نئوپلاسم بدخیم
نئوپلاسم بدخیم اصطلاح دیگری برای تومور سرطانی است. اصطلاح ” نئوپلاسم” به رشد غیرطبیعی بافت اشاره دارد. اصطلاح “بدخیم” به این معنی است که تومور سرطانی است و احتمال دارد فراتر از نقطه شروع خود گسترش یابد (متاستاز).
تفاوت بین نئوپلاسم و سرطان چیست؟
نئوپلاسم رشد غیرطبیعی بافت است که میتواند خوشخیم (غیرسرطانی) یا بدخیم (سرطانی) باشد. تومورهای خوشخیم (نئوپلاسمهای غیرسرطانی) معمولاً به آرامی رشد میکنند و گسترش نمییابند. با این حال، تومورهای بدخیم (نئوپلاسمهای سرطانی) معمولاً به سرعت رشد میکنند و به سایر قسمتهای بدن فرد حمله میکنند.
آیا نئوپلاسم بدخیم به معنای سرطان است؟
بله. نئوپلاسمهای بدخیم سرطانی هستند، اما نئوپلاسمهای خوشخیم غیرسرطانی هستند.
نئوپلاسم بدخیم چه کسانی را تحت تأثیر قرار میدهد؟
نئوپلاسمهای بدخیم – مانند اکثر سرطانها – بیشتر افراد بالای ۶۵ سال را تحت تأثیر قرار میدهند. اما این بیماری میتواند در افراد در هر سنی رخ دهد.
انواع نئوپلاسم بدخیم:
نئوپلاسمهای بدخیم میتوانند در هر جایی از بدن ایجاد شوند. پنج نوع اصلی نئوپلاسم (سرطان) بدخیم وجود دارد، از جمله:
- کارسینوماها:
کارسینوماها که حدود ۹۰٪ از کل موارد سرطان را تشکیل میدهند، از بافت اپیتلیال، مانند پوست یا پوشش اندامها، منشأ میگیرند. کارسینوماهای رایج شامل نئوپلاسمهای بدخیم پوست، پستان، پروستات، مثانه، دهانه رحم، آندومتر (پوشش رحم)، ریه، روده بزرگ و راست روده هستند.
- سارکوماها:
این نوع سرطان در بافتهای همبند مانند استخوانها، غضروف، ماهیچه، تاندونها و چربی شروع میشود. برخلاف بسیاری از انواع دیگر سرطان، سارکومها در بزرگسالان جوان شایعتر هستند. شایعترین نوع سارکوم، سارکوم بافت نرم است.
- میلوما:
این نوع سرطان که به آن میلوم متعدد نیز میگویند، در سلولهای پلاسما (سلولهای ایمنی) مغز استخوان تشکیل میشود. دو نوع اصلی میلوما عبارتند از: در حال سوختن (مرحله اولیه، پیش سرطانی) و فعال (مرحله سرطانی).
- لوسمیها:
لوسمیها که به آنها سرطان خون نیز گفته میشود، سرطان مغز استخوان هستند. این بیماری اغلب با تولید بیش از حد سلولهای خونی نابالغ همراه است که منجر به کمخونی، خستگی و مشکلات لخته شدن خون میشود.
- لنفومها:
این نوع سرطان در غدد یا گرههای سیستم لنفاوی ایجاد میشود. لنفومها میتوانند در هر جایی از بدن ایجاد شوند، اما معمولاً به صورت تودههایی در گردن، زیر بغل یا کشاله ران احساس میشوند. گاهی اوقات، نئوپلاسمهای بدخیم میتوانند به مغز متاستاز (گسترش) دهند. شایعترین سرطانهایی که میتوانند به مغز گسترش یابند شامل سرطانهای سینه، پوست (ملانوما)، ریه، روده بزرگ و کلیه هستند.
