تست فیبرونکتین جنین

فیبرونکتین جنینی (fFN) پروتئینی است که توسط افراد باردار ساخته می شود. که کمک می کند تا کیسه آمنیوتیک در طول بارداری به دیواره رحم متصل شود. آزمایش فیبرونکتین جنینی خطر زایمان زودرس را با اندازه گیری fFN در مایع واژن بررسی می کند.

فیبرونکتین جنینی (fFN):

فیبرونکتین جنینی (fFN) پروتئینی است که به نگه داشتن کیسه آمنیوتیک به دیواره رحم در دوران بارداری کمک می کند. کیسه آمنیوتیک غشایی پر از مایع است که جنین را در داخل رحم احاطه کرده است. مایع آمنیوتیک برای محافظت از جنین در برابر حرکات ناگهانی است. فیبرونکتین جنین مانند یک چسب عمل می کند که به کیسه آمنیوتیک کمک می کند به دیواره رحم بچسبد. اگر این اتصال قطع شود، فیبرونکتین جنین می تواند به واژن نشت کند.

علت انجام تست فیبرونکتین جنینی:  

این آزمایش برای از بین بردن خطر زایمان زودرس ضروری است. قبل از هفته 35 بارداری نباید هیچ فیبرونکتین جنینی در مایع واژن وجود داشته باشد. اگر نتیجه fFN مثبت باشد، به این معنی است که کیسه آمنیوتیک به رحم نمی چسبد.

در صورت مشکوک بودن به علائمی که احتمالاً منجر به زایمان زودرس شود، ممکن است پزشک آزمایش فیبرونکتین جنینی را تجویز کند.

fFN مثبت به این معنی است که فرد باردار در معرض خطر زایمان در طی 7 تا 14 روز آینده است.

زمان انجام آزمایش فیبرونکتین جنینی (fFN):

در بیشتر موارد، پزشک فقط در صورتی که فرد علائم زایمان زودرس را نشان دهد، آزمایش فیبرونکتین جنین را انجام می دهند. این علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• انقباضات رحمی.
• درد یا گرفتگی شکم.
• کمردرد مبهم.
• تغییرات در ترشحات واژن مانند: نمایش خونی یا از دست دادن پلاک مخاطی.
• علائم اتساع (باز شدن دهانه رحم).
• فشار یا درد لگن.
• پارگی زودرس غشاها یا PPROM (کیسه آب زود پاره شود).

پزشک همچنین ممکن است تست های fFN را برای افرادی که در معرض خطر بالای زایمان زودرس هستند، حتی بدون هیچ نشانه ای از زایمان انجام دهند.

عواملی که خطر زایمان زودرس را افزایش می دهند عبارتند از:

• سابقه زایمان زودرس
• سابقه جراحی رحم یا دهانه رحم؛ (چنین جراحی هایی اغلب عضلات رحم را درگیر می کنند که می تواند منجر به ضعیف شدن آن شود. این امر خطر زایمان زودرس را افزایش می دهد.)
• عوامل سبک زندگی، از جمله استعمال سیگار در دوران بارداری و وزن کم قبل از بارداری.
• دهانه رحم کوتاه
• فاصله زمانی کوتاه بین بارداری (WHO حداقل فاصله 24 ماهه بین دو بارداری متوالی را توصیه می کند. این مدت زمانی است که بدن مادر برای بهبودی پس از بارداری اول نیاز دارد.)
• خونریزی واژینال در دوران بارداری

به طور کلی پزشکان این آزمایش را برای بارداری های کم خطر یا افرادی که علائم زایمان زودرس ندارند توصیه نمی کنند.

زمان انجام این تست در بارداری:

آزمایش فیبرونکتین جنینی بین هفته های 22 تا 34 بارداری انجام می شود. احتمال کمتری دارد که جنین بعد از هفته 35 بارداری دچار عوارض شدید زایمان زودرس شود. به همین دلیل، پزشکان معمولاً بعد از 35 هفته آزمایش fFN را انجام نمی دهند.

آماده شدن برای آزمایش فیبرونکتین جنینی (fFN):

چند عامل ممکن است آزمایش فیبرونکتین جنین را دقیق تر کند و رعایت نکردن این موارد می‌تواند منجر به یک آزمایش مثبت کاذب شود که می‌تواند تشخیص پزشک را گمراه کند.

اگر پزشک آزمایش fFN را توصیه می کند، باید از موارد زیر اجتناب کنید:

• رابطه جنسی 24 ساعت قبل از آزمایش
• معاینه لگن
• سونوگرافی ترانس واژینال
• استفاده از محصولاتی مانند روان کننده ها، صابون ها، لوسیون ها و غیره.
• استفاده از هرگونه دارو در واژن

اگر فرد خونریزی واژینال متوسط تا شدید را تجربه کرده باشد، پزشک آزمایش را انجام نمی دهد، زیرا این می تواند بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارد.

