آزمایش LH
آزمایش LH چیست؟ (Luteinizing hormone)
LH هورمونی مرتبط با تولید مثل است. تحریک تخمدان یا بیضه‌ها منجر به آزاد شدن تخمک از تخمدان (تخمک گذاری) در زنان، یا تولید تستوسترون در آقایان میشود. آزمایش LH میزان هورمون لوتئینیزه کننده خون را اندازه گیری میکند.
LH توسط غده هیپوفیز، اندام کوچکی که در مرکز سر و پشت حفره سینوسی در پایه مغز قرار دارد، تولید میشود.
کنترل تولید LH یک سیستم پیچیده است که هیپوتالاموس، غده هیپوفیز و هورمون‌های تولید شده توسط تخمدان ها و بیضه ها را درگیر میکند.
LH در زنان بادار چگونه عمل میکند؟
در زنان و در سنین باروری، چندین هورمون (LH، FSH، استروژن و پروژسترون) در طول هر چرخه قاعدگی در یک توالی خاص افزایش و کاهش می یابند.
چرخه های قاعدگی زنان به دو فاز فولیکولی و لوتئال تقسیم میشود که هر مرحله حدود 14 روز طول میکشد.
نزدیک به پایان فاز فولیکولی، افزایش FSH و LH در اواسط سیکل وجود دارد.
این افزایش، باعث شروع تخمک گذاری و همچنین موجب پارگی فولیکول تخمک روی تخمدان و آزاد شدن تخمک میشود.
در طی فاز لوتئالی، محلی که فولیکول تخمک پاره شده به جسم زرد تبدیل میشود.
ترشح LH باعث تحریک جسم زرد برای شروع تولید پروژسترون میشود.
سطوح FSH و LH کاهش یافته، در حالی که غلظت پروژسترون و استرادیول افزایش می یابد. اگر تخمک بارور نشود، این سطوح هورمونی به نوبه خود پس از چند روز کاهش می یابد.
قاعدگی شروع شده و پس از پایان آن، چرخه دوباره شروع میشود.
با بالا رفتن سن زن و نزدیک شدن به یائسگی، عملکرد تخمدان کاهش یافته و در نهایت متوقف میشود. با این اتفاق، سطح FSH و LH افزایش می یابد.
در آقایان، LH بیضه ها را برای تولید تستوسترون تحریک میکند.
سطح LH در آقایان پس از بلوغ نسبتا ثابت میماند.
سطح بالای تستوسترون بازخورد منفی به غده هیپوفیز و هیپوتالاموس میدهد و در نتیجه مقدار LH آزاد شده را کاهش میدهد.
در نوزادان و کودکان، سطح LH اندکی پس از تولد افزایش می یابد و سپس به سطوح بسیار پایین کاهش می یابد (در 6 ماهگی در پسران و 1-2 سالگی در دختران). در حدود 6-8 سالگی، سطح LH دوباره پیش از شروع بلوغ و ایجاد ویژگی های جنسی ثانویه، افزایش می یابد.
آزمایش LH به چه منظور انجام میشود؟
در زنان و مردان، آزمایش LH اغلب همراه با سایر آزمایش ها (FSH، تستوسترون، استرادیول و پروژسترون) برای کمک به تشخیص موارد زیر استفاده میشود:
- علت ناباروری
- اختلالات هیپوفیز که میتواند بر تولید LH تأثیر بگذارند.
- شرایطی که بر عملکرد تخمدانها یا بیضه‌ها تأثیر میگذارند.
در زنان، سطوح LH برای موارد زیر مفید است:
- بررسی قاعدگیهای نامنظم
- ارزیابی سطح LH در طول چرخه قاعدگی
تست تحریک GNRH:
در افرادی که علائم و نشانه‌های عملکرد ضعیف تخمدان یا بیضه دارند، ممکن است آزمایش تحریک هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH) انجام شود.
GnRH هورمونی است که توسط هیپوتالاموس تولید شده و هیپوفیز را برای ترشح LH و FSH تحریک میکند.
این آزمایش، امکان ارزیابی توانایی غده هیپوفیز برای ساخت LH در پاسخ به تجویز GnRH را فراهم میکند.
در این آزمایش، یک نمونه خون گرفته شده و سپس GnRH به فرد تزریق میشود.
نمونه های بعدی خون در زمان های مشخصی گرفته شده و سطح LH اندازه گیری میشود. این آزمایش میتواند به تمایز بین اختلال هیپوفیز (ثانویه)، زمانی که سطح سرمی LH در پاسخ به GnRH افزایش نمی یابد، یا هیپوتالاموس (سومین)، زمانی که LH در پاسخ به تزریق GnRH افزایش می یابد، کمک کند.
