شیلیت زاویه ای
شیلیت زاویه ای یا ترک خوردگی گوشه لب، یک بیماری التهابی شایع پوست است. این یک یا هر دو گوشه دهان را تحت تاثیر قرار می دهد و باعث ایجاد زخم های تحریک شده و ترک خورده می شود. اگر چه التهاب گوشه ای دردناک است، اما معمولا جدی نیست.
نام های دیگر اعبارتند از: استوماتیت زاویه ای و پرلچه. گاهی اوقات افراد شیلیت زاویه ای را با تبخال اشتباه می گیرند. اما تبخال یک بیماری جداگانه است که توسط ویروس تبخال ایجاد می شود. بر خلاف تبخال، شیلیت زاویه ای مسری نیست. این عارضه معمولاً با پمادهای مخصوص پوست، داروها یا تغییر رژیم غذایی برطرف می شود.
چه کسانی مبتلا به شیلیت زاویه ای می شوند؟
شیلیت زاویه ای بیشتر در افراد خیلی مسن و خیلی جوان شایع است. افراد مسن ممکن است از دندان مصنوعی استفاده کنند یا پوست آویزان در گوشه های دهان خود داشته باشند که به خشکی گوشه های دهان کمک می کند. پستانک، مکیدن شست و آب دهان می تواند باعث تحریک دهان نوزادان شود.
علت شیلیت زاویه ای:
بزاق در گوشه های دهان جمع می شود و باعث خشکی می شود. پوست بسیار خشک در این ناحیه می تواند منجر به التهاب شیلیت زاویه ای شود. با گذشت زمان، پوست خشک ممکن است ترک بخورد. گاهی اوقات باکتری ها یا قارچ ها وارد ترک ها می شوند که می تواند باعث التهاب یا عفونت شود.
دلایل خشکی و ترک خوردگی گوشه های لب که می تواند باعث ایجاد شیلیت زاویه ای شود عبارتند از:
- درماتیت آتوپیک یا اگزما.
- پروتزهایی که مناسب نیستند.
- آبریزش در هنگام خواب.
- عفونت های قارچی یا قارچی در دهان، مانند برفک.
- دندان های نامرتب.
- آلرژی های پوستی.
- مکیدن انگشت شست یا پستانک.
- پوشیدن ماسک صورت.
عوامل خطر:
افراد در هر سن، جنسیت یا قومیت ممکن است به التهاب شیلیت زاویه ای مبتلا شوند. برخی از عواملی که ممکن است ابتلا را افزایش دهند، عبارتند از:
- شرایط سلامت مزمن، مانند: دیابت یا بیماری التهابی روده (IBD).
- سندرم داون که می تواند باعث خشکی و افتادگی پوست صورت شود.
- اختلالات سیستم ایمنی مانند HIV.
- سطوح پایین ویتامین B، آهن یا پروتئین.
- کاهش وزن سریع.
- چین و چروک پوست به دلیل افزایش سن.
- سیگار کشیدن.
- استرس.
علائم شیلیت زاویه ای:
شیلیت زاویه ای می تواند علائم زیر را در گوشه های دهان شما ایجاد کند:
- خون ریزی.
- تاول.
- ترک خوردگی.
- پوسته شدن.
- خیساندن (پوست خیس و با رنگ روشن تر).
- سرخی.
- تورم.
تشخیص:
پزشک یا یک متخصص پوست می تواند با بررسی و مشاهده علائم و سابقه پزشکی فرد شیلیت زاویه ای را تشخیص دهد.
آنها ممکن است یک سواب دهان را برای آزمایش ویروس هایی مانند: تبخال یا عفونت های قارچی انجام دهند. آزمایش خون بیماری ها یا کمبودهای تغذیه ای را بررسی می کند.
آیا زخم های دهان همیشه نتیجه شیلیت زاویه ای است؟
ترکخوردگی گوشههای لب همیشه در نتیجه شیلیت زاویهدار نیست. شرایط زیادی وجود دارد که می تواند باعث زخم لب یا دهان شود، از جمله:
- کراتوز اکتینیک یا لکه های پوستی خشن که می توانند پیش سرطانی باشند.
- ویروس هرپس سیمپلکس نوع 1 (HSV-1) که به آن تبخال نیز میگویند.
- لکوپلاکیا، لکه های سفید در دهان که می تواند پیش سرطانی باشد.
- سرطان دهان: که سرطان در هر قسمت از دهان است.
- لیکن پلان دهان، بیماری پوشش داخلی دهان.
- سیفلیس، یک عفونت مقاربتی (STI) که می تواند باعث ایجاد زخم های قرمز در دهان یا اندام تناسلی شود.
درمان:
برنامه درمانی به علت این بیماری بستگی دارد. ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آنتی بیوتیک ها: آنتی بیوتیک های خوراکی (از راه دهان) یا موضعی (روی پوست) عفونت های باکتریایی را درمان می کنند.
- کارهای دندانپزشکی: پروتزها یا سایر سخت افزارهای دهان باید به درستی جا بیفتند. نامرتبی دندان ها یا نیش ممکن است با بریس ها، نگهدارنده ها یا هدگیر بهبود یابد.
- تغییرات رژیم غذایی: خوردن غذاهای غنی از پروتئین، آهن و ویتامین های B می تواند مشکلات ناشی از رژیم غذایی نامناسب یا کمبود مواد مغذی را برطرف کند.
- پمادها یا کرم ها: کرم های ضد قارچ یا استروئیدهای موضعی تورم و درد گوشه های ترک خورده دهان را تسکین می دهند. بالم لب یا ژل می تواند دهان را مرطوب و محافظت کند.
پیشگیری:
برخی از علل اجتناب ناپذیر است. اما می توان خطر را با موارد زیر کاهش داد:
- اجتناب از تماس با مواد حساسیت زا و محرک پوست.
- داشتن یک رژیم غذایی سالم و نوشیدن آب فراوان.
- مرطوب نگه داشتن لب ها
- سیگار نکشید یا عدم استفاده از محصولات تنباکو.
- لیس نزدن لب ها
- عدم استفاده از لوازم آرایش تاریخ مصرف گذشته
به طورکلی شیلیت زاویه ای معمولا جدی نیست. این وضعیت اغلب حدود دو هفته پس از شروع درمان از بین می رود. شیلیت زاویه ای شدید در صورت عدم درمان می تواند منجر به زخم یا پوست ضعیف و نازک شود.
این بیماری می تواند پس از درمان عود کند. برای برخی افراد، این وضعیت مزمن است (مداوم). آنها ممکن است نیاز داشته باشند که این شرایط را تا پایان عمر خود مدیریت کنند.
راهکارهایی برای کاهش درد و تورم:
همانطور که علت این عارضه را درمان می کنید، می توانید درد و تورم را با موارد زیر کاهش دهید:
- قرار دادن یخ یا کمپرس خنک در گوشه های دهان.
- اجتناب از محرک های پوستی مانند خمیردندان های خشن، دهان شویه ها و غذاهای تند.
- دور ماندن از آفتاب و سرمای شدید یا باد.
- استفاده از پماد یا بالم لب برای مرطوب نگه داشتن گوشه های دهان.
دراین عارضه تشخیص دقیق اولین قدم برای درمان موثر است.
مطالب مشابه:
سرطان پوست
سندرم اهلرز-دانلوس(EDS)
کراتوز اکتینیک (AK)
بیماری بوون
شکاف لب و کام
منبع: my.clevelandclinic