سارکوم رحم
سارکوم رحم نوع بسیار نادری از سرطان رحم است که به طور معمول در لایه عضلانی رحم (میومتر) تشکیل می شود. بیشتر سرطان های رحم در پوشش داخلی رحم (اندومتر) تشکیل می‌شوند و سرطان آندومتر یا کارسینوم نامیده می‌شوند. از طرف دیگر، سارکوم بسیار کمتر شایع است. انواع نادر دیگری از سارکوم نیز وجود دارد که در سلول های پشتیبان پوشش رحم شروع می شود. علائم شامل خونریزی غیر معمول، درد و احساس سیری است. درمان ممکن است شامل جراحی، پرتودرمانی، شیمی درمانی یا هورمون درمانی باشد.
سارکوم در دیواره عضلانی رحم.
آیا سارکوم رحم تهاجمی است؟
سارکوم رحم معمولاً سریعتر رشد می کند و سریعتر از سرطان های رایج آندومتر گسترش می یابد. با این حال، همه سارکوم های رحمی به یک اندازه تهاجمی نیستند. پزشک محل قرارگیری سارکوم و نوع آن را برای تعیین میزان تهاجمی بودن آن در نظر می گیرد.
همچنین پزشک می تواند سرطان را مرحله بندی کند تا ببیند آیا گسترش پیدا کرده است یا خیر.
مرحله بندی سرطان:
یکی از بزرگترین نگرانی ها در مورد تشخیص سرطان این است که آیا متاستاز (گسترش) فراتر از محل اصلی خود دارد یا خیر. برای تعیین گسترش سرطان، پزشک یک عدد (I تا IV) را به تشخیص اختصاص می دهد. هر چه این عدد بیشتر باشد، سرطان بیشتر در بدن فرد پخش میشود. به این سیستم طبقه بندی «مرحله بندی» می گویند. پزشک از این اطلاعات برای برنامه ریزی درمان استفاده می کند.
مراحل عبارتند از:
- مرحله اول: سرطان فقط در رحم فرد است.
- مرحله دوم: سرطان در لگن فرد فراتر از رحم پخش شده است.
- مرحله سوم: سرطان به نواحی در شکم خارج از لگن، از جمله غدد لنفاوی گسترش پیدا کرده است.
- مرحله چهارم: سرطان به نواحی دورتر خارج از شکم گسترش یافته و مثانه یا راست روده را درگیر کرده است.
چه کسانی به سارکوم رحم مبتلا می شوند؟
اکثر افراد مبتلا به سارکوم رحم بیش از 40 سال دارند، اما در افراد جوان 20 ساله تشخیص سارکوم رحم نیز وجود دارد. میانگین سن تشخیص تقریباً 60 سال است.
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به سارکوم رحم هستند؟
برخی عوامل ممکن است فرد را در معرض خطر بیشتر ابتلا به این بیماری قرار دهند.
- پرتو درمانی لگن (Pelvic radiation): پرتودرمانی در ناحیه لگن ممکن است خطر ابتلا به سارکوم رحم را افزایش دهد. سارکوم ها به ندرت پس از پرتودرمانی لگن ایجاد می شوند، اما معمولاً 5 تا 25 سال پس از پرتودرمانی ظاهر می شوند.
- تاموکسیفن (Tamoxifen): استفاده طولانی مدت از تاموکسیفن برای درمان سرطان سینه (پنج سال یا بیشتر) خطر ابتلا به سارکوم رحم را افزایش می دهد.
- ژنتیک: داشتن ژنی که باعث سرطان چشم به نام رتینوبلاستوما می شود، خطر ابتلا به برخی از انواع سارکوم رحم را نیز افزایش می دهد.
احتمال ابتلا به سارکوم رحمی در افرادی که سیاه‌پوست هستند دو برابر افراد سفیدپوست است. محققان مطمئن نیستند که چرا نژاد یک عامل خطر در مورد سارکوم رحم است.
شیوع:
سارکوم رحم نادر است و تنها 3 تا 7 درصد از تمام سرطان های رحم را تشکیل می دهد.
علائم سارکوم رحم:
علائم اصلی سارکوم رحم مشابه سرطان آندومتر و رشد غیرسرطانی مانند: فیبروم است. در صورت مشاهده هر یک از این علائم مهم است که به پزشک مراجعه کرد.
- خونریزی غیرمعمول از واژن که ربطی به دوره های قاعدگی ندارد یا بعد از یائسگی اتفاق می افتد.
- خونریزی واژینال با ترشحات بدبو.
- یک توده (توده یا رشد) در واژن یا لگن.
- احساس پری در شکم.
- درد لگن.
- نیاز به ادرار کردن
- یبوست.
ممکن است تا زمانی که ای عارضه به مرحله پیشرفته تری نرسیده، فرد علائم را متوجه نشود. به طور کلی در موارد نادر، افراد مبتلا به این بیماری بدون علائم هستند (علائم را متوجه نمی شوند).
علت سارکوم رحم:
این بیماری زمانی ایجاد می شود که سلول های بدخیم تشکیل می شوند، تقسیم می شوند و در سراسر بدن پخش می شوند. این سلول ها عمدتاً در دیواره عضلانی رحم (میومتر) تشکیل می شوند.
دانشمندان نمی دانند چه چیزی باعث این بیماری می شود. تحقیقات برای درک بهتر نحوه تشخیص، درمان و پیشگیری از آنها ادامه دارد.