در کودکان، تست‌های FSH و LH در تشخیص بلوغ تاخیری و زود هنگام استفاده میشود.
زمانبندی نامنظم بلوغ ممکن است نشانه ای از یک مشکل جدیتر در هیپوتالاموس، غده هیپوفیز، تخمدان ها یا بیضه ها یا سایر سیستم ها باشد. اندازه‌گیری LH و FSH میتواند به تمایز بین علائم خوش خیم و بیماری واقعی کمک کند.
تست تحریک GnRH میتواند عملکرد هیپوفیز را در اختلالات بلوغ ارزیابی کند. افزایش سطح LH سرم به یک مقدار معین در پاسخ به تجویز GnRH نشان دهنده این است که غده هیپوفیز برای پاسخ های هورمونی بلوغ آماده شده است. سپس میتوان آزمایشات بیشتری را برای تشخیص علت اصلی انجام داد.
چه زمانی آزمایش LH درخواست میشود؟
در بزرگسالان، آزمایش های LH و FSH ممکن است زمانی درخواست شوند که:
- زنی برای باردار شدن مشکل دارد یا دوره‌های قاعدگی نامنظم داشته یا قاعدگی او قطع شده باشد.
- زمانی که شریک جنسی مردی نمیتواند باردار شود. زمانی که سطح تستوسترون مرد پایین است. یا برای مثال وقتی که توده عضلانی کم یا کاهش میل جنسی دارد.
- هنگامی که پرشک مشکوک به وجود اختلال در هیپوفیز باشد. اختلال هیپوفیز میتواند بر تولید چندین هورمون مختلف تأثیر بگذارد. بنابراین ممکن است علائم و نشانه هایی علاوه بر ناباروری وجود داشته باشد.
در کودکان، LH و FSH ممکن است زمانی تجویز شوند که پسر یا دختری در سن مناسبی وارد بلوغ نشود. علائم بلوغ شامل موارد زیر است:
- بزرگ شدن سینه در دختران
- رشد موهای زائد در بدن
- رشد بیضه و آلت تناسلی در پسران
- شروع قاعدگی زود هنگام در دختران
نتایج آزمایش FSH به چه معناست؟
نتایج آزمایش LH معمولا با نتایج سایر آزمایش های هورمونی مانند FSH، استروژن و یا تستوسترون در نظر گرفته میشود. (برای کسب اطلاعات بیشتر درباره آزمایش FSH، لطفا کلیک فرمائید.)
نتایج آزمایش FSH در زنان:
سطوح LH و FSH میتواند به تمایز بین شرایطی که بر خود تخمدان ها تأثیر میگذارد (اولیه) و اختلال عملکرد تخمدان ها به دلیل اختلالات هیپوفیز یا هیپوتالاموس (ثانویه) کمک کند.
افزایش سطح LH و FSH در زنان، در موارد زیر مشاهده میشود:
- عدم رشد تخمدان ها (آژنزی تخمدان)
- اختلال کروموزومی، مانند سندرم ترنر
- نقص در تولید استروئید توسط تخمدان ها، مانند کمبود 17- آلفا هیدروکسیلاز
جراحت یا آسیب به تخمدان ها به دلیل:
- قرار گرفتن در معرض تشعشعات
- شیمی درمانی
- بیماری خود‌ایمن
شرایط زمینه‌ای که بر عملکرد تخمدان تأثیر میگذارد، شامل موارد زیر است:
- سندرم تخمدان پلی کیستیک
- بیماری آدرنال
- بیماری تیروئید
در زنانی که در تلاش برای باردار شدن هستند، میتوان از آزمایش‌های متعدد LH برای تشخیص افزایش پیش از تخمک گذاری استفاده کرد.
افزایش LH نشان دهنده تخمک گذاری است.
در طول یائسگی، تخمدان های زنان از کار می افتند. بنابراین سطح LH افزایش خواهد یافت.
سطوح پایین LH و FSH ممکن است در مشکلات هیپوفیز یا هیپوتالاموس مشاهده شود.
نتایج آزمایش FSH در آقایان:
سطوح بالای LH ممکن است نشان دهنده وضعیتی باشد که بر خود بیضه ها تأثیر میگذارد. برخی از مثال‌ها شامل موارد زیر است:
- عفونت ویروسی (اوریون)
- تروما، جراحت
- مواجهه در معرض تشعشعات
- شیمی درمانی
- بیماری خود‌ایمن
- تومور سلول زایا
- عدم ایجاد غدد جنسی طبیعی (آژنزی گناد یا دیسژنزی غدد جنسی)
- اختلال کروموزومی، مانند سندرم کلاین فلتر
سطوح پایین LH و FSH ممکن است نشان دهنده مشکلی در هیپوفیز یا هیپوتالاموس باشد.
