پروکتیت

پروکتیت التهاب پوشش رکتوم (راست روده) است. رکتوم یک لوله عضلانی است که به انتهای کولون متصل است. مدفوع هنگام خروج از بدن از رکتوم عبور می کند.

پروکتیت می تواند باعث درد رکتوم، اسهال، خونریزی و ترشحات و همچنین احساس مداوم نیاز به اجابت مزاج شود. علائم پروکتیت می تواند کوتاه مدت باشد یا مزمن شود.

پروکتیت در افرادی که به بیماری التهابی روده (بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو) مبتلا هستند، شایع است. عفونت های مقاربتی یکی دیگر از علل شایع است. پروکتیت همچنین می تواند یک عارضه جانبی پرتودرمانی برای برخی سرطان ها باشد.

انواع مختلف پروکتیت:

پروکتیت بسته به علت آن می تواند مزمن یا حاد باشد. حاد به معنای ناگهانی و موقت است. در حالی که بیماری مزمن مدت زیادی طول می کشد. علل مختلف پروکتیت انواع مختلفی را تولید می کند که گاهی اوقات نام های متفاوتی دارند. برای مثال، عفونت‌ های مقاربتی (STIs) می‌توانند باعث «پروکتیت عفونی» شوند، پرتودرمانی می‌تواند باعث «پروکتیت پرتویی» و کولیت اولسراتیو می‌تواند باعث «پروکتیت اولسراتیو» شود.

علائم پروکتیت:

علائم و نشانه های پروکتیت ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• احساس مکرر یا مداوم نیاز به اجابت مزاج
• خونریزی از رکتوم
• عبور مخاط از رکتوم
• درد رکتوم
• درد در سمت چپ شکم
• احساس پری در راست روده
• اسهال
• درد همراه با اجابت مزاج

اولین علائم پروکتیت:

اولین علائم احتمالاً هنگام رفتن به دستشویی ظاهر می شوند. ممکن است مدفوع با حساسیت، سوزش یا گرفتگی ناراحت کننده باشد. اسهال، خونریزی یا مخاط در مدفوع اولین علائم شایع هستند.

علت پروکتیت:

چندین بیماری و شرایط می توانند باعث التهاب پوشش رکتوم شوند. که عبارتند از:

بیماری التهابی روده (IBD): بیماری کرون و کولیت اولسراتیو باعث التهاب مزمن در قسمت‌های مختلف روده می‌شوند. تا 30 درصد از افرادی که به یکی از این بیماری ها مبتلا می شوند، عمدتاً در رکتوم خود التهاب را تجربه می کنند. این شایع ترین علت پروکتیت به طور کلی است.

عفونت های مقاربتی (STIs): عفونت‌های ویروسی و عفونت‌های باکتریایی از راه جنسی می‌توانند از طریق مقعد به راست روده برسند، از جمله:

• سوزاک
• کلامیدیا
• هرپس سیمپلکس 2
• سیفلیس
• ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)

این عفونت‌ها می‌توانند زنان و افرادی را که در بدو تولد زن تعیین شده‌اند (AFAB) و همچنین مردان و افرادی که در بدو تولد مرد هستند (AMAB) و دارای تماس جنسی مقعدی هستند را تحت تاثیر قرار دهد.

عفونت های دستگاه گوارش: عفونت‌های باکتریایی ناشی از مسمومیت غذایی در روده‌ها ممکن است گاهی اوقات بر روده تأثیر بگذارد، از جمله:

• سالمونلا.
• شیگلا.
• کمپیلوباکتر.

اگر فرد اخیراً مصرف دوره آنتی‌بیوتیک را به پایان رسانده‌ باشد، باکتری کلستریدیوئیدس دیفیسیل (C. diff) ممکن است روده‌ها، از جمله رکتوم را آلوده کند. C. diff در حال حاضر در روده زندگی می کند، اما آنتی بیوتیک ها می توانند با از بین بردن سایر باکتری ها که به طور معمول به کنترل C. diff کمک می کنند، تعادل میکروبیوم روده را بر هم بزنند.

آلرژی به پروتئین غذایی در نوزاد:

نوزادانی که نسبت به برخی پروتئین های غذایی (معمولاً شیر لبنیات یا سویا) عدم تحمل دارند، ممکن است در هر جایی از روده، از جمله رکتوم، دچار التهاب شوند. نوزادان ممکن است این پروتئین ها را از طریق شیر خشک یا شیر مادر در صورتی که مادر آنها را مصرف کنند، بخورند.

