پرولاپس پس از بارداری
پس از تولد نوزاد، تا 50 درصد از زنان نوعی پرولاپس ( پرولاپس پس از بارداری) را تجربه می کنند. این زمانی اتفاق می‌افتد که رباط‌ها و ماهیچه‌هایی که از اندام‌های لگنی حمایت می‌کنند کشیده شده باشند، که باعث می‌شود اندام‌ها به سمت پایین بیفتند و از واژن یا راست روده برآمده شوند.
منظور از پرولاپس چیست؟
پرولاپس زمانی است که یک یا چند اندام لگنی فرد از محل قرارگیری خود خارج شده و در لگن از موقعیت طبیعی خود به پایین می لغزند و به داخل واژن برآمده می شوند. این اندام می تواند رحم، روده، مثانه یا قسمت بالای واژن باشد.گاهی اوقات فقط یک تغییر مکان جزئی در داخل می تواند علائم آزاردهنده زیادی ایجاد کند، با این حال زنان دیگر می توانند یک برآمدگی یا بیرون زدگی بزرگ را بدون هیچ مزاحمتی ببینند و احساس کنند.
علائم افتادگی رحم هر چه شرایط شدیدتر باشد آشکارتر خواهد بود. یک افتادگی جزئی ممکن است تنها باعث احساس سنگینی لگن یا کمردرد شود. با پیشرفت بیماری، ممکن است فرد خونریزی واژینال، افزایش ترشحات واژن و مشکلات در رابطه جنسی را تجربه کند.
به طور کلی پرولاپس وضعیت تهدید کننده زندگی نیست، اما می تواند باعث درد و ناراحتی شود.
علائم را معمولاً می توان با تمرینات کف لگن و تغییر سبک زندگی بهبود بخشید، اما گاهی اوقات این وضعیت پیچیده ای است و برای درک کامل آنچه که برای فرد اتفاق می افتد لازم به دریافت مشاور از پزشک یا فیزیوتراپیست متخصص و به طور کلی دریافت درمان پزشکی است.
انواع پرولاپس اندام لگنی:
درصورتی که پرولاپس اندام لگن (POP) در نتیجه زایمان اتفاق بیفتد، اغلب به عنوان افتادگی پس از زایمان شناخته می شود. با توجه به اندامی که به داخل واژن افتادگی می کند، هر پرولاپس اندام لگنی نام متفاوتی دارد که عبارت اند از:
- سیستوسل (Cystocele) – افتادگی مثانه
- اورتروسل (Urethrocele) – افتادگی مجرای ادرار
- سیستورتروسل (Cystourethrocele) – افتادگی مثانه و مجرای ادرار
- رکتوسل (Rectocele) – افتادگی رکتوم
- انتروسل (Enterocele) – افتادگی روده کوچک
- افتادگی رحم (Uterine prolapse) – افتادگی رحم
- افتادگی طاق واژن (Vaginal vault prolapse) – افتادگی دیواره های واژن
شیوع پرولاپس پس از بارداری:
به نظر می رسد حدود نیمی از مادران در مقطعی پس از زایمان دچار علائم پرولاپس می‌شوند. برای برخی، پرولاپس بلافاصله اتفاق می افتد و برای برخی دیگر تا زمانی که به یائسگی نرسند، اتفاق نمی افتد.
داشتن پرولاپس پس از زایمان در زمانی که فرد در حال بهبودی پس از زایمان هست، نمی تواند ناراحت کننده باشد به علاوه افتادگی پس از زایمان تقریبا موضوع شایعی است.
علت پرولاپس پس از بارداری:
علت اصلی پرولاپس تغییر در ساختارهای نگهدارنده اندام ها است. این شامل اتصالات رباط و فاسیال آنها و همچنین عضلات کف لگن است که آنها را از پایین حمایت می کند.
هیچ دلیل واحدی برای این مشکل وجود ندارد، بلکه مجموعه ای از رویدادها رخ می‌دهند که این سیستم عضلات پشتیبان را تغییر می‌دهند. برخی در کنترل فرد هستند، اما بسیاری از آنها نه.
ماهیچه های سالم کف لگن مانند یک نگهدارنده عضلانی در پایین لگن عمل می کنند و همراه با دیواره های قوی واژن به ثابت نگه داشتن اندام های لگن کمک می کنند.