نتایج آزمایش FSH هم در آقایان و زنان:
پاسخ LH به GnRH میتواند به تمایز بین اختلال هیپوفیز و مشکل مربوط به هیپوتالاموس کمک کند.
هنگامی که سطح پایه LH اندازه گیری شد. یک دوز از GnRH به فرد تزریق میشود. افزایش بعدی در سطح LH نشان میدهد که هیپوفیز به GnRH پاسخ میدهد و اختلالی در هیپوتالاموس را نشان میدهد. کاهش سطح LH نشان میدهد که هیپوفیز به GnRH نداده و نشان دهنده وجود بیماری با درگیری هیپوفیز است.
نتایج آزمایش FSH در کودکان:
در خردسالان، سطوح بالاتر LH و FSH نسبت به سن مورد انتظار، در صورت همراهی با بروز خصوصیات جنسی ثانویه در سنین پایین، نشانه بلوغ زود هنگام است.
این امر در دختران بسیار بیشتر از پسران است. مثال های آن شامل موارد زیر است:
- تومور دستگاه عصبی مرکزی
- جراحی مغز، تروما
- التهاب در سیستم عصبی مرکزی (مانند مننژیت، آنسفالیت)
سطوح طبیعی LH و FSH در سنین پیش از بلوغ، در کودکانی که علائم بلوغ را نشان میدهند (مانند رشد موهای ناحیه تناسلی و آکنه) ممکن است نشان دهنده وضعیتی باشد که توسط سطوح بالای هورمون های استروژن یا تستوسترون ایجاد میشود.
این شرایط ممکن است توسط عوامل زیر ایجاد شوند:
- استفاده از کرمها یا ژلهای استروژن یا تستوسترون
- آدرنارک زود هنگام (بیدار شدن زودهنگام غدد فوق کلیوی)
- تومورهایی که هورمون تولید میکنند.
- تومورهای غده فوق کلیوی
- تومور یا کیست تخمدان
- تومورهای بیضه
سطوح طبیعی FSH و LH همراه با تعداد کمی از نشانه‌های بلوغ، ممکن است یک تغییر طبیعی بلوغ باشد.
در بلوغ تاخیری، سطوح LH و FSH میتواند بالا، نرمال یا کمتر از حد نرمال برای جوانان در این محدوده سنی باشد.
آزمایش پاسخ LH به GnRH علاوه بر سایر آزمایشات، ممکن است به تشخیص علت بلوغ تاخیری نیز کمک کند. برخی از دلایل بلوغ تاخیری میتواند شامل موارد زیر باشد:
- نارسایی تخمدان ها یا بیضه ها
- کمبود هورمون
- سندرم ترنر
- سندرم کلاین فلتر
- عفونت های مزمن
- سرطان
- بی اشتهایی عصبی
اگر فردی در باردار شدن مشکل داشته باشد، به انجام چه آزمایشاتی نیاز دارد؟
آزمایشات اولیه برای ناباروری اغلب شامل اندازه گیری سطوح LH و FSH است. سایر آزمایشات هورمونی و همچنین معاینه پس از مقاربت نیز ممکن است انجام شود.
ممکن است هیستروسالپنگوگرام (تصویر لوله های فالوپ) برای بررسی مسدود بودن لوله های فالوپ درخواست شود. ممکن است از شریک جنسی فرد خواسته شود که یک نمونه از مایع منی برای آنالیز بدهد.
آیا میتوان از آزمایش LH برای تشخیص تخمک گذاری استفاده کرد؟
آزمایش LH اغلب برای پیش بینی تخمک گذاری، توسط تشخیص افزایش ماهانه LH پیش از تخمک گذاری، در زنان استفاده می شود.
این افزایش، نشان دهنده تخمک گذاری است. اما نمیتوان آن را برای تخمک گذاری تایید کرد. (برای کسب اطلاعات بیشتر درباره مادران باردار، لطفا کلیک فرمائید.)
چرا آقایان نیز نیاز به آزمایش FSH و LH دارند؟
آقایان نیز FSH و LH تولید میکنند. این سطوح هورمونی برای فرآیند تولید مثل مردانه مهم هستند. FSH، بیضه‌ها را برای تولید اسپرم تحریک میکند. در آقایان، اگر سطح تستوسترون پایین باشد، ممکن است LH اندازه گیری شود.
منبع: testing
