سندرم سوزش دهان (BMS)
سندرم سوزش دهان (BMS) که به عنوان سوزش زبان نیز شناخته می شود، یک وضعیت دردناک است که اغلب به عنوان احساس سوزش یا سوزن سوزن شدن در دهان توصیف می شود که ممکن است هر روز برای ماه ها یا بیشتر رخ دهد. خشکی دهان یا تغییر طعم در دهان ممکن است همراه با درد باشد.
تشخیص سندرم سوزش دهان می تواند دشوار باشد و دندانپزشک یا پزشک قبل از تشخیص سندرم سوزش دهان، سایر شرایط را رد می کند. این سندرم می تواند در هر جایی از دهان یا گلو اتفاق بیفتد.
افراد مبتلا به BMS اغلب گزارش می دهند که سوزش در طول روز بدتر می شود. طعم تلخ یا فلزی اغلب همراه با احساس سوزش اتفاق می افتد. بسیاری از مردم با وجود جریان منظم بزاق، احساس خشکی دهان می کنند. گاهی اوقات، سوزش آنقدر شدید است که درد مزمن باعث افسردگی و اضطراب می شود.
علت سندرم سوزش دهان (BMS):
انواع مختلف سندرم سوزش دهان:
دو دسته از سندرم سوزش دهان وجود دارد:
BMS اولیه اگر BMS ناشی از یک مشکل پزشکی زمینه ای نباشد، BMS اولیه نامیده می شود. کارشناسان بر این باورند که BMS اولیه در اثر آسیب به اعصاب کنترل کننده درد و طعم ایجاد می شود. به طور کلی BMS اولیه زمانی است که سوزش دهان ناشی از یک بیماری زمینه ای نباشد.
BMS ثانویه به دلیل یک بیماری زمینه ای مانند: رفلاکس اسید ایجاد می شود. درمان این بیماری اغلب سندرم سوزش دهان را درمان می کند. BMS ثانویه برخی از شرایط پزشکی می توانند باعث BMS شوند. درمان مشکل پزشکی BMS ثانویه را درمان می کند.
علل شایع BMS ثانویه عبارتند از:
- عادات دهان مانند: دندان قروچه یا محکم روی هم فشار دادن دندان ها
- افسردگی.
- تغییرات هورمونی (مانند دیابت یا مشکل تیروئید).
- آلرژی به محصولات دندانی، مواد دندانی (معمولاً فلزات) یا غذاها.
- خشکی دهان، که می تواند ناشی از برخی اختلالات (مانند سندرم شوگرن) و درمان ها (مانند: برخی داروها و پرتودرمانی) باشد.
- برخی داروها، مانند: داروهایی که فشار خون را کاهش می دهند.
- کمبودهای تغذیه ای (مانند سطح پایین ویتامین B یا آهن).
- عفونت در دهان، مانند: عفونت قارچی.
- رفلکس اسید.
- آلرژی به محصولات فلزی دندانپزشکی یا مواد غذایی خاص.
- کمبودهای تغذیه ای
شیوع سندرم سوزش دهان:
سوزش دهان در افراد یائسه و بالای 60 سال بیشتر مشاهده می شود. علت آن به این دلیل است که کاهش سطح استروژن باعث کاهش حساسیت جوانه چشایی می شود.
یکی دیگر از عواملی که باعث می‌شود زنان و افرادی که در بدو تولد به آنها زنان اختصاص داده شده است، بیشتر به BMS مبتلا شوند، توانایی آنها در چشایی است. افراد در توانایی چشایی خود تفاوت های ژنتیکی دارند. فرد ممکن است یک:
- فاقد حس چشایی
- حس چشایی متوسط.
- حس چشایی فوق العاده، که طعم ها را در مقایسه با انواع دیگر با شدت بیشتری تجربه می کند.
زنان بیشتر از مردان حس چشایی فوق العاده، دارند. اکثر زنان مبتلا به BMS فوق العاده چشایی هستند که از آن زمان تا حدودی حس چشایی خود را از دست دادند. مطالعات نشان می دهد که بسیاری از این افراد دندان های خود را نیز فشار می دهند. فشار روی دندان ممکن است احساس سوزش را افزایش دهد.
داروهای خاصی که باعث سندرم سوزش دهان می شوند:
داروهای مرتبط با BMS شامل مهارکننده های ACE برای فشار خون بالا، برخی از داروهای ضد افسردگی و داروهای فشار خون بالا، مانند: کاپتوپریل، کلونازپام، افاویرنز (Efavirenz)، انالاپریل، فلوکستین، درمان های جایگزین هورمونی و سرترالین.
کمبود ویتامینی که در سندرم سوزش دهان تاثیرگذار است:
گاهی اوقات، کمبود ویتامین B12، فولات یا آهن می تواند احساس سوزش دهان را تقلید کند.
