بیماری های مقاربتی
بیماریهای مقاربتی چه نوع بیماری هایی هستند؟
بیماری های مقاربتی یا (STD) به بیماری هایی اطلاق میشود که از طریق تماس جنسی از فردی به فرد دیگر انتقال می یابند. این بیماری ها بسیار شایع میباشند و شایع ترین روش انتقال این نوع بیماری ها از طریق تماس در حین رابطه واژینال، دهانی و یا مقعدی میباشد. با این وجود این بیماری ها ممکن است از طریق انواع دیگر تماس ها نیز انتقال پیدا کنند. برای مثال برخی از عوامل ایجادکننده این بیماری ها مانند تبخال های تناسلی و HPV (زگیل تناسلی) از طریق تماس پوستی انتقال می یابند.
بیش از 20 نوع بیماری مقاربتی یا STD شناسایی شده است و شایع ترین موارد شامل:
- کلامیدیا (Chlamydia)
- تبخال تناسلی (Genital herpes)
- گونوره یا سوزاک (Gonorrhea)
- ایدز یا HIV (AIDS/HIV)
- زگیل تناسلی یا HPV
- شپش تناسلی (Pubic lice)
- تریکومونیازیس (Trichomoniasis)
- سفلیس (Syphilis)
عامل ایجادکننده بیماری های مقاربتی:
بیماری های مقاربتی تنوع بالایی دارند و توسط عوامل بیماریزای مختلف مانند باکتری ها، ویروس ها و انگل ها ایجاد میشوند.
شیوع بیماریهای مقاربتی بین کدام جنس بیشتر است؟
اکثر بیماری های مقاربتی هر دو جنس، زن و مرد، را درگیر میکنند و شیوع آن در هر دو جنس مشابه است. ولی در بسیاری از موارد در زنان علائم و مشکلات سلامتی شدیدتر میباشد. برای مثال ممکن است باعث ناباروری، سرطان دهانه رحم، بارداری خارج از رحم شوند. در صورتی که زن باردار مبتلا به بیماری های مقاربتی باشد ممکن است برای جنین مشکلات سلامتی جدی ایجاد کند و جنین با برخی اختلالات یا عفونت های مادرزادی متولد شود.
علائم شایع بیماری های مقاربتی چیست؟
بیماری های مقاربتی همیشه علائم ظاهری ندارند و یا ممکن است علائم بسیار خفیفی داشته باشند. بنابراین این احتمال وجود دارد که فرد مبتلا به بیماری باشد ولی خود اطلاعی نداشته باشد و میتواند بیماری را به افراد دیگر انتقال دهد.
برخی از علائم شایع بیماری های مقاربتی شامل موارد زیر میباشند:
- ترشحات غیرطبیعی در واژن یا آلت تناسلی مردان
- زخم یا زگیل در ناحیه تناسلی
- خارش یا سوزش در ناحیه تناسلی
- تاول یا زخم در اطراف دهان (در صورت وجود رابطه دهانی)
- بوی نامطبوع و غیرطبیعی در ناحیه واژینال
- خارش، سوزش یا زخم در ناحیه مقعدی
- درد ناحیه شکمی
- تب
بیماری های مقاربتی یا STD چطور تشخیص داده میشوند؟
با توجه به اینکه بیماری های مقاربتی معمولا علائم ظاهری ندارند. بهترین روش تشخیص آنها انجام روتین تست های تشخیصی در افرادی است که دارای رابطه جنسی هستند. و در شناسایی به موقع این بیماری ها انجام تست های تشخیصی بسیار حائز اهمیت میباشد.
علاوه بر این، برخی از STD ممکن است از طریق معاینه های فیزیکی یا از طریق بررسی میکروسکوپی از نمونه های زخم یا مایعی تهیه شده از واژن، آلت تناسلی مردانه، یا مقعد قابل تشخیص باشند. برخی از موارد STD از طریق آزمایش خون نیز قابل تشخیص هستند.
آیا بیماری های مقاربتی قابل درمان هستند؟
در صورتی که عامل بیماری باکتری یا انگل باشد، پزشک با تجویز آنتی بیوتیک مناسب میتواند بیماری را درمان کند. با این حال، اگر عامل بیماری ویروس ها باشند، هیچ درمان قطعی برای بیماری وجود ندارد. ولی پزشک میتواند با تجویز برخی داروها علائم بیماری را درمان کند و خطر گسترش بیماری و عفونت را کاهش دهد.
استفاده از کاندوم در حین رابطه جنسی خطر انتقال بیماری را بسیار کاهش میدهد ولی به صفر نمیرساند. بنابراین بهترین راه پیشگیری از ابتلای بیماری و یا انتقال بیماری به شریک جنسی عدم رابطه جنسی در طول بیماری و دوره درمان است.
خوشبختانه بیماری HPV، که یک بیماری مقاربتی نسبتا خطرناک (در صورت عدم تشخیص و کنترل بیماری) است، و همچنین هپاتیت B، که میتواند از طریق مایعات بدن انتقال یابد، دارای واکسن میباشند. بنابراین افراد میتوانند با تزریق واکسن از ابتلا به این دو مورد پیشگیری کنند.
چطور میتوان از ابتلا به بیماری های مقاربتی جلوگیری کرد؟
همانطور که در بالا ذکر شد، استفاده صحیح از کاندوم های لاتکس میتواند احتمال خطر ابتلا یا انتقال بیماری به دیگری را بسیار کاهش داد. ولی این روش باعث پیشگیری صد درصدی نمیشود. در صورت آلرژی به لاتکس، فرد میتواند از کاندوم های پلیاورتان استفاده کند. در صورت ابتلا به یکی از بیماری های مقاربتی بهترین روش برای پیشگیری از انتقال بیماری به شریک جنسی عدم رابطه جنسی در طول دوره بیماری و درمان است.
کلامیدیا (Chlamydia):
این یک بیماری شایع STD یا مقاربتی قابل درمان است که میتواند باعث ایجاد عفونت در هر دو جنس، هم زن و هم مرد شود. کلامیدیا تراکوماتیس (Chlamydia trachomatis) باعث ایجاد این عفونت میشود. این بیماری میتواند باعث آسیب های جدی در دستگاه تناسلی زنان شود به طوری که ممکن است باعث ناباروری گردد. کلامیدیا همچنین در صورت عدم تشخیص و درمان میتواند باعث بارداری خارج رحمی گردد.
میزان شیوع کلامیدیا در بیماری های مقاربتی:
کلامیدیا یکی از شایع ترین بیماری های STD در سراسر جهان است. در امریکا این عفونت شایع ترین عفونت مقاربتی است. این بیماری بیشتر در افراد جوان شایع است. و تخمین زده میشود از هر 20 زن جوان 15-24 ساله که دارای رابطه جنسی هستند به این بیماری مبتلا باشند. با توجه به اینکه افراد مبتلا به این بیماری معمولا علائم ظاهری بروز نمیدهند بسیاری از افراد هیچ اطلاعی از بیماری خود ندارند و هرگز برای تشخیص آن تستی را انجام نمیدهند. بنابراین نمیتوان به طور دقیق تخمین زد که چند درصد مردم به این بیماری مبتلا هستند.
کلامیدیا چطور انتقال می یابد؟
این بیماری از طریق رابطه جنسی واژینال، دهانی، یا مقعدی با فرد مبتلا به کلامیدیا به فرد دیگر انتقال می یابد.
چطور میتوان خطر ابتلا به کلامیدیا را کاهش داد؟
تنها راه پیشگیری قطعی و کامل از ابتلای بیماری کلامیدیا عدم برقراری رابطه جنسی واژینال، دهانی یا مقعدی است. به ویژه در صورتی که شریک جنسی مشکوک به ابتلا به بیماری است. با این حال میتوان برخی راهکارها برای کاهش خطر ابتلا یا انتقال بیماری کلامیدیا انجام داد:
- عدم برقراری رابطه جنسی با چندین شریک (پرهیز از رفتارهای جنسی پرخطر)، همچنین قبل از برقراری رابطه جنسی از شریک خود بخواهید که تست تشخیصی برای بیماری کلامیدیا انجام دهد.
- در حین رابطه جنسی از کاندوم مناسب استفاده نمایید.
زنان بالاتر از 25 سال در صورت داشتن رابطه جنسی بهتر است سالانه تست تشخیصی بیماری کلامیدیا را انجام دهند.
کلامیدیا و دوران بارداری:
اگر فرد باردار مبتلا به کلامیدیا باشد، این عفونت میتواند از طریق مادر به جنین منتقل شود. این میتواند باعث ایجاد عفونت چشمی، یا پنومونی در نوزاد شود. همچنین ممکن است باعث تولد زود هنگام نوزاد گردد که مشکلاتی را برای نوزاد به دنبال خواهد داشت.
توصیه میشود که زنان باردار در مراحل اولیه بارداری خود تست تشخیصی کلامیدیا را انجام دهند و در صورتی که مبتلا به کلامیدیا هستند تحت نظر پزشک متخصص درمان مناسب را شروع کنند تا از بروز مشکلات جدی و حاد برای جنین جلوگیری شود.
نحوه تشخیص کلامیدیا:
بیماری کلامیدیا معمولا بدون علائم ظاهری است. ولی حتی در صورت نداشتن هیچ علائمی میتواند باعث ایجاد مشکلات جدی برای فرد مبتلا شود. در صورت برقراری رابطه با فرد مبتلا به کلامیدیا، ممکن است علائم تا چند هفته پس از رابطه جنسی بروز نکنند.
حتی اگر فرد به کلامیدیا مبتلا شود و هیچ علائم ظاهری بروز نکند، میتواند مشکلات جدی و خطرناکی در دستگاه تناسلی زن ایجاد کند.
برخی علائم در زنان در بیماری های مقاربتی:
- بارداری خارج از رحم
- احساس سوزش در حین ادرار
برخی علائم کلامیدیا در مردان:
- ترشحات غیرطبیعی آلت تناسلی
- احساس درد و سوزش در حین ادرار
- درد و تورم در یکی یا دو بیضه (هرچند این چندان شایع نیست)
زنان یا مردان همچنین ممکن است از طریق رابطه مقعدی در ناحیه رکتوم به کلامیدیا مبتلا شوند یا ممکن است عفونت از سایر نقاط بدن (برای مثال از ناحیه واژن) به مقعد گسترش یابد، در این صورت فرد ممکن است این علائم بروز دهد:
- درد در ناحیه مقعدی
- عدم دفع مدفوع
- خونریزی در ناحیه مقعدی یا وجود خون در مدفوع
در صورت مشاهد یک یا چند مورد از علائم بالا (اگر رابطه جنسی داشته باشید) بهتر است سریعا با پزشک متخصص مشورت کرده و جهت تشخیص عامل ایجادکننده این مشکلات تست های لازم انجام دهید.