تشخیص سارکوم رحم:
اگر پزشک برای فرد احتمال سارکوم رحم را بدهد، معاینه فیزیکی انجام می دهد و سابقه پزشکی بیمار را بررسی می کند. پزشک همچنین معاینه لگنی واژن، دهانه رحم، رحم، لوله های فالوپ، تخمدان ها و راست روده را انجام می دهد. برای بررسی این اندام ها، پزشک یک یا دو انگشت دستکش را وارد واژن و رکتوم می‌کند تا هر چیز غیرعادی را احساس کند. آنها همچنین ممکن است از یک اسپکولوم برای مشاهده داخل واژن استفاده کنند.
سونوگرافی ترانس واژینال: سونوگرافی تصاویری از ساختارهای بافت نرم، از جمله اندام های تناسلی را ایجاد می کند. گاهی اوقات سارکوم رحم و فیبروم در سونوگرافی مشابه ظاهر می شوند.
بیوپسی آندومتر: پزشک نمونه بافتی را از پوشش رحم برای معاینه برمی دارد.
پزشک می تواند این بیماری را با بررسی سلول های آن در زیر میکروسکوپ پس از بیوپسی یا هیسترکتومی تایید کند.
پس از تشخیص سارکوم رحم، ممکن است برای مرحله بندی سرطان به آزمایشات بیشتری نیاز باشد. تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)، سی تی اسکن، اسکن PET و اشعه ایکس قفسه سینه می تواند نشان دهد که آیا سرطان در سراسر بدن پخش شده است یا خیر.
درمان سارکوم رحم:
پزشک ممکن است از یک یا چند مورد روش های درمانی، برای درمان سارکوم رحم استفاده کند: جراحی، پرتودرمانی، شیمی درمانی و هورمون درمانی.
عمل جراحی:
جراحی برای برداشتن سرطان رایج ترین روش درمانی برای این بیماری است. جراح ممکن است فقط توده را خارج کند یا ممکن است یکی از روش های زیر را برای برداشتن بافت و اندام آسیب دیده نیز انجام دهند:
- هیسترکتومی: برداشتن رحم و دهانه رحم (که گاهی اوقات هیسترکتومی کامل نامیده می شود). پزشک ممکن است از ابزاری به نام لاپاراسکوپ برای برداشتن رحم با استفاده از جراحی کم تهاجمی استفاده کند.
- هیسترکتومی کامل با سالپنگو اوفورکتومی: برداشتن رحم و یک یا هر دو تخمدان و یک یا هر دو لوله فالوپ.
- هیسترکتومی رادیکال: برداشتن رحم، دهانه رحم، هر دو لوله فالوپ و برخی از بافت های اطراف از جمله بخشی از واژن.
- لنفادنکتومی: برداشتن غدد لنفاوی برای بررسی سرطان.
- لاپاراتومی: برشی در شکم ایجاد می شود که از نظر سرطان بررسی می شود. در برخی موارد، پزشک ممکن است سایر اندام های مبتلا به سرطان را بردارد.
پرتو درمانی:
پرتودرمانی نوعی درمان سرطان است که از اشعه ایکس با انرژی بالا برای کشتن سلول های سرطانی استفاده می کند و در عین حال آسیب به سلول های سالم را به حداقل می رساند. پرتودرمانی می تواند داخلی (در بدن بیمار قرار داده شود) یا خارجی (توسط یک دستگاه خارج از بدن فرد ارائه شود). ممکن است برای این بیماری هم پرتو درمانی داخلی و هم خارجی دریافت شود.
عوارض جانبی پرتودرمانی عبارتند از:
- خستگی (احساس خستگی).
- اسهال
- تهوع و استفراغ.
- تغییرات در پوست فرد
- تحریکات در مثانه
- ادم (تورم) در پاها
شیمی درمانی:
شیمی درمانی از داروها برای از بین بردن یا کند کردن رشد سلول های سرطانی که به سرعت در حال تکثیر هستند استفاده می کند. این داروها اغلب به صورت داخل وریدی (از طریق سوزن در رگ خونی) داده می شوند و می توانند عوارض جانبی عمده ای داشته باشند. همچنین ممکن است بعضی بیماران پرتودرمانی و شیمی درمانی را با هم دریافت کنند.
عوارض جانبی شیمی درمانی عبارتند از:
- تهوع و استفراغ.
- ریزش مو.
- بی اشتهایی.
- پایین بودن شمارش کامل خون.
- خستگی.
هورمون درمانی:
هورمون ها موادی هستند که بدن برای تنظیم عملکردهای خاص تولید می کند. به عنوان مثال می توان به تستوسترون و استروژن اشاره کرد. در برخی موارد، هورمون ها ممکن است به رشد سرطان کمک کنند.
هورمون درمانی با مسدود کردن عملکرد هورمون ها رشد سرطان را متوقف می کند. هورمون‌هایی مانند: پروژستین ها، آگونیست های هورمون آزادکننده گنادوتروپین و مهارکننده های آروماتاز در درمان سارکوم رحم استفاده می‌شوند.
پیشگیری از سارکوم رحم:
در حال حاضر پزشکان نمی دانند که چگونه می توان از این بیماری پیشگیری کرد، اما در مورد عوامل خطر خاصی مانند: دریافت پرتوهای ناحیه لگن و مصرف تاموکسیفن برای سرطان سینه می دانیم. مزایای درمان اغلب بیشتر از خطرات مرتبط با ایجاد سارکوم رحم است، به خصوص که بسیار نادر است.
به گفته موسسه ملی سرطان، میزان بقای سارکوم رحم، پنج سال پس از تشخیص، بسته به نوع سارکوم و میزان انتشار آن، از 41٪ تا 95٪ متغیر است.
مطالب مشابه:
علائم اولیه ناباروری در زنان
عفونت قارچی واژن
تفاوت آزواسپرمی و الیگواسپرمی
تفاوت آندومتریوز با فیبروم
منابع: my.clevelandclinic ، hopkinsmedicine