متأسفانه بارداری و زایمان طبیعی می تواند به ناحیه لگن فشار وارد کند. هورمون ها و وزن کودک در حال رشد باعث تغییر خاصیت ارتجاعی تمام بافت ها می شود. ماهیچه های کف لگن و عضلات شکم کشیده می شوند و ممکن است در طول فرآیند زایمان ضعیف شده و بافت اسکار ایجاد شود.
سایر عوامل خطر عبارتند از:
- نوزاد با وزن سنگین
- زایمان واژینال بغرنج
- حاملگی و زایمان چند قلو
- داشتن افتادگی های قبلی اندام لگنی
- یبوست طولانی و پایدار
- سرفه مزمن
- اضافه وزن یا چاق بودن
علائم پرولاپس بعد از زایمان چیست؟
ممکن است بلافاصله پس از زایمان علائم پرولاپس ایجاد شود، یا ممکن است مدتی طول بکشد. همچنین ممکن است فرد هرگز علائمی نداشته باشد و پرولاپس پس از زایمان در طی آزمایش اسمیر یا سایر معاینات معمول لگنی یا واژینال مانند معاینه سلامت شش هفته ای پس از زایمان تشخیص داده شود.
درصورت تجربه علائم، با توجه به پرولاپس اندام لگنی که از آن رنج می برید، ممکن است همه یا برخی از موارد زیر را تجربه کنید:
- احساس فشار یا کشیدن به داخل واژن
- یک برآمدگی قابل مشاهده در نزدیکی ورودی واژن، یا برآمدگی که می توانید در عمق واژن احساس کنید.
- ریزش ادرار هنگام سرفه، عطسه یا بلند کردن کودک، زیرا مثانه فرد به فشار ناشی از افتادگی واکنش نشان می دهد.
- از طرف دیگر، ممکن است فرد احساس کند که مثانه اش هرگز خالی نیست و این احساس ناامیدکننده‌ای برای فرد ایجاد می‌کند که همیشه نیاز به فوریت تخلیه مثانه داشته و یا فرد نیاز به دفعات بیشتر برای تخلیه مثانه دارد.
- اگر مثانه در صورت وجود افتادگی از جای خود خارج شده باشد، این موضوع تخلیه کامل آن را دشوارتر می کند.
- ممکن است فرد یبوست داشته باشد و یا کنترل مدفوع دشوار باشد.
- درد کمر یا لگن
- درد یا مشکل در رابطه جنسی
نوسانات روز به روز علائم پرولاپس یا مشاهده این که علائم با ایستادن یا به سادگی در طول روز به تدریج بدتر می شوند، معمول است.
چگونه پرولاپس بعد از زایمان درمان می شود؟
درمان های مختلفی برای پرولاپس پس از زایمان وجود دارد.
مناسب ترین درمان برای فرد بستگی به موارد زیر دارد:
- شدت علائم
- شدت افتادگی
- سن و وضعیت سلامتی فرد
- قصد بارداری در آینده
اگر پرولاپس خفیف تا متوسط باشد و باعث درد یا ناراحتی نشود، ممکن است نیازی به درمان نداشته باشید.
با توجه به نوع و شدت پرولاپس، گزینه های درمانی عبارتند از:
- تغییر سبک زندگی
- تمرینات کف لگن
- درمان هورمونی
- پساری های واژن
- عمل جراحی
بدن هر فردی منحصر به فرد است، بنابراین هیچ راه حل یکسانی برای درمان پرولاپس وجود ندارد. مهم ترین مسئله این است که بفهمید چه چیزی برای شما مفید است. توصیه می شود که پرولاپس خود را با توجه به هر جنبه ای از زندگی از عادات توالت رفتن تا ورزش و رابطه جنسی درمان و مدیریت کنید.
بسیاری از تغییرات در شیوه زندگی می تواند برای درمان پرولاپس های خفیف و متوسط کافی باشد. اینها شامل تمرینات روزانه کگل/کف لگن، حفظ BMI کمتر از 30 ، جلوگیری از یبوست و پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین است.
با این حال، مهم است که بدانید پرولاپس هرگز به خودی خود از بین نمی رود. اگر اکنون زندگی شما را تحت تأثیر قرار داده است، باید در اسرع وقت اقداماتی را برای مدیریت و درمان پرولاپس در نظر بگیرید.
