تومورهای غدد بزاقی

 تومورهای غدد بزاقی سلول های غیر طبیعی هستند که در غدد بزاقی یا در لوله های مجاری که غدد را تخلیه می کنند رشد می کنند. این تومورها نادر هستند و دارای میزان شیوع جهانی 0.4-13.5 در هر 1 میلیون نفر در سال هستند. حدود 3 تا 6 درصد از تومورهای گردن و سر را تومورهای غدد بزاقی تشکیل می دهند. مطالعات نشان می دهد که میزان شیوع این تومورها در مردان نسبت به زنان کمی بیشتر است.

تومورها ممکن است خوش خیم یا بدخیم باشند. خوشبختانه بیش از نیمی از تومورهای غدد بزاقی غیر سرطانی هستند و پتانسیل انتشار به سایر اندام ها را ندارند. شایع ترین نوع تومور غدد بزاقی (80 درصد از تمام تومورهای غدد بزاقی) یک تومور غیرسرطانی (خوش خیم) با رشد آهسته در غده پاروتید (بناگوشی) است.

هدف غدد بزاقی ترشح بزاق به داخل حفره دهان است. بزاق حاوی آنزیم های گوارشی برای تسهیل هضم غذا در دهان است. بزاق همچنین حاوی آنتی بادی هایی است که از گلو و دهان در برابر عفونت ها محافظت می کند.

انسان ها دارای سه غده بزاقی اصلی به صورت جفت هستند. که شامل غدد پاروتید، غدد زیر زبانی و غدد زیر فکی هستند. غدد پاروتید بزرگترین و شایع ترین محل برای تومورهای غدد بزاقی هستند.

به غیر از غدد بزاقی اصلی، چندین غدد بزاقی کوچک نیز وجود دارد. اینها در پوشش داخلی حنجره، بینی و دهان وجود دارند. تومورهای غدد بزاقی کوچک معمولاً در سقف دهان ایجاد می شوند.

علائم تومور غدد بزاقی:

بسیاری از بیماران مبتلا به تومورهای خوش خیم هیچ علامتی را تجربه نمی کنند. علائم، در صورت وجود، ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• بی حسی صورت، معمولاً در یک قسمت خاص
• وجود توده یا تورم در دهان یا زیر فک
• درد صورت که از بین نمی رود.
• مشکل در باز کردن دهان
• مشکل در بلع
• تخلیه مایع از گوش

علت تومورهای غدد بزاقی چیست؟

علت دقیق این تومورها ناشناخته باقی مانده است. با این حال، عوامل متعددی خطر ابتلا به این تومورها را افزایش می دهد. این تومورها زمانی رخ می دهند که اطلاعات ذخیره شده در DNA تغییر کند. این تغییر منجر به تقسیم غیر طبیعی سلول ها می شود. سلول های سالم می میرند در حالی که سلول های غیر طبیعی به تقسیم ادامه می دهند که منجر به تشکیل تومور می شود.

زمان مراجعه به پزشک:

همه تورم های غدد بزاقی تومور نیستند. با این حال، هیچ یک از علائم تومور غدد بزاقی را نادیده نگیرید. تشخیص زودهنگام و مدیریت منجر به نتایج بهتری می شود. در صورتی که:

• تورم یا توده در فک، گونه، گوش یا داخل حفره دهان دارید.
• درد و بی حسی صورت دارید که از بین نمی رود
• در بلع غذا مشکل دارید.
• ضعف در عضلات صورت را تجربه می کنید.

انواع تومورهای غدد بزاقی:

تومورهای غدد بزاقی بر اساس نوع سلول های درگیر در تومورها طبقه بندی می شوند.

