بارداری و کنترل مثانه
در طی بارداری، کودک در حال رشد می تواند فشار زیادی به مثانه وارد کند. این می تواند منجر به نشت ادرار (بی اختیاری ادراری) شود. مشکلات کنترل مثانه می تواند هم در دوران بارداری و هم بعد از زایمان رخ دهد. علل مشکلات کنترل مثانه می تواند شامل افتادگی اندام لگن، ضعیف شدن عضلات کف لگن و آسیب اعصاب لگن باشد. تمرینات کگل (kegel) اغلب برای کمک به تقویت عضلات لگن و بازیابی کنترل مثانه توصیه می شود.
بی اختیاری ادرار چیست؟
بی اختیاری ادرار ناتوانی در کنترل دفع ادرار است. اگر بی اختیاری را تجربه می کنید، ممکن است احساس کنید که نیاز فوری به ادرار کردن یا نشت ادرار دارید. این ممکن است به دلایل زیادی از جمله بارداری، زایمان و سن بالا رخ دهد.
مثانه چطور کار می کند؟
مثانه اندامی عضلانی و گرد است که در بالای استخوان لگن قرار گرفته است. توسط عضلات لگن در جای خود نگه داشته می شود. لوله ای به نام مجرای ادرار به ادرار اجازه می دهد تا از مثانه خارج شود. با پر شدن مثانه از ادرار، عضله مثانه شل می شود، در حالی که ماهیچه های اسفنکتر به بسته نگه داشتن مثانه کمک می کنند تا زمانی که برای ادرار آماده شوید.
سایر سیستم های بدن شما نیز به کنترل مثانه کمک می کنند. اعصاب مثانه هنگامی که مثانه پر است سیگنال هایی را به مغز می فرستند و سپس اعصاب مغز به مثانه سیگنال می دهند که مثانه آماده تخلیه شود. همه این اعصاب و عضلات باید با هم کار کنند تا مثانه شما بتوانند به طور طبیعی کار کند.
بارداری و زایمان چه تاثیری بر کنترل مثانه دارد؟
در دوران بارداری، ممکن است بین رفتن به دستشویی، ادرار نشت کند. به این حالت بی اختیاری می گویند یکی از انواع بی اختیاری که می تواند زنان باردار را تحت تاثیر قرار دهد بی اختیاری استرسی است. اگر بی اختیاری استرسی را تجربه می کنید، ممکن است زمانی که:
- سرفه می کنید
- می خندید
- فعالیت فیزیکی انجام می دهید دچار نشت ادرار شوید.
مثانه در زیر رحم قرار دارد. همانطور که کودک در حال رشد بزرگ می شود، مثانه مسطح می شود و فضای کمتری برای ادرار ایجاد می کند.
این فشار اضافی می تواند باعث شود بیشتر از حد معمول میل به ادرار کردن داشته باشید. معمولا این حالت موقتی است و در عرض چند هفته پس از تولد نوزاد از بین می رود.
با این حال، خطر ابتلا به بی اختیاری پس از بارداری اغلب به بارداری شما، نوع زایمان و تعداد فرزندان شما بستگی دارد. زنانی که زایمان کردند – از طریق زایمان واژینال یا سزارین – نسبت به زنانی که هرگز بچه دار نشدند در معرض خطر بی اختیاری استرسی بسیار بیشتری هستند.
از دست دادن کنترل مثانه می تواند ناشی از افتادگی اندام لگنی (لغزش به پایین) باشد که گاهی ممکن است پس از زایمان اتفاق بیفتد. عضلات لگن شما می توانند در طول بارداری یا زایمان واژینال کشیده و ضعیف شوند. اگر عضلات لگن به اندازه کافی حمایت نکنند، مثانه شما ممکن است دچار افتادگی شود. هنگامی که مثانه افتادگی دارد، می تواند باعث کشیده شدن دهانه مجرای ادرار شود.
