آزو اسپرمی چیست؟
آزو اسپرمی به عدم وجود اسپرم در مایع منی و یا اسپرم صفر در مردان گفته میشود.
اگر کمتر از 15 میلیون اسپرم در هر میلی لیتر منی وجود داشته باشد، تعداد اسپرم کمتر از حد طبیعی در نظر گرفته می شود. داشتن تعداد کم اسپرم، احتمال بارور شدن تخمک توسط یکی از اسپرم ها و در نتیجه بارداری را کاهش میدهد. در صورت وجود آزو اسپرمی هیچ اسپرم قابل اندازه گیری در مایع منی وجود ندارد.
آزو اسپرمی به دو نوع انسدادی و غیر انسدادی تقسیم میشود. در نوع انسدادی عدم وجود اسپرم ممکن است به دلیل وجود یک مانع در لوله های اسپرم بر باشد. در نوع غیر انسدادی به دلیل مشکلات هورمونی در تولید اسپرم اختلال ایجاد میشود.
حدود یک درصد از مردان و بین 15% تا 20% مردانی که مشکل ناباروری دارند به آزو اسپرمی مبتلا هستند.
انواع آزو اسپرمی چیست:
آزواسپرمی به دو نوع انسدادی و غیر انسدادی تقسیم میشود.
در نوع غیر انسدادی، بیضه ها سالم هستند. اما امکان تولید اسپرم را ندارند. این نوع آزو اسپرمی به دلیل مشکلات هورمونی و یا بعضی درمان ها مانند شیمی درمانی رخ میدهد.
در نوع انسدادی، بیضه به طور طبیعی توانایی تولید اسپرم را دارد. اما در مسیر رسیدن اسپرم به مجرای اسپرم بر مانع وجود دارد.
چه عواملی باعث آزو اسپرمی میشود؟
به طور کلی علت اصلی ایجاد آزو اسپرمی مشخص نیست. اما موارد زیر امکان ابتلا به آزو اسپرمی را افزایش میدهد:
- بعضی از عوامل ژنتیکی مانند سندروم کلاین فلتر (سندروم XXY)
- درمان های پزشکی مانند پرتودرمانی یا شیمی درمانی
- واریکوسل (پیچ خوردگی و گرفتگی سیاه رگ های بالای بیضه)
- وازکتومی (روش دائمی پیشگیری از بارداری که در آن مجرای دفران را برای جلوگیری از جریان اسپرم میبُرند یا میبندند) یا عدم وجود مجرای دفران
- جراحی در ناحیه لگن
- عدم تعادل هورمونی و اختلالات غدد درون ریز
- انزال معکوس (مایع منی به جای خروج از بدن وارد مثانه میشود.)
- مواجهه در معرض آفت کش ها و سموم کشاورزی و همچنین حضور در محیط های کاری که مواد شیمیایی و گرمای زیاد وجود دارد.
راه های تشخیص آزواسپرمی:
آزو اسپرمی علامت خاصی ندارد. در صورتی که فرد مدت ها است در تلاش برای بارداری است اما بارداری رخ نمیدهد. پزشک چند آزمایش را برای تشخیص علت ناباروری انجام میدهد:
- آنالیز اسپرم (مایع منی تهیه شده در آزمایشگاه به وسیله ی میکروسکوپ بررسی میشود)
- آزمایش خون برای بررسی سطح هورمون ها
- سونوگرافی برای بررسی وجود یا عدم وجود انسداد
- آزمایشات ژنتیکی برای بررسی مشکلات ژنتیکی
درمان آزو اسپرمی:
- درمان این اختلال به نوع و علت آن بستگی دارد. در بعضی از موارد قطع کردن مصرف مواد مخدر یا بعضی داروها باعث بهبود آزو اسپرمی میشود و میتواند اولین قدم در درمان این مشکل باشد.
- اگر آزو اسپرمی به دلیل وجود انسداد یا بیماری واریکوسل باشد، با جراحی و درمان این مشکل فرد توانایی باروری خود را بدست می آورد.
- اگر آزو اسپرمی به دلیل مشکلات هورمونی و کم شدن سطح آنها (هورمون LH و FSH)، با تجویز این هورمون ها مشکل ناباروری تا حدی رفع میشود.
- استخراج اسپرم بصورت مستقیم از بیضه برای انجام لقاح خارج از رحم (IUI و IVF) یا افرادی که تمایل به انجام عمل جراحی ندارند.
به طور کلی آزو اسپرمی انسدادی قابل درمان است و فرد با کمک روش های جراحی یا استخراج اسپرم از بیضه ها قابلیت باروری خود را بدست می آورد. اما آزو اسپرمی غیر انسدادی قابل درمان نیست و فرد مبتلا امکان باروری نخواهد داشت.
مطالب مشابه:
