آزمایش کلسترول خون
آزمایش کلسترول یک آزمایش خون است که مقدار کلسترول و چربی های خاصی در خون شما را اندازه گیری می کند. کلسترول یک ماده مومی شکل و چربی مانند است که در خون و تمام سلول های بدن شما یافت می شود. برای سالم نگه داشتن سلول ها و اندام های خود به مقداری کلسترول نیاز دارید.
کبد شما تمام کلسترول مورد نیاز بدن را می سازد. اما شما همچنین می توانید کلسترول را از غذاهایی که می خورید، به ویژه گوشت، تخم مرغ و محصولات لبنی دریافت کنید. غذاهایی که دارای چربی زیادی هستند می توانند باعث شوند که کبد شما کلسترول بیشتری تولید کند.
دو نوع اصلی کلسترول وجود دارد: لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) یا کلسترول «بد» و لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) یا کلسترول «خوب».
کلسترول LDL بیش از حد خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر و سایر بیماری های قلبی را افزایش می دهد. سطوح بالای LDL می تواند باعث ایجاد یک ماده چسبنده به نام «پلاک» در شریان های شما شود. با گذشت زمان، پلاک می تواند شریان های شما را باریک کند یا به طور کامل آن ها را مسدود کند. وقتی این اتفاق می افتد، قسمت هایی از بدن شما خون کافی دریافت نمی کند:
- اگر جریان خون به قلب مسدود شود، می تواند باعث حمله قلبی شود.
- اگر جریان خون به مغز مسدود شود، می تواند باعث سکته مغزی شود.
- اگر جریان خون به بازوها یا پاها مسدود شود، می تواند باعث بیماری شریان محیطی شود.
نام های دیگر آزمایش کلسترول خون:
پروفایل لیپیدی، پانل لیپیدی یا چربی
این آزمایش کلسترول چه کاربردی دارد؟
آزمایش کلسترول اطلاعات مهمی در مورد خطر ابتلا به بیماری قلبی به شما و پزشک متخصص شما می دهد. اگر آزمایش شما نشان دهد که کلسترول بالایی دارید، می توانید اقدامات لازم را برای کاهش آن انجام دهید. این ممکن است خطر ابتلا به مشکلات قلبی را در آینده کاهش دهد.
آزمایش کلسترول موارد زیر را اندازه گیری می کند:
- سطوح LDL: همچنین به عنوان کلسترول «بد» شناخته می شود، LDL منبع اصلی انسداد شریان ها ست.
- سطوح HDL: همچنین به عنوان کلسترول «خوب» شناخته می شود، به کاهش سطح کلسترول بد یا LDL کمک می کند.
- کلسترول کل: مقدار کل کلسترول LDL و HDL در خون شما را نشان می