علائم:
افراد مبتلا به نئوپلاسم بدخیم معمولاً با توجه به محل قرارگیری تومور، علائم متفاوتی دارند. به عنوان مثال، فردی که نئوپلاسم بدخیم سینه دارد، ممکن است درد سینه یا ترشح غیرطبیعی نوک سینه را تجربه کند. افرادی که نئوپلاسم بدخیم روده بزرگ دارند، ممکن است درد شکم داشته باشند یا متوجه تغییراتی در مدفوع خود شوند. افرادی که به نئوپلاسم بدخیم پوست مبتلا هستند، ممکن است زخم یا ضایعاتی روی پوست خود ایجاد کنند.
همچنین علائم عمومی وجود دارد که افراد مبتلا به تومورهای سرطانی ممکن است تجربه کنند، از جمله:
- خستگی
- تنگی نفس
- کم خونی
- اسهال
- کاهش وزن
- عرق شبانه شدید
- تودهها یا برآمدگیهای غیرطبیعی
علت نئوپلاسم بدخیم :
ما میدانیم که نئوپلاسمهای بدخیم زمانی تشکیل میشوند که سلولها سریعتر از حد معمول رشد و تقسیم میشوند. اما متخصصان نمیدانند که چرا این اتفاق در وهله اول رخ میدهد. اما عوامل خطر خاصی با نئوپلاسمهای بدخیم مرتبط هستند، از جمله:
- استعمال سیگار
- ژنتیک
- چاقی
- مصرف بیش از حد الکل
- سموم شیمیایی
- قرارگرفتن بیش از حد در معرض تابش
- قرارگرفتن بیش از حد در معرض اشعه ماوراء بنفش (UV)
نئوپلاسمهای بدخیم چگونه گسترش مییابند؟
سلولهای سرطانی میتوانند از نقطه مبدا خود جدا شوند، از طریق خون یا سیستم لنفاوی حرکت کنند و تومورهای جدیدی را در سایر نواحی بدن تشکیل دهند. به این پدیده متاستاز گفته می شود.
تشخیص:
پزشک ممکن است پس از انجام یک آزمایش معمول، مانند ماموگرافی یا کولونوسکوپی، به سرطان مشکوک شود. در بیشتر موارد، برای تعیین خوشخیم (غیرسرطانی) یا بدخیم (سرطانی) بودن تومور، بیوپسی لازم است. پزشک همچنین ممکن است آزمایشهای تصویربرداری مانند MRI، سیتیاسکن یا PET اسکن انجام دهد.
آیا نئوپلاسم بدخیم قابل درمان است؟
بسیاری از انواع نئوپلاسمهای بدخیم را میتوان با درمان مناسب با موفقیت مدیریت کرد. هر چه زودتر تومور تشخیص داده شود، درمان آن مؤثرتر است. بنابراین، تشخیص زودهنگام کلیدی است.
مدیریت و درمان:
درمان به نوع و اندازه تومور و اینکه آیا به سایر نواحی بدن گسترش یافته است یا خیر، بستگی دارد. اگر نئوپلاسم بدخیم در یک ناحیه محدود شده باشد، جراحی ممکن است یک گزینه باشد. اگر سرطان گسترش یافته باشد، پزشک ممکن است شیمیدرمانی، پرتودرمانی یا درمان دارویی هدفمند را توصیه کند.
جراحی:
اگر تومور کوچک و هنوز به یک ناحیه محدود باشد، برداشتن آن با جراحی ممکن است امکانپذیر باشد. جراح کل توده و همچنین مقداری از بافت سالم اطراف آن را برمیدارد. اگر سرطان به سایر نواحی بدن گسترش یافته باشد، معمولاً جراحی گزینه مناسبی نیست.
شیمیدرمانی:
داروهای کشنده سرطان، چه به صورت قرص و چه از طریق تزریق وریدی در بازو یا دست، تجویز میشوند. شیمیدرمانی سلولهای سرطانی را از بین میبرد و از تکثیر آنها جلوگیری میکند. این روش برای درمان سرطان اولیه (که به سایر نواحی گسترش نیافته است) و سرطان متاستاتیک (که به سایر نواحی گسترش یافته است) استفاده میشود. شیمیدرمانی ممکن است به تنهایی یا همراه با سایر درمانها، مانند جراحی یا پرتودرمانی، استفاده شود.