چگونگی روال آزمایش:

پزشک یک سواب نخی بلند و نازک را در واژن فرد قرار می دهد. این سواب نمونه کوچکی از مایع واژن را از دهانه رحم یا پشت واژن جمع آوری می کند. سپس سواب برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه ارسال می شود.

گاهی اوقات، آزمایش فیبرونکتین جنین با سونوگرافی ترانس واژینال انجام می شود. سونوگرافی برای اندازه گیری طول دهانه رحم مادر انجام می شود. دهانه رحم کوتاه یک عامل خطر برای زایمان زودرس است. این کار بعد از آزمایش فیبرونکتین جنینی انجام می شود زیرا انجام آن قبل از آزمایش جنین می تواند منجر به نتایج مثبت کاذب شود.

نتایج آزمایش فیبرونکتین جنین:

آزمایش فیبرونکتین جنینی می تواند مثبت یا منفی باشد. اگر آزمایش منفی باشد، هیچ اثری از فیبرونکتین جنینی در مایع واژن وجود ندارد. اما اگر نتیجه مثبت باشد، به این معنی است که مایع واژن حاوی فیبرونکتین جنینی است که نشانه افزایش خطر زایمان زودرس در مادر است.

اگر آزمایش در هفته های 22 تا 34 بارداری مثبت شود، مادر احتمالاً در عرض هفت روز زایمان می کند. (حدود 17 تا 41 درصد احتمال زایمان در عرض 2 هفته وجود دارد.) در چنین مواردی، پزشک برای عوارض زایمان زودرس بریس می‌بندد.

بررسی نتایج تست فیبرونکتین جنینی (fFN):

نتیجه مثبت:

• فیبرونکتین جنینی در مایع واژن فرد وجود دارد.
• فرد در معرض خطر زایمان زودرس و زایمان در یک تا دو هفته آینده می باشد.
• پزشک ممکن است اقداماتی را انجام دهد تا فرد را برای زایمان زودهنگام آماده کند، مانند دادن استروئید برای کمک به رشد ریه های جنین.
• همچنین ممکن است داروهایی برای متوقف کردن یا کند کردن انقباضات تجویز شود.
• نتیجه مثبت به طورقطعی تولد زودرس را نشان نمی دهد.

نتیجه منفی:

• هیچ فیبرونکتین جنینی در مایع واژن وجود ندارد و فرد در خطر زایمان زودرس در یک تا دو هفته آینده نمی باشد.
• پزشک ممکن است آزمایش فیبرونکتین جنینی را طی هفت تا ۱۴ روز بعد مجددا تجویز کند.
• طبق علائم و وضعیت فرد، پزشک ممکن است آزمایش های اضافی مانند: سونوگرافی را تجویز کند.

بعد از مثبت شدن تست فیبرونکتین جنین پزشک آماده شدن برای زایمان زودرس را با موارد زیر برای فرد آغاز می کند:

• تجویز کورتیکواستروئیدها برای کمک به بلوغ ریه های جنین: ممکن است به جنین کمک کند تا از سندرم دیسترس تنفسی و سایر مشکلات پس از تولد جلوگیری کنند.
• تجویز توکولیتیک ها: داروهایی هستند که به کاهش یا توقف انقباضات در افراد دارای علائم زایمان زودرس کمک می کنند.
• تجویز آنتی بیوتیک برای جلوگیری از عفونت: در صورتی که تست استرپتوکوک گروه B مثبت باشد یا اگر کیسه آب پاره شود.

چرا بعد از 35 هفته تست fFN تجویز نمی شود؟

از آنجایی که سطح fFN به طور معمول با نزدیک شدن به زایمان کامل افزایش می‌یابد و به دلیل اینکه نوزادی که سالم است و یا نزدیک به زمان تولد است، کمتر دچار عوارض زودرس می‌شود و این آزمایش معمولاً در اواخر بارداری توصیه نمی‌شود.

تست فیبرونکتین جنین چقدر قابل اعتماد است؟

در حال حاضر، این موثرترین آزمایش برای پیش بینی زایمان زودرس است. با این حال، مطالعات نشان می دهد که احتمال زایمان زودرس در مادری که تست فیبرونکتین جنینی منفی دارد، 1 تا 3 درصد است.

مطالب مشابه:

زمان انجام غربالگری سه ماهه دوم

۷ ماهه بارداری و رشد جنین

راه های افزایش شانس بارداری

غربالگری سه ماهه اول

غربالگری پیش از تولد

منبع: healthlibrary.askapollo ، my.clevelandclinic ، testing