بیماری پرتس
بیماری پرتس (Perthes) که به آن بیماری Legg-Calvé-Perthes نیز میگویند، یک بیماری نادر در لگن است که تنها کودکان را مبتلا میکند. این بیماری یک اختلال مفصل ران است، که معمولاً کودکان را مبتلا میکند و این وضعیت زمانی ایجاد میشود که جریان خون به قسمت توپی مفصل ران (سر استخوان ران) مختل یا مسدود شود. تامین خون برای استخوان مهم است. زیرا اکسیژن و مواد مغذی را به استخوان می رساند. کمبود خون باعث مرگ سلول های استخوانی می شود. این فرآیند استئونکروز یا نکروز آواسکولار نامیده می شود.
بیمارانی که از این اختلال رنج می برند به مرور زمان دچار ضعف مفصل ران می شوند و سر استخوان ران شکل کروی اولیه خود را از دست می دهد. هنگامی که جریان خون بازیابی شد، حفره توپ احتمالا بهبود می یابد و ممکن است به حالت عادی بازگردد.
اما اگر توپ پس از بهبودی به شکل اولیه خود برنگردد، می تواند باعث درد و سفتی شود. برای درمان این اختلال، پزشکان از طیف وسیعی از روشها استفاده میکنند که به کروی نگه داشتن قسمت توپی مفصل در ناحیه حفره کمک میکند.
شیوع بیماری پرتس:
بیماری پرتس نادر است و از هر 10000 کودک یک نفر را مبتلا می کند. این بیماری معمولاً کودکان بین سنین 4 تا 8 سال را تحت تأثیر قرار می دهد، اما دامنه آن می تواند بین 2 تا 12 سال باشد. هر دو لگن در 15% از کودکان تحت تأثیر قرار می گیرند.
چه کسانی به بیماری پرتس مبتلا می شوند؟
بیماری پرتس در پسران پنج برابر بیشتر از دختران است. بیماری پرتس اغلب کودکانی را که بسیار فعال هستند، حتی ورزشکار، تحت تاثیر قرار می دهد. کودکان نسبت به سن خود کوچکتر از حد متوسط هستند. این بیماری در آسیایی ها، اسکیموها و قفقازی ها نیز بیشتر مشاهده می شود.
قرار گرفتن در معرض دود سیگار نیز ممکن است خطر ابتلا به بیماری پرتس را در کودکان افزایش دهد، اگرچه دلایل دقیق آن مشخص نیست.
علائم رایج بیماری پرتس:
اولین علائم بیماری پرتس معمولاً لنگی یا تغییر در نحوه راه رفتن یا دویدن کودک است. این علائم اولیه ممکن است توسط کودک مورد توجه قرار نگیرد و معمولاً هنگام مشاهده بازی او قابل مشاهده یا قابل توجه است.
سایر علائم و نشانه ها عبارتند از:
- درد مکرر در لگن، کشاله ران، ران و زانو
- التهاب و تحریک در ناحیه لگن که می تواند منجر به اسپاسم عضلانی شود
- درد هنگام ورزش
- سفتی مفصل ران یا کاهش تحرک
- وجود درد حتی اگر آسیب قابل مشاهده ای وجود نداشته باشد.
برخی از کودکانی که از این عارضه رنج می برند ممکن است هیچ نشانه ای از درد نداشته باشند. بیماری پرتس ممکن است تا زمانی که در اثر سقوط یا حوادث دیگر عکسبرداری با اشعه ایکس گرفته نشود، مشخص نشود.
علت بیماری پرتس:
بیماری Legg-Calve-Perthes زمانی رخ می دهد که خون بسیار کمی به قسمت توپ مفصل ران (سر استخوان ران) وارد شود. بدون خون کافی، این استخوان ضعیف شده و به راحتی میشکند. علت کاهش موقت جریان خون به سر استخوان ران ناشناخته باقی مانده است.
عوامل خطر بیماری پرتس:
سن: اگرچه این بیماری می تواند کودکان را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد، اما معمولا بین سنین 4 تا 10 سالگی شروع می شود.
جنسیت کودک: در پسران حدود چهار برابر بیشتر از دختران شایع است.
نژاد: احتمال ابتلای کودکان سفید پوست به این اختلال بیشتر از کودکان سیاه پوست است.
جهش های ژنتیکی: به نظر می رسد این بیماری برای تعداد کمی از افراد با جهش در ژن های خاص مرتبط باشد، اما مطالعات بیشتری مورد نیاز است.
