گلومرولونفریت
گلومرولونفریت نوعی بیماری کلیوی است، این بیماری شامل آسیب به گلومرولها، فیلترهای ریز داخل کلیهها، میشود. برخی افراد هیچ علامتی نشان نمیدهند.
عفونتها و اختلالات سیستم ایمنی یکی از علل متعدد آن هستند. گاهی اوقات، گلومرولونفریت خفیف است و بدون درمان از بین میرود. در موارد دیگر منجر به نارسایی کلیه و سایر عوارض میشود.
اگر گلومرولونفریت دارید، کلیههای شما میتوانند در دفع مواد زائد و مایعات از بدن مشکل داشته باشند. بسیاری از موارد خفیف با درمان بهبود مییابند. اگر این بیماری شدید شود، میتواند منجر به نارسایی کلیه شود.
گلومرولها چگونه به کلیههای شما کمک میکنند؟
گلومرولها، واحدهای فیلترکنندهی کوچکی هستند که از مویرگها (رگهای خونی ریز) در کلیهها ساخته شدهاند. تقریباً یک میلیون از آنها در کلیهها وجود دارد. وظیفه آنها حذف مواد زائد و مایعات اضافی از خون است. این اولین قدم در فرآیند تولید ادرار است. اگر چیزی به آنها آسیب برساند، نمیتوانند کار خود را انجام دهند. و بدان معناست که کلیهها ممکن است به خوبی کار نکنند.
آیا انواع مختلفی از گلومرولونفریت وجود دارد؟
وقتی گلومرولونفریت به طور ناگهانی شروع شود، گلومرولونفریت حاد نامیده میشود. وقتی به آرامی اتفاق میافتد و مدتی طول میکشد، گلومرولونفریت مزمن نامیده میشود. برخی افراد ممکن است یک حمله حاد و سپس سالها بعد یک بیماری مزمن داشته باشند.
علائم گلومرولونفریت چیست؟
افراد مبتلا به گلومرولونفریت اغلب هیچ علامت هشدار دهندهای از این بیماری را تجربه نمیکنند. اما علائم میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- وجود خون در ادرار، که ممکن است آن را قهوهای، صورتی یا قرمز کند.
- حالت تهوع.
- بثورات پوستی.
- تنگی نفس.
- درد در مفاصل یا شکم.
- ادرار کمتر یا بیشتر از حد معمول.
- تورم در پاها یا صورت.
- ادراری که کفآلود یا حبابدار به نظر میرسد.
- فشار خون بالا.
- یرقان.
- کاهش وزن یا بی اشتهایی.
اگر یک یا چند مورد از این علائم را دارید، با پزشک خود تماس بگیرید. بسیاری از بیماریهای دیگر میتوانند علائم مشابهی ایجاد کنند. پزشک میتواند علائم را بررسی کند و به شما بگوید که آیا گلومرولونفریت یک تشخیص احتمالی است یا خیر.
چه چیزی باعث گلومرولونفریت میشود؟
دلیل بروز گلومرولونفریت اغلب ناشناخته است. اما علل آن ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- عارضه اندوکاردیت باکتریایی، عفونت در دریچههای قلب.
- عارضه عفونتهایی مانند: گلودرد استرپتوکوکی، HIV یا هپاتیت C.
- مشکلات سیستم ایمنی بدن که به قسمتهای سالم بدن حمله میکند، مانند لوپوس.
- بیماری ضد GBM (که قبلاً سندرم گودپاسچر نامیده میشد)، گروهی از بیماریهای خودایمنی که ریهها و کلیهها را تحت تأثیر قرار میدهد.
- نفروپاتی IgA، یک بیماری کلیوی ناشی از تجمع آنتیبادی IgA غیرطبیعی (ایمونوگلوبولین A).
- بیماریهای نادری که رگهای خونی را ملتهب میکنند، مانند گرانولوماتوز با پلیآنژیت (که قبلاً بیماری وگنر نامیده میشد)، پلیآنژیت میکروسکوپی، پورپورای هنوخ-شوئنلاین یا گرانولوماتوز ائوزینوفیلیک با پلیآنژیت (که قبلاً سندرم چرگ-اشتراوس نامیده میشد). ژنتیک، به این معنی که در خانواده بیولوژیکی شما وجود دارد.
- انواع خاصی از سرطان (مانند میلوم متعدد).
عوامل خطر گلومرولونفریت چیست؟
همه افرادی که عوامل خطر را دارند، به گلومرولونفریت مبتلا نمیشوند. و همه ی افراد مبتلا به این بیماری، عامل خطر ندارند. اما موارد زیر عوامل خطر شناخته شدهای هستند:
- سابقه شخصی یا خانوادگی بیماری کلیوی.