همچنین در صورتی که شریک جنسی شما دارای برخی از علائم زیر است بهتر است برای تشخیص بیماری به پزشک مراجعه شود:
- زخم غیرطبیعی در ناحیه تناسلی
- ترشحات نامطبوع
- سوزش در حین ادرار
- خونریزی در بین دورههای پریودی در زنان
نحوه تشخیص کلامیدیا:
برای تشخیص بیماری کلامیدیا پزشک متخصص ممکن است درخواست تست ادرار یا تهیه نمونه واژینال بدهد.
بهترین روش تشخیص کلامیدیا شامل NAATs (تست های بر پایه تکثیر اسیدنوکلئیک) است. این تست حساس ترین روش تشخیص برای کلامیدیاست و روش انجام تست ساده و راحت میباشد. برای انجام این تست تهیه نمونه سواپ از واژن یا نمونه ادرار الزامی است.
برای تشخیص کلامیدیا در زنان تهیه نمونه سواپ واژنیال بهترین گزینه است و نمونه ادراری برای مردان گزینه مناسبی است. با این وجود تست ادرار برای زنان نیز قابل استفاده است. تهیه نمونه سواپ واژینال یا ادرار به راحتی توسط خود فرد امکانپذیر است. برای تشخیص عفونت کلامیدیا در نواحی مقعدی یا در حلق استفاده از کشت سلول ممکن است مفید باشد هر چند زیاد مرسوم نیست. بهترین روش برای تشخیص عفونت کلامیدیا در نواحی غیر واژینال انجام NAAT است. با این وجود اکثر تست ها از جمله NAAT برای نمونه های سواپ معقدی یا حلقی توسط FDA تایید نشده است.
آیا برای کلامیدیا درمانی وجود دارد؟
بله خوشبختانه برای بیماری کلامیدیا درمان قطعی وجود دارد و پزشک با تجویز آنتی بیوتیک های مناسب میتواند بیماری را کاملا درمان کند. ولی باید توجه کرد که باید دوره درمان را کامل کرد و به این نکته توجه داشت که درمان کامل بیماری به معنای ایمنی و عدم ابتلای مجدد به این بیماری نیست. فرد مبتلا باید سه ماه بعد از درمان مجدد تست تشخیصی انجام دهد. همچنین این نکته قابل توجه است که در صورت ابتلای یکی از شرکای جنسی به بیماری بهتر است هر دو درمان را انجام دهند چون این احتمال وجود دارد که فرد مقابل به بیماری بدون علائم مبتلا باشد.
تا زمانی که شما و شریک جنسی شما به طور کامل درمان نشده اید باید از برقراری رابطه جنسی جلوگیری کنید. اگر یک دوز دارو دریافت کرده اید، برای برقراری رابطه جنسی مجدد باید حداقل یک هفته از دریافت دوز دارو گذشته باشد. اگر پزشک برای شما مصرف دارو به مدت یک هفته تجویز کرده باشد باید تا تکمیل دورهی مصرف دارو از برقراری رابطه جنسی خودداری کنید.
آنتی بیوتیک رایج برای درمان کلامیدیا:
دو داروی شایع که برای درمان کلامیدیا تجویز میشود: داکسی سایکلین ( که هر روز یک عدد به مدت یک هفته) و آزیتروماسین (یک دوز 1 گرمی برای یک روز، یا دو دوز 500 گرمی به مدت دو روز). باید توجه داشت که در صورت تشخیص بیماری کلامیدیا از مصرف خودسرانه و بدون تجویز پزشک جدا خودداری شود. در برخی مواقع ممکن است پزشک متخصص آنتی بیوتیک های مانند آموکسیسیلین، یا آزیتروماسین تجویز کند. بسته به تشخیص پزشک ممکن است طول دوره درمان متغیر باشد.
در صورت عدم درمان کلامیدیا در بیماری های مقاربتی چه اتفاقی رخ خواهد داد؟
علائم ظاهری و اولیه بیماری کلامیدیا چندان جدی نیستند و به راحتی قابل درمان میباشند. اما در صورت عدم درمان میتواند باعث بروز آسیب های جدی شود. در زنان کلامیدیای درمان نشده میتواند باعث بیماری التهابی لگن (PID) شود. برخی از عوارض PID به شرح زیر است:
- تشکیل بافت اسکار که ممکن است باعث انسداد لوله های فالوپ شود.
- بارداری خارج از رحمی
- ناباروری
- دردهای مزمن و طولانی مدت در ناحیه شکمی/ لگنی
مردان به ندرت دچار مشکلات یا آسیب های حاد ناشی از کلامیدیا میشوند. این عفونت در مردان ممکن است باعث ایجاد تب و درد در بیضه و اطراف آن شود. در برخی موارد بسیار نادر این ممکن است باعث ناباروری در مردان شود.
به دنبال ابتلا به کلامیدیا ممکن است فرد به آرتریت واکنشی (سندرم رایتر) مبتلا شود. در واقع کلامیدیا قبلا به عنوان یکی از علائم سهگانه سندرم رایتر در نظر گرفته میشد.
در صورت عدم درمان کلامیدیا ممکن است احتمال ابتلای فرد به HIV افزایش یابد.
تبخال تناسلی (Genital herpes):
تبخال تناسلی یکی دیگر از بیماری های شایع مقاربتی است که مانند سایر بیماری های مقاربتی از طریق تماس در حین رابطه جنسی واژینال، دهانی یا مقعدی از فردی به فرد دیگر انتقال می یابد. ممکن است علائم ظاهری بیماری به خودی خود از بین برود ولی امکان عود مجدد بیماری وجود دارد. شیوع بیماری در زنان بیشتر از مردان است و دلیل آن شاید به این خاطر باشد که انتقال عفونت از مردان به زنان بسیار راحت تر از انتقال آن از زنان به مردان است.
در صورتی که علائم زیر را دارید بهتر است هر چه سریعتر به یک پزشک متخصص مراجعه کنید:
- تاول های کوچکی که در صورت ترکیدن نواحی قرمز و زخم باز در اطراف آلت تناسلی، مقعد، ران یا نواحی پایین تر ایجاد میکنند.
- حالت سوزن سوزن شدن، سوزش و خارش در اطراف آلت تناسلی
- درد در هنگام ادرار
- ترشحات واژینال غیرمعمول
این ها میتوانند از عوارض و نشانه های بیماری تبخال تناسلی باشند.
توجه داشته باشید که حتی اگر مدت های طولانی هیچ رابطه جنسی نداشتید در صورت بروز این علائم باید به پزشک متخصص مراجعه کنید چون تاول ها ممکن است ماه ها یا سال ها بعد از ابتلا به بیماری ظاهر شوند.
در صورت مشاهده این علائم بهتر است به پزشک متخصص مراجعه شود تا با تشخیص به موقع و دقیق پزشک هر دو علائم دستگاه تناسلی و ادراری درمان گردد.
عوامل ایجادکننده تبخال تناسلی:
این عفونت توسط دو نوع ویروس هرپس سیمپلکس ویروس نوع 1 (HSV-1) یا هرپس سیمپلکس نوع 2 (HSV-2) ایجاد میشود.
HSV-1 معمولا باعث تبخال های دهانی میشود، که میتواند باعث ایجاد تبخال بر روی لب یا در اطراف لب شود. با اینحال اکثر افراد مبتلا به تبخال دهانی هیچ علائمی بروز نمیدهند. اکثر افراد مبتلا به تبخال دهانی در دوران کودکی یا نوجوانی و از تماس غیرجنسی از طریق بزاق به این ویروس آلوده میشوند.
برخی مواقع در حین روابط جنسی دهانی ممکن است HSV-1 از طریق دهان به واژن گسترش یابد و باعث ایجاد تبخال تناسلی گردد.
راه های انتقال و گسترش تبخال تناسلی چیست؟
تماس با زخم تبخال، یا تماس با بزاق فرد مبتلا به عفونت هرپس، تماس با مایعات واژینال فرد مبتلا به عفونت هرپس، تماس پوستی با فرد مبتلا به تبخال دهانی یا تبخال تناسلی باعث ابتلای فرد به این عفونت میشود.
خوشبختانه از طریق تماس با صندلی توالت، یا ملحفه یا استخر شنا امکان انتقال هرپس وجود ندارد. همچنین از طریق لمس اشیای مانند صابون یا حوله امکان انتقال هرپس وجود ندارد.
چطور میتوان از ابتلا به تبخال تناسلی آگاه شد؟
اکثر افراد مبتلا به تبخال تناسلی هیچ علائم ظاهری ندارند یا علائم بسیار خفیفی بروز میدهند. علائم خفیف ممکن است جدی مورد توجه قرار نگیرد یا ممکن است با مشکلات پوستی دیگر مانند جوش یا برآمدگی پوست ناشی از موهای زائد اشتباه گرفته شود. به همین دلیل اکثر افراد از بیماری خود آگاهی ندارند.
زخم های تبخال معمولا صورت یک یا چند تاول اطراف یا روی آلت تناسلی، مقعد یا دهان ظاهر میشوند. معمولا تاول ها میترکند و زخم های دردناکی ایجاد میکنند که ممکن است برای درمان به یک هفته یا زمان بیشتری نیاز داشته باشند. علائمی شبه سرما خوردگی مانند تب، بدن درد، یا تورم غدد لنفاوی ممکن است در طی بروز اولیه علائم بیماری مشاهده شود.
در کسانی که برای اولین بار علائم بیماری را بروز میدهند، ممکن است مجدد بیماری عود کند و دوباره بعد از مدتی علائم ظاهر شوند به ویژه اگر بیماری ناشی از HSV-2 باشد. با این وجود، زمان بروز مجدد علائم در بازه زمانی کمتری ممکن است رخ دهد و شدت آن نسبت به عوارض اولیه شدت کمتری داشته باشد. هر چند که تبخال تناسلی یک عفونت مادام العمر است، تعداد دفعات بروز بیماری ممکن است به تدریج کاهش یابد.
نحوی تشخیص تبخال تناسلی توسط پزشک:
پزشک متخصص ممکن است با بررسی و معاینه اولیه زخم ها بیماری را تشخیص دهد. در برخی مواد ممکن است پزشک برای تشخیص قطعی بیماری تبخال تناسلی درخواست گرفتن نمونه از زخم و انجام تست بر روی نمونه را بدهد. در صورتی که زخمی وجود نداشته باشد پزشک میتواند با درخواست یک تست خون و بررسی آنتی بادی های HSV بیماری را به طور دقیق و قطعی تشخیص دهد.
