سونوگرافی NT یا غربالگری شفافیت نوکال
سونوگرافی NT یا غربالگری شفافیت نوکال، یک آزمایش غربالگری است که در سه ماهه اول بارداری انجام میشود. در این آزمایش، میزان مایع پشت گردن جنین (شفافیت نوکال) اندازهگیری میشود. این آزمایش به پزشک کمک میکند تا احتمال ابتلای جنین به برخی ناهنجاریهای کروموزومی مانند سندرم داون (تریزومی ۲۱)، سندرم ادواردز (تریزومی ۱۸) و سندرم پاتائو (تریزومی ۱۳) را تخمین بزند.
این سونوگرافی معمولاً از طریق شکم انجام میشود، اما در صورت نیاز به تصاویر واضح تر، ممکن است از طریق واژینال نیز انجام شود. برای افزایش دقت، اغلب با آزمایش خون مادر ترکیب می شود و یک آزمایش غربالگری ترکیبی را تشکیل میدهد که انجام آن به همه زنان باردار توصیه می شود.
شفافیت نوکال (Nuchal Translucency):
شفافیت نوکال (NT) یک سونوگرافی است که میزان مایع پشت گردن جنین را در سه ماهه اول بارداری اندازه میگیرد. مقدار کمی مایع طبیعی است، و اندازهگیری مقدار این مایع میتواند به محاسبه احتمال داشتن یک نوع واریانت کروموزومی یا ژنتیکی در جنین کمک کند. سونوگرافی NT یک آزمایش غربالگری است و یک بیماری را تشخیص نمیدهد. این آزمایش به پزشک کمک میکند تا مشخص کند آیا جنین در معرض خطر است و آیا آزمایشهای بیشتری باید توصیه شود یا خیر. هنگامی که این آزمایش با سایر غربالگری های سه ماهه اول ترکیب میشود، در تشخیص این شرایط دقت بالایی دارد.
آزمایش شفافیت نوکال چه چیزی را بررسی میکند؟
اسکن شفافیت نوکال به فضای پشت گردن جنین به نام چین نوکال نگاه میکند. همه جنینها در پشت گردن خود مایع دارند. پزشکان دریافتهاند که وقتی جنین دارای شرایط کروموزومی یا ژنتیکی است، مایع بیشتری در پایه گردن او جمع می شود. مایع بیشتر در این ناحیه میتواند نشان دهنده ابتلای جنین به بیماری هایی مانند: سندرم داون (تریزومی ۲۱)، سندرم پاتائو (تریزومی ۱۳) یا سندرم ادواردز (تریزومی ۱۸) باشد. اندازهگیری بالاتر NT همچنین ممکن است نشاندهنده افزایش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی مادرزادی باشد. نتایج اسکن NT میتواند تعیین کند که آیا احتمال ابتلای جنین به این شرایط وجود دارد یا خیر. در زمان انجام آزمایش شفافیت نوکال، سونوگرافی همچنین برخی از ساختارهای آناتومیکی اساسی در جنین در حال رشد را بررسی میکند. سایر ناهنجاریهای شناسایی شده در زمان NT ممکن است خطر شرایط ژنتیکی یا ساختاری را افزایش دهد.
سونوگرافی NT یا غربالگری شفافیت نوکال چه زمانی انجام میشود؟
پزشک اسکن NT را بین هفته ۱۱ و ۱۳ بارداری یا زمانی که اندازه جنین بین ۴۵ تا ۸۴ میلیمتر (از بالای سر تا پایین تنه) است، انجام میدهد. دلیل این امر این است که مایع پشت گردن جنین پس از هفته ۱۴ بارداری توسط بدن او جذب میشود. این باعث میشود اندازهگیری آن در اواخر بارداری سختتر شود. آزمایشهای NT اغلب به عنوان بخشی از یک آزمایش غربالگری سه ماهه اول انجام میشوند.
آزمایش غربالگری سه ماهه اول چیست؟
غربالگری سه ماهه اول (یا غربالگری متوالی ترکیبی) خطر ابتلا به بیماریهای مادرزادی را تعیین میکند. علاوه بر اسکن NT، غربالگری سه ماهه اول از آزمایشهای خون برای کمک به تعیین اینکه آیا جنین در معرض خطر شرایط مادرزادی قرار دارد یا خیر، استفاده میکند. ترکیب آزمایش خون و اسکن NT دقیقتر از اسکن NT به تنهایی است.