علائم سندرم سوزش دهان (BMS):
علامت اصلی سندرم سوزش دهان (BMS) درد در دهان است که مانند سوزش یا سوزن سوزن شدن است. یا ممکن است درد همراه با احساس بی حسی باشد که می آید و می رود. علائم دیگر شامل خشکی دهان یا تغییر طعم در دهان است.
BMS یک وضعیت دردناک است. معمولاً زبان تحت تأثیر قرار می‌گیرد، اما درد ممکن است در لب‌ها، سقف دهان یا در سراسر دهان باشد.
درد BMS می تواند ماه ها یا سال ها طول بکشد. برخی افراد هر روز احساس درد دائمی می کنند. برای دیگران، درد در طول روز افزایش می یابد. برای بسیاری از افراد، درد هنگام خوردن یا نوشیدن کاهش می یابد.
تشخیص:
تشخیص BMS دشوار است. یکی از دلایل آن این است که افراد مبتلا به BMS اغلب مشکلی در دهان ندارند که در طول معاینه قابل مشاهده باشد. بخشی از تشخیص BMS رد کردن سایر شرایطی است که می توانند علائم مشابهی ایجاد کنند، مانند عفونت مخمری دهان (برفک).
مشکلات سلامت دهان باعث یک سوم موارد BMS می شود. بر این اساس توصیه می شود ابتدا به دندانپزشک مراجعه کرده و حدود یک سوم افراد مبتلا به BMS عادت های دهانی مانند دندان قروچه یا محکم روی هم فشار دادن دندان ها را دارند که می تواند منجر به BMS شود. دندانپزشکان با عادات دهان آشنا هستند و می توانند به فرد در مدیریت آنها کمک کند.
دندانپزشک ممکن است فرد را به یک متخصص جراحی دهان، طب دهان یا آسیب شناسی دهان ارجاع دهد که می تواند در تشخیص یا درمان BMS کمک کند. متخصصین گوش، حلق و بینی نیز می توانند این عارضه را درمان کنند.
برای تشخیص BMS، دندانپزشک یا پزشک سابقه بیماری فرد را بررسی می کند و دهان را معاینه می کند. ممکن است آزمایش های اضافی مورد نیاز باشد مانند:
- آزمایش خون برای بررسی مشکلات پزشکی خاص.
- آزمایشات سواب دهان.
- تست های آلرژی
- آزمایش جریان بزاق
- بیوپسی بافت
- تست های تصویربرداری
درمان سندرم سوزش دهان (BMS):
دندانپزشک ممکن است به فرد در مدیریت عادات دهانی که به BMS کمک می کنند، مانند دندان قروچه یا محکم روی هم فشار دادن دندان ها کمک کند.
دندانپزشک یا پزشک ممکن است دارویی تجویز کند که می تواند به کنترل درد و تسکین خشکی دهان کمک کند. گاهی اوقات یک دوز کوچک از کلونازپام موضعی یا سیستمیک ممکن است به درد BMS کمک کند. از آنجایی که BMS یک اختلال درد پیچیده است، درمانی که برای یک فرد موثر است ممکن است برای فرد دیگر جواب ندهد.
علائم BMS ثانویه ممکن است با درمان بیماری زمینه ای مانند: دیابت یا عفونت مخمری از بین بروند. اگر دارویی باعث ایجاد مشکل شده باشد، پزشک ممکن است داروی دیگری برای فرد تجویز کند.
برخی از داروهایی که در تسکین علائم موثرند عبارتند از:
- برخی از داروهای ضد افسردگی
- داروی ضد تشنج
- گاباپنتین (دارویی که برای تشنج و درد تبخال استفاده می شود).
پیشگیری از سندرم سوزش دهان:
ممکن است راهی برای جلوگیری از BMS وجود نداشته باشد. اما فرد می تواند با پرهیز از هر چیزی که دهان را تحریک می کند، علائم را کاهش دهد، از جمله:
- تنباکو.
- غذاهای تند
- نوشیدنی های الکلی
- دهانشویه حاوی الکل
- محصولات سرشار از اسید مانند: مرکبات و آب میوه ها.
همچنین بایستی مطمئن شد که رژیم غذایی حاوی ویتامین B12، فولات و آهن کافی مصرف شود.
به طور کلی سندرم سوزش دهان (BMS) یک وضعیت ناراحت کننده است که باعث ایجاد درد مزمن می شود. در حالی که گاهی اوقات تشخیص آن دشوار است، تجویز پزشک بهترین راه برای درمان درد است.
مطالب مشابه:
سندرم سوء جذب
هموکروماتوز
اختلالات لوزالمعده و صفراوی
علت بوی عرق شبانه چیست؟
آزمایش هموگرام
منابع: my.clevelandclinic ، nidcr.nih