باید توجه داشت که آزمایش خون برای تشخیص یا تایید بیماری تبخال تناسلی است ولی هرگز زمان ابتلا به آن را مشخص نمیکند.
چطور میتوان از ابتلا به بیماری تبخال تناسلی جلوگیری کرد؟
تنها راه پیشگیری کامل از ابتلا به این بیماری نداشتن رابطه جنسی واژینال، دهانی یا مقعدی است.
افرادی که روابط جنسی دارند با در نظر گرفتن موارد زیر میتوانند شانس ابتلا به تبخال تناسلی را کاهش دهند:
- برقراری رابطه جنسی با یک شریک جنسی ثابت (تک همسری) و با شریکی که به این عفونت مبتلا نیست
- استفاده درست از کاندوم های لاتکس یا پلیاوراتان.
در صورتی که یکی از شرکای جنسی به این بیماری مبتلا شود، با رعایت نکات زیر احتمال انتقال عفونت به فرد دیگر کاهش می یابد:
- مصرف درست و دقیق داروهای ضد-هرپس (anti-herpes) به صورت روزانه تحت نظر پزشک.
- جلوگیری از برقراری رابطه جنسی واژینال، دهانی، یا مقعدی در مدت زمانی که فرد دارای علائم بیماری است.
آیا درمانی برای تبخال تناسلی وجود دارد؟
متاسفانه تاکنون هیچ درمان قطعی برای تبخال تناسلی وجود ندارد. با این حال، داروهای در بازار وجود دارند که از بروز علائم بیماری جلوگیری میکنند یا باعث کوتاه تر شدن مدت زمان بروز علائم میشوند. یک داروی ضد-هرپس روزانه میتواند احتمال انتقال عفونت به شریک جنسی کاهش دهد.
در صورت عدم درمان تبخال تناسلی چه عوارضی ممکن است رخ دهد؟
تبخال تناسلی ممکن است باعث ایجاد زخم های آلت تناسلی دردناک شود و در افراد با سیستم ایمنی سرکوب شده ممکن است این زخم ها شدیدتر باشند.
در صورتی که فرد به زخم یا مایع زخمی دست بزند، ممکن است عفونت به سایر نقاط بدن مانند چشم ها منتشر شود. بنابراین توصیه میشود به زخم ها دست نزنید تا از انتشار بیماری جلوگیری شود. در صورتی که به زخم یا مایع زخمی دست زدید به سرعت دست خود را شسته و ضدعفونی کنید تا باعث انتشار بیماری نشوید.
تبخال تناسلی و بارداری:
در صورتی که فرد باردار مبتلا به تبخال تناسلی باشد، مراقبت های دوران بارداری و ویزیت توسط متخصص زنان و زایمان بسیار حائز اهمیت است. بر طبق برخی تحقیقات مشخص شده است که عفونت تبخال تناسلی ممکن است باعث سقط جنین شود یا احتمال زایمان زودتر از موعد را افزایش میدهد. مادر مبتلا به تبخال تناسلی ممکن است این عفونت را قبل از تولد به فرزند خود منتقل کند. ولی اکثرا در حین زایمان بیماری از مادر به نوزاد منتقل میشود. این میتواند باعث ایجاد یک عفونت کشنده به نام تبخال نوزادی در فرزند تازه متولد شده شود. بنابراین پیشگیری از ابتلای نوزاد به تبخال در حین زایمان بسیار حائز اهمیت است. و بدین منظور بهتر است فرد باردار هر نوع سابقه ای در زمینه تبخال تناسلی را در اختیار پزشک متخصص خود بگذارد.
در صورت ابتلا به تبخال تناسلی، فرد باردار ممکن است نیاز به درمان از طریق داروهای ضد-هرپس (anti-herpes) داشته باشد تا قبل از زمان زایمان علائم بیماری از بین رفته باشد و احتمال انتقال عفونت به نوزاد کاهش یابد.
در صورت ابتلا به تبخال تناسلی آیا میتوان رابطه جنسی داشت؟
اگر فرد به هرپس آلوده شود، باید در این مورد به شریک جنسی خود اطلاع دهد چون احتمال انتقال بیماری به فرد دیگر وجود دارد. استفاده از کاندوم ممکن است به کاهش خطر ابتلا کمک کند ولی به طور کامل باعث پیشگری از انتقال نخواهد شد. وجود زخم یا هر نوع علائم ظاهری میتواند احتمال انتقال بیماری را افزایش دهد. باید توجه داشته باشید که حتی در صورت عدم بروز علائم ظاهری امکان انتقال بیماری وجود دارد.
افراد مبتلا به تبخال تناسلی ممکن است نگران رابطه جنسی و آینده زندگی جنسی خود باشند. هر چند که تبخال یا هرپس قابل درمان قطعی نیست، باید به این نکته توجه شود که این بیماری با داروی مناسب تحت نظر پزشک متخصص قابل مدیریت است. مصرف روزانه داروهای ضدویروسی میتواند خطر انتشار و انتقال ویروس به دیگران را کاهش دهد.
چه ارتباطی بین تبخال تناسلی و HIV وجود دارد؟
عفونت هرپس میتواند باعث ایجاد زخم در پوست یا مخاط دهان، واژن، و مقعد شود. این میتواند راه ورود ویروس HIV به داخل بدن را تسهیل کند. حتی در صورتی که زخم های مشهودی وجود نداشته باشد، هرپس تعداد سلول های ایمنی در مخاط آلت تناسلی افزایش میدهد و از طرفی HIV برای ورود به داخل بدن سلول های ایمنی را هدف قرار میدهد. بنابراین هرپس حتی اگر زخم های قابل مشاهده نیز ایجاد نکند ورود HIV به داخل بدن را تسهیل میکند. همچنین در افرادی که به هر دو بیماری AIDS و تبخال تناسلی مبتلا هستند، احتمال انتقال AIDS به فرد دیگر بسیار افزایش می یابد.
سوزاک یا گونوره چیست؟
سوزاک یا گونوره (Gonorrhea) یکی از بیماری های مقاربتی یا STD است که توسط باکتری Neisseria gonorrhoeae ایجاد میشود. این بیماری بر مخاط غشاهای مسیر دستگاه تناسلی از جمله دهانه رحم، رحم، و لوله های فالوپ در زنان و مجرای ادراری هم در زنان و هم در مردان اثر میگذارد. N. gonorrhoeae همچنین ممکن است غشاهای مخاطی دهان، حلق، چشمها و مقعد را آلوده کند.
سوزاک از طریق تماس با آلت تناسلی مردانه، واژن، دهان، یا مقعد فرد آلوده در حین رابطه جنسی انتقال می یابد. برای انتقال بیماری نیاز به انزال و خروج مایع از آلت تناسلی نیست. سوزاک یا گونوره همچنین میتواند در حین زایمان از مادر به نوزاد منتقل میشود.
چه افرادی در معرض ابتلا به سوزاک در بیماری های مقاربتی هستند؟
هر فردی که از لحاظ روابط جنسی فعال است میتواند به گونوره مبتلا شود. آمارها نشان میدهد که شیوع این بیماری در افراد جوان بیشتر است.
نشانه های بیماری گونوره یا سوزاک چیست؟
بسیاری از مردان مبتلا به گونوره هیچ علائم ظاهری ندارند. در صورتی که علائم ابتلا به این عفونت در مردان ظهور پیدا کند شامل سوزش ادرار یا ترشحات سفید، زرد، یا سبز مجرای ادراری است که معمولا یک تا چهارده روز بعد از ابتلا به عفونت ظاهر میشوند. همچنین در مواردی که عفونت ادراری با عفونت بیضه (اپیدیدیمیت) همراه باشد، ممکن است فرد از درد بیضه شکایت کند.
در مورد زنان نیز اکثرا بدون علامت هستند. حتی زمانی که علائم در زن بروز می یابد، اغلب علائم خفیف و غیراختصاصی هستند و به همین دلیل ممکن است با عفونت واژن یا مجاری ادراری اشتباه گرفته شود. علائم و نشانه های اولیه که در زنان بروز میکند شامل افزایش ترشحات واژن، سوزش ادرار، یا خونریزی بین دوره های قاعدگی است. زنان مبتلا به گونوره بدون در نظر گرفتن وجود یا شدت علائم ظاهری در معرض خطر ابتلا به عوارض شدید و جدی ناشی از عفونت هستند.
علائم عفونت مقعدی در زنان و مردان مشابه و معمولا شامل ترشح، خارش مقعد، درد، خونریزی یا حرکات دردناک روده است. عفونت مقعدی همچنین ممکن است بدون علائم ظاهری خاصی باشد. عفونت حلق ممکن است باعث گلودرد شود ولی معمولا بدون علامت است.
عوارض جدی گونوره یا سوزاک چیست؟
عدم درمان سوزاک میتواند باعث ایجاد مشکلات و آسیب های جدی و دائمی در زنان و مردان شود.
در زنان، سوزاک میتواند در لوله های فالوپ یا رحم انتشار یابد و باعث بیماری التهابی لگن (PID) گردد. علائم ممکن است از خفیف تا کاملا شدید متغیر باشد. PID همچنین به لوله های فالوپ آسیب وارد میکند که این میتواند باعث ناباروری یا افزایش خطر ابتلا به بارداری خارج از رحم شود.
در مردان، سوزاک ممکن است با عفونت بیضه (اپیدیدیمیت) همراه باشد. همچنین در موارد بسیار نادر ممکن است باعث ناباروری شود.
در صورتی که سوزاک درمان نشود ممکن است در خون گسترش یابد و باعث عفونت گنوکوکی منتشره (DGI) میشود. DGI معمولا با آرتریت، تنوسینوویت و یا درماتیت شناخته میشود. این شرایط میتواند زندگی فرد را تهدید کند و خطرناک است.
آیا بین سوزاک و ایدز در بیماری های مقاربتی ارتباطی وجود دارد؟
سوزاک درمان نشده میتواند خطر ابتلا و یا انتقال HIV را افزایش دهد.
سوزاک چه تاثیری بر بارداری دارد؟
در صورت ابتلای مادر به سوزاک ممکن است در حین زمان و عبور نوزاد از کانال زایمان عفونت به نوزاد منتقل شود. این میتواند باعث کوری، عفونت مفاصل یا عفونت خون شود که ممکن است زندگی نوزاد را تهدید کند. به محض تشخیص عفونت باید درمان سوزاک شروع شود تا خطر ابتلای نوزاد به عفونت و عوارض ناشی از آن کاهش یابد. بنابراین انجام معاینه منظم، آزمایش، و در صورت نیاز درمان برای زنان باردار امری ضروری است.
