بارداری پرخطر
در این نوع بارداری، خطرات افزایش یافته ای برای سلامت مادر، جنین و یا هر دو فرد وجود دارد. شرایط و بیماری های خاص و همچنین سن مادر (سن بالاتر از 35 و کمتر از 17 سال) می تواند موجب پرخطر شدن یک بارداری شود. این نوع از بارداری برای کاهش احتمال ایجاد عوارض به نظارت از نزدیک نیاز دارد.
بارداری پرخطر چیست؟
تمامی بارداری ها شامل خطراتی هستند. اما بارداری پرخطر به هر نوع بارداری که حامل خطرات زیادی برای مادر، جنین و هر دو است، اطلاق می گردد. این افراد ممکن است که به مراقبت بیشتری در قبل، حین و پس از زایمان داشته باشند. این موضوع به کاهش احتمال وقوع مشکلات کمک می نماید. در هر صورت، این نوع بارداری به معنای وجود مشکل در مادر یا فرزند در آینده نیست. بسیاری از افراد با وجود مراقبت های ویژه، دوران بارداری را به سلامت گذرانده و بارداری و زایمان طبیعی دارند.
چه چیزی باعث بارداری پرخطر می شود؟
عواملی که موجب پرخطر شدن یک بارداری می شوند عبارتند از:
- وجود شرایط خاص و بیماری از قبل
- حالات مربوط به بارداری
- موارد مرتبط با سبک زندگی (شامل استعمال دخانیات، اعتیاد به مواد مخدر، مصرف زیاد الکل و قرار گرفتن در معرض سموم خاص)
- سن بالاتر از 35 یا زیر 17 سال
کدام بیماری ها خطر بارداری را افزایش می دهند؟
- بیماری های خودایمنی مانند لوپوس یا مولتیپل اسکاروزیس (MS)
- کووید-19
- دیابت
- فیبروئید
- فشار خون بالا
- ایدز/HIV
- بیماری کلیوی
- وزن پایین بدن (BMI کمتر از 18.5)
- بیماری های روحی-روانی، مثل افسردگی
- چاقی
- سندرم تخمدن پلی کیستیک (PCOS)
- بیماری تیروئید
- اختلالات لخته شدن خون
شرایط مرتبط با سلامتی که ممکن است مادر و جنین را در معرض خطر قرار دهد شامل موارد زیر هستند:
- نقائص مادرزادی یا شرایط ژنتیکی جنین
- رشد ضعیف در جنین
- دیابت بارداری
- بارداری چندقلویی
- پری اکلامپسی و اکلامسی
- سابقه زایمان زودرس و یا سایر مشکلات بارداری
علائم بارداری پرخطر
در صورت تجربه هر کدام از علائم زیر، حتی اگر بارداری شما جزو موارد پرخطر نیز محسوب نشود، در صورت مواجهه با موارد زیر به طور مستقیم با پزشک مشورت نمایید:
- درد دائم در ناحیه شکم.
- درد در قفسه سینه.
- سرگیجه یا غش کردن.
- خستگی مفرط.
- کند و یا متوقف شدن حرکت جنین.
- تپش قلب.
- حالت تهوع و استفراغ بدتر از تهوع صبحگاهی که گاهی افراد باردار به آن دچار می شوند.
- سردردی شدید و دائم که رو به وخامت است.
- تورم، قرمزی و درد در ناحیه صورت یا اندام ها.
- افکار مربوط به آسیب رساندن به خود یا جنین.
- تنفس سخت.
- خونریزی یا ترشحات واژینال.
بارداری در چه سنی از نوع خطرناک محسوب می شود؟
فردی که برای اولین بار پس از 35 سالگی باردار می شود، خطر بالایی را برای بارداری خواهد داشت.
افراد جوان زیر 17 سال هم شامل خطر بالای بارداری هستند چرا که ممکن است:
- مبتلا به کم خونی باشند.
