دفع پروتئین در بارداری
دفع پروتئین بیش از حد در ادرار در دوران بارداری (که از نظر بالینی به عنوان پروتئینوری شناخته میشود) میتواند نگرانکننده باشد، زیرا میتواند نشانه عوارض خطرناک بارداری مانند: پره اکلامپسی و سندرم HELLP باشد. در دوران بارداری مراجعه مداوم به پزشک ضروری است.
دفع پروتئین در بارداری به چه معناست؟
عفونتهای دستگاه ادراری، فشار خون بالا (پره اکلامپسی) و مشکلات کلیوی از علل شایع وجود پروتئین در ادرار در دوران بارداری هستند. همه ی آنها نیازمند مراقبتهای پزشکی هستند و معمولاً به درمان سریع پاسخ خوبی میدهند.
ادرار در واقع ابزاری بسیار مفید برای درک سلامت کلی است.
به عنوان مثال، یک نمونه ادرار میتواند به پزشک بگوید که آیا فرد دچار کمآبی بدن یا عفونت است یا خیر. همچنین میتواند نشانگرهایی برای مشکلات جدیتر سلامتی مانند دیابت را نشان دهد.
پروتئین در ادرار (پروتئینوری) ممکن است نشانه هر چیزی از استرس گرفته تا تب و پرهاکلامپسی باشد، که تقریباً در ۲ تا ۸ درصد از بارداریها در سراسر جهان وجود دارد.
پره اکلامپسی میتواند خطرات جدی برای مادر و فرزند ایجاد کند.
چه چیزی باعث وجود پروتئین در ادرار در دوران بارداری میشود؟
کلیهها در دوران بارداری (تمام وقت) سخت کار میکنند. آنها مواد زائد موجود در خون را فیلتر میکنند، و موادی مانند پروتئینها را که بدن برای رشد به آنها نیاز دارد، نگه میدارند. پس از فیلتر شدن، مواد زائد در ادرار آزاد میشوند.
اگر پروتئین به ادرار راه پیدا کند، معمولاً به این دلیل است که چیزی در کلیهها به درستی کار نمیکند.
در خارج از دوران بارداری، پروتئین در ادرار ممکن است به طور موقت به دلایل زیر افزایش یابد:
- استرس عاطفی یا جسمی (مثلاً ورزش شدید)
- کم آبی بدن
- تب
- قرار گرفتن در معرض دمای شدید
اما موقعیتهای دیگری نیز وجود دارد که پروتئین در ادرار ممکن است نشانه چیز دیگری باشد.
قبل از هفته 20 بارداری، پروتئینوری گاهی اوقات به عنوان پروتئینوری مزمن شناخته میشود.
ممکن است به دلیل مشکلات اساسی در کلیهها یا سایر شرایط سلامتی باشد که لزوماً به بارداری مربوط نیستند، مانند بیماری قلبی. عفونتها (به عنوان مثال عفونت دستگاه ادراری) نیز ممکن است سطح پروتئین در ادرار را افزایش دهند و نیاز به مراقبت پزشکی داشته باشند.
از سوی دیگر، پس از ۲۰ هفته، پزشکان با دقت بیشتری پروتئین را به عنوان یک شاخص احتمالی پره اکلامپسی بررسی میکنند. این وضعیت با فشار خون بالا مشخص میشود و ممکن است باعث آسیب به اندامها، به ویژه کبد و کلیهها شود.
سندرم HELLP (همولیز، افزایش آنزیمهای کبدی و کاهش تعداد پلاکتها) نوع شدیدتری از پره اکلامپسی است که ممکن است همراه با پره اکلامپسی یا به تنهایی ایجاد شود.
پره اکلامپسی بدون درمان ممکن است منجر به عوارض جدی برای مادر و نوزاد شود.
عوامل خطر وجود پروتئین در ادرار در دوران بارداری چیست؟
اول از همه، مهم است بدانید که در دوران بارداری، پروتئین بیشتری نسبت به زمانی که باردار نیستید از طریق ادرار دفع میشود. در واقع، این مقدار دو برابر میشود از ۱۵۰ میلیگرم در روز قبل از بارداری تا ۳۰۰ میلیگرم در روز در دوران بارداری.
این افزایش ناگهانی به دلیل افزایش حجم خون است که کلیهها را بیش از حد معمول تحت فشار قرار میدهد. بنابراین، بارداری یک عامل خطر برای وجود پروتئین در ادرار است.
همچنین اگر قبل از بارداری بیماری مزمنی داشتهاید یا سابقه خانوادگی بیماریهایی دارید که بر کبد و کلیهها تأثیر میگذارند، ممکن است در معرض خطر بیشتری باشید. در غیر این صورت، عوامل خطر پره اکلامپسی شامل مواردی مانند :
- سابقه پره اکلامپسی (شخصی یا خانوادگی) در بارداریهای قبلی
- اولین بارداری و
- سن بالای ۳۵ سال است.