چه افرادی باید تست سوزاک انجام دهند؟
هر شخصی که روابط جنسی فعال دارد ممکن است به سوزاک مبتلا شود. هر کسی با علائم تناسلی مانند ترشح، سوزش در حین دفع ادرار، زخم ها یا راش های غیرطبیعی باید رابطه جنسی خود را متوقف کند و سریعا به پزشک مراجعه کند.
همچنین، هر فردی که شریک جنسی آن اخیرا به یکی از بیماری های مقاربتی مبتلا شده است باید از لحاظ ابتلا به سوزاک یا سایر بیماری های مقاربتی به پزشک مراجعه کند.
بنا به پیشنهاد CDC غربالگری سالانه سوزاک برای همه زنان جوانتر از 25 سال که از لحاظ جنسی فعال هستند. همچنین برای زنان دارای فاکتورهای خطری مانند شریک جنسی جدید یا چند شریک جنسی بسیار مفید میباشد.
همچنین باید توجه داشت که زمانی که بیماری سوزاک تشخیص داده میشود فرد باید برای سایر بیماری های مقاربتی تست انجام دهد.
سوزاک چگونه در بیماری های مقاربتی تشخیص داده میشود؟
سوزاک ادراری-تناسلی از طریق تست ادرار، مجرای ادراری (برای مردان)، یا نمونه برداری از واژن یا اندوسرویکال (برای زنان) تشخیص داده میشود. بهترین روش تشخیص انجام NAAT است. با این وجود روش های کشت نیز برای تشخیص قابل استفاده است. برای انجام روش کشت به نمونه های سواپ مجرای ادراری یا اندوسرویکال نیاز است.
در آزمایشگاه های پاتولوژی همچنین تستهای رکتال و دهانی مورد تایید FDA برای تشخیص سوزاک مورد استفاده قرار میگیرد.
روش درمان سوزاک چیست؟
سوزاک را میتوان با درمان درست و صحیح به طور کامل درمان کرد. CDC اخیرا پیشنهاد کرده است که یک تزریق عضلانی تک دوز 500 mg سفتریاکسون برای درمان سوزاک مفید است. در صورتی که نمیتوان از سفتریاکسون برای درمان سوزاک ادراری-تناسلی یا مقعدی استفاده کرد باید از درمان جایگزین استفاده شود. باید توجه شود که دارو میتواند عفونت متوقف کند، ولی هیچ آسیب دائمی ناشی از بیماری قابل درمان نخواهد بود.
با توجه به این که مقاومت آنتی بیوتیکی در گونوره رو به افزایش است، درمان موفقیت آمیز گونوره یا سوزاک روز به روز مشکلتر خواهد شد. افراد مبتلا به سوزاک آلت تناسلی یا مقعدی پس از دریافت درمان مناسب نیازی به انجام تست جهت تایید درمان ندارند. مگر اینکه چند روز پس از دریافت دارو و درمان مناسب علائم بیماری همچنان ادامه داشته باشد که در این صورت فرد باید مجدد به پزشک متخصص مراجعه کند. در صورتی که فرد به بیماری سوزاک حلقی مبتلا شده باشد 14-7 روز پس از دریافت درمان باید برای انجام تست تایید درمان موفقیت آمیز به آزمایشگاه ارجاع داده شود.
با توجه به اینکه عفونت مجدد در این بیماری بسیار شایع است، زنان و مردان مبتلا به سوزاک باید سه ماه بعد از درمان عفونت اولیه تست تشخیصی انجام دهند. حتی اگر اعتقاد داشته باشند که عفونت شریک جنسی آنها به طور موفقیت آمیزی کاملا درمان شده است.
چطور میتوان از ابتلا به سوزاک جلوگیری کرد؟
استفاده درست و پیوسته از کاندوم لاتکس در حین رابطه جنسی میتواند خطر انتقال بیماری را کاهش دهد. مطمئن ترین روش برای جلوگیری از انتقال سوزاک یا سایر بیماری های STD عدم برقراری رابطه جنسی واژینال، مقعدی، یا دهانی یا داشتن یک شریک جنسی مطمئن است. در صورتی که فرد میخواهد رابطه جنسی جدیدی را شروع کند بهتر است هر دو نفر برای اطمینان از عدم ابتلا به سوزاک یا سایر بیماری های STD تست بدهند.
HIV چیست؟
HIV (Human immunodeficiency virus) ویروسی است که به سیستم ایمنی بدن حمله میکند. اگر HIV درمان نشود، میتواند باعث ایجاد AIDS (Acquired immunodeficiency syndrome) شود. در حال حاضر درمان قطعی برای درمان ایدز وجود ندارد. هر چند که با پیشرفت علم مواردی اندکی از بیماران مبتلا به ایدز به طور کامل درمان شده اند که این بسیار نویدبخش است. زمانی که فرد به HIV آلوده شود در تمام طول زندگی خود این عفونت را خواهد داشت.
با این حال، HIV با مراقبت های پزشکی مناسب قابل کنترل است. افراد مبتلا به HIV که درمان مناسب برای HIV دریافت میکنند میتوانند نسبت به افرادی که درمانی انجام نمیدهند طول عمر بیشتری داشته باشند و شریک زندگی خود را از ابتلا به بیماری محافظت کنند.
منشا HIV در بیماری های مقاربتی چیست؟
عفونت HIV در انسان از نوعی شامپانزه در افریقای مرکزی ناشی شده است. مطالعات نشان داده است احتمالا در اواخر دهه 1800 میلادی HIV از شامپانزه به انسان انتقال یافته است.
نام ورژن شامپانزهای آن “ویروس نقص ایمنی سیمین” یا “ویروس نقص ایمنی میمونی” است. احتمالا زمانی که انسان این شامپانزه ها را شکار میکردند و از گوشت آنها تغذیه میکرد با خون آلوده به این ویروس تماس پیدا کرده و به این ترتیب ویروس از شامپانزه به انسان منتقل شده است. در طول دهه ها، HIV به آرامی در سراسر آفریقا و سپس در سایر بخش های جهان گسترش یافته است.
چطور میتوان از ابتلا به HIV مطلع شد؟
تنها روش برای آگاهی از اینکه شما به HIV آلوده شده اید یا نه انجام تست پاتولوژی مناسب است. آگاهی در مورد وضعیت بیماری میتواند به شخص کمک کند بهترین تصمیم برای کنترل بیماری و همچنین پیشگیری از انتقال آن به فرد دیگر اتخاذ کند.
روش های تشخیص HIV در بیماری های مقاربتی:
بسیاری از تست های تشخیص HIV سریع، ارزان قیمت و بدون درد هستند. در حال حاضر کیت های HIV self-test (که به آنها rapid self-test نیز گفته میشود) در بازار موجود هستند که فرد در خانه میتواند خودش تست انجام دهد و به سادگی نتیجه را در عرض 20 دقیقه تفسیر کند. این تست ها برپایه آنتی بادی هستند.
برای انجام تست HIV self-test فرد باید از لثه های خود نمونه سوآپ تهیه کند. پس از جمع آوری نمونه مایع دهانی، فرد میتواند تست را انجام دهد. باید توجه شود که حتما طبق دستورالعمل نحوی استفاده از کیت عمل شود تا نتیجه تست درست و دقیق باشد.
یکی دیگر از روش های Self-test استفاده از یک mail-in HIV test است. این تستی آنتی ژن/ آنتی بادی است که از نمونه خون برای تشخیص استفاده میکند. برای تهیه نمونه خون فقط کافی است که چند قطره خون از نوک انگشت گرفته شود. توجه شود که این تست توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده امریکا تایید نشده است. پس از جمع آوری نمونه خون، باید برای تست به آزمایشگاه پاتولوژی ارسال شود.
داروی اورژانسی ضد HIV:
توجه داشته باشید که داروی ضد-HIV اورژانسی (emergency anti-HIV) که به عنوان داروی پیشگیری بعد از مواجهه (PEP) از ابتلای فرد به HIV جلوگیری کند. البته باید در 72 ساعت اولیه بعد از مواجهه احتمالی با ویروس مصرف شود. توصیه میشود که در صورت اینکه فرد احتمال میدهد در معرض HIV قرار گرفته است در 24 ساعت اول پس از مواجهه حتما از PEP استفاده کند.
در صورتی که فرد احتمال میدهد در معرض HIV قرار گرفته است بهتر است چه جواب تست مثبت و چه منفی شود، 1 تا 3 ماه (دوره پنجره یا window period) بعد از مواجهه با عفونت HIV تست را تکرار کند.
علائم بیماری AIDS در بیماری های مقاربتی:
- اکثر افراد در عرض 2 تا 4 هفته بعد از ابتلا به عفونت HIV علائم شبیه آنفولانزا دارند. علائم ممکن است برای چند روز یا چند هفته ادامه پیدا کند.
- دقت کنید که تنها داشتن این علائم به معنی ابتلا به HIV نیست. بیماری های دیگری نیز میتوانند علائم مشابه ایجاد کنند.
- برخی از افراد در کل هیچ علائمی ندارند. توجه کنید که تنها راه تشخیص ابتلا به HIV انجام تست تشخیصی مناسب است.
- تب، لرز، گلودرد، تورم غدد لنفاوی، بثورات پوستی، درد عضلانی، عرق شبانه، زخم های دهانی، خستگی از جمله علائم عفونت HIV است.
مراحل مختلف عفونت HIV:
هنگامی که افراد مبتلا به HIV درمان نشوند، بیماری آنها در طی سه مرحله پیشرفت خواهد کرد. ولی درمان HIV میتواند پیشرفت بیماری را کُند یا از پیشروی آن جلوگیری کند. امروزه با پیشرفت علم و روش های درمان HIV، پیشرفت به مرحله 3 (AIDS) نسبت به گذشته کمتر شایع است.
1- عفونت حاد HIV:
- افراد مقدار زیادی ویروس HIV در خون خود دارند و بسیار مسری است.
- بسیاری از افراد علائم شبه آنفولانزا دارند.
- اگر فرد علائم شبه آنفولانزا دارد و تصور میکند در معرض HIV بوده است باید حتما تست انجام دهد تا از سلامتی خود اطمینان حاصل کند.
2- عفونت HIV مزمن در بیماری های مقاربتی:
- این مرحله همچنین به عنوان عفونت HIV بدون علامت یا مرحله تاخیر بالینی (clinical latency) شناخته میشود.
- در این مرحله HIV هنوز فعال است و به تکثیر و تولید مثل در بدن ادامه میدهد.
- افرادی که درمان HIV را طبق دستور تجویز شده دنبال میکنند ممکن است هرگز وارد مرحله 3 یا مرحله AIDS نشوند.