عوارض:
کودکانی که به بیماری پرتس مبتلا بوده اند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آرتریت لگن در بزرگسالی قرار دارند، به خصوص اگر مفصل ران به شکل غیر طبیعی بهبود یابد. اگر استخوان های لگن پس از بهبودی به خوبی روی هم قرار نگیرند، مفصل می تواند زود فرسوده شود.
به طور کلی، کودکانی که بعد از 6 سالگی مبتلا به پرتس مشخص می شوند، در آینده بیشتر در معرض مشکلات لگن قرار دارند. هر چه کودک در زمان تشخیص کوچکتر باشد، شانس بهبود مفصل ران به شکل طبیعی و گرد بیشتر است.
تشخیص:
در طول معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است پاهای کودک را در موقعیتهای مختلف حرکت دهد تا دامنه حرکت را بررسی کند و ببیند آیا هر یک از این وضعیتها باعث درد میشود یا خیر.
تست های تصویربرداری:
این نوع آزمایشات که برای تشخیص بیماری پرتس حیاتی هستند، ممکن است شامل موارد زیر باشد:
اشعه ایکس (X-ray): اشعه ایکس اولیه ممکن است طبیعی به نظر برسد، زیرا ممکن است یک تا دو ماه پس از شروع علائم طول بکشد تا تغییرات مرتبط با بیماری پرتس در اشعه ایکس آشکار شود. پزشک احتمالاً چندین عکس رادیوگرافی را در طول زمان برای بررسی پیشرفت بیماری توصیه می کند.
MRI: برای تولید تصاویر بسیار دقیق از استخوان و بافت نرم داخل بدن تجویز می شود. MRI اغلب می تواند آسیب استخوان ناشی از بیماری پرتس را واضح تر از اشعه ایکس نشان دهد، اما همیشه ضروری نیست.
درمان:
در بیماری پرتس، روند کامل مرگ استخوان، شکستگی و تجدید می تواند چندین سال طول بکشد. انواع درمان توصیه شده به موارد زیر بستگی دارد:
- سنی که علائم شروع شدند.
- مرحله بیماری
- میزان آسیب لگن
کودکانی که از بیماری پرتس رنج می برند گزینه های درمانی زیر را در دسترس دارند:
فیزیوتراپی: این گزینه برای رفع مشکلات حرکتی و تقویت عضلات اطراف باسن است.
استفاده از بریس: این گزینه درمانی برای بی حرکت کردن مفصل ران با استفاده از تکیه گاه بریس و کمک به بهبود سریعتر است.
جراحی: این روش به عنوان استئوتومی استخوان ران شناخته می شود و شامل جهت دهی مجدد سر استخوان ران به داخل حفره مفصل ران است.
به نظر میرسد درمانهای غیرجراحی برای کودکان زیر 6 سال بهترین نتیجه را دارند. در حالی که درمانهای جراحی و غیرجراحی نتایج مشابهی در کودکان 6 تا 8 ساله داشتند. برای کودکان بالای 8 سال، مداخله جراحی در درمان این بیماری موثرتر نشان داده شده است.
به طور کلی اگرچه نمی توان از بیماری پرتس پیشگیری کرد، اما درمان ها بسیار موثر هستند. برخی از کودکان ممکن است هیچ علائمی نداشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است درد و علائم جزئی را نشان دهند.
از این رو، توصیه میشود والدین مراقب هرگونه تغییر در تواناییهای راه رفتن یا دویدن فرزند و همچنین هرگونه نشانهای از لنگی باشند و اگر متوجه هر یک از این انحرافات شدند، به پزشک مراجعه کنند.
آیا بیماری پرتس یک بیماری خطرناک است؟
در حالی که بیماری پرتس می تواند بر نحوه حرکت کودک تأثیر منفی بگذارد، اما معمولاً این وضعیت بدون عارضه قابل درمان است. در بیشتر موارد، کودکان مبتلا می توانند پس از اتمام دوره درمان، بدون محدودیت به فعالیت های عادی خود بازگردند.
مطالب مشابه:
تنگی دریچه ریوی
بیماری گوچر
دیستروفی سمپاتیک رفلکس (RSD)
سارکوم
استئوسارکوم
منابع: healthlibrary.askapollo ، my.clevelandclinic ، mayoclinic
1 دیدگاه