آزمایش HbA1c (هموگلوبین A1C)
آزمایش HbA1c (هموگلوبین A1C) یک آزمایش خون است که میانگین سطح گلوکز خون، که به آن قند خون نیز گفته میشود، را در دو تا سه ماه گذشته نشان میدهد.
گلوکز نوعی قند در خون است که از غذاهایی که میخورید تامین میشود. سلولها از گلوکز برای انرژی استفاده میکنند. هورمونی به نام انسولین به ورود گلوکز به سلولها کمک میکند. اگر دیابت دارید، بدن به اندازه کافی انسولین تولید نکند یا سلولها به خوبی از آن استفاده نکنند. در نتیجه، گلوکز نمیتواند وارد سلولها شود، بنابراین سطح گلوکز خون افزایش مییابد.
گلوکز در خون به هموگلوبین، پروتئینی در گلبولهای قرمز خون، میچسبد. با افزایش سطح گلوکز خون، بیشتر هموگلوبین با گلوکز پوشانده میشود. آزمایش A1C درصد گلبولهای قرمز خون را که هموگلوبین پوشیده از گلوکز دارند، اندازهگیری میکند.
آزمایش A1C میتواند میانگین سطح گلوکز را در سه ماه گذشته نشان دهد، زیرا:
گلوکز تا زمانی که گلبولهای قرمز خون زنده هستند به هموگلوبین میچسبد، گلبولهای قرمز خون حدود سه ماه عمر میکنند.
سطح بالای A1C نشانه قند خون بالای ناشی از دیابت است. دیابت میتواند باعث مشکلات جدی برای سلامتی، از جمله : بیماری قلبی، بیماری کلیوی و آسیب عصبی شود. اما با درمان و تغییر سبک زندگی، میتوانید سطح گلوکز خون خود را کنترل کنید.
نامهای دیگر: HbA1C، A1C، گلیکو هموگلوبین، هموگلوبین گلیکوزیله

کاربرد آن چیست؟
سطح گلوکز خون همیشه در حال تغییر است. اگر آن را در خانه بررسی میکنید، در واقع سطح گلوکز خون خود را در آن زمان اندازهگیری میکنید. آزمایش A1C میانگین سطح گلوکز خون را در دو تا سه ماه گذشته نشان میدهد.
آزمایش HbA1c (هموگلوبین A1C) ممکن است برای غربالگری یا تشخیص موارد زیر استفاده شود:
- دیابت نوع ۲. در دیابت نوع ۲، گلوکز خون خیلی بالا میرود، زیرا بدن انسولین کافی تولید نمیکند یا از انسولین به خوبی استفاده نمیکند. سپس گلوکز در خون باقی میماند و به اندازه کافی وارد سلولها نمیشود.
- پیشدیابت. پیشدیابت به این معنی است که سطح گلوکز خون بالاتر از حد طبیعی است، اما نه به اندازهای که به عنوان دیابت تشخیص داده شود. تغییرات سبک زندگی، مانند تغذیه سالم و ورزش، ممکن است به تأخیر یا جلوگیری از تبدیل پیشدیابت به دیابت نوع ۲ کمک کند.
شما زیر ۴۵ سال سن دارید و احتمال ابتلا به دیابت در شما بیشتر است، زیرا:
- پیشدیابت دارید.
- اضافه وزن دارید یا چاق هستید.
- والدین یا خواهر و برادری دارید که دیابت نوع ۲ دارند.
- فشار خون بالا یا کلسترول بالا دارید.
- بیماری قلبی دارید یا سکته مغزی کردهاید.
- کمتر از ۳ بار در هفته فعالیت بدنی دارید.
- دیابت بارداری (دیابت در دوران بارداری) داشتهاید یا نوزادی با وزن بیش از ۹ پوند به دنیا آوردهاید.
- آمریکایی آفریقاییتبار، اسپانیایی یا لاتین، سرخپوست آمریکایی یا بومی آلاسکا هستید. برخی از ساکنان جزایر اقیانوس آرام و آمریکاییهای آسیاییتبار نیز خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت دارند.
- سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS) دارید.
همچنین اگر علائم دیابت مانند موارد زیر را دارید، ممکن است به آزمایش A1C نیاز داشته باشید:
- احساس تشنگی شدید
- ادرار زیاد
- کاهش وزن بدون هیچ تلاشی
- احساس گرسنگی شدید
- تاری دید
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن دست ها یا پاها
- خستگی
- خشکی پوست
- زخم هایی که به کندی بهبود می یابند.