پرتودرمانی:

پرتودرمانی برای سرطان می تواند باعث ایجاد موکوزیت پرتویی در هر نقطه از دستگاه گوارش شود. این بدان معناست که پوشش مخاطی داخل دستگاه گوارش (معده روده) ملتهب می شود. انتریت پرتویی و کولیت پرتویی زمانی شایع هستند که پرتوهای هدفمند به قسمت فوقانی یا تحتانی شکم برخورد داشته باشند. اگر تابش هدفمند به ناحیه لگن وجود داشته باشد، می توان به پروکتیت پرتویی مبتلا شد.

برخی از علل کمتر شایع پروکتیت عبارتند از:

آنتی بیوتیک ها: گاهی اوقات آنتی بیوتیک‌ هایی که برای درمان عفونت استفاده می‌شوند می‌توانند باکتری‌ های مفید روده را از بین ببرند و به باکتری‌ های مضر کلستریدیوم دیفیسیل در رکتوم اجازه رشد دهند.

پروکتیت انحرافی: پروکتیت ممکن است در افرادی به دنبال برخی از انواع جراحی روده بزرگ رخ دهد که در آن مسیر مدفوع از راست روده به یک سوراخ ایجاد شده توسط جراحی (استوما) منحرف می شود.

سندرم های ایسکمیک روده: مشابه کولیت ایسکمیک، پروکتیت ایسکمیک زمانی رخ می دهد که چیزی جریان خون را به سمت راست روده متوقف کند و بافت ها را از اکسیژن محروم کند. ایسکمی معمولاً به دلیل انسداد رگ های خونی مانند: لخته خون، آنوریسم یا پلاک ایجاد می شود.

اختلالات ائوزینوفیلیک دستگاه گوارش (EGID): ائوزینوفیلی زمانی است که بدن تعداد زیادی گلبول سفید (ائوزینوفیل) غیرطبیعی تولید می کند. گلبول های سفید به سیستم ایمنی بدن کمک می کنند تا یک پاسخ التهابی ایجاد کند. در اختلالات گوارشی ائوزینوفیلیک، سیستم ایمنی بدن تعداد زیادی ائوزینوفیل را به قسمتی از دستگاه گوارش ارسال می کند و باعث التهاب مزمن در آنجا می شود. محققان فکر می کنند که ممکن است واکنش بیش از حد به یک آلرژی غذایی باشد. پروکتیت ائوزینوفیلیک بیشتر کودکان زیر 2 سال را تحت تاثیر قرار می دهد.

عوامل خطر پروکتیت عبارتند از:

رابطه جنسی ناامن: اقداماتی که خطر ابتلا به عفونت های مقاربتی (STI) را افزایش می دهد، می تواند خطر ابتلا به پروکتیت را افزایش دهد. خطر ابتلا به عفونت مقاربتی (STI) در صورت داشتن شریک جنسی متعدد، عدم استفاده از کاندوم و داشتن رابطه جنسی با شریکی که دارای STI است افزایش می یابد.

بیماری های التهابی روده: ابتلا به بیماری التهابی روده (بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو) خطر ابتلا به پروکتیت را افزایش می دهد.

پرتودرمانی برای سرطان: پرتودرمانی به سمت راست روده یا نزدیک آن (مانند: سرطان رکتوم، تخمدان یا پروستات) خطر ابتلا به پروکتیت را افزایش می‌دهد.

عوارض پروکتیت:

پروکتیتی که درمان نمی شود یا به درمان پاسخ نمی دهد ممکن است منجر به عوارضی شود، از جمله:

• کم خونی: خونریزی مزمن از مقعد می تواند باعث کم خونی شود. با کم خونی، فرد گلبول های قرمز کافی برای حمل اکسیژن کافی به بافت های خود ندارد. کم خونی باعث احساس خستگی می شود و همچنین ممکن است دچار سرگیجه، تنگی نفس، سردرد، رنگ پریدگی پوست و تحریک پذیری شوید.
• زخم ها: التهاب مزمن در رکتوم می تواند منجر به زخم های باز در پوشش داخلی راست روده شود.
• فیستول: گاهی اوقات زخم ها به طور کامل از طریق دیواره روده گسترش می یابند و یک فیستول ایجاد می کنند، یک اتصال غیر طبیعی که می تواند بین قسمت های مختلف روده، بین روده و پوست، یا بین روده و سایر اندام ها مانند: مثانه و واژن ایجاد شود.