انواع تومورهای خوش خیم یا غیر سرطانی غدد بزاقی عبارتند از:

• انکوسیتوم
• آدنوم پلئومورفیک
• تومور وارتین
• آدنوم سلول بازال
• آدنوم کانالی

انواع تومورهای بدخیم (سرطانی) غدد بزاقی عبارتند از:

• سرطان سلول سنگفرشی
• کارسینوم سلول اسینیک
• کارسینوم کیستیک آدنوئید
• آدنوکارسینوم
• کارسینوم موکواپیدرموئید
• کارسینوم سلول شفاف
• تومور مختلط بدخیم
• آدنوکارسینوم چند شکلی با درجه پایین
• کارسینوم انکوسیتیک
• کارسینوم مجرای بزاقی

عوامل خطر:

عواملی که ممکن است خطر ابتلا به تومورهای غدد بزاقی را افزایش دهند عبارتند از:

افزایش سن: اگرچه  این تومورها می توانند در هر سنی ایجاد شوند، اما بیشتر در افراد مسن رخ می دهند.

قرارگیری در معرض تشعشع: پرتو درمانی برای سرطان، مانند: پرتوهای مورد استفاده برای درمان سرطان سر و گردن، ممکن است خطر ابتلا به تومورهای غدد بزاقی را افزایش دهد.

قرار گرفتن در معرض مواد خاص: در محل کار افرادی که با مواد خاصی کار می کنند ممکن است خطر ابتلا به تومورهای غدد بزاقی افزایش یابد. مشاغل مرتبط با تومورهای غدد بزاقی شامل مشاغلی است که در تولید لاستیک، استخراج آزبست و لوله کشی نقش دارند.

پیشگیری:

نمی توان از بروز تومورهای غدد بزاقی جلوگیری کرد. با این حال، ممکن است با انجام اقدامات زیر خطر را کاهش دهید:

• کاهش قرار گرفتن در معرض تابش
• کاهش قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی که ممکن است DNA را تغییر دهند.
• همچنین توصیه می شود هنگام کار در معدن آزبست و صنعت لاستیک مراقب باشید.

درمان:

رایج ترین گزینه درمانی برای این عارضه، جراحی است. بیماران مبتلا به سرطان غدد بزاقی متاستاتیک ممکن است علاوه بر جراحی نیاز به شیمی درمانی یا رادیوتراپی داشته باشند. گزینه های درمانی عبارتند از:

جراحی: مداخله جراحی به مرحله، محل و نوع تومور بستگی دارد. پزشک ممکن است قسمتی یا کل غدد بزاقی را بردارد.

پرتودرمانی: در مواردی که جراح نتواند بافت های سرطانی را بردارد، پرتودرمانی ممکن است همراه با جراحی باشد.

شیمی درمانی: پزشک همچنین ممکن است داروهایی برای از بین بردن سلول های سرطانی غدد بزاقی تجویز کند. پزشکان معمولا از این درمان برای مدیریت سرطان پیشرفته استفاده می کنند.

به طورکلی

در حالی که بیشتر این تومورها خوش خیم هستند، می تواند بدخیم نیز باشد. در صورت مشاهده هرگونه علائم تومور غدد بزاقی، مشورت با پزشک ضروری است. علائم تومور غدد بزاقی عبارتند از:  توده در فک، گوش و دهان، درد صورت و تورم. تشخیص و درمان به موقع از پیشرفت پیشگیری می کند و پیش آگهی را بهبود می بخشد.

عوارض:

تشخیص ناشناخته یا تاخیری این تومورها، به ویژه تومور بدخیم، ممکن است منجر به عوارض شود. اینها شامل پیشرفت سرطان در مراحل پیشرفته است که منجر به درمان تهاجمی تر، تغییر شکل صورت به دلیل جراحی و پیش آگهی ضعیف به دلیل درگیری چندین اندام می شود.

چگونه پزشک تومور غدد بزاقی را تشخیص می دهد؟

روش های مختلفی برای تشخیص وجود دارد. که شامل: معاینه فیزیکی، سی تی اسکن، MRI، آندوسکوپی، اسکن PET و بیوپسی هستند.

مطالب مشابه:

تومور استرومایی گوارشی (GIST)

سرطان دهان

تومور کارسینوئید و سندرم کارسینوئید

سرطان سر و گردن

سندرم فری

منابع: healthlibrary.askapollo, mayoclinic