- بدون درمان HIV، این مرحله ممکن است یک دهه یا حتی بیشتر به طول انجامد، یا ممکن است سریعتر پیشرفت کند. در انتهای این مرحله، مقدار HIV در خون (viral load) بالا میرود و شخص ممکن است وارد مرحله 3 (AIDS) شود.
3- سندروم نقص ایمنی اکتسابی (AIDS):
- شدیدترین مرحله از عفونت HIV است.
- افراد مبتلا به AIDS دارای viral load بالای هستند و ممکن است به راحتی HIV را به سایر افراد انتقال دهند.
- افراد مبتلا به AIDS دارای سیستم ایمنی بسیار آسیب دیده و ضعیفی هستند. آنها ممکن است مبتلا به سایر عفونت های فرصت طلب یا سایر بیماری های جدی شوند.
- بدون درمان HIV، افراد مبتلا به AIDS معمولا حدود سه سال زنده خواهند ماند.
علل عفونت HIV:
HIV در مایعات بدن یک شخص آلوده از جمله مایع منی، مایعات واژن و مقعد، خون و شیر مادر یافت میشود. ویروس HIV یک ویروس آسیب پذیر است و نمیتواند در خارج از بدن زنده بماند. علاوه بر این نمیتواند از طریق عرق، ادرار یا بزاق از فردی به فرد دیگر انتقال یابد. شایع ترین روش انتقال HIV در بریتانیا از طریق رابطه جنسی دهانی یا واژینال بدون استفاده از کاندوم است.
سایر روش های انتقال بیماری:
- استفاده مشترک از سوزن، سرنگ یا سایر ابزار تزریقی
- انتقال از مادر به فرزند در طی دوران بارداری، تولد یا شیردهی است.
درمان HIV چیست؟
داروهای آنتیرترووایرال (Antiretroviral) برای درمان HIV استفاده میشوند. این داروها با متوقف کردن تکثیر ویروس در بدن، به سیستم ایمنی بدن اجازه میدهند تا خودش را ترمیم و تقویت کند و از آسیب بیشتر جلوگیری میکنند.
این داروها به شکل قرص در دسترس هستند و باید به صورت روزانه مصرف شوند. HIV به راحتی میتواند در مقابل یک داروی ضد-HIV ایجاد مقاومت کند. ولی زمانی که چندین داروی مختلف همزمان تجویز شود احتمال ایجاد مقاومت به دارو در HIV کاهش می یابد. از این رو اکثر افراد مبتلا به HIV ترکیبی از داروها را مصرف میکنند. توجه شود که مصرف روزانه دارو بنا به تشخیص پزشک معالج است.
هدف از درمان HIV رسیدن به viral load غیرقابل تشخیص است. بدین معنی که سطح ویروس HIV در بدن به اندازهای کاهش می یابد که توسط تست قابل تشخیص نیست.
زندگی با HIV در بیماری های مقاربتی:
اگر فرد به HIV مبتلا شود، با دریافت درمان موثر و مناسب و کاهش سطح ویروس در بدن در حدی که غیرقابل تشخیص باشد خطر ابتلای بیماری به سایر افراد را بسیار کاهش خواهد داد.
توصیه میشود افراد مبتلا به HIV:
- به طور منظم ورزش کنند
- یک رژیم غذایی سالم داشته باشند
- سیکار کشیدن ترک نمایند
- برای به حداقل رساندن ابتلا به بیماری های جدی سالانه واکسن آنفولانزا تزریق کنند.
بدون درمان، سیستم ایمنی به شدت آسیب خواهد دید، بیماری های تهدیدکننده زندگی مانند سرطان و عفونت های حاد رخ خواهند داد.
امکان پیشگیری از HIV در بیماری های مقاربتی وجود دارد؟
هر شخصی که رابطه جنسی بدون استفاده از کاندوم دارد یا از سوزن/ سرنگ اشتراکی استفاده میکند در معرض عفونت HIV است.
روش های بسیار موثری برای پیشگیری یا کاهش خطر ابتلا به عفونت HIV وجود دارد، از جمله:
- استفاده از کاندوم در حین رابطه جنسی
- پیشگیری بعد از مواجهه (PEP)
- درمان HIV برای کاهش viral load تا رسیدن به سطح غیرقابل تشخیص
- اگر از داروی خاصی استفاده میکنید، هرگز سوزن یا سایر ابزارهای تزریق خود شامل سرنگ ها و سواپ ها را به اشتراک نگذارید.
افراد مبتلا به HIV در صورتی که درمان مناسب HIV دریافت کنند و viral load خود را برای مدت 6 ماه یا بیشتر به سطح غیرقابل تشخیص برسانند، بدین معنی است که نمیتوانند از طریق رابطه جنسی ویروس را به شخص دیگر منتقل کنند. با این وجود، همچنان استفاده درست و منظم از کاندوم اکیدا توصیه میشود.
بنابراین میتوان گفت:
سطح غیرقابل تشخیص = غیرقابل انتقال (U=U).
HPV چیست؟
HPV (Human Papillomavirus) شایعترین STD یا بیماری مقاربتی است. انواع مختلف HPV وجود دارد. برخی از انواع HPV میتوانند مشکلات جدی برای فرد ایجاد کنند، از جمله زگیل های تناسلی یا سرطان. ولی خوشبختانه واکسن های وجود دارد که میتواند از وقوع چنین مشکلاتی جلوگیری کند.
HPV در بیماری های مقاربتی چطور منتشر میشود؟
فرد میتواند از طریق رابطه جنسی واژینال، مقعدی، یا دهانی با فردی که به ویروس آلوده ست به این بیماری مبتلا شود. انتقال از طریق رابطه جنسی واژینال و مقعدی شایعتر است. HPV همچنین میتواند از طریق تماس بدن- بدن نزدیک در حین رابطه جنسی انتقال یابد. شخصی که به HPV مبتلاست میتواند عفونت را در زمانی که هیچ علائمی ندارد به شخص دیگری انتقال دهد.
هر شخصی که رابطه جنسی فعالی دارد ممکن است به HPV مبتلا شود، حتی اگر تنها با یک نفر رابطه جنسی داشته باشد. فرد ممکن است سالها بعد از رابطه جنسی با فرد دارای عفونت HPV علائم بیماری را بروز دهد. بنابراین تشخیص زمان ابتلا مشکل است.
HPV چه مشکلاتی را میتواند برای فرد ایجاد کند؟
در اکثر موارد (هر 9 نفر از 10 نفر)، HPV به خودی خود بدون ایجاد عوارض جدی در طی دو سال از بین میرود. ولی زمانی که HPV از بین نرود، عوارضی مانند زگیل تناسیلی یا سرطان ایجاد میکند.
زگیل تناسلی معمولا به صورت یک برآمدگی کوچک یا برآمدگی های گروهی در ناحیه آلت تناسلی ظهور پیدا میکند. این برآمدگی ها میتوانند کوچک یا بزرگ، برجسته یا مسطح، یا دارای شکلی شبیه به گل کلم داشته باشند. معمولا پزشک میتواند با معاینه ناحیه تناسلی به راحتی زگیل ها را تشخیص دهد.
آیا HPV باعث ایجاد سرطان میشود؟
HPV میتواند از عوامل ایجاد سرطان دهانه رحم یا سایر سرطان ها مانند سرطان واژن، آلت تناسلی مردانه، یا مقعد باشد. همچنین میتواند باعث ایجاد سرطان در ناحیه پشت گلو که به سرطان دهان و حلق معروف است شود (oropharyngeal cancer) که میتواند ناحیه پایه زبان و لوزه ها را درگیر کند.
متاسفانه هیچ راهی برای دانستن اینکه چه کسی به سرطان یا سایر عوارض جدی HPV مبتلا میشود وجود ندارد. افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند (از جمله افرادی که مبتلا به HIV هستند) ممکن است بدنشان قادر به مبارزه و از بین بردن ویروس HIPV نباشد. بنابراین، در این افراد احتمال بروز عوارض جدی HPV بیشتر است.
چطور میتوان از ابتلا به HPV و عوارض جانبی آن پیشگیری کرد؟
با انجام موارد زیر میتوان از ابتلا به HPV پیشگیری کرد:
- واکسیناسیون: واکسن HPV واکسنی ایمن و موثر است که باعث ایجاد ایمنی در برابر عفونت های ایجادکننده سرطان میشود. سه نوع واکسن HPV در بازار موجود است. واکسن 9 ظرفیتی (گاردیسل 9، 9vHPV). واکسن 4 ظرفیتی (گاردیسل4، 4vHPV). و واکسن HPV دو ظرفیتی (سرویکس، 2vHPV) توسط سازمان غذا و داروی امریکا (FDA) مجوز دریافت کرده اند. هر سه واکسن باعث ایمنی در برابر دو نوع 16 و 18 ویروس HPV میشوند. در واقع این دو نوع ویروس HPV شایع ترین عوامل ایجادکننده سرطان های وابسته به HPV هستند.
واکسن گاردیسل 9 علیه 9 سویه HPV ایمنی ایجاد میکند (سویه های 6، 11، 16، 18، 31، 33، 45، 52، و 58).
واکسیناسیون علیه HPV بسیار خوب عمل میکند بطوری که ایمنی زای بالای 90 درصد در بدن ایجاد میکند.
- انجام تستهای غربالگری سرطان دهانه رحم. غربالگری روتین برای زنان 21 تا 65 سال میتواند از ابتلا به سرطان دهانه رحم پیشگیری کند.
- در صورتی که فرد از لحاظ جنسی فعال است باید در هنگام برقراری رابطه جنسی به طور صحیح و مداوم از کاندوم استفاده کند. این میتواند شانس ابتلا به HPV را کاهش دهد. ولی چون HPV میتواند از طریق تماس پوست- پوست نیز انتقال یابد بنابراین کاندوم باعث پیشگیری کامل نمیشوند.
- داشتن رابطه با یک شریک جنسی و پرهیز از تعدد شرکای جنسی میتواند خطر ابتلا به HPV را به شدت کاهش دهد.
بهترین زمان شروع واکسیناسیون HPV برای بیماری های مقاربتی:
توصیه میشود تمام افراد (هم دختران و هم پسران) دارای سن 11 یا 12 سال دوره واکسیناسیون HPV خود را شروع کنند. حتی میتوان دوره واکسیناسیون را از سن 9 سالگی شروع کرد. در صورتی که واکسیناسیون از سنین قبل از 15 سالگی شروع شود، تنها دو دوز واکسن برای ایجاد ایمنی کامل علیه سویه های بیان شده در بالا کافی است. افرادی که دوره واکسیناسیون را در سنین بین 15 تا 26 سال شروع کنند نیاز به سه دوز واکسن دارند. ولی باید توجه شود که افرادی که در بازه زمانی 15 تا 26 سال در فاصله کمتر از 5 ماه هر دو دوز واکسن HPV خود را دریافت کنند نیازمند دوز سوم هستند.