پرتودرمانی:
پرتودرمانی از پرتوهای قوی انرژی برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده میکند. در طول این روش، تابش پرانرژی به سمت تومور هدایت میشود و دستگاه میتواند برای هدف قرار دادن سطوح مختلف، تغییر موقعیت دهد. گاهی اوقات، پرتودرمانی قبل از جراحی برای کوچک کردن تومور استفاده میشود. همچنین میتواند پس از جراحی برای از بین بردن سلولهای سرطانی باقی مانده استفاده شود.
درمان دارویی هدفمند:
درمان هدفمند به پروتئینهایی حمله میکند که رشد، تقسیم و گسترش سلولهای سرطانی را کنترل میکنند. سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) درمانهای هدفمند را برای بیش از ۱۵ نوع مختلف سرطان، از جمله ریه، سینه، روده بزرگ و پروستات، تأیید کرده است. درمان دارویی هدفمند اغلب با سایر درمانهای سرطان، مانند شیمیدرمانی یا پرتودرمانی، ترکیب میشود.
عوارض درمان نئوپلاسم بدخیم چیست؟
اگر تحت درمان سرطان هستید، احتمالاً برخی عوارض جانبی خواهید داشت. این عوارض جانبی با توجه به نوع درمانی که دریافت میکنید و نحوه پاسخ بدن شما به آن، میتواند متفاوت باشد. عوارض جانبی یا عوارض عمومی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- کاهش اشتها
- اسهال
- یبوست
- خستگی ناشی از سرطان
- حالت تهوع و استفراغ
- ریزش مو
- علائم شبیه آنفولانزا
- مشکلات باروری
- درد
مدت زمان بهبودی:
زمان بهبودی برای هر فرد به طور قابل توجهی متفاوت است. با توجه به شرایط فرد، ممکن است بهبودی پس از درمان سرطان چندین ماه تا چندین سال طول بکشد.
پیشگیری:
هیچ راهی برای جلوگیری کامل از نئوپلاسمهای بدخیم وجود ندارد، اما کارهای خاصی وجود دارد که میتوانید برای کاهش خطر ابتلا انجام دهید:
- سیگار نکشید.
- هنگام بیرون رفتن از خانه از پوست خود محافظت کنید.
- میزان مصرف الکل را محدود کنید.
- با تغذیه مناسب و ورزش منظم، سبک زندگی سالمی داشته باشید.
- تمام غربالگریهای معمول سرطان، مانند کولونوسکوپی و ماموگرافی انجام دهید.
زمان مراجعه به پزشک:
هر زمان که علائم نگران کنندهای – مانند درد، تودههای غیرطبیعی یا کاهش وزن بیدلیل – را مشاهده کردید، بایستی به پزشک مراجعه کنید. پزشک میتواند آزمایشهایی را برای تعیین علت علائم شما تجویز کند.
اگر در حال حاضر تحت درمان نئوپلاسم بدخیم هستید، هر زمان که درد شدید یا علائم جدیدی ایجاد شد، با پزشک تماس بگیرید.
به طور کلی
نئوپلاسمهای بدخیم تومورهای سرطانی هستند و زمانی ایجاد میشوند که سلولها بیش از حد معمول رشد و تقسیم شوند. این تومورها میتوانند به بافتهای مجاور و قسمتهای دور بدن گسترش یابند. گزینههای درمانی برای این حالت ممکن است شامل جراحی، شیمیدرمانی یا پرتودرمانی باشد. تشخیص زودهنگام کلید اصلی درمان است، بنابراین حتماً در تمام غربالگریهای توصیهشده سرطان شرکت شود.
مطالب مشابه:
تفاوت سرطان خون و لنفوما
سرطان سینه کریبریفورم
تفاوت تومورهای خوش خیم و بدخیم
سرطان سینه در دوران بارداری
غربالگری سالانه زنان و زایمان و اهمیت آن
منبع: my.clevelandclinic