- مصرف برخی داروها.
- قرار گرفتن در معرض سموم خاص.
- ابتلا به عفونتهای ویروسی خاص (مانند استرپتوکوک) یا عفونتهای باکتریایی (اندوکاردیت باکتریایی).
- ابتلا به یک بیماری خودایمنی.
عوارض گلومرولونفریت چیست؟
برخی افراد دچار عوارض ناشی از گلومرولونفریت میشوند. گلومرولونفریت بر توانایی کلیه در حذف مواد زائد از جریان خون تأثیر میگذارد. عوارض خاص عبارتند از:
- لخته شدن خون، از جمله: ترومبوز ورید عمقی (DVT) یا آمبولی ریوی (PE).
- بیماری مزمن کلیه (CKD).
- فشار خون بالا.
- کلسترول بالا.
- نارسایی کلیه، که میتواند به سرعت یا پس از چند سال اتفاق بیفتد.
- سندرم نفروتیک (نفروز)، با وجود پروتئین در ادرار، که اغلب منجر به ادرار کف آلود و تورم در بدن میشود.
تشخیص و آزمایشها
گلومرولونفریت چگونه تشخیص داده میشود؟
گلومرولونفریت ممکن است علائمی ایجاد نکند. به همین دلیل است که اغلب در طول آزمایشهایی که برای بررسی سایر موارد انجام میشود، کشف میشود. اگر پزشک به گلومرولونفریت مشکوک شود، ممکن است شما را به متخصص کلیه ارجاع دهد و یا ممکن است آزمایشهای زیر را انجام دهد:
آزمایش ادرار: این آزمایش وجود پروتئین یا خون در ادرار را مشخص میکند.
آزمایش خون: این آزمایش سطح کراتینین (ماده زائدی که کلیههای شما فیلتر میکنند) را در نمونه خون اندازهگیری میکند.
بیوپسی کلیه: پزشک با استفاده از یک سوزن، تکهای از بافت کلیه را برداشته و برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه میفرستد.
آزمایشهای تصویربرداری: پزشک ممکن است آزمایشهای تصویربرداری مانند سونوگرافی، اشعه ایکس یا سیتیاسکن را تجویز کند. این آزمایشها اندازه و شکل کلیهها را بررسی میکنند، انسداد را بررسی میکنند و به تشخیص سایر مشکلات کمک میکنند.
مدیریت و درمان
درمان گلومرولونفریت چیست؟
درمان به علت بیماری و آسیب کلیوی بستگی دارد. هدف از درمان، کاهش آسیب بیشتر است.
در موارد دیگر، پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه کند:
- تغییر در رژیم غذایی به طوری که پروتئین و نمک کمتری مصرف کنید، که فشار بیشتری به کلیههای شما وارد میکند.
- داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی، اگر مشکلی در سیستم ایمنی باعث گلومرولونفریت شود.
- داروهایی برای کاهش فشار خون، مانند مهارکنندههای آنزیم تبدیلکننده آنژیوتانسین (ACE) یا مسدودکنندههای آنژیوتانسین (ARB).
- کورتیکواستروئیدها برای کاهش التهاب.
- دیالیز، که به تصفیه خون، حذف مایعات اضافی و کنترل فشار خون کمک میکند.
- دیورتیکها (قرصهای آب) برای کاهش تورم و حذف مایعات اضافی از بدن.
- پلاسمافرزیس، فرآیندی ویژه که پروتئین را از خون فیلتر میکند.
پیشگیری
آیا میتوانم از گلومرولونفریت پیشگیری کنم؟
هیچ راه اثباتشدهای برای پیشگیری از گلومرولونفریت وجود ندارد. اتخاذ یک سبک زندگی سالم بهترین رویکرد است، اگرچه برخی اقدامات ممکن است مفید باشند، مانند:
- داشتن یک رژیم غذایی متعادل و غذاهای فرآوری نشده.
- مدیریت فشار خون بالا با رژیم غذایی کم نمک، ورزش و دارو.
- مدیریت دیابت.
- پیشگیری از عفونتها با رعایت بهداشت خوب و رابطه جنسی ایمن.
- مراجعه به پزشک هر زمان که فکر میکنید عفونتی مانند گلودرد استرپتوکوکی دارید.
مطالب مشابه:
نکروز توبولار حاد کلیه
عفونت کلیه در بارداری (پیلونفریت)
گلوکز در کلیه پلی کیستیک
سندرم آلپورت
عفونت کلیه
منبع: my.clevelandclinic