- احتمالا مراقبت های بارداری کمتری دریافت کنند.
- احتمال درد زایمان یا زایمان زودرس بیشتری وجود داشته باشد.
- از وضعیت ابتلای خود به بیماری های مقاربتی (STIs) آگاه نباشند.
عوارض بالقوه بارداری پرخطر
یک بارداری پرخطر می تواند برای زندگی مادر یا جنین تهدیدکننده باشد. عوارض جدی میتوانند شامل این موارد باشد:
- پره اکلامپسی (افزایش فشار خون حاصل از بارداری).
- اکلامپسی (تشنج حاصل از بارداری).
- زایمان زودرس.
- زایمان سزارین (C-section).
- خونریزی بیش از حد در قبل، حین و بعد از زایمان.
- وزن بالا یا پایین هنگام تولد.
- نقائص مادرزادی.
- مشکلاتی در رشد مغزی جنین.
- پذیرش کودک در بخش مراقبت های ویژه نوزادان.
- پذیرش در بخش مراقبت های ویژه برای مادر.
- سقط جنین.
- مرده زایی.
تشخیص و نظارت بر نوع پرخطر بارداری
اقدام زودهنگام نسبت به مراقبت های دوران بارداری بهترین شیوه برای تشخیص این نوع بارداری است. فرد می بایست در رابطه با سوابق بارداری خود با پزشک صحبت نموده و در صورت نیاز در این دوران مورد نظارت ویژه قرار بگیرد.
آزمایشات نظارتی بر سلامت مادر و جنین می تواند شامل موارد زیر باشد:
تست خون و ادرار: برای بررسی وضعیت ژنتیکی یا مادرزادی (نقائص مادرزادی) انجام می گیرد.
سونوگرافی: در این شیوه از امواج صوت در جهت تصویرسازی از جنین برای غربالگری از نظر بیماری های مادرزادی استفاده می شود.
نظارت بر اکسیژن رسانی کافی بر جنین: مثل مشخصات بیوفیزیکی که کنترل بر تنفس، حرکات و مایع آمنیوتیک را با استفاده از سونوگرافی انجام می دهد؛ و همچنین یک تست فاقد استرس که ضربان قلب را کنترل می نماید.
پیشگیری از بارداری پرخطر
کاهش عوارض ناشی از خطر بارداری بوسیله موارد زیر ممکن است:
- اجتناب از مصرف الکل و مواد مخدر.
- آشنایی با خطرات بالقوه برای سلامتی پیش از اقدام به بارداری. پزشک را در رابطه با سابقه بیماری خود و خانواده در جریان بگذارید.
- قبل از اقدام به بارداری وزن متناسب خود را تثبیت نمایید.
- مدیریت هرگونه بیماری و شرایطی که از قبل وجود داشتند.
- از بی خطر بودن مصرف هرگونه دارویی به شکل طولانی مدت در دوران بارداری اطمینان حاصل فرمایید.
- سیگار را ترک کنید.
- برنامه ریزی برای بارداری بین 18 تا 34 سالگی.
- رابطه جنسی ایمن.
پیش آگهی برای افرادی با بارداری پرخطر
- عوارض در طی بارداری های آینده.
- افسردگی پس از زایمان.
- فشار خون بالا.
- بیماری های قلبی-عروقی.
- دیابت نوع 2.
- سکته.
برخی از بارداری های پرخطر می توانند خطر موارد زیر را در کودک افزایش دهند:
- مشکلات رفتاری.
- اختلالات تنفس.
- بیماری های دستگاه گوارش.
- تاخیر در رشد.
- بیماری های روحی.
- اختلالات عصبی.
- چاقی و دیابت.
- مشکل بینایی، شنوایی و دندان.
مطالب مشابه:
نکاتی برای افزایش باروری مردان
سایتومگالوویروس (CMV) و بارداری
غربالگری سه ماهه اول
غربالگری سه ماهه دوم
آزمایش NIPT
منبع: my.clevelandclinic