چه کسانی باید غربالگری شفافیت نوکال را انجام دهند؟
هر مادر بارداری میتواند غربالگری شفافیت نوکال را انجام دهد به شرطی که بین هفته ۱۱ و ۱۳ بارداری باشد. این سونوگرافی برای همه زنان باردار اختیاری است. با پزشک خود صحبت کنید تا مطمئن شوید که میدانید هر آزمایش به دنبال چه چیزی است و به چه دلیل تجویز می شود.
جزئیات غربالگری
غربالگری شفافیت نوکال چگونه انجام میشود؟
پزشک برای آزمایش شفافیت نوکال از سونوگرافی شکمی (و گاهی اوقات، سونوگرافی واژینال) استفاده میکند. ابتدا، ژل سونوگرافی را روی شکم پخش میکند. سپس، یک مبدل (پروب) را روی شکم حرکت میدهد. تصاویر جنین روی صفحه نمایش ظاهر میشود. اندازهگیریهایی از فضای پر از مایع پشت گردن جنین انجام میشود. ناحیه مایع بر حسب میلیمتر اندازهگیری میشود.
نتایج آزمایش شفافیت نوکال چگونه محاسبه میشود؟
نتایج اسکن NT معمولاً به تنهایی محاسبه نمیشود. پزشک معمولاً یافتههای تمام غربالگریهای سه ماهه اول را برای محاسبه خطر کلی ابتلای جنین به یک بیماری مادرزادی ترکیب میکند. در بیشتر موارد، همراه با اسکن NT یک آزمایش خون نیز پیشنهاد میشود تا دقت غربالگری بهبود یابد. سن فرد و استخوان بینی جنین نیز در صورت عدم انجام آزمایش خون میتوانند عوامل موثری باشند.
پزشک نتایج اسکن NT را همراه با غربالگری سه ماهه اول یا متوالی به صورت یک احتمال با فرد باردار در میان میگذارد. مقدار طبیعی مایع به این معنی است که احتمال ابتلا به یک بیماری مادرزادی کمتر است. مقدار افزایشیافته مایع به این معنی است که احتمال وجود یک بیماری مادرزادی یا ژنتیکی بیشتر است. به عنوان مثال، نتیجه ممکن است خطر ۱ در ۳۰۰ را نشان دهد. این به این معنی است که به ازای هر ۳۰۰ جنین با این مقدار مایع، تنها یکی از آنها یک بیماری مادرزادی داشته است.
توجه به این نکته مهم است که پزشک بر اساس اسکن NT یک بیماری را تشخیص نمیدهد. اسکنهای NT غربالگری هستند و تنها برای تعیین احتمال داشتن یک بیماری انجام میشوند. اگر NT افزایش یافته باشد، پزشک یا مشاور ژنتیک در مورد گزینههای آزمایش اضافی، از جمله نمونهبرداری از پرزهای کوریونی (CVS)، صحبت خواهد کرد. اغلب اوقات، یک NT افزایش یافته با یک بیماری کروموزومی یا ژنتیکی مرتبط نیست، بنابراین آزمایش اضافی همیشه توصیه میشود.
آزمایش شفافیت نوکال چقدر دقیق است؟
غربالگریهای NT به تنهایی میتوانند حدود ۷۰٪ از موارد تریزومی ۲۱ یا سندرم داون را تشخیص دهند. بسیاری از پزشکان سونوگرافی NT طبیعی را با غربالگریهای خون ترکیب میکنند. دقت پیشبینی بیماریها هنگام ترکیب با آزمایشهای خون سه ماهه اول به حدود ۹۵٪ افزایش مییابد.
آیا این غربالگری خطری دارد؟
خیر، شفافیت نوکال یک غربالگری کمخطر است.
به طور کلی
این سونوگرافی یکی از مهمترین آزمایشهای غربالگری در سه ماهه اول بارداری است و به پزشک کمک میکند تا سلامت جنین را ارزیابی کند و در صورت لزوم، اقدامات لازم را انجام دهد.
مطالب مشابه:
سونوگرافی جنین
غربالگری سالانه زنان و زایمان و اهمیت آن
تست های تشخیصی در دوران بارداری
زمان انجام غربالگری سه ماهه دوم
سه ماهه اول بارداری
منابع: my.clevelandclinic, fetalmedicine
