سندرم HELLP در بارداری
سندرم HELLP شکل شدید پره اکلامپسی که یکی از اختلالات فشار خون بالا است و افراد باردار را تحت تاثیر قرار می دهد، می باشد. که همیشه علائمی مشابه پره اکلامپسی کلاسیک ندارد. به همین دلیل، گاهی اوقات نادیده گرفته می شود یا اشتباه تشخیص داده می شود. که این می تواند برای مادر و کودک کشنده باشد.
سندرم HELLP چیست؟
به طورکلی سندرم HELLP یک بیماری خونی و کبدی است که بسیاری آن را، شکل شدید پره اکلامپسی می دانند. مانند پره اکلامپسی، HELLP معمولاً در سه ماهه سوم بارداری ظاهر می شود.
HELLP، مخفف همولیزبه معنای آنزیم های کبدی بالا و تعداد پلاکت پایین است.
همولیز (کم خونی همولیتیک میکروآنژیوپاتیک) به پارگی گلبول های قرمز خون و ریختن محتویات آنها به مایع اطراف اشاره دارد.
LDH (لاکتات دهیدروژناز) و AST (آسپارتات آمینوترانسفراز) آنزیم هایی هستند که تحت تأثیر HELLP قرار می گیرند. کبد AST را در مقادیر کم تولید می کند، در حالی که LDH تقریباً در هر سلول و اندام بدن یافت می شود. هنگامی که سلول ها آسیب می بینند، LDH را در جریان خون آزاد می کنند.
افزایش AST می تواند به این معنی باشد که کبد آسیب دیده است. سطوح بالای LDH ممکن است نشان دهنده بیماری یا آسیب به بافت ها باشد.
پلاکت ها (ترومبوسیت ها) سلول های خونی بی رنگی هستند که به لخته شدن خون کمک می کنند. لخته شدن خون با تشکیل توده هایی که آسیب های رگ های خونی را مسدود می کند، خونریزی را متوقف می کند. تعداد کم پلاکت ها (ترومبوسیتوپنی) می تواند منجر به خونریزی طولانی مدت یا بیش از حد شود.
طبقه بندی HELLP:
سه دسته HELLP وجود دارد:
کلاس I (شدیدترین): AST بیشتر یا مساوی IU/L70، LDH بیشتر یا مساوی IU/L600، و پلاکت کمتر از 50000 در لیتر
رده یا کلاس II (متوسط): AST بیشتر یا مساوی IU/L70، LDH بیشتر از IU/L600، و پلاکت بین 50000/uL تا 100000/uL
کلاس III (خفیف): AST بیشتر یا مساوی IU/L40، LDH بیشتر از IU/L600، و پلاکت بین 100000/uL تا 150000/uL
تفاوت بین HELLP و پره اکلامپسی چیست؟
HELLP شکل شدید پره اکلامپسی است. همچنین، خوشبختانه، نادرتر از پره اکلامپسی است. پره اکلامپسی پنج تا هشت درصد از افراد باردار را تحت تاثیر قرار می دهد و از این میان، 10 تا 20 درصد ممکن است به HELLP مبتلا شوند. که این حدود یک درصد از تمام بارداری ها است.
پره اکلامپسی و سندرم HELLP علائم مشترکی دارند، مانند: سردرد شدید، ادم و تورم دست ها و صورت. علائم دیگر مانند: درد شانه و قفسه سینه، مخصوص HELLP است. برخی از علائم HELLP همچنین علائم مشکلات دیگری مانند: آنفولانزا، هپاتیت ویروسی و گاستروانتریت هستند و بنابراین گاهی اوقات به اشتباه تشخیص داده می شوند.
افراد مبتلا به HELLP ممکن است برخی از علائم مشخصه پره اکلامپسی مانند: فشار خون بالا و پروتئینوری را نشان ندهند. HELLP در عوض با همولیز، تعداد کم پلاکت ها و سطوح بالای آنزیم های کبدی تعریف می شود.
HELLP همچنین خطرناک تر از پره اکلامپسی معمولی است و میزان مرگ و میر آن به 24 درصد می رسد.
علائم سندرم HELLP :
HELLP برخی از علائم را با پره اکلامپسی کلاسیک دارد. با این حال، علائم مشخصه دیگر، مانند: پروتئین در ادرار و فشار خون بالا، ممکن است به طور کلی وجود نداشته باشد. علائم دیگر ممکن است به اشتباه به عنوان شرایط نامرتبط تشخیص داده شوند.
برای اینکه HELLP در نظر گرفته شود، باید سه علامت وجود داشته باشد: تعداد پلاکت پایین، همولیز، و افزایش آنزیم های کبدی.
علائم دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- افزایش وزن ناگهانی
- تورم صورت و/یا دست ها
- ادم (احتباس مایعات)
- بی حالی یا احساس ناخوشی
- درد اپی گاستر (شکم).
- درد یا حساسیت قفسه سینه
- درد سمت راست بالا (از اتساع کبد)
- درد شانه
- درد در هنگام تنفس، تنگی نفس، مشکل در تنفس، یا نفس نفس زدن
- تغییرات بینایی مانند: دوبینی، تاری دید، نورهای چشمک زن یا هاله
- سردردهایی که حتی با دارو هم از بین نمی روند.
- حالت تهوع، سوء هاضمه یا استفراغ همراه با درد بعد از غذا خوردن
بسیاری از اینها علائم مشکلات دیگر هستند. با این حال، از آنجایی که سندرم HELLP می تواند تهدید کننده زندگی باشد، مهم است که در صورت تجربه به پزشک مراجعه شود.
