونی شوند. اگر لخته خون، آرتریت را در قلب یا مغز مسدود کند، احتمال بروز سکته یا ایست قلبی پیش می آید.

کلسترول HDL، یا “کلسترول خوب”
HDL معمولا به نام “کلسترول خوب” شناخته می شود و به کبد کمک می کندکمک می کند تا کلسترول LDL را از بدن حذف کند و در نتیجه رسوب کلسترول درون آرتریت ها تشکیل نمی شود.

در بیشتر موارد، کلسترول بالا شرایطی خاموش شناخته شده و معمولا علائم شدیدی ایجاد نمی کند.

بسیاری از مردم متوجه بالا بودن کلسترول خون خود نمی شوند و به همین دلیل است که غربالگری منظم کلسترول مهم است.(همچنین غربالگری کلسترول جزو غربالگری سنین مختلف می باشد که با توجه به سن افراد غربالگری انجام می شود.)

چه چیزی باعث بالا رفتن کلسترول می شود؟

خوردن غذا هایی که دارای کلسترول بالا، چربی های اشباع و چربی های ترانس هستند، ممکن است خطر به وجود آمدن کلسترول بالا را افزایش دهند.

فاکتور های دیگر سبک زندگی که می توانند منجر به بروز کلسترول بالا شوند شامل فعالیت کم بدن و سیگار کشیدن است.

همچنین، ژنتیک می تواند شانس افراد را برای بروز و پیشرفت کلسترول بالا تحت تاثیر قرار دهد.

ژن های خاصی هستند که به بدن یاد می دهند چگونه کلسترول و چربی ها را پردازش کند.

اگر والدین دارای کلسترول بالا باشند، ممکن است فرزند آن ها نیز در خطر بالای بروز این مشکل باشد.
در موراد کمی، کلسترول بالا در اثر سابقه کلسترول بالای خانوادگی ایجاد می شود.

این اختلال ژنتیکی سبب جلوگیری از حذف LDL در بدن می شود.(برای طرح سوالات خود در زمینه مشاوره ژنتیک و اختلالات ژنتیکی میتوانید به صفحه مشاوره ژنتیک لطفا کلیک فرمائید)

بر اساس گفته ی موسسه متحقیقاتی ملی ژنتیک انسانی:

بیشتر بزرگسالان با این شرایط درارای سطوح کلسترول کل بیشتر از 300 میلی گرم در دسی لیتر ، و سطوح LDL بالای 200 میلی گرم در دسی لیتر می باشند.

شرایط دیگر مانند دیابت و کم کاری تیروئید نیز ممکن است سبب افزایش خطر بروز کلسترول بالا و دیگر عوارض ناشی از آن گردد.

آزمایش کلسترول خون

هدف از آزمایش کلسترول

آزمایش کلسترول خون اغلب برای ارزیابی خطرات قلبی استفاده می شود.

مقدار زیاد کلسترول می تواند باعث آسیب آرتریت ها و رگ های خونی شود و خطر ایست و سکته قلبی و بیماری های قلبی را بالا می برد.
کلسترول کلی ممکن است به عنوان بخشی از غربالگری کلسترول اندازه گیری شود، که به دنبال خطرات سلامت قلبی در افرادی است که هیچ علائمی را نشان نداده اند.

کلسترول کلی معمولا جزئی از پنل لیپیدی است، که همچنبن همراه با آن HDL، LDL و تری گلیسیرید را نیز اندازه گیری می کند.
بسته به نتایج غربالگری اولیه، تست های دیگر ممکن است شامل کلسترول کل و HDL باشد.

آزمایش کلسترول چه چیزی را اندازه می گیرد؟

آزمایش کلسترول کل، مجموع مولکول های کلسترول که در خون یافت می شوند را اندازه می گیرد.

این آزمایش به طور اختصاصی انواع مختلف کلسترول را گزارش نمی کند، اما در اغلب موارد این تست را همراه با تست های دیگر شامل اندازه گیری HDL، LDL و تری گلیسیرید ها درخواست می دهند.
چه زمانی بهتر است آزمایش کلسترول درخواست شود؟
آزمایش کلسترول استفاده های مختلفی بسته به سلامت فرد داشته و می تواند برای غربالگری، ارزیابی و یا تشخیص بیماری خاصی استفاده شود.

به طور کلی، آزمایش های اندازه گیری کلسترول معمولا در بزرگسالان بالای 35 سال انجام می شود.
غربالگری سلامت
غربالگری سلامت، راهی برای گشتن به دنبال مشکلات جدی قبل از ظهور علائم می باشد.

آزمایش های کلسترول اغلب برای شناسایی افرادی که است که در معرض خطر بالای مشکلات قلبی و عروقی هستند.

به طور کلی، غربالگری برای افرادی که فاکتور های خطر ابتلا به مشکلات قلبی-عروقی را ندارند، کمتر استفاده می شود.

در بیماران کم خطر، غربالگری با تست پنل لیپیدی ممکن است در دهه 20، دهه 30 یا دهه 40 شروع شده و هر 5 سال یکبار تکرار شود.(برای کسب اطلاعات بیشتر درباره ی غربالگری بزرگسالان 30 تا 49 سال کلیک فرمائید.)

اگر نتایج نرمال باشد، غربالگری فقط با اندازه گیری کلسترول کل و HDL ادامه می یابد.
افراد دارای فاکتور های خطر بهتر است در سنین پایین تر غربالگری را شروع کرده و آزمایش های غربالگری را با فواصل زمانی کوتاه تر انجام دهند.

برخی از فاکتور های خطر برای بیماری های قلبی و عروقی عبارتند از:
• سن بالای 45 سال برای آقایان و بالای 55-50 سال برای خانم ها
• کلسترول بالا در آزمایش قبلی
• مشکلات قلبی-عروقی
• اضافه وزن یا چاقی
• سیگار کشیدن
• رژیم غذایی نامناسب
• کم تحرکی
• فشار خون بالا
• داشتن اقوام درجه یک که سابقه بیماری قلبی در سن پایین را داشته است (زیر 55 در آقایان و زیر 65 در خانم ها)
• دیابت و پیش دیابت