سندرم سوء جذب

سندرم سوء جذب به تعدادی از اختلالات اشاره دارد که در آن روده کوچک نمی تواند به اندازه کافی مواد مغذی و مایعات خاص را جذب کند.

نقش اصلی روده کوچک جذب مواد مغذی از غذایی که مصرف می کنید به جریان خون شما است.

مواد مغذی که روده کوچک اغلب در جذب آنها مشکل دارد می تواند یکی از موارد زیر یا هر دو باشد:

• درشت مغذی ها (پروتئین ها، کربوهیدرات ها و چربی ها)
• ریز مغذی ها (ویتامین ها و مواد معدنی)

علل سندرم سوء جذب

خیلی چیزها می توانند منجر به سندرم سوء جذب شوند، از بیماری های خاص گرفته تا عفونت ها یا مسائل مربوط به رشد.

علت های احتمالی

عواملی که ممکن است باعث سندرم سوء جذب شوند عبارتند از:

• آسیب به روده در اثر عفونت، التهاب، تروما (آسیب) یا جراحی
• استفاده طولانی مدت از آنتی بیوتیک ها
• سایر شرایط مانند بیماری سلیاک، بیماری کرون، پانکراتیت مزمن یا فیبروز کیستیک
• کمبود لاکتاز یا عدم تحمل لاکتوز
• برخی از بی نظمی هایی که مادرزادی هستند یا در بدو تولد وجود دارند، مانند آترزی صفراوی، زمانی که مجاری صفراوی به طور طبیعی رشد نمی کنند و مانع از جریان صفرا از کبد می شوند.
• بیماری های کیسه صفرا، کبد یا پانکراس
• بیماری های انگلی
• پرتودرمانی، که ممکن است به پوشش روده آسیب برساند
• داروهای خاصی که ممکن است به پوشش روده آسیب برساند، مانند تتراسایکلین، کلشی سین یا کلستیرامین
• این سندرم ممکن است به دلیل مشکلات گوارشی نیز ایجاد شود. معده شما ممکن است قادر به تولید آنزیم های مورد نیاز برای هضم برخی غذاها نباشد. یا ممکن است بدن شما نتواند غذایی که می خورید را با آنزیم ها و اسید تولید شده توسط معده مخلوط کند.

علت های موارد نادر

همچنین برخی از اختلالات غیر معمول وجود دارد که می تواند منجر به سوء جذب شود. یکی از این موارد سندرم روده کوتاه (SBS) نام دارد.

با سندرم روده کوتاه، روده کوچک بدن کوتاه می شود. این باعث می شود روده کمتر بتواند مواد مغذی را جذب کند. همچنین ممکن است یک بی نظمی باشد که از بدو تولد وجود داشته باشد یا ممکن است در اثر جراحی ایجاد شود.

برخی بیماری ها ممکن است باعث سوء جذب شوند. این موارد شامل سوء جذب گوارشی گرمسیری یا اسپروی گرمسیری است، وضعیتی که بیشتر در مناطق زیر شایع است:

1. کارائیب
2. هند
3. بخش هایی از آسیای جنوب شرقی

سوء جذب گوارشی گرمسیری یا اسپروی گرمسیری ممکن است به عوامل محیطی مرتبط باشد، مانند:

سموم موجود در غذا

عفونت

انگل ها

یکی از علل بالقوه نادرتر سوء جذب، بیماری ویپل است که در نتیجه عفونت باکتریایی ایجاد می شود.

شناخت علائم سندرم سوء جذب

علائم سندرم سوء جذب زمانی رخ می دهد که مواد مغذی جذب نشده از دستگاه گوارش عبور کنند.

بسیاری از علائم بسته به ماده مغذی خاص یا مواد مغذی که به درستی جذب نمی شوند متفاوت است. علائم دیگر در نتیجه کمبود آن ماده مغذی است که به دلیل جذب ضعیف آن ایجاد می شود.

اگر قادر به جذب چربی‌ ها، پروتئین یا برخی قندها یا ویتامین‌ ها نباشید، ممکن است علائم زیر را داشته باشید:

• چربی ها: ممکن است که مدفوع هایی با رنگ روشن و بد بو داشته باشید.
• پروتئین: ممکن است موهای خشک، ریزش مو یا احتباس مایعات داشته باشید.
• قندهای مشخص و خاص: ممکن است نفخ، گاز یا اسهال انفجاری داشته باشید.
• ویتامین های مشخص و خاص: ممکن است کم خونی، سوء تغذیه، فشار خون پایین، کاهش وزن یا تحلیل عضلانی داشته باشید.

سوء جذب ممکن است بر اساس ویژگی های مختلف افراد را تحت تاثیر قرار دهد. به عنوان مثال، افراد ممکن است عادت ماهانه خود را متوقف کنند و کودکان ممکن است به درستی رشد نکنند. وزن یا میزان افزایش وزن آنها ممکن است به میزان قابل توجهی کمتر از سایر کودکان هم سن و جنس بیولوژیکی باشد.

یکی دیگر از نشانه های سوء جذب در کودکان این است که ممکن است از برخی غذاها اجتناب کنند.