تشخیص سندرم HELLP:
اگر پزشک مشکوک باشد که فرد مبتلا به سندرم HELLP می باشد، ممکن است یک معاینه فیزیکی انجام دهد. آنها ممکن است فشار خون را بررسی کنند. همچنین ممکن است احساس حساسیت در شکم، بزرگ شدن کبد و سایر انواع تورم داشته باشند.
پزشک همچنین ممکن است آزمایش های مختلفی را تجویز کند، از جمله:
- آزمایش خون برای بررسی عملکرد کبد و آنزیم های کبدی، تعداد گلبول های قرمز و سطح پلاکت
- آزمایش نشانگر ادرار برای بررسی پروتئین در ادرار
- MRI برای بررسی خونریزی در کبد
چه چیزی باعث سندرم HELLP در بارداری می شود؟
هیچ کس دقیقاً نمی داند که چرا برخی از زنان باردار به سندرم HELLP مبتلا می شوند، اما برخی افراد معتقدند که این به رشد غیر طبیعی جفت مربوط می شود.
افرادی که سابقه خانوادگی پره اکلامپسی را تجربه می کنند یا سابقه خانوادگی دارند، در بارداری های بعدی بیشتر احتمال دارد سندرم HELLP را تجربه کنند. عوامل خطر متعدد دیگری نیز وجود دارد.
آیا می توان پس از زایمان سندرم HELLP وجود داشته باشد؟
بله. اگرچه اکثر موارد HELLP در عرض 48 ساعت پس از زایمان برطرف می شود، HELLP می تواند در روزها یا حتی هفته های پس از زایمان ایجاد شود، حتی اگر خود حاملگی پرخطر نباشد.
عوارض جدی سندرم HELLP:
HELLP می تواند منجر به عوارض بسیار جدی برای فرد باردار شود، از جمله:
- نارسایی کلیه
- پارگی کبد
- نارسایی تنفسی
- ادم ریوی (مایع در ریه ها)
- جدا شدن جفت (جدا شدن جفت از رحم قبل از تولد نوزاد)
- خونریزی (خونریزی بیش از حد) در حین زایمان
- انعقاد داخل عروقی منتشر یا DIC (تشکیل لخته های خون در سراسر بدن که رگ های خونی کوچک را مسدود می کند.)
- پورپورای ترومبوتیک ترومبوسیتوپنیک
- هماتوم کبدی زیر کتف
- سکته
- مرگ
تاثیر سندرم HELLP بر کودک:
همانند پره اکلامپسی، درمان سندرم HELLP زایمان است.
اغلب، این به معنای زایمان زودرس است، گاهی اوقات قبل از اینکه ریه های کودک به اندازه کافی رشد کند تا در دنیای بیرون نفس بکشد نیاز به زمان گذروندن در بخش ICU نوزادان یا سایر درمانها داشته باشد.
اگر نوزادی در زمان زایمان بیش از دو پوند (1000 گرم) وزن داشته باشد، شانس زنده ماندن و سلامت طولانی مدت او با نوزادان غیر HELLP با همان وزن برابر است.
با این حال، برای نوزادان زیر این وزن، شانس یک نتیجه مثبت بسیار کمتر است.
HELLP همچنین شانس مرده زایی را به 51 مورد از هر 1000 تولد افزایش می دهد. میزان مرگ و میر نوزادان در اثر شرایط مرتبط با HELLP مانند: جدا شدن جفت، نارسایی جفت همراه با خفگی داخل رحمی و نارسی شدید بین 7.7 تا 60 درصد است.
درمان سندرم HELLP:
قبل از هفته 34 بارداری، پزشک ممکن است اقداماتی را برای محافظت از مادر و کودک توصیه کند. که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- سولفات منیزیم، که می تواند به جلوگیری از تشنج کمک کند.
- داروی فشار خون
- انتقال خون برای درمان سطوح پایین پلاکت و کم خونی
داروهای کورتیکواستروئیدی، که به رشد سریعتر ریههای کودک در صورت نیاز به زایمان زودرس کمک میکند.
اگر کودک در سن حاملگی است که در آن شانس خوبی برای زنده ماندن در خارج از رحم دارد ، معمولاً بعد از هفته 34 بارداری ممکن است متخصص زنان و زایمان بخواهد زودتر زایمان را، احتمالاً با سزارین انجام دهد.
پس از زایمان، پزشک ممکن است درمانهای ضد فشار خون (سولفات منیزیم، داروهای فشار خون بالا) را تا رفع علائم ادامه دهد.
چگونه شانس ابتلا به سندرم HELLP را کاهش دهیم؟
از آنجایی که علل HELLP در حال حاضر ناشناخته است، هیچ راه مطمئنی برای پیشگیری از آن وجود ندارد. با این حال، می توان اقداماتی را برای کاهش تعداد عوامل خطر انجام دهید.
حفظ یک سبک زندگی سالم می تواند به طور کلی شانس مادر برای داشتن یک بارداری سالم را افزایش دهد. سبک زندگی سالم شامل:
- ورزش منظم
- رژیم غذایی سرشار از: فیبر، میوه ها، سبزیجات، پروتئین بدون چربی و غلات کامل
- ترک سیگار
رژیم غذایی و ورزش می تواند شانس ابتلا به دیابت و فشار خون بالا را کاهش دهد، که هر دو از عوامل خطر برای سندرم HELLP هستند. اگر هر یک از این شرایط را دارید، یک سبک زندگی سالم برای قلب می تواند به شما در کاهش اثرات آنها کمک کند.
علاوه بر مراقبت از سلامت مادر، ویزیت های منظم مراقبت های دوران بارداری می تواند به پزشک کمک کند تا مشکلات را به موقع تشخیص دهد و درمان کند.
مطالب مشابه:
منبع: familyeducation