- عفونت های بیشتر از حد معمول
آیا برای آماده شدن برای آزمایش باید کاری انجام دهم؟
برخی داروها مانند مواد افیونی و برخی داروهای HIV ممکن است بر نتایج شما تأثیر بگذارند، بنابراین در مورد هر چیزی که مصرف میکنید به پزشک خود اطلاع دهید. اما مصرف هیچ دارویی را قطع نکنید، مگر اینکه پزشک به شما بگوید. همچنین، اگر باردار هستید، به پزشک خود اطلاع دهید، زیرا ممکن است بر نتایج شما تأثیر بگذارد.
نتایج:
نتایج A1C به شما میگوید که چند درصد از هموگلوبین شما با گلوکز پوشیده شدهاست. این محدودهها فقط راهنمایی برای میزان طبیعی هستند. میزان طبیعی برای شما به سلامت، سن و سایر عوامل بستگی دارد. از پزشک خود بپرسید که درصد A1C برای شما چقدر سالم است.
برای تشخیص دیابت یا پیشدیابت، درصدهایی که معمولاً استفاده میشوند، عبارتند از:
طبیعی: A1C زیر ۵.۷٪
پیشدیابت: A1C بین ۵.۷٪ و ۶.۴٪
دیابت: A1C ۶.۵٪ یا بالاتر
پزشکان اغلب از بیش از یک آزمایش برای تشخیص دیابت استفاده میکنند. بنابراین، اگر نتیجه آزمایش شما بالاتر از حد طبیعی بود، ممکن است آزمایش A1C دیگری یا نوع دیگری از آزمایش دیابت، معمولاً یا آزمایش قند خون ناشتا یا آزمایش تحمل گلوکز خوراکی (OGTT) انجام دهید.
اگر آزمایش A1C برای نظارت بر دیابت انجام شده است، با پزشک در مورد معنای نتایج آزمایش خود صحبت کنید.
آیا نکته دیگری هست که باید در مورد آزمایش A1C بدانم؟
آزمایش A1C برای تشخیص دیابت بارداری استفاده نمیشود. همچنین، اگر بیماری دارید که بر گلبولهای قرمز خون شما تأثیر میگذارد، مانند کمخونی یا نوع دیگری از اختلال خونی، آزمایش A1C ممکن است برای تشخیص دیابت دقیق نباشد. نارسایی کلیه و بیماری کبد نیز میتوانند بر نتایج A1C تأثیر بگذارند. در این موارد، پزشک شما ممکن است آزمایشهای مختلفی را برای تشخیص دیابت و پیشدیابت توصیه کند.
آزمایش قند خون ناشتا:
آزمایش قند خون ناشتا، قند (گلوکز) خون شما را اندازهگیری میکند. این یک روش ساده و رایج برای غربالگری پیشدیابت، دیابت یا دیابت بارداری است. هشت تا ۱۲ ساعت قبل از آزمایش چیزی (به جز آب) نخورید و ننوشید.
قند خون ناشتا یک آزمایش خون ساده و رایج برای غربالگری دیابت، پیش دیابت یا دیابت بارداری (در دوران بارداری) است. همچنین به آن آزمایش قند خون ناشتا گفته میشود.
آزمایش قند خون ناشتا، میزان قند خون را در زمانی که باید در کمترین حد خود باشد، اندازهگیری میکند. این اتفاق زمانی میافتد که شما برای چند ساعت چیزی نخوردهاید یا ننوشیدهاید (معمولاً صبح).
چه زمانی به آزمایش قند خون ناشتا نیاز دارم؟
پزشکان معمولاً آزمایش قند خون ناشتا را در موارد زیر توصیه میکنند:
- به عنوان بخشی از معاینه فیزیکی سالانه و آزمایش خون برای بررسی تغییرات قند خون در طول زمان
- برای زنان باردار تا مطمئن شوند که هورمونهای بارداری باعث دیابت نمیشوند.
- هنگامی که علائم، سابقه خانوادگی بیولوژیکی یا عوامل خطر دیابت دارید.
- هنگامی که سطح قند خون قبلی شما بالاتر از حد طبیعی بوده است.
- پیشدیابت، دیابت نوع ۲ و دیابت بارداری اغلب در ابتدا هیچ علامتی ندارند. ممکن است این بیماری را داشته باشید و از آن بیخبر باشید.
مطالب مشابه:
آزمایش قند خون
کاربرد آزمایش قند خون
آزمایش قند خون ناشتا
آزمایش های دوران بارداری
عوامل ژنتیکی قندخون
منابع: medlineplus, my.clevelandclinic