عوامل خطر برای سندرم سوء جذب

عوامل خطر برای سندرم سوء جذب عبارتند از:

• سابقه خانوادگی فیبروز کیستیک و سوء جذب
• نوشیدن مقادیر زیادی الکل
• جراحی روده
• استفاده از برخی داروها، از جمله ملین ها یا روغن معدنی
• سفر به کارائیب، هند و بخش هایی از آسیای جنوب شرقی

تشخیص سندرم سوء جذب

پزشک ممکن است به سندرم سوء جذب مشکوک شود اگر شما موارد زیر را دارید:

• اسهال مزمن
• کمبود مواد مغذی
• کاهش وزن قابل توجه با وجود داشتن یک رژیم غذایی متعادل

آزمایش های خاصی برای تایید تشخیص استفاده می شود. این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

آزمایش های مدفوع

آزمایش مدفوع می تواند چربی نمونه های مدفوع یا مدفوع را اندازه گیری کند. این آزمایش‌ ها قابل اعتمادترین هستند. زیرا چربی معمولاً در مدفوع افراد مبتلا به سندرم سوء جذب وجود دارد.

آزمایشات خون

این آزمایش‌ ها سطح مواد مغذی خاصی را در خون شما اندازه‌گیری می‌کنند، مانند:

1. ویتامین B12
2. ویتامین دی
3. فولات
4. آهن
5. کلسیم
6. کاروتن
7. فسفر
8. آلبومین
9. پروتئین

کمبود یکی از این مواد مغذی ممکن است لزوماً به معنای ابتلا به سندرم سوء جذب نباشد. این می تواند به این معنی باشد که شما غذاهایی با مواد مغذی کافی انتخاب نمی کنید.

سطوح طبیعی این مواد مغذی نشان می دهد که سوء جذب مشکلی نیست.

تست های تنفسی

برای آزمایش عدم تحمل لاکتوز می توان از تست های تنفسی استفاده کرد.

اگر لاکتوز جذب نشود، وارد روده بزرگ می شود و باکتری های روده بزرگ لاکتوز را تجزیه کرده و گاز هیدروژن تولید می کنند. هیدروژن اضافی از روده به جریان خون و سپس به ریه ها جذب می شود. سپس گاز را بیرون می دهید. اگر بعد از مصرف محصول حاوی لاکتوز گاز هیدروژن در نفس خود دارید، ممکن است به عدم تحمل لاکتوز مبتلا شده باشید.

تست های تصویربرداری

تست های تصویربرداری که از سیستم گوارش شما عکس می گیرند، ممکن است برای بررسی مشکلات ساختاری انجام شوند. به عنوان مثال، پزشک شما می تواند برای بررسی ضخیم شدن دیواره روده کوچک شما، که می تواند نشانه ای از بیماری کرون باشد، سی تی اسکن درخواست کند.

بیوپسی

اگر پزشک مشکوک به داشتن سلول های غیر طبیعی در پوشش روده کوچک باشد، ممکن است بیوپسی انجام دهید.

بیوپسی احتمالاً با استفاده از آندوسکوپی انجام می شود و یک لوله در دهان شما وارد می شود و از طریق مری و معده و به روده کوچک شما فرستاده می شود تا نمونه کوچکی از سلول ها را بگیرد.

گزینه های درمانی برای سندرم سوء جذب

پزشک شما احتمالاً درمان شما را با رفع علائمی مانند اسهال آغاز می کند. داروهایی مانند لوپرامید می تواند کمک کننده باشد.

پزشک شما همچنین می خواهد مواد مغذی و مایعاتی را که بدن شما قادر به جذب آنها نبوده است جایگزین کند. آنها ممکن است شما را از نظر علائم کم آبی تحت نظر داشته باشند که می تواند شامل موارد زیر باشد:

1. افزایش تشنگی
2. ادرار کم
3. خشکی دهان، پوست یا زبان

در مرحله بعد، پزشک شما مراقبت هایی را بر اساس علت مشکل جذب ارائه می دهد. به عنوان مثال، اگر متوجه عدم تحمل لاکتوز شوید، پزشک احتمالاً به شما توصیه می کند که از شیر و سایر محصولات لبنی خودداری کنید یا قرص آنزیم لاکتاز مصرف کنید.

در این مرحله، ممکن است پزشک شما را به یک متخصص تغذیه معرفی کند. متخصص تغذیه شما یک برنامه درمانی ایجاد می کند که به شما کمک می کند مواد مغذی مورد نیاز بدن خود را دریافت کنید.

متخصص تغذیه شما ممکن است توصیه کند:

مکمل های آنزیمی: این مکمل ها می توانند به بدن شما کمک کنند تا مواد مغذی را جذب کند که نمی تواند به تنهایی جذب کند.

مکمل های ویتامین: متخصص تغذیه شما ممکن است دوزهای بالایی از ویتامین ها یا سایر مواد مغذی را برای جبران آنهایی که توسط روده شما جذب نمی شوند توصیه کند.

تغییر رژیم غذایی: متخصص تغذیه شما ممکن است رژیم غذایی شما را برای افزایش یا کاهش برخی غذاها یا مواد مغذی تنظیم کند. به عنوان مثال، ممکن است به شما توصیه شود که برای کاهش اسهال از غذاهای پرچرب خودداری کنید و برای کمک به تعادل الکترولیت های خود، غذاهای پر پتاسیم بیشتری مصرف کنید.

یک پزشک و متخصص تغذیه می تواند به ایجاد یک برنامه درمانی کمک کند که علائم سوء جذب شما را مدیریت کند و به بدن شما اجازه دهد مواد مغذی و مایعات مورد نیاز خود را برای عملکرد صحیح دریافت کند.

مطالب مشابه:

هموکروماتوز

منبع: healthline