کودکان بین 9 تا 26 سالی که دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند نیز بهتر است سه دوز تزریق کنند. برای افراد بزرگتر از 26 تزریق واکسن پیشنهاد نمیشود. هر چند که در برخی موارد پزشک بسته به شرایط فرد ممکن است برای افراد بین 27 تا 45 سالی که هرگز واکسن HPV دریافت نکرده اند تزریق واکسن را توصیه یا تجویز کند.
با توجه به اینکه افراد در بازه سنی 27 تا 45 سال به احتمال بسیار زیاد قبلا در معرض HPV قرار گرفته و به این بیماری مبتلا شده اند بنابراین واکسیناسیون چندان موثر نیست.
چه کسانی نمیتوانند واکسن HPV دریافت کنند؟
افرادی که دارای آلرژی شدید هستند باید قبل از تزریق واکسن با پزشک متخصص خود مشورت کنند. برخی از افراد نباید واکسن HPV دریافت کنند:
- افرادی که نسبت به یکی از مواد تشکیل دهنده واکسن HPV یا به دوز قبلی واکسن HPV حساسیت شدید نشان داده اند.
- افرادی که نسبت به مخمر حساسیت دارند.
- افراد باردار
یکی از مزایای این واکسن این است که برای کودکانی که مبتلا به بیماری های خفیفی مانند تب خفیف، سرماخوردگی، آبریزش بینی یا سرفه هستند بسیار ایمن است و باعث بروز عوارض جانبی نخواهد شد. افراد مبتلا به بیماری های با شدید متوسط یا حاد باید تا بهبود یافتن کامل تزریق دوز واکسن خود به تاخیر بیندازند.
چطور میتوان از ابتلا به بیماری HPV در بیماری های مقاربتی مطلع شد؟
هیچ تست تشخیصی که وضعیت بیماری HPV افراد را تشخیص دهد وجود ندارد. همچنین هیچ تست HPV تایید شده ای برای یافتن HPV در دهان یا گلو وجود ندارد.
چندین تست HPV وجود دارند که میتوانند برای غربالگری سرطان دهانه رحم مورد استفاده قرار گیرند. این تست ها تنها برای غربالگری زنان 30 سال یا بزرگتر قابل استفاده است. تست های HPV برای غربالگری مردان، افراد میانسال یا زنان کمتر از 30 سال توصیه نمیشود.
اکثر افراد مبتلا به HPV خودشان اطلاعی ندارند که به این بیماری مبتلا هستند .آنها هرگز علائم پیشرفته را بروز نمیدهند. برخی افراد پس از بروز زگیل ها در اطراف آلت تناسلی خود متوجه میشوند که به HPV مبتلا هستند. زنان ممکن است زمانی متوجه ابتلا به بیماری شوند که نتایج تست Pap (در طی غربالگری سرطان دهانه رحم) آنها غیرطبیعی باشد. سایر افراد ممکن است تنها زمانی که عوارض بسیار شدید بیماری (برای مثال سرطان) بروز میکند از بیماری خود آگاه شوند.
بارداری و HPV:
هیچ راه درمانی برای خود ویروس وجود ندارد. با این حال، برای عوارض ناشی از HPV درمان وجود دارد. برای مثال زگیل های تناسلی قابل درمان هستند و فرد میتواند با توصیه پزشک از داروی مناسبی برای درمان زگیل های تناسلی مصرف کند. در صورتی که این زگیل ها درمان نشوند ممکن است خود به خود از بین بروند یا ممکن است بدون تغییر اندازه و شکل به همان صورت باقی بمانند یا رشد کرده و اندازه آنها بزرگتر شود.
علاوه بر این درمان cervical precancer در دسترس است. زنانی که به طور روتین تست های Pap انجام میدهند میتوانند قبل از اینکه سرطان پیشرفته شود در مراحل اولیه متوجه شوند و درمان را شروع کنند.
شپش تناسلی یا Pubic lice:
شپش های تناسلی حشرات کوچکی هستند که بر روی مو، به ویژه موی ناحیه تناسلی در اطراف آلت تناسلی مردانه یا واژن زندگی میکنند. از طریق تماس نزدیک بدن-بدن و معمولا از طریق تماس در حین رابطه جنسی انتقال می یابند. در برخی موارد استفاده از پتوها، حوله ها، یا لباس های فرد آلوده باعث انتقال بیماری میشود. گاهی اوقات به این حشرات crab (خرچنگ) گفته میشود. سه نوع شپش وجود دارد که انسان را آلوده میکنند، Pediculus humanus capitis (که شپش سر هستند)، pediculus humanus corporis (شپش بدن)، pthirus pubis (شپش ناحیه تناسلی).
این حشرات بسیار کوچک هستند (حدود 2mm) و به رنگ قهوه ای-خاکستری میباشند. تشخیص این حشرات ریز معمولا سخت است ولی گاهی میتوان آنها را در بین موهای چانه، صورت، زیر بغل، و مژه مشاهده کرد. ولی موهای سر را تحت تاثیر قرار نمیدهند.
همچنین حیوانات خانگی مانند سگ و گربه باعث انتقال شپش تناسلی به انسان نمیشوند.
علائم ظاهری شپش تناسلی در بیماری های مقاربتی:
برخی از نشانه های شپش تناسلی شامل موارد زیر است:
- خارش که معمولا در شب شدیدتر میشوند
- لکه ای قرمز و آبی بر روی پوست (جای نیش شپش)
- لکه ها یا خال های زرد یا سفید متصل به مو (تخم های شپش)
- لک های قهوه ای یا قرمز تیره در لباس زیر (مدفوع شپش)
- اگر مژه ها درگیر شده باشند، مژه های بهم چسبیده یا پوسته پوسته
شپش ها از خون انسان تغذیه میکنند و باعث خارش شدید در نواحی غفونی میشوند. شپش های بالغ تخم های خود را بر روی ساقه مو در نزدیکی پوست تخم ریزی میکنند. این تخم ها nit نام دارد. 7 تا 10 روز بعد، این nits تبدیل به نیف (nymphs) میشوند و شروع به تغذیه کردن از خون انسان میکنند. شپش ها میتوانند یک یا دو روز بدون منبع تغذیه زنده بمانند.
راههای ابتلا به شپش تناسلی چیست؟
برخلاف تصور عموم، احتمال ابتلا به شپش از طریق نشستن بر روی توالت یا مبلمان و صندلی بسیار نامحتمل است. شپش تناسلی معمولا میزبان خود را ترک نمیکند یا از آن نمیافتد مگر اینکه مرده باشد. آنها نمیتوانند از یک شخص به شخصی دیگر بپرند.
در صورتی که به شپش تناسلی مبتلا هستند از خواباندن کودکان بر روی تختخواب خود پرهیز کنید. کودکان ممکن است از طریق خوابیدن و استفاده از ملحفه آلوده به شپش مبتلا شوند. در کودکان شپش تناسلی معمولا ناحیه ابرو و مژه را درگیر میکند. همچنین وجود شپش تناسلی در کودکان ممکن است نشانی از تجاوز باشد که باید به این نکته توجه شود.
علائم شپش تناسلی در بیماری های مقاربتی:
افراد مبتلا به شپش تناسلی اغلب پنج روز بعد از مبتلا شدن خارش در ناحیه تناسلی یا معقد را تجربه میکنند. در شب، خارش شدت بیشتری پیدا میکند. علائم شایع دیگر تب خفیف، کمبود انرژی، لکه های آبی رنگ در نزدیکی محل خارش مشاهده میشوند. خاراندن زیاد ممکن است باعث زخم شدن یا عفونت در ناحیه درگیر شود. کودکان مبتلا به شپش در ناحیه مژه ها در معرض خطر ورم ملتحمه چشم (چشم صورتی یا pink eye) نیز هست.
تشخیص شپش تناسلی در بیماری های مقاربتی:
هر فرد میتواند با معاینه بدن خود به ویژه نواحی که درگیر میشوند بیماری را تشخیص دهد. فرد همچنین میتواند از ذره بین برای دیدن بهتر شپش تناسلی استفاده کند. تخم های شپش یکی دیگر از شاخص هاست. تخم ها همانطور که در بالا ذکر شد ریز و سفید تا زرد هستند و معمولا در اطراف ساقه های موهای ناحیه تناسلی یا سایر موهای بدن یافت میشوند.
در صورتی که مشکوک به ابتلای شپش تناسلی هستید میتوانید با مراجعه به پزشک اطمینان حاصل کنید.
درمان شپش تناسلی:
درمان شپش تناسلی شامل ضدعفونی کردن بدن، لباس ها و ملحفه ها و پتوها و … است.
معمولا میتوان با استفاده از شامپوها یا لوسیون های بدن بدون نسخه و موضعی شپش را از بین برد. این درمان ها شامل لوسیون پرمترین: RID، Nix و A-200 است. توجه داشته باشید در دوران بارداری و شیردهی باید قبل از استفاده از این لوسیون ها با پزشک متخصص خود مشورت کنید.
اگر بیماری خفیف است ممکن است تنها شستشوی موی ناحیه تناسلی کفایت کند. حتما قبل از مصرف لوسیون دستورالعمل و نحوی استفاده از آن را در بروشور مطالعه کنید تا بهترین نتیجه درمانی بدست آید. گاهی اوقات برای درمان استفاده از داروهای تجویز شده با نسخه پزشک ضروری است.
حتی بعد از درمان موفقیت آمیز، ممکن است تعدادی تخم شپش سرسخت باقی مانده باشد و در موهای شما ایجاد کلنی شپش کند. بنابراین بهتر است که با استفاده از موچین تخم ها را کاملا از بین ببرید. درمان های خانگی مانند اصلاح و دوش آب گرم برای درمان pubic lice کافی و موثر نیست.
اگر چند نفر از اعضای خانواده به شپش تناسلی مبتلا باشند باید همه اعضای خانواده همزمان درمان را شروع کنند. این از ابتلای مجدد جلوگیری میکند.