سایر عوامل خطر:
- شاخص توده بدنی ۳۰ یا بیشتر (چاقی)
- بارداری دوقلو، سه قلو یا چند قلو
- زمان بارداری (بیش از ۱۰ سال بین بارداریها)
- سابقه بیماری شامل فشار خون مزمن بالا، دیابت (نوع ۱ یا نوع ۲)، لوپوس، میگرن و غیره
- بارداری با لقاح آزمایشگاهی (IVF)
- نوجوان
- افراد سیاه پوست غیر اسپانیایی تبار که باردار هستند.
علائم وجود پروتئین در ادرار در دوران بارداری چیست؟
میزان بیشتر از ۳۰۰ میلیگرم در روز پروتئین در ادرار، بالا در نظر گرفته میشود. فراتر از آن، ممکن است علائمی از وجود پروتئین در ادرار داشته باشید یا نداشته باشید. حتی ممکن است تا زمان مراجعه بعدی به پزشک قبل از زایمان که ادرار آزمایش میشود، متوجه وجود چیزی نشوید.
در غیر این صورت، علائم ممکن است مشابه علائم بیماری کلیوی باشند:
- تورم مچ پا، مچ دست یا چشم
- سوزش هنگام ادرار کردن
- افزایش ادرار (اگرچه این مورد به طور کلی در بارداری رایج است)
- کمردرد (که اغلب بخشی از بارداری است)
- ادرار کف آلود یا قهوهای/خونی
- کاهش میزان ادرار
چه علائم همراهی به طور خاص نگران کننده هستند؟
نشانههای دیگری وجود دارد که باید به آنها توجه کنید تا نشان دهد علت وجود پروتئین در ادرار ممکن است جدیتر باشد.
علائم پره اکلامپسی عبارتند از:
- سردرد، به ویژه سردردهای شدید
- تاری دید یا سایر مشکلات بینایی (از دست دادن بینایی، حساسیت به نور)
- درد در شکم (در سمت راست، زیر دندهها)
- حالت تهوع/ استفراغ
- تنگی نفس
- کاهش میزان ادرار
اگرچه افزایش وزن در دوران بارداری طبیعی است، اما در صورت افزایش وزن ناگهانی، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید. افزایش بیش از چند پوند در یک هفته یا تورم قابل توجه در دستها یا صورت از دیگر علائم هشدار دهنده بالقوه هستند.
پزشک چه آزمایشی را تجویز خواهد کرد؟
آزمایش اولیه ادرار در مطب پزشک، آزمایش نواری نامیده میشود. یک نوار در نمونه ادرار قرار داده میشود و بسته به میزان پروتئین شناسایی شده، تکههای شیمیایی با تغییر رنگ واکنش نشان میدهند. محدوده نتایج از + تا ++++ یا کم (+1) تا زیاد (+4) متغیر است.
اگر نتیجه شما بالاتر از حد نرمال باشد، پزشک ممکن است آزمایش پروتئین ادرار 24 ساعته را برای شما تجویز کند تا سطح پروتئین شما را در مدت زمان طولانیتری با دقت بیشتری کنترل کند. ادرار شما در طول روز جمعآوری و تجزیه و تحلیل میشود.
چگونه از پروتئین در ادرار به عنوان بخشی از تشخیص پره اکلامپسی استفاده میشود؟
پروتئین در ادرار به تنهایی به معنای ابتلا به پره اکلامپسی نیست. در واقع، ممکن است پره اکلامپسی داشته باشید و هیچ پروتئینی در ادرار خود نداشته باشید، وضعیتی که فشار خون بارداری نامیده میشود. پزشکان برای تشخیص دقیق باید علائم و نشانههای مختلفی را بررسی کنند.
باز هم، پره اکلامپسی معمولاً در نیمه دوم بارداری، بعد از هفته 20 رخ میدهد. به ندرت میتواند زودتر یا گاهی اوقات در دوره پس از زایمان رخ دهد.
علائم و نشانهها عبارتند از:
- تعداد کم پلاکت
- مشکلات عملکرد کبد
- سایر علائم مشکلات کلیوی
- درد شکم
- ادم ریوی (مایع در ریهها)
- سردردهای جدید
- مشکلات بینایی جدید
پزشکان فشار خون بالاتر از 140/90 میلیمتر جیوه را در دوران بارداری بالا میدانند. اما باز هم فشار خون بالا همیشه به معنای ابتلا به پره اکلامپسی نیست. پزشک روند اعداد را در مقایسه با مقادیر پایه بررسی میکند تا به تشخیص کمک کند.
آزمایشها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آزمایش خون برای ارزیابی عملکرد کبد، عملکرد کلیه و تعداد پلاکتهای خون.
- جمعآوری ادرار ۲۴ ساعته برای مشاهده پروتئین در ادرار در طول روز.
- سونوگرافی برای نظارت بر رشد جنین و میزان مایع آمنیوتیک در رحم.
آزمایشهای بدون استرس یا پروفایلهای بیوفیزیکی برای بررسی وضعیت سلامت جنین استفاده میشوند. این آزمایشها میتوانند ضربان قلب جنین را در رابطه با حرکات، تنفس عضلانی او نشان دهند.
مطالب مشابه:
پمفیگوئید بارداری
بارداری و بیماری کلیوی
فشار خون بارداری
درمان عفونت ادراری در دوران بارداری
آزمایش های دوران بارداری
منبع: healthline