تشخیص پروکتیت:

آزمایش ها و روش های مورد استفاده برای تشخیص پروکتیت عبارتند از:

آزمایشات خون: که می توانند از دست دادن خون یا عفونت را تشخیص دهند.

آزمایش مدفوع: که ممکن است به تعیین اینکه آیا پروکتیت ناشی از عفونت باکتریایی است یا خیر کمک کند.

معاینه اسکوپ آخرین بخش کولون: در طول این آزمایش (سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر)، پزشک از یک لوله باریک، انعطاف‌پذیر و روشن برای بررسی آخرین قسمت روده بزرگ (سیگموئید) و همچنین راست روده استفاده می‌کند. در طول عمل، پزشک همچنین می تواند نمونه های کوچکی از بافت (بیوپسی) را برای تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی بگیرد.

کولونوسکوپی: این آزمایش به پزشک اجازه می دهد تا کل روده بزرگ را با استفاده از یک لوله نازک، منعطف و روشن با دوربین متصل مشاهده کند. پزشک همچنین می تواند در طول این آزمایش بیوپسی بگیرد.

آزمایشات برای عفونت های مقاربتی: این آزمایش‌ها شامل گرفتن نمونه‌ای از ترشحات از رکتوم یا لوله‌ای است که ادرار را از مثانه تخلیه می‌کند.

درمان پروکتیت به علت اصلی التهاب بستگی دارد.

درمان پروکتیت ناشی از عفونت:

پزشک ممکن است داروهایی را برای درمان عفونت توصیه کند. گزینه ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• آنتی بیوتیک ها: برای پروکتیت ناشی از عفونت های باکتریایی، پزشک ممکن است آنتی بیوتیکی مانند: داکسی سایکلین (اوراسیا، ویبرامایسین، و غیره) را توصیه کند.
• ضد ویروس ها: برای پروکتیت ناشی از عفونت های ویروسی، مانند: ویروس هرپس مقاربتی، پزشک ممکن است یک داروی ضد ویروسی مانند: آسیکلوویر تجویز کند.

درمان پروکتیت ناشی از پرتودرمانی:

موارد خفیف پروکتیت پرتویی ممکن است نیازی به درمان نداشته باشند. در موارد دیگر، پروکتیت پرتویی می تواند باعث درد شدید و خونریزی شود که نیاز به درمان دارد. پزشک ممکن است درمان هایی مانند:

• داروها: داروها به شکل قرص، شیاف یا تنقیه داده می شوند. آنها عبارتند از سوکرالفات (کارافات)، مسالامین، سولفاسالازین و مترونیدازول این داروها می توانند به کنترل التهاب و کاهش خونریزی کمک کنند.
• نرم کننده و گشاد کننده مدفوع: که می توانند به باز کردن انسدادهای روده کمک کنند.
• درمان برای از بین بردن بافت آسیب دیده: این تکنیک ها علائم پروکتیت را با از بین بردن بافت غیر طبیعی (ابلیشن) که خونریزی می کند، بهبود می بخشد. روش‌ های ابلیشن مورد استفاده برای درمان پروکتیت شامل انعقاد پلاسمای آرگون (APC)، کرایوآبلیشن، انعقاد الکتریکی و سایر روش‌های درمانی است.

پروکتیت ناشی از بیماری التهابی روده:

درمان پروکتیت مربوط به بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو با هدف کاهش التهاب در رکتوم انجام می شود. درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• داروهایی برای کنترل التهاب رکتوم: پزشک ممکن است داروهای ضدالتهابی را به صورت خوراکی یا به صورت شیاف یا تنقیه تجویز کند، مانند مزالامین یا کورتیکواستروئیدها مانند: پردنیزون یا بودزونید. التهاب در افراد مبتلا به بیماری کرون اغلب نیاز به درمان با دارویی دارد که سیستم ایمنی را سرکوب می کند، مانند: آزاتیوپرین (آزاسان، ایموران) یا اینفلیکسیماب (رمیکید).
• عمل جراحی: اگر درمان دارویی علائم و نشانه ها را تسکین ندهد، پزشک ممکن است جراحی را برای برداشتن بخش آسیب دیده دستگاه گوارش توصیه کند.

مطالب مشابه:

نئوفوبیای غذایی (neophobia Food)

تری گلیسیرید

پریتونیت

افزایش شیوع بیماری های گوارشی

بیماری های گوارشی

منابع: mayoclinic ، my.clevelandclinic