همچنین لازم است که خانه به طور کامل ضدعفونی شود. استفاده از مواد ضدعفونی کننده در سرویس های بهداشتی بسیار مفید است. علاوه بر این باید تمام خانه را با استفاده از جاروبرقی تمیز کرد و با استفاده از ضدعفونی کننده سایر بخش های خانه را از وجود این حشره مزاحم پاک کرد. تمام حوله ها، ملحفه ها، پتوها و وسایل سرویس خواب باید شستشو و ضدعفونی شود. لباس ها نیز باید با آب گرم شسته شود و با بالاترین درجه خشک شوند. لباس یا وسایلی که قابل شستشو نیستند باید به مدت 72 ساعت در کیسه پلاستیکی قرار دهید و درب آن را کاملا محکم ببنید به طوری که هیچ هوایی در کیسه نباشد.
اگر با این روش ها شپش ها از بین نرفتند چکار باید کرد؟
اگر با انجام این اقدامات شپش ها همچنان زنده بمانند باید از داروهای قویتر استفاده کرد برای مثال: مالاتیون که یک لوسیون موضعی است میتوان به مدت 8 الی 12 ساعت در ناحیه عفونی قرار داد. ایورمکتین به شکل قرص موجود است و نحوی مصرف آن به دستور پزشک است ولی معمولا یک دوز دو قرصی مصرف میشود و گاهی ممکن است بعد از 10 روز دوز دیگری مصرف شود. داروی مورد استفاده دیگر لیندان است که یکی از قوی ترین و سمی ترین داروهای شایع برای درمان شپش تناسلی است. در هنگام استفاده باید به مدت 4 دقیقه در محل عفونی قرار گیرد و سپس ناحیه شستشو شود. از این دارو نمیتوان برای نوزادان، زنان باردار یا در دوران شیردهی استفاده شود.
برای درمان شپش های مژه ممکن است شخص بتواند آنها را با موچین بردارد. ولی بهترین گزینه مراجعه به پزشک است. پزشک ممکن است داروی مناسبی که قابل استفاده در نواحی اطراف چشم است تجویز کند.
خارش ممکن است برای یک یا دو هفته ادامه داشته باشد چون بدن در مقابل نیش شپش واکنش آلژیک نشان میدهد. در صورت مشاهده تورم، تغییر رنگ پوست یا ترشحات زخم های ناشی از خاراندن باید حتما به پزشک متخصص مراجعه شود.
پیشگیری از ابتلا به شپش تناسلی:
برای جلوگیری از آلودگی شپش تناسلی باید از استفاده لباس، حوله، پتو، ملحفه به صورت مشترک با شخصی که به شپش آلوده است خودداری کنید. همچنین تا زمان درمان کامل و از بین رفتن کامل شپش ها باید از رابطه جنسی خودداری شود.
پس از تشخیص آلودگی باید سایر افراد خانواده را از این مسئله مطلع کرده و همه افراد خانواده باید همزمان درمان انجام دهند.
تریکومونیازیس (Trichomoniasis) چیست؟
تریکومونیازیس (یا “trich”) یک بیماری مقاربتی بسیار شایع است که توسط Trichomonas vaginalis (یک انگل تک یاخت های) ایجاد میشود. هر چند علائم و نشانه های آن بسیار متنوع است، اکثر مردمی که به trich مبتلا هستند نمیتوانند بیماری خود را تشخیص دهند.
نحوی انتشار trich در بیماری های مقاربتی چگونه است؟
افرادی که از لحاظ جنسی فعال هستند میتوانند با رابطه جنسی بدون کاندوم با فرد دارای trich به آن مبتلا شوند. در زنان عفونت بیشتر در قسمت تحتانی ناحیه تناسلی یافت میشود (فرج، واژن، دهانه رحم یا مجرای ادرار). همچنین در مردان عفونت معمولا در داخل آلت تناسلی (مجرای ادراری) یافت میشود. ناگفته نماند در طی رابطه جنسی، انگل معمولا از آلت تناسلی مرد به واژن گسترش می یابد. یا از واژن به آلت تناسلی مرد منتشر میشود. همچنین میتواند از طریق واژن به واژنی دیگر (در رابطه افراد همجنسگرا) انتقال یابد.
آلوده کردن سایر قسمت های بدن مانند سر، دهان، یا مقعد چندان شایع نیست. مشخص نیست چرا برخی افراد دارای عفونت علائم ظاهری نشان میدهند و برخی دیگر علائمی بروز نمیدهند. این ممکن است به فاکتورهای مانند سن و سلامت کلی فرد وابسته باشد. افراد دارای trich میتوانند عفونت را به دیگران انتقال دهند حتی اگر هیچ علائم ظاهری نداشته باشند.
علائم و نشانه های trich
حدود 70 درصد مردم مبتلا به این عفونت هیچ علائم و نشانه ظاهری ندارند. در صورت بروز علائم، این نشانه ها میتوانند از سوزش خفیف تا التهاب شدید متغیر باشند. برخی از افراد در طی 5 تا 28 روز بعد از ابتلا علائم بروز میدهند. افراد دیگر تا مدتها هیچ علائمی بروز نمیدهند.
مردان دارای trich ممکن است از خارش یا سوزش در آلت تناسلی، سوزش بعد از دفع ادرار یا انزال، ترشحات غیرطبیعی از آلت تناسلی شکایت کنند. زنان مبتلا به trich ممکن است از خارش، سوزش، قرمزی یا درد ناحیه تناسلی، ناراحتی در حین دفع ادرار و ترشحات سفید، زرد یا خاکستری با بوی ماهی شاکی باشند. حجم ترشحات میتواند اندک یا زیاد باشد.
ابتلا به trich باعث احساس ناخوشند در حین رابطه جنسی میشود. عدم درمان، عفونت میتواند برای ماه ها یا سال ها باقی بماند.
عوارض جدی trich چیست؟
Trich میتواند خطر ابتلا یا انتشار سایر عفونت های مقاربتی افزاش دهد. برای مثال، trich میتواند باعث التهاب آلت تناسلی شود و ابتلا به HIV را تسهیل میکند.
تاثیر trich بر روی زنان باردار و نوزادان آنها:
احتمال زایمان زودرس در زنان مبتلا به trich بیشتر است. همچنین احتمال تولد نوزادی با وزن کمتر (کمتر از 5.5 پوند) بیشتر است.
نحوی تشخیص trich در بیماری های مقاربتی:
Trich شایعترین بیماری مقاربتی قابل درمان کامل است. پزشک میتواند عفونت را با دارو (معمولا به شکل قرص) خوراکی درمان کند. این درمان برای زنان باردار نیز ایمن است.
در صورتی که فرد درمان را شروع کند و به طور کامل بهبود یابد این امکان وجود دارد که مجدد دچار عفونت trich شود. معمولا هر یک نفر از پنج نفر در عرض 3 ماه بعد از دریافت درمان ممکن است مجدد دچار عفونت شود. برای جلوگیری از عفونت مجدد، شریک جنسی نیز باید به طور همزمان درمان را انجام دهد و دارو مصرف کند.
در طی دوران درمان تا تکمیل شدن دوره درمان و بهبود کامل باید از رابطه جنسی پرهیز کرد. سه ماه بعد از درمان فرد باید تست تشخیصی انجام دهد حتی اگر شریک جنسی نیز دارو مصرف کرده باشد و درمان خود را کامل کرده باشد.
چطور میتوان از ابتلا به trich پیشگیری کرد؟
تنها روش برای جلوگیری از بیماری های مقاربتی نداشتن رابطه جنسی دهانی، واژینال، یا معقدی است. فردی که از لحاظ جنسی فعال است و روابط زیادی دارد باید موارد زیر را رعایت کند تا شانس ابتلا را کاهش دهد:
- داشتن رابطه با یک شریک جنسی ثابت (تک همسری) و با شخصی که مبتلا به این عفونت نیست
- استفاده از کاندوم در حین رابطه جنسی
سفلیس (Syphilis) چیست؟
ای بیماری یک عفونت باکتریایی مزمن است که میتواند از طریق رابطه جنسی انتقال یابد. سفلیس توسط باکتری Treponema pallidum ایجاد میشود.
با وجود اینکه سال هاست که مردم به سفلیس مبتلا میشود، درمان میکنند و زنده میمانند و درمان ها به خوبی تثبیت شدند. حتی تا مدتها تصور میشد که میتوان سفلیس را ریشه کن کرد. نرخ ابتلا به سفلیس رو به رشد است. طبق آمار توسط CDC در سال 2020، 133945 مورد جدید ابتلا به سفلیس در ایالات متحده امریکا گزارش شده است. شیوع سفلیس در زنان اندکی بیشتر از مردان است هر چند در هر دو گروه در مجموع شاهد افزایش موارد ابتلا به سفلیس هستیم.
تشخیص سفلیس در بیماری های مقاربتی:
تشخیص سفلیس میتواند چالش برانگیز و مشکل باشد. برخی از افراد مبتلا به سفلیس تا سال ها هیچ علائمی بروز نمیدهند. با این حال، هر چه زودتر سفلیس قابل تشخیص باشد، بهتر است. در صورتی که سفلیس برای مدت زمان زیادی درمان نشود میتواند باعث آسیب جدی به اندام های مهم بدن از جمله قلب و مغز شود.
درک علائم و علل سفلیس میتواند به شما کمک کند که از خود در مقابل این عفونت محافظت کنید. اگر به سفلیس مبتلا هستید، درک این عفونت به شما در تشخیص علائم و پیشگیری از انتقال آن کمک میکند.
علل سفلیس:
سفلیس ناشی از عفونت باکتریایی است. در سال 1905، دانشمندان کشف کردند که باکتری Treponema pallidum عامل عفونت است.
در ابتدا، عفونت باکتریایی اندک یا بدون علائم است. با گذشت زمان، عفونت پیشرفت میکند چندین سیستم بدن را تحت تاثیر قرار میدهد در نهایت میتواند عوارض شدیدی داشته باشد.
نحوی انتقال سفلیس در بیماری های مقاربتی:
تنها راه انتقال سفلیس از طریق تماس مستقیم با chancers یا زخم های سفلیس است. این زخم ها در دهان، آلت تناسلی مردان، واژن، معقد ایجاد میشوند. سفلیس در درجه اول با رابطه جنسی انتقال مییابد.
علاوه بر این میتواند از طریق مادر به نوزاد منتقل شود. که به آن سفلیس مادرزادی میگویند. سفلیس همچنین میتواند از طریق انتقال خون منتقل شود هر چند بسیار نادر است.
سفلیس از طریق استفاده از سنگ توالت، پوشیدن لباس شخص دیگر، استفاده از ظروف غذاخوری افراد دیگر قابل انتقال نیست. چون باکتری های عامل سفلیس نمیتوانند مدت زمان طولانی در محیط خارج از بدن انسان زنده بمانند.