علت از دست دادن کنترل مثانه در زنان پس از بارداری و زایمان چیست؟
چندین چیز وجود دارد که می تواند باعث شود بعد از بچه دار شدن، کنترل مثانه از دست بدهید، از جمله:
- افتادگی اندام لگن: اگر عضلات اطراف مثانه ضعیف شوند، این اندام در واقع می تواند از موقعیت خود خارج شود. به این حالت سیستوسل می گویند.
- آسیب عصب لگن: اعصاب لگنی که عملکرد مثانه را کنترل می کنند می توانند در طی یک زایمان طبیعی طولانی یا دشوار آسیب ببینند.
- آسیب در حین زایمان: گاهی اوقات، زایمان با فورسپس می تواند منجر به آسیب عضلات کف لگن و عضلات اسفنکتر مقعد شود.
- آسیب به دلیل فشار دادن طولانی مدت: فشار دادن طولانی مدت در حین زایمان واژینال نیز می تواند احتمال آسیب به اعصاب لگن را افزایش دهد.
آیا بی اختیاری ادرار در طی دوران بارداری شایع است؟
برای بسیاری از زنان، بی اختیاری ادرار (نشت ادرار) در طی دوران بارداری یا بعد از زایمان شایع است. همانطور که بدن در طول بارداری تغییر می کند تا کودک در حال رشد را در خود جای دهد، مثانه می تواند تحت فشار قرار گیرد. این برای بسیاری از زنان در دوران بارداری طبیعی است.
مشکلات کنترل مثانه در دوران بارداری یا بعد از آن چگونه قابل تشخیص است؟
اگر چه اکثر مشکلات مربوط به کنترل مثانه در طول یا بعد از بارداری به مرور زمان ناپدید می شوند، اگر این مشکل تا شش هفته یا بیشتر پس از تولد ادامه داشت، باید با پزشک خود صبحت کنید. یادداشت کردن تعداد دفعاتی که به دستشویی می روید می تواند ایده خوبی باشد. با این کار می توانید بفهمید که چند بار دچار احساس نیاز فوری به ادرار، نشت ادرار می شوید و چه زمانی این اتفاق رخ می دهد.
در طی جلسه معاینه پزشک ممکن است یک معاینه فیزیکی برای رد شرایط مختلف پزشکی انجام دهد و بررسی کند که مثانه چقدر خوب کار می کند.
پزشک همچنین ممکن است آزمایش های مختلفی را تجویز کند از جمله:
- آزمایش ادرار: در طی این آزمایش از شما خواسته می شود که نمونه ادرار بدهید. این نمونه برای عفونت های احتمالی که می تواند باعث بی اختیاری ادرار شود، آنالیز می شود.
- سونوگرافی: تصاویر تولید شده توسط امواج اولتراسوند می توانند از خالی شدن کامل مثانه اطمینان حاصل کنند.
- تست استرس مثانه: در طول این آزمایش، پزشک علائم نشت ادرار را هنگامی که به شدت سرفه می کنید بررسی می کند.
- سیستوسکوپی: این آزمایش شامل یک لوله نازک با یک دوربین مینیاتوری در یک انتهای آن است که وارد مجرای ادرار شما می شود. پزشک در طول این آزمایش به داخل مثانه و مجرای ادرار نگاه می کند.
- اورودینامیک: یک لوله نازک در طول این آزمایش به مثانه شما وارد می شود. آب از طریق این لوله جریان می یابد تا مثانه را پر کند، به طوری که فشار داخل مثانه قابل اندازه گیری است.
مشکلات کنترل مثانه چگونه درمان می شود؟
چندین تکنیک برای درمان مشکلات کنترل مثانه وجود دارد. تمرینات کگل ممکن است به بهبود کنترل مثانه و کاهش نشت ادرار کمک کند. علاوه بر این، تغییر رژیم غذایی، کاهش وزن و زمان بندی برای رفتن به دستشویی می تواند کمک کننده باشد.
برخی از پیشنهادات برای کمک به مشکلات کنترل مثانه عبارتند از:
- نوشیدنی های خود را به نوشیدنی های بدون کافئین یا آب تغییر دهید تا به پیشگیری از نشت ادرار کمک کند: مصرف نوشیدنی هایی مانند نوشابه های گازدار، قهوه و چای ممکن است باعث شود احساس نیاز به دفعات بیشتر ادرار کنید.
- محدودیت مقدار مایعاتی که بعد از شام می نوشید تا تعداد دفعاتی که باید در طول شب به دستشویی بروید را کاهش دهید.
- مصرف غذاهای که فیبر بالایی دارند برای جلوگیری از یبوست. زیرا یبوست می تواند باعث نشت ادرار شود.
- جفظ وزن سالم بدن: وزن اضافی بدن می تواند فشار بیشتری بر مثانه وارد کند. کاهش وزن پس از تولد نوزاد می تواند به کاهش فشار وارده بر مثانه کمک کند.
- ثبت زمانی که نشت ادرار را تجربه می کنید: ردیابی ساعاتی از روز که نشت ادرار دارید می تواند ایده خوبی باشد. اگر می توانید الگویی را ببنید، ممکن است بتوانید بر اساس دفعاتی که به دستشویی می روید از نشتی جلوگیری کنید.
بعد از اینکه یک الگوی منظم ثابت تهیه کردید، شما ممکن است بتوانید زمان بین دفعاتی که به دستشویی می روید طولانی کنید. با طولانی کردن فواصل به دفعات دفع ادرار، عضلات لگن خود را تقویت کرده و کنترل مثانه خود را افزایش دهید.
چگونه می توان از از دست دادن کنترل مثانه به دلیل بارداری یا زایمان جلوگیری کرد؟
زایمان و به ویژه زایمان طبیعی بر روی عضلات کف لگن و اعصابی که بر کنترل مثانه تاثیر می گذارند اثرگذار است. سزارین نسبت به زایمان واژینال طبیعی خطر کمتری برای بی اختیاری یا افتادگی مثانه دارد، اما ممکن است خطرات دیگری داشته باشد. نوزادان بزرگی که در هنگام تولد بیش از 9 پوند وزن دارند، ممکن است خطر آسیب عصبی در هنگام زایمان را افزایش دهند.
ورزش عضلات کف لگن با تمرینات کگل می تواند به جلوگیری از مشکلات کنترل مثانه کمک کند.
مشکلات کنترل مثانه ممکن است ماه ها تا سال ها پس از زایمان ظاهر شود. اگر این اتفاق برای شما افتاد با پزشک خود صحبت کنید.
چگونه تمرینات کگل را انجام دهم؟
تمرینات کگل که به آن تمرینات کف لگن نیز می گویند، به تقویت ماهیچه هایی که از مثانه، رحم و روده حمایت می کنند کمک می کند. با تقویت این ماهیچه ها در دوران بارداری، می توانید توانایی شل کردن و کنترل عضلات را در آمادگی برای زایمان افزایش دهید.
تمرینات کگل در دوران پس از زایمان برای بهبود بافت های پرینه، افزایش قدرت عضلات کف لگن و کمک به بازگشت این عضلات به حالت سالم (از جمله کنترل بهتر ادرار) به شدت توصیه می شود.
برای انجام تمرینات کگل، تصور کنید که می خواهید جریان ادرار را متوقف کنید یا سعی کنید گاز را دفع نکنید. هنگامی که این کار را انجام می دهید، عضلات کف لگن را منقبض می کنید (سفت می کنید) و تمرینات کگل را انجام می دهید. در حین انجام این تمرینات سعی کنید عضلات پا، باسن یا شکم خود را تکان ندهید. در واقع، هیچ کس نباید متوجه شود که شما در حال انجام تمرینات کگل هستید.
تمرینات کگل باید هر روز انجام شود. انجام پنج ست تمرین کگل در روز توصیه می شود. هر بار که عضلات کف لگن را منقبض می کنید، 10 ثانیه شمارش آهسته را نگه دارید و سپس شل کنید. این کار را 15 بار برای یک ست کگل تکرار کنید.
مطالب مشابه:
