کمکاری تیروئید در کودکان
کمکاری تیروئید در کودکان یک اختلال غدد درونریز شایع است که در آن غده تیروئید کودک به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نمیکند. کودکی که تیروئید کمکار دارد ممکن است خستگی، افزایش وزن، یبوست، کاهش رشد و بسیاری از مشکلات دیگر را تجربه کند.
تیروئید یک غده کوچک و پروانهای شکل در جلوی گردن، درست زیر غضروف تیروئید (سیب آدم) است. هورمونهای تولید شده توسط تیروئید بر تمام جنبههای سلامت کودک از جمله ضربان قلب، متابولیسم انرژی (میزان مؤثر استفاده بدن از کالری)، رشد و نمو تأثیر میگذارند.
انواع کمکاری تیروئید در کودکان:
انواع مختلفی از کمکاری تیروئید وجود دارد، از جمله:
-
کمکاری تیروئید مادرزادی:
کمکاری تیروئید مادرزادی (CH) زمانی رخ میدهد که غده تیروئید قبل از تولد به طور طبیعی رشد نمیکند یا عملکرد طبیعی ندارد. این یک مشکل بسیار رایج است که از هر 2500 تا 3000 نوزاد، حدود 1 نفر را تحت تأثیر قرار میدهد. در ایالات متحده، به عنوان بخشی از فرآیند غربالگری روتین نوزادان، آزمایش CH را انجام میدهند.
عوامل زیادی، از جمله: سابقه خانوادگی، معاینه فیزیکی فرزندتان، میزان کمکاری تیروئید در نوزاد، در زمان تشخیص و روند درمان در دو تا سه سال اول زندگی، به پزشک فرزند کمک میکند تا تشخیص دهد که آیا علت ارثی است (در خانواده شما ارثی است) و آیا درمان مادامالعمر لازم است یا خیر.
-
کمکاری تیروئید خودایمنی: تیروئیدیت لنفوسیتی مزمن
کمکاری تیروئید اکتسابی اغلب ناشی از یک اختلال خودایمنی به نام تیروئیدیت لنفوسیتی مزمن (CLT) است. در این اختلال، سیستم ایمنی کودک شما به غده تیروئید حمله میکند و منجر به آسیب و کاهش عملکرد آن میشود. این اختلال در ابتدا توسط پزشک ژاپنی، هاکارو هاشیموتو، توصیف شد و بنابراین اغلب با نام او شناخته میشود: تیروئیدیت هاشیموتو.
تیروئیدیت لنفوسیتی مزمن در دختران بیشتر از پسران و در نوجوانان بیشتر از افراد زیر سن بلوغ شایع است. بیماران مبتلا به سایر اشکال بیماری خودایمنی، که معمولاً دیابت وابسته به انسولین است، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به CLT هستند. به طور کلی، حدود 20 تا 30 درصد از بیماران دیابتی به CLT مبتلا میشوند. به همین دلیل، غربالگری سالانه برای CLT بخشی معمول از مراقبتهای دیابتی است.
-
کمکاری تیروئید ناشی از درمان
کمکاری تیروئید ناشی از درمان، نوعی کمکاری تیروئید اکتسابی است که در کودکانی رخ میدهد که غده تیروئید آنها به صورت پزشکی از بین رفته یا با جراحی برداشته شدهاست. با برداشتن غده تیروئید، بدن دیگر هورمون تیروئید تولید نمیکند و منجر به کمکاری تیروئید ناشی از درمان میشود.
-
کمکاری تیروئید مرکزی
کمکاری تیروئید مرکزی، زمانی رخ میدهد که مغز هورمون محرک تیروئید (TSH) تولید نمیکند و این سیگنالی است که به غده تیروئید دستور کار میدهد. این وضعیت بسیار کمتر شایع است. در واقع، در کمکاری تیروئید مرکزی، اکثر بیماران تیروئید طبیعی دارند.
علاوه بر TSH پایین، کمکاری تیروئید مرکزی ممکن است با کمبود سایر هورمونها، از جمله موارد زیر، همراه باشد:
- هورمون رشد
- هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک، که غده فوق کلیوی را در طول استرس تحریک میکند.
- هورمون لوتئینیزه کننده و محرک فولیکول، که عملکرد تخمدان و بیضه را کنترل میکنند.
- پرولاکتین، که به زنان در تولید شیر کمک میکند.
- اکسی توسین، که برای زایمان و شیردهی مهم است.
- هورمون ضد ادرار، که تولید ادرار را کنترل میکند.
کمکاری تیروئید مرکزی، ممکن است به دلیل رشد غیرطبیعی غدد هیپوتالاموس یا هیپوفیز (محلی در مغز که TSH در آن ساخته میشود)، تروما، تومور یا درمان تومور (مانند جراحی، پرتودرمانی) رخ دهد. کمکاری تیروئید مرکزی ممکن است ارثی باشد و پسران و دختران به طور مساوی تحت تأثیر قرار میگیرند.
علائم و نشانههای کمکاری تیروئید:
علائم کمکاری تیروئید معمولاً نامحسوس و تدریجی هستند و ممکن است شبیه علائم سایر بیماریها یا مشکلات پزشکی باشند. بسیاری از علائم غیر اختصاصی هستند و ممکن است به عنوان بخشهای عادی زندگی روزمره ما نادیده گرفته شوند. به همین دلیل، این بیماری ممکن است سالها تشخیص داده نشود.
علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خستگی و یا عدم تحمل ورزش
- زمان واکنش کندتر (یک مسئله مهم برای رانندگان)
- افزایش وزن
- یبوست
- موهای کم پشت، زبر و خشک
- پوست زبر، خشک و ضخیم
- نبض کند
- عدم تحمل سرما
- گرفتگی عضلات
- نازک شدن یا ریزش ابروها
- حالت چهره گرفته
- صدای گرفته
- صحبت آهسته
- پلکهای افتاده
- صورت پف کرده و متورم
- بزرگ شدن تیروئید، ایجاد تودهای شبیه گواتر در گردن
- افزایش جریان قاعدگی و گرفتگی عضلات در دختران و زنان جوان
اگر در مورد سلامت فرزندتان نگران هستید، با پزشک فرزندتان صحبت کنید.
علل کمکاری تیروئید:
کمکاری تیروئید میتواند مادرزادی باشد (به این معنی که فرزند شما با آن متولد شدهاست) یا با رشد کودک به صورت اکتسابی بروز کند. ژنتیک نقش دارد و برخی از کودکان البته نه همه، این اختلال را از والدین خود به ارث میبرند. در برخی موارد، علت کمکاری تیروئید ناشناخته است.
با توجه به علت کمکاری تیروئید فرزندتان، ممکن است نوع خاصی از کمکاری تیروئید در فرزند شما تشخیص دادهشود که میتواند بر درمان و پیامدهای بلندمدت برای فرزند شما تأثیر بگذارد.
کمکاری تیروئید و چاقی:
کمکاری شدید تیروئید میتواند منجر به کاهش متابولیسم و کاهش مصرف کالری شود. با این حال، کمکاری تیروئید به ندرت علت اضافه وزن یا چاقی است.
با وجود این واقعیت، پزشکان اغلب آزمایشهای عملکرد تیروئید را به عنوان بخشی از غربالگری روتین در بیماران دارای اضافه وزن درخواست میکنند. این یک روش منطقی است. علاوه بر این، آزمایش عملکرد تیروئید نیز باید همزمان با آزمایش کلسترول بالا درخواست شود، زیرا کمکاری تیروئید به دلیل کاهش متابولیسم LDL با افزایش سطح LDL (کلسترول “بد”) مرتبط است.
اضافه وزن با افزایش خفیف هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) همراه است که نشان دهنده بیماری تیروئید نیست، بلکه با وزن اضافی مرتبط است. به عبارت دیگر، بیشتر اتفاق میافتد که وزن اضافی منجر به افزایش خفیف TSH شود تا اینکه افزایش خفیف TSH منجر به افزایش قابل توجه وزن شود.
برای تأیید رابطه بین اضافه وزن و افزایش خفیف TSH، پزشک شما باید رشد خطی (افزایش قد) را بررسی کند تا مشخص شود که آیا افزایش وزن با قد طبیعی یا افزایشیافته همراه است، در مقایسه با کاهش رشد خطی که بیشتر با کم کاری تیروئید مرتبط است.
پزشک فرزند شما همچنین ممکن است آزمایشی برای تیروئیدیت هاشیموتو یا افزایش LDL و کلسترول تام را برای تعیین اینکه آیا کم کاری تیروئید باید درمان شود یا خیر، تجویز کند.
کمکاری تیروئید و بارداری:
در طول چند ماه اول بارداری، جنین برای هورمون تیروئید به مادر متکی است. هورمون تیروئید نقش اساسی در رشد طبیعی مغز دارد. کمکاری تیروئید مادر میتواند آسیبهای جبرانناپذیری به جنین وارد کند. مطالعات اولیه نشان دادهاست که کودکانی که از مادران مبتلا به کمکاری تیروئید در دوران بارداری متولد میشوند، ضریب هوشی پایینتری دارند و رشد روانی حرکتی آنها مختل شدهاست. در صورت کنترل صحیح، اغلب با افزایش مقدار هورمون تیروئید، زنان مبتلا به کمکاری تیروئید میتوانند نوزادان سالم و بدون عارضه داشته باشند.
توصیههای فعلی شامل این است که از همه زنان در اولین ویزیت قبل از زایمان پرسیدهشود که آیا سابقه اختلال عملکرد تیروئید یا مصرف داروهای هورمون تیروئید دارند یا خیر. غربالگری آزمایشگاهی عملکرد تیروئید و/ یا آنتیبادیهای تیروئید باید برای زنانی که در معرض خطر بالای کمکاری تیروئید هستند، در نظر گرفته شود. تشخیص و درمان کمکاری تیروئید مادر در اوایل بارداری ممکن است از اثرات مضر کمکاری تیروئید مادر بر جنین جلوگیری کند. برای زنانی که قبل از بارداری هورمون تیروئید مصرف میکنند، آزمایش عملکرد تیروئید باید به طور منظم در طول بارداری انجام شود، زیرا احتمال زیادی وجود دارد که دوز هورمون تیروئید نیاز به افزایش داشته باشد. به زنان توصیه میشود که از پزشک خود برای اطلاعات بیشتر و شفافسازی در مورد این موضوع مهم سوال کنند.
آزمایش و تشخیص:
ارزیابی تشخیصی با بررسی دقیق سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی فرزند شما آغاز میشود. شایعترین علت کمکاری مادرزادی تیروئید این است که غده تیروئید در طول رشد قبل از تولد به محل صحیح خود در یک سوم پایینی گردن منتقل نشده است.
متخصصان بالینی از آزمایشهای تشخیصی متنوعی برای تشخیص کمکاری تیروئید استفاده میکنند، از جمله:
- غربالگری عملکرد تیروئید، یک آزمایش خون که سطح هورمون تیروئید (تیروکسین یا T4) و TSH سرم (هورمون تحریک کننده تیروئید) را اندازه گیری می کند. کم کاری تیروئید زمانی تشخیص دادهمی شود که سطح TSH بالاتر از حد طبیعی و سطح T4 پایینتر از حد طبیعی باشد. نوع خفیفتر یا اولیه کم کاری تیروئید با افزایش TSH و کاهش T4 طبیعی نشان دادهمی شود، وضعیتی که به آن کم کاری تیروئید “جبرانشده” یا “تحت بالینی” گفتهمی شود.
- مطالعات سطح آنتیبادی ضد تیروئید. آنتیتیروپراکسیداز (anti-TPO) و آنتیتیروگلوبولین (TgAb) در کمکاری تیروئید خودایمنی افزایش مییابند. برخلاف آنتیبادی موجود در بیماری گریوز (نوعی پرکاری تیروئید)، این آنتیبادیها هیچ عملکردی ندارند. آنها فقط به عنوان شاخصی برای تشخیص عمل میکنند.
- سونوگرافی تیروئید، که از امواج فراصوت برای تصویربرداری از تیروئید و غدد لنفاوی کودک استفاده میکند. سونوگرافی، کودک شما را در معرض اشعه قرار نمیدهد. در برخی از انواع کمکاری تیروئید، بافت تیروئید ظاهری نامنظم خواهد داشت و ممکن است مناطقی وجود داشته باشد که شبیه گره تیروئید باشند. بررسی تخصصی تصاویر توسط یک متخصص غدد درونریز کودکان باتجربه، مشخص میکند که آیا این ناحیه نیاز به بررسی بیشتر با آسپیراسیون با سوزن ظریف (FNA) دارد یا اینکه میتوان آن را با سونوگرافی تیروئید تکرار کرد تا مشخص شود که آیا FNA مورد نیاز است یا خیر.
- جذب و اسکن پزشکی هستهای، به تعیین میزان جذب ید، یک ماده کلیدی در ساخت هورمون تیروئید توسط بافت تیروئید کودک شما کمک میکند. برای آزمایش، مقدار بسیار کمی ید رادیواکتیو به کودک شما داده میشود، سپس میزان جذب ید و الگوی توزیع ید رادیواکتیو در بافت تیروئید (اسکن) اندازهگیری میشود. این آزمایش همچنین میتواند برای تعیین محل بافت تیروئید برای نوزادان مبتلا به کمکاری مادرزادی تیروئید استفاده شود.
چه کسانی باید برای کمکاری تیروئید غربالگری شوند؟
- تمام کودکانی که در غربالگری نوزادان خود در بخش تیروئید رد میشوند.
- تمام کودکانی که رشد خطی ضعیفی (نسبت قد به وزن) دارند.
- تمام کودکانی که به عنوان بخشی از درمان پزشکی سرطان، تحت پرتودرمانی جمجمه قرار گرفتهاند.
- تمام کودکانی که سابقه آسیب شدید مغزی یا رشد غیرطبیعی دارند.
- هر کسی که علائم کمکاری تیروئید دارد.
- تمام زنان باردار با سابقه خانوادگی یا علائم بیماری تیروئید.
مطالب مشابه:
کم کاری تیروئید
هیپراوریسمی
فشار خون بالا در کودکان
سیستم غدد درون ریز
بیماری گریوز
منبع: chop