چه افرادی در معرض ابتلا به سفلیس هستند؟
هر شخصی میتواند به سفلیس مبتلا شود. با این حال برخی فاکتورها ممکن است شانس ابتلا را افزایش دهد. افرادی که بدون کاندوم با چندین نفر رابطه جنسی دارند، مردانی که با مردی دیگر رابطه جنسی دارند، افرادی که HIV دارند، و افرادی که شریک جنسی با علائم سفلیس دارند بیشتر در معرض ابتلا به سفلیس هستند.
مراحل عفونت سفلیس در بیماری های مقاربتی:
سفلیس چهار مرحله دارد:
- اولیه
- ثانویه
- نهفته
- ثالثیه
سفلیس در طی دو مرحله اول بسیار مسری است. هنگامی که سفلیس در مرحله نهفته است بیماری فعال باقی میکند ولی اغلب علائمی ندارد. سفلیس ثالثیه (Tertiary) مخربترین مرحله است.
سفلیس اولیه در بیماری های مقاربتی:
مرحله اولیه سفلیس حدود 3 تا 4 هفته بعد از مواجهه با باکتری رخ میدهد. با یک زخم کوچک و گرد به نام chancer (شانکر) شروع میشود. شانکر بدون درد است، ولی بسیار مسری است. افراد ممکن است حتی از وجود این شانکر آگاه نباشند. این زخم ممکن است هر جای که باکتری از آن محل وارد بدن شده است ظاهر شود. مانند داخل دهان یا بر روی لب، آلت تناسلی یا معقد.
به طور میانگین، حدود 3 هفته بعد از ابتلا به عفونت زخم ظهور پیدا میکند. ولی ممکن است 10 تا 90 روز بعد ظاهر شود. زخم برای 2 تا 6 هفته باقی میماند. برخی اوقات تنها علامت تورم غدد لنفاوی خواهد بود.
سفلیس به طور مستقیم با تماس با زخم انتقال می یابد که این تماس معمولا در حین رابطه جنسی رخ میدهد.
سفلیس ثانویه:
در طی مرحله دوم سفلیس ممکن است گلو درد و بثورات پوستی ایجاد شود. بثورات خارشی ندارند و معمولا کف دست و پا یافت میشوند. ولی ممکن است در هر قسمتی از بدن مشاهده شوند. برخی افراد تا قبل از بین رفتن آنها اصلا متوجه این بثورات نمیشوند.
سایر علائم سفلیس ثانویه شامل موارد زیر است:
- سردرد
- تورم غدد لنفاوی
- خستگی
- تب
- کاهش وزن
- ریزش مو
- درد مفاصل
در صورت درمان این علائم از بین میروند. با اینحال، بدون درمان ممکن است علائم از بین رود ولی فرد هنوز مبتلا به سفلیس است.
سفلیس ثانویه اغلب با بیماری های دیگر مانند پیتریازیس روزه آ، پسوریازیس، لیکن پلان اشتباه گرفته میشود. به همین دلیل سفلیس به عنوان “مقلد بزرگ” شناخته میشود. از آنجایی که علائم سفلیس میتواند بسیار غیراختصاصی باشد، افرادی که علائم در آنها ظهور پیدا میکند ممکن است به آنها بی توجه باشند. یا برخی اوقات پزشکان ممکن است به وجود عفونت مشکوک نشوند و بیماری تشخیص داده نشود.
سفلیس مخفی در بیماری های مقاربتی:
سومین مرحله سفلیس، مرحله مخفی است. علائم و نشانه های مراحل اولیه و ثانویه از بین میرود، و هیچ علائم قابل توجهی در این مرحله وجود نخواهد داشت. با اینحال باکتری ها در بدن باقی میماند. این مرحله ممکن است قبل از پیشرفت به سفلیس ثالثیه سالها به طول انجامد.
سفلیس ثالثیه:
مرحله آخر عفونت سفلیس ثالثیه ست. حدود 14 تا 40 درصد افراد مبتلا به سفلیس وارد این مرحله میشوند. سفلیس ثالثیه میتواند سال ها یا دهه ها بعد از عفونت اولیه رخ دهد. سفلیس ثالثیه میتواند تهدیدکننده زندگی فرد باشد. برخی عوارض این مرحله شامل موارد زیر میشود:
- کوری
- از بین رفتن شنوایی
- مشکلات روانی
- از دست دادن حافظه
- از بین رفتن بافت نرم و استخوان
- اختلالات نورولوژیکی، مانند مننژیت یا سکته مغزی
- بیماری قلبی
- نوروسفلیس، که عفونت مغز و نخاع است.
در صورتی که سفلیس درمان نشود ممکن است باعث انتشار بیماری به بخش های مختلف بدن شود و باعث ایجاد نوروسفلیس (neurosyphilis)، سفلیس چشمی (ocular syphilis)، سفلیس گوشی (otosyphilis) شود. این میتواند در طی هر کدام از مراحل سفلیس رخ دهد.
علائم نوروسفلیس در بیماری های مقاربتی شامل:
- سردرد شدید
- ضعف عضلانی و یا مشکل در حرکات عضلانی
- تغییر در وضعیت روانی (مشکل در تمرکز، گیجی، تغییرات شخصیتی) و یا زوال عقل (مشکلات مربوط به حافظه، فکر کردن، و یا تصمیمگیری).
علائم سفلیس چشمی شامل:
- چشم درد و یا قرمزی چشم
- مشکل در دید یا حتی کوری
نشانه های سفلیس گوشی شامل:
- از بین رفتن شنوایی
- صدای زنگ، وزوز، خش خش در گوش
- سرگیجه (فرد احساس میکند خودش یا محیط اطراف در حال چرخش یا حرکت هستند).
نحوی تشخیص سفلیس:
معمولا با تست و آزمایش نمونه خون و گاهی اوقات بدست آوردن سوآپ از گلو بیماری سفلیس را میتوان تشخیص داد. در صورتی که آزمایش خون مثبت شود و پزشک متخصص تشخیص دهد که فرد دارای مشکلات سیستم عصبی مربوط به سفلیس ثالثیه است. ممکن است پزشک درخواست انجام پونکسیون کمری بدهد. در طی این روش مایع نخاع جمع آوری میشود و پزشک میتواند وجود باکتری های سفلیس در سیستم عصبی را تشخیص دهد.
سفلیس و بارداری در بیماری های مقاربتی:
زنان باردار اگر مبتلا به سفلیس باشند میتوانند عفونت را به جنین منتقل کنند. همچنین میتواند باعث تولد نوزاد با وزن کمتر از حد طبیعی شود. باعث افزایش احتمال تولد زودرس میشود یا ممکن است باعث تولد نوزاد مرده شود. بنابراین برای جلوگیری از بروز این عوارض بهتر است حداقل یک بار در طی دوران بارداری تست سفلیس انجام شود و در صورتی که تست مثبت باشد باید حتما درمان درست و به موقع دریافت شود.
در زمان تولد، نوزاد مبتلا به سفلیس ممکن است هیچ نشانه و علائمی از بیماری نداشته باشند. با این حال، اگر سفلیس در نوزاد قابل تشخیص نباشد و درمان مناسب دریافت نکند، چند هفته بعد از تولد عوارض جدی و خطرناکی در نوزاد ظهور میکند. این کودکان ممکن است دچار اختلالاتی مانند آب مروارید، ناشنوایی، یا تشنج شوند و در نهایت ممکن است بمیرند.
نوزادانی که با سفلیس مادرزادی متولد میشوند ممکن است علائم زیر را بروز دهند:
- تاخیر رشد
- تشنج
- بثورات پوستی
- تب
- ورم کبد یا طحال
- آنمی
- زردی
- زخمهای عفونی
در صورتی که سفلیس مادرزادی درمان نشود ممکن است تبدیل به سفلیس ثالثیه (سفلیس دیررس) شود. این میتواند باعث آسیب های جدی به استخوان، دندان، چشم ها، گوش ها، مغز نوزاد شود.
پنیسیلین بهترین داروی آنتی بیوتیک برای درمان سفلیس در طی دوران بارداری است. حتی اگر فرد به پنیسیلین آلرژی داشته باشد، باز هم ممکن است پزشک تجویز کند که پنیسیلین به در طی چند ساعت به تدریج تزریق شود تا واکنش آلرژیک بروز پیدا نکند.
درمان سفلیس:
سفلیس اولیه و ثانویه به راحتی با تزریق پنیسیلین درمان میشود. پنیسیلین یکی از پرکاربردترین آنتی بیوتیک های مورد استفاده برای درمان سفلیس است. افرادی که به پنیسیلین آلرژی داشته باشد ممکن است سایر آنتی بیوتیک ها تجویز شود، مانند: داکسیسایکلین، سفتریاکسون.
در صورت ابتلا به نوروسفلیس، بیمار باید به طور روزانه پنیسیلین به صورت تزریق داخل وریدی دریافت کند. برای تزریق داخل وریدی پنیسیلین احتمالا بیمار نیاز یک بستری کوتاه مدت در بیمارستان خواهد داشت. آسیب های ناشی از سفلیس ثالثیه قابل جبران نیست. باکتری را میتوان از بین برد، ولی آسیب ها قابل درمان نیستند و تمرکز درمان بر روی کاهش درد است.
در طی درمان، باید از رابطه جنسی جلوگیری کرد تا زمانی که همه زخم ها به طور کامل بهبود یابند و پزشک تشخیص دهد که درمان موفقیت آمیز بوده و رابطه جنسی ایمن است. بهتر است که هر دو نفر هم فرد مبتلا و هم شریک جنسی آن درمان را انجام دهند.
واکنش Jarisch-Herxheimer (JHR) یکی از اثرات شایع و کوتاه مدت درمان سفلیس است. کمتر از 30 درصد افراد مبتلا به سفلیس اولیه یا ثانویه ممکن است نشانه های JHR ظرف 24 ساعت پس از درمان تجربه کنند.
JHR یک واکنش سیستم ایمنی است. این میتواند باعث بروز علائم خفیف تا شدیدی مانند تب، لرزش، بثورات پوستی، علائم گوارشی مانند تهوع و استفراغ، سردرد، درد مفصل و عضله شود.
علائم JHR معمولا ظرف چند ساعت از بین میروند.
چطور میتوان از ابتلا به سفلیس در بیماری های مقاربتی جلوگیری کرد؟
بهترین روش برای پیشگیری از ابتلا به سفلیس رابطه جنسی ایمن است. استفاده از کاندوم در طی هر نوع تماس جنسی ضروری است. سفلیس همچنین ممکن است از طریق سرنگ های تزریقی انتقال یابد بنابراین از مصرف اشتراکی سرنگ های تزریقی پرهیز شود.
مطالب مشابه:
1 دیدگاه