گاستروانتریت ویروسی (آنفولانزای معده)

گاستروانتریت ویروسی عفونت روده ای است. علائم و نشانه های این بیماری اسهال آبکی، دل پیچیده، تهوع و استفراغ، و برخی اوقات تب است.

گاستروانتیت ویروسی یا آنفولانزای معده معمولا از طریق تماس با شخص بیمار، مصرف غذا یا آب غیر بهداشتی منتقل میشود. اگر غیر این به بیماری دیگری مبتلا نباشید، احتمالا بدون ایجاد عارضه خاصی علائم از بین می رود و بهبود می یابید. اما گاستروانتریت می تواند برای نوزادان، افراد مسن و افرادی که سیستم ایمنی ضعفی دارند، کشنده باشد.

هیچ درمان موثری برای گاستروانتریت ویروسی وجود ندارد. بنابراین پیشگیری مهم است. از مصرف غذا و آبی که ممکن است غیر بهداشتی باشد پرهیز کنید و دست های خود را به طور کامل و مرتب بشویید.

علائم گاستروانتریت ویروسی (آنفولانزای معده):

اگر چه گاستروانتریت معمولا به عنوان آنفولانزای معده شناخته می شود، با آنفولانزا متفاوت است. آنفولانزا فقط بر سیستم تنفسی یعنی بینی، گلو و ریه ها تاثیر می گذارد. از سوی دیگر، گاستروانتریت به روده ها حمله می کند و علائم و نشانه های مانند:

• اسهال آبکی، معمولا بدون خون: اسهال خونی نشان دهنده عفونت شدید است. آنفولانزای معده معمولا باعث اسهال خونی نمیشود.
• حالت تهوع، استفراغ یا هر دو
• کرامپ و درد شکم
• درد عضلانی یا سردرد گاه به گاه
• تب با درجه پایین

عامل بیماری تعیین کننده مدت زمان بروز علائم و شدت آنهاست. ممکن است طی 1 تا 3 روز پس از ابتلا علائم ظاهر شوند و شدت بیماری از خفیف تا شدید متغیر باشد. علائم معمولا فقط یک یا دو روز طول می کشد. اما گاهی اوقات ممکن است تا 14 روز طول بکشد.

از آنجایی که علائم اسهال ویروسی و اسهال باکتری مشابه هستند. به راحتی می توان اسهال ویروسی را با اسهال ناشی از باکتری ها مانند کلسترویدیوئید دیفیسیل، سالمونلا و اشرشیا کلی یا انگل هایی مانند ژیاردیا اشتباه گرفت.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر بزرگسال هستید و دارای علائم زیر هستید با پزشک تماس بگیرید:

• اگر نمی توانید برای 24 ساعت مایعات بدن را حفظ کنید
• به مدت 2 روز یا بیشتر استفراغ یا اسهال داشته باشید
• استفراغ خونی داشته باشید
• کم آبی. علائم کم آبی شامل تشنگی بیش از حد، خشکی دهان، ادرار زرد پررنگ یا ادرار کم یا عدم وجود ادرار، و ضعف شدید، گیجی یا سردرد خفیف.
• وجود خون در حرکات روده
• شکم درد شدید
• تب بالای 40 درجه سانتی گراد (104 F)

برای کودکان و نوزادان:

اگر کودک یا نوزادتان دارای علائم زیر است به پزشک اطفال مراجعه کنید:

• تب 9 C (102 F) یا بالاتر
• خسته یا بی تاب به نظر می رسد
• درد یا احساس ناخوشی زیادی دارد
• اسهال خونی دارد
• کم آبی دارد. مراقبت علائم کم آبی در نوزادن و کودکان بیمار باشید. به میزان نوشیدن و ادرار آنها توجه کنید. مراقب علائمی مانند خشکی دهان، تشنگی و گریه بدون اشک باشید.

اگر نوزاد دارید، به یاد داشته باشید که تف کردن امری روزمره برای کودک است. اما استفراغ کردن اینطور نیست. نوزادان به دلایل مختلفی استفراغ می کنند که بسیاری از آنها ممکن است نیاز به مراقبت های پزشکی داشته باشند.

اگر کودک شما علائم زیر را دارد به پزشک مراجعه کنید:

• استفراغ مکرر دارد
• شش ساعت است که پوشک را خیس نکرده است
• مدفوع خونی یا اسهال شدید دارد
• دارای یک لکه نرم فرو رفته (فونتانل) در بالای سرش می باشد
• دهان خشک یا گریه بدون اشک دارد
• به طور غیر عادی خواب آلود، کسل و در حال چرت است.

علل گاستروانتریت ویروسی (آنفولانزای معده):

زمانی که غذا یا آب آلوده می خورید یا می نوشید، به احتمال زیاد به گاستروانتریت ویروسی مبتلا می شوید. همچنین در صورت استفاده از ظروف، حوله یا غذای مشترک با فردی که یکی از ویروس های ایجاد کننده این بیماری را دارد، ممکن است به گاستروانتریت مبتلا شوید.

بسیاری از ویروس ها می توانند باعث گاستروانتریت شوند، از جمله:

• نوروویروس ها:

هم کودکان و هم بزرگسالان تحت تاثیر نوروویروس ها قرار می گیرند. که شایع ترین علت بیماری های ناشی از غذا در سراسر جهان است. عفونت نوروویروس می تواند در خانواده ها و جوامع نفوذ کند. به خصوص در میان افرادی گسترش می یابد که در فضاهای محدود هستند.

در بیشتر موارد، ویروس از طریق غذا یا آب غیر بهداشتی منتقل می شود. اما همچنین ممکن است بین افرادی سرایت کند که در تماس نزدیک با یکدیگر هستند یا غذاهای مشترکی مصرف می کنند. همچنین می توانید با لمس سطحی که به نوروویروس آلوده شده است و سپس دست زدن به دهان به ویروس مبتلا شوید.

• روتاویروس:

در سرتاسر جهان، این شایع ترین علت گاستروانتریت ویروسی در کودکان است که معمولا زمانی که انگشتان خود یا سایر اشیا آلوده به ویروس را در دهان خود قرار می دهند به آن مبتلا می شوند. همچنین ویروس می تواند از طریق غذای آلوده سرایت کند. این عفونت در نوزادان و کودکان خردسال شدیدتر است.

بزرگسالان مبتلا به روتاویروس ممکن است علائمی نداشته باشند. اما همچنان می توانند ناقل بیماری باشند و بیماری را انتشار دهند. این امر به ویژه در محیط های سازمانی مانند خانه های سالمندان نگران کننده می باشد. چون بزرگسالان مبتلا به ویروس ناآگاهانه می توانند ویروس را به دیگران منتقل کنند. واکسن ضد گاستروانتریت ویروسی در برخی کشورها از جمله ایالات متحده موجود است و به نظر می رسد در پیشگیری از عفونت موثر باشد.

برخی صدف ها، به ویژه صدف های خام یا نیمه پخته نیز می توانند باعث ایجاد این بیماری شوند. آب نوشیدنی آلوده یکی از علل اسهال ویروسی است. اما در بسیاری از موارد زمانی که شخص مبتلا به ویروس دست های خود را نشسته باشد و به غذایی که شما می خورید دست بزند، ویروس به شما منتقل خواهد شد.

فاکتورهای خطر گاستروانتریت ویروسی (آنفولانزای معده):

گاستروانتریت در سرتاسر جهان شایع است و می تواند افراد از همه سنین را مبتلا کند.

افراد زیر ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به گاستروانتریت باشند:

• کودکان خردسال: کودکان در مراکز نگهداری کودک یا مدارس ابتدایی ممکن است به ویژه آسیب پذیر باشند. زیرا بلوغ سیستم ایمنی کودک نیاز به زمان دارد.
• بزرگسالان مسن: با افزایش سن کارایی سیستم ایمنی بدن کاهش می یابد. افراد مسن در خانه های سالمندان آسیب پذیر هستند. زیرا سیستم ایمنی آنها ضعیف می شود. آنها همچنین در تماس نزدیک با افرادی زندگی می کنند که ممکن است ناقل باکتری باشند.
• ساکنین خوابگاه یا دانش آموزان: هر جایی که گروهی از افراد در کنار یکدیگر زندگی می کنند می تواند محیطی برای انتقال عفونت روده ای باشد.
• هر فردی که دارای سیستم ایمنی ضعیف است: اگر مقاومت شما در برابر عفونت کم باشد. برای مثال اگر سیستم ایمنی شما توسط HIV/AIDS، شیمی درمانی یا هر داروی دیگری تضعیف شده باشد. ممکن است بسیار در معرض خطر ابتلا به گاستروانتریت باشید.

هر ویروس روده ای در یک فصل بیشتر فعال است. برای مثال اگر در نیم کره شمالی زندگی می کنید. احتمال ابتلا به عفونت های رتاویروس یا نوروویروس در فصل های بهار و زمستان بیشتر است.

عوارض گاستروانتریت ویروسی (آنفولانزای معده):

عارضه اصلی گاستروانتریت ویروسی کم آبی ست. یعنی از دست دادن شدید آب و نمک ها و مواد معدنی ضروری بدن. اگر مشکل و بیماری دیگری نداشته باشید و به اندازه کافی آب بنوشید تا جایگزین مایعی شود که از طریق استفراغ و اسهال از دست می دهید، کم آبی نباید مشکل جدی باشد.

نوزادان، بزرگسالان مسن و افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند ممکن است مایعاتی که از دست می دهند بیشتر از مقداری باشد که می توانند جبران کنند. بنابراین دچار کم آبی شدید می شوند. ممکن است نیاز باشد که در بیمارستان بستری شوند تا مایعات از دست رفته را از طریق تزریق داخل وریدی جایگزین شود. کم آبی بدن به ندرت منجر به مرگ می شود.

پیشگیری از گاستروانتریت ویروسی (آنفولانزای معده):

رعایت موارد زیر بهترین روش پیشگیری از انتشار عفونت های روده ای است:

• کودک خود را واکسینه کنید:

در برخی کشورها از جمله ایالات متحده، واکسن علیه گاستروانتریت ناشی از روتاویروس موجود است. به نظر می رسد این واکسن که در سال اول زندگی به کودکان تزریق می شود (واکسن خوراکی است و تزریقی نیست) در پیشگیری از علائم شدید این بیماری موثر باشد.

• دست های خود را کامل بشویید:

مطمئن شوید که فرزندان شما نیز این کار انجام می دهند. اگر فرزندانتان بزرگتر هستند، شستشوی دست ها را به آنها آموزش دهید. به خصوص بعد از استفاده از توالت.

• دست های خود را بعد از تعویض پوشک و قبل از تهیه یا خوردن غذا نیز بشویید:

بهتر است از آب گرم و صابون استفاده کنید و دست ها را به مدت حداقل 20 ثانیه خوب مالش دهید. اطراف کوتیکول ها، زیر ناخن ها و چین های دست را بشویید. سپس به طور کامل آبکش کنید. برای مواقعی که آب و صابون در دسترس نیست دستمال مرطوب و ضدعفونی کننده دست همراه داشته باشید.

• از وسایل شخصی جداگانه در اطراف خانه خود استفاده کنید:

از به اشتراک گذاری ظروف غذاخوری، لیوان نوشیدنی و بشقاب پرهیز کنید. از حوله های جداگانه در حمام استفاده کنید.

• غذای ایمن را تهیه کنید:

همه میوه ها و سبزیجات را قبل از مصرف کامل بشویید. سطوح آشپزخانه را قبل از تهیه غذا تمیز کنید. در صورتی که بیمار هستید و حالت تهوع دارید در تهیه غذا مشارکت نداشته باشید.

• فاصله خود را حفظ کنید:

در صورت امکان از تماس نزدیک به افراد مبتلا به ویروس خودداری کنید.

• سطوح سخت را ضدعفونی کنید:

اگر فردی در خانه مبتلا به گاستروانتریت ویروسی است، سطوح سخت مانند پیشخوان، شیرآلات و دستگیره درها را با مخلوطی از 5 تا 25 قاشق غذاخوری (73 تا 369 میلی لیتر) سفیدکننده خانگی و 1 گالن (8 لیتر) آب، ضدعفونی کنید.

• از تماس با لباس های آلوده به ویروس پرهیز کنید:

اگر شخصی در خانه مبتلا به گاستروانتریت ویروسی است، هنگام لمس لباس های او از دستکش استفاده کنید. لباس ها و ملافه ها را در آب داغ بشویید و در گرم ترین حالت خشک کنید. پس از لمس لباس های تمیز، دست های خود را به خوبی بشویید.

• مرکز مراقبت از کودک (مهدکودک) را بررسی کنید:

اطمینان حاصل کنید که مرکز دارای اتاق های جداگانه برای تعویض پوشک و تهیه یا سرو غذا است. اتاقی که میز تعویض پوشک دارد باید دارای سینک و همچنین یک راه بهداشتی برای دور انداختن پوشک باشد.

مطالب مشابه:

بیماری های گوارشی

شایع ترین بیماری های گوارشی

بیماری کرون