پتاسیم پایین در بارداری
کمبود پتاسیم یا هیپوکالمی در بارداری می تواند به دلیل از بین رفتن آن از بدن در اثر اسهال یا استفراغ باشد. سطوح پایین پتاسیم در خون می تواند با علائم خاصی مانند: گرفتگی عضلات، یبوست، ضعف و ضربان قلب غیر طبیعی همراه باشد زیرا نقش حیاتی در عملکرد عضلانی و عصبی و تنظیم فشار خون دارند.
اگر نگران سطوح پایین پتاسیم هستید، ممکن است به پزشک مراجعه کنید تا در صورت نیاز تحت آزمایشات نظارت بر دوران بارداری یا جنین قرار بگیرید.
سطح طبیعی پتاسیم خون در دوران بارداری چقدر است؟
طبق مطالعه ای که بر روی زنان باردار سالم انجام شد، میانگین غلظت پتاسیم سرم 5.65 میلی مول در لیتر (mmol/l) بود. سطح سرمی پتاسیم در سه ماهه اول 25/4 میلی مول بر لیتر، در سه ماهه دوم 83/5 میلی مول بر لیتر و در سه ماهه سوم 95/5 میلی مول بر لیتر بود که این میزان سطح طبیعی پتاسیم در نظر گرفته شد.
اگر سطح پتاسیم سرم در هر مرحله از بارداری به کمتر از حد طبیعی برسد، ممکن است فرد دچار هیپوکالمی شود.
هیپوکالمی چگونه بر بارداری تأثیر می گذارد؟
سطوح پایین پتاسیم ممکن است منجر به شرایط زیر در زنان باردار شود.
- ضعف، خستگی، گرفتگی عضلات و یبوست
- فلج دوره ای هیپوکالمیک، که باعث حملات گاه به گاه ضعف عضلانی در پاها، بازوها و چشم ها می شود.
- دیس ریتمی قلبی، ریتم غیرطبیعی ضربان قلب که ممکن است باعث ایست قلبی شود، یکی از بسیاری از اورژانس های زایمان می باشد.
علل کمبود پتاسیم در بارداری:
کمبود پتاسیم در بارداری ممکن است به دلیل عوامل زیر رخ دهد:
- حالت تهوع و استفراغ بیش از حد: این موارد می توانند باعث عدم تعادل مایعات و الکترولیت ها و در نتیجه از دست دادن پتاسیم شوند.
- استفاده از دیورتیک ها برای درمان فشار خون بالا: این امر می تواند منجر به از دست دادن مایعات و ادرار و در نتیجه کاهش سطح پتاسیم شود.
- استفاده از برخی آنتی بیوتیک ها: آنتی بیوتیک هایی مانند: جنتامایسین و کاربنی سیلین می توانند سطح پتاسیم بدن را کاهش دهند.
- افزایش تولید آلدوسترون: آلدوسترون نقش کلیدی در تنظیم فشار خون در دوران بارداری دارد. افزایش سطح آلدوسترون به دلیل تغییرات هورمونی در دوران بارداری می تواند منجر به دفع پتاسیم شود.
علائم هیپوکالمی در بارداری:
هنگامی که سطح پتاسیم به زیر سطح متوسط می رسد، ممکن است فرد علائم و نشانه های زیر را تجربه کند:
- ادم (تورم)، بیشتر در پاها و مچ پا
- بی حسی
- سرگیجه
- فشار خون بالا
- ضعف عضلانی
- گرفتگی عضلات پا
- افسردگی
- یبوست
بسیاری از این علائم مشابه علائم بارداری هستند و با آزمایش سطح پتاسیم در خون قابل تشخیص هستند.
افزایش تشنگی، مشکلات تنفسی و پارستزی (احساس سوزش یا گزگز در اعضای بدن) برخی از عوارض شایع بارداری مرتبط با هیپوکالمی هستند.
تشخیص هیپوکالمی در بارداری:
پزشک علت از دست دادن پتاسیم را شناسایی می کند. ممکن است از شما بپرسند که آیا اخیراً اسهال، استفراغ و مشکلات قلبی داشته‌اید و آیا آنتی‌بیوتیک یا دیورتیک مصرف می‌کنید.
اگر پزشک مشکوک به هیپوکالمی باشد، ممکن است آزمایش‌های زیر را توصیه کند:
- آزمایش خون برای بررسی سطح پتاسیم
- آزمایش فشار خون زیرا تحت تأثیر هیپوکالمی است.
- نوار قلب (ECG) برای بررسی ضربان قلب
درمان هیپوکالمی در بارداری:
- این درمان معمولاً در جهت بهبود سلامت مادر با پر کردن مجدد پتاسیم در بدن و به حداقل رساندن از دست دادن بیشتر است.
- درمان بستگی به علت زمینه ای دارد. به عنوان مثال، اگر این بیماری در نتیجه تهوع صبحگاهی باشد، پرداختن به آن موضوع کمک می کند. اگر هیپوکالمی به دلیل یک داروی خاص (یا داروهای مادر) ایجاد شود، ممکن است یک داروی جایگزین تجویز شود.
- پزشک همچنین ممکن است مکمل های پتاسیم را به صورت خوراکی یا داخل وریدی (در موارد شدید) تجویز کند.
- پزشک ممکن است به فرد توصیه کند که غذاهای غنی از پتاسیم را به رژیم غذایی خود اضافه کند. اگرچه گنجاندن غذاهای حاوی پتاسیم در رژیم غذایی می تواند مفید باشد، اما ممکن است کمتر از مصرف مکمل ها موثر باشد.
نکته قابل تامل:
دوره پس از زایمان برای زنان مبتلا به هیپوکالمی حیاتی است و باید هر هفته برای اندازه گیری الکترولیت و آزمایش ژنتیک چکاپ شوند.
منابع غذایی حاوی پتاسیم:
طبق آکادمی ملی پزشکی ایالات متحده، دریافت کافی پتاسیم (AI) در زنان باردار باتوجه به سن آنها بین 2500 تا 2900 میلی گرم است.
می توانید این نیاز را با مصرف غذاهایی مانند: چغندر، سبزیجات، سیب زمینی شیرین پخته، اسفناج، آووکادو، آب گوجه فرنگی، ماست ساده، آب پرتقال، انبه، لوبیا قرمز، عدس، کدو حلوایی، هلو خشک، آب نارگیل، مرغ و ماهی سالمون تامین کنید. می توانید با پزشک یا متخصص تغذیه در مورد وعده های غذایی در رژیم غذایی مشورت کنید.
پیشگیری از هیپوکالمی در دوران بارداری:
اقدامات زیر ممکن است به کاهش خطر هیپوکالمی بر سلامت مادر و جنین کمک کند.
- از یک رژیم غذایی سرشار از پتاسیم استفاده کنید
- مصرف الکترولیت را افزایش دهید.
- شرایطی مانند: دیابت و فشار خون را مدیریت کنید.
سوالات متداول
آیا سطوح پایین پتاسیم می تواند باعث سقط جنین شود؟
خیر، سطح پایین پتاسیم باعث سقط جنین نمی شود.
آیا کمبود پتاسیم باعث پره اکلامپسی می شود؟
خیر. طبق یک مطالعه، مصرف کم پتاسیم ممکن است خطر ابتلا به فشار خون بالا را در زنان با سابقه اختلالات فشار خون بارداری کاهش دهد. علاوه بر این، به نظر می رسد سطوح بالای پتاسیم با ایجاد پره اکلامپسی مرتبط باشد.
آیا هیپوکالمی در بارداری شایع است؟
هیپوکالمی یا سطوح پایین پتاسیم در بارداری نادر است و در حدود 1٪ از جمعیت مادران باردار سالم رخ می دهد.
به طورکلی
پتاسیم یک ماده مغذی ضروری است که به اجرای چندین عملکرد روانی در بدن کمک می کند. اسهال و استفراغ مداوم یا بیش از حد برخی از شرایطی هستند که ممکن است سبب از دست دادن مایعات شود که باعث کمبود پتاسیم می شود. کمبود پتاسیم یا هیپوکالمی در بارداری ممکن است منجر به مشکلاتی مانند: ضعف، گرفتگی عضلات و ضربان قلب غیر طبیعی شود. بنابراین تشخیص و درمان سریع هیپوکالمی برای پیشگیری از عوارض برای مادر و جنین حیاتی است. علاوه بر این، مصرف یک رژیم غذایی متعادل، حفظ تعادل الکترولیت بهینه، مراقبت های دوران بارداری بهینه و آموزش بهداشت مادر می تواند به جلوگیری از کمبود پتاسیم در دوران بارداری و دستیابی به نتایج مطلوب نوزادی کمک کند.
مدیریت رژیم غذایی هیپوکالمی در بارداری:
سطوح پایین پتاسیم ممکن است منجر به مشکلات سلامتی از جمله: اسپاسم عضلانی، خستگی و مشکلات قلبی در زنان باردار شود. بنابراین، در دوران بارداری باید رژیم غذایی غنی از پتاسیم مصرف شود.
مطالب مشابه:
مواد معدنی مهم دوران بارداری
ویتامین های لازم دوران بارداری
سوالات متداول فشار خون
گرفتگی عضلات در دوران بارداری
فشارخون ثانویه
منبع:momjunction
