تکررادرار در شب

تکرر ادرار در شب (شب ادراری) می تواند بخشی طبیعی از پیری باشد، اما همچنین می تواند نشانه ای از یک نگرانی پزشکی مانند دیابت، بیماری قلبی یا مشکلات مثانه باشد. برخی از شرایط سلامتی که باعث آسیب عصبی می شوند، مانند پارکینسون و ام اس، نیز می توانند منجر به مشکلات مثانه شوند. همچنین ممکن است به دلیل عوامل سبک زندگی (مانند: رژیم غذایی) یا داروهایی که افراد مصرف می کنند، در شب تکرر ادرار داشته باشند.

شب ادراری می تواند منجر به محرومیت از خواب، خستگی در طول روز، اختلال در تمرکز و افسردگی شود، بنابراین مهم است که آن را به پزشک اطلاع داد.

سن:

سن یکی از عوامل اصلی مرتبط با شب ادراری است. اکثر افراد مبتلا به این عارضه بالای 60 سال سن دارند، اگرچه سن پایین‌تر نیز می‌تواند عاملی برای ادرار شبانه باشد.

یکی از علل شناخته شده مرتبط با افزایش سن، وضعیتی به نام پلی اوری شبانه (NP) است. با این کار بدن در هنگام خواب حجم زیادی ادرار تولید می کند. شیوع پلی اوری شبانه با افزایش سن افزایش می یابد. حدود 77 درصد از زنان مسن و 93 درصد از مردان مسن به این بیماری مبتلا هستند.

افراد جوانتر (به خصوص بچه ها) فقط به این دلیل که مثانه آنها به اندازه کامل خود نرسیده است، شب ادراری می گیرند. مقدار ادراری که در شب ساخته می‌شود می‌تواند بیش از آن باشد که اندام بتواند آن را نگه دارد.

سبک زندگی و رژیم غذایی:

نیاز به ادرار کردن در شب نیز می تواند مرتبط با رژیم غذایی باشد. این عوامل می توانند به طور مستقیم (با ایجاد ادرار در بدن) یا غیرمستقیم (با فشرده کردن مثانه) شب ادراری را تحریک کنند.

برخی از رایج ترین عوامل غذایی که به ادرار کردن بیشتر در شب کمک می کنند عبارتند از:

• الکل و کافئین: قهوه، نوشابه و سایر نوشیدنی های حاوی کافئین و همچنین نوشیدنی های الکلی دارای خواص ادرارآور هستند که تولید ادرار را تحریک می کنند.
• نمک رژیمی: نمک بیش از حد (سدیم) می تواند باعث شب ادراری در افراد چاق یا برون ده قلبی ضعیف شود. سدیم احتباس مایعات را افزایش می دهد. مایع ممکن است در شب هنگامی که مثانه پر است آزاد شود.
• هیپرهیدراتاسیون: نوشیدن بیش از حد آب قبل از خواب می تواند به راحتی باعث تکرر ادرار در نیمه شب شود.
• رژیم غذایی کم فیبر: اگر رژیم غذایی فاقد فیبر باشد، یبوست مزمن ممکن است رخ دهد. در شب، انباشته شدن مدفوع می تواند باعث کشیده شدن روده و فشار بر مثانه شود و برای فرد منجربه تکررادرار شود.

بارداری:

شب ادراری می تواند به دلایل مختلف در تمام مراحل بارداری رخ دهد. زمان هایی که شب ادراری در افراد باردار شایع تر است عبارتند از:

• اوایل بارداری: در اوایل بارداری، سطح هورمون پروژسترون افزایش می یابد و باعث نفخ و احتباس آب می شود. این امر احتمال ادرار شبانه را بیشتر می کند. در برخی موارد، شب ادراری می تواند نشانه اولیه بارداری باشد.
• بارداری بعدی: در سه ماهه دوم و سوم بارداری، تکرر ادرار در افراد غیر معمول نیست زیرا رحم شروع به فشرده شدن مثانه کرده است. در شب، موقعیت های خاص بدن می تواند فشرده سازی را تشدید کند و شب ادراری را تحریک کند.
• بعد از بارداری: گاهی اوقات افراد پس از زایمان دچار افتادگی مثانه و اندام های لگن می شوند، به این معنی که اندام ها از جای خود خارج شده اند. هر دو می توانند بر دستگاه ادراری فشار وارد کنند.

تحقیقات نشان می دهد که 89 درصد از افراد باردار در برخی از مراحل بارداری خود تکرر ادرار در شب را تجربه می کنند.

داروها:

شب ادراری همچنین می تواند از عوارض جانبی برخی داروها باشد. این می تواند به چند روش اتفاق بیفتد:

یک دارو می تواند باعث ترشح ترکیبی به نام استیل کولین شود که می تواند انقباضات مثانه را تحریک کند.

برخی از داروها ترشح نوراپی نفرین را مختل  می کند، نوراپی نفرین هورمونی است که به شل شدن مثانه و سایر اندام های دارای عضلات صاف کمک می کند.

یک دارو می تواند اثر ادرارآور داشته باشد، به این معنی که سبب می شود کلیه ها نمک و آب بیشتری را از بدن دفع کنند.

• برخی از داروهایی که معمولاً با تکرر ادرار در شب همراه هستند، به عنوان مثال عبارتنداز: مقادیر بیش از حد ویتامین D و دی سیکلومین و…

تکرر ادرار اغلب زمانی اتفاق می افتد که یک دارو در اوج سطح در جریان خون باشد. تنظیم زمان مصرف دوز ممکن است به شب ادراری کمک کند. اگر نه، ممکن است لازم باشد داروی دیگری را امتحان کنید. قبل از قطع یا تعویض دارو بایستی با پزشک مشورت کنید.

شرایط حاد:

شب ادراری می تواند نشانه ای از شرایط حاد دستگاه ادراری (اورولوژیک) باشد، مانند:

• سنگ کلیه یا سنگ مثانه
• عفونت مثانه (سیستیت بینابینی)
• عفونت کلیه (پیلونفریت)
• عفونت دستگاه ادراری (UTI)

در شرایط حاد، التهاب می تواند به دلیل انقباضات دستگاه ادراری (فوریت ادرار) نیاز ناگهانی به ادرار کردن را ایجاد کند. شب ادراری اغلب ادامه فوریت های ادراری است که فرد در طول روز دارد.

هنگامی که علت التهاب درمان شد، شب ادراری معمولاً بهتر می شود.

شرایط مزمن:

شب ادراری همچنین می تواند نشانه یک بیماری مزمن باشد. در این موارد، ممکن است برای مدت طولانی ادامه داشته باشد و درمان آن سخت باشد. برخی از علل مربوط به سیستم ادراری است و برخی دیگر نه.

شایع ترین علل مزمن تکرر ادرار در شب عبارتند از:

• هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH)
• سرطان مثانه
• نارسایی احتقانی قلب (CHF)
• دیابت
• فشار خون
• مولتیپل اسکلروزیس (MS)
• مثانه بیش فعال (OAB)
• بیماری پارکینسون (PD)
• آپنه خواب
• اضافه وزن/چاقی
• مثانه نوروژنیک

چند راه وجود دارد که شرایط مزمن باعث نیاز به ادرار بیشتر در شب می شود:

• شب ادراری می تواند با کاهش برون ده قلبی و افزایش احتباس مایعات همراه باشد که اغلب در CHF (نارسایی احتقانی قلب) رخ می دهد.
• فشار خون بالا و آپنه خواب هر دو به قلب فشار وارد می کنند و باعث تحریک ترشح یک ترکیب (پپتید ناتریورتیک دهلیزی) می شوند که باعث آزاد شدن سدیم و آب می شود.
• سایر شرایط با فشرده کردن مثانه (مانند BPH، چاقی)، کاهش ظرفیت آن (مثلاً سرطان مثانه)، یا تحریک بیش از حد اندام و حساس‌تر کردن آن (مانند MS، OAB، PD) باعث ادرار شبانه می‌شوند.
• ام اس، پارکینسون، عفونت های مغز یا ستون فقرات و سایر بیماری هایی که باعث آسیب به اعصاب می شوند می توانند منجر به علائم مثانه (مثانه نوروژنیک) شوند. برخی از افراد با شرایطی به دنیا می آیند که بر اعصاب و ماهیچه های کنترل کننده مثانه تأثیر می گذارد (مانند: اسپینا بیفیدا).
• افرادی که به دلیل آسیب عصبی مثانه بیش فعال دارند، اغلب نیاز به ادرار کردن بیشتر در شب دارند.
• سطح بالای قند خون نیز باعث تولید ادرار در شب می شود.

درمان:

معمولاً ایجاد برخی تغییرات در سبک زندگی (مانند کاهش وزن یا کاهش مصرف الکل) ممکن است به شب ادراری کمک کند. اما در برخی موارد ممکن است نیاز به مصرف دارو وجود داشته باشد. پزشک ممکن است برای درمان علائم GMP داروهای آنتی کولینرژیک را تجویز کند، این داروها اسپاسم مثانه را کاهش می دهند.

 آیا راهی برای جلوگیری از تکرر ادرار در شب وجود دارد؟

بهبود علائم با ترکیب تغییر اولیه در نوع زندگی ممکن است موثر باشد، که شامل محدود کردن مصرف آب در نزدیکی زمان خواب عدم استفاده از الکل و سایر نوشیدنی های حاوی کافئین می باشد. همچنین بایستی در طول روز برای جلوگیری از کم آبی بدن آب کافی دریافت شود.

مطالب مشابه:

عفونت مجاری ادراری در مردان

بیماری تنگی مجرای ادراری

درمان عفونت ادراری در دوران بارداری

عفونت دستگاه ادراری (UTI)

نیتریت در ادرار

منابع: tsmp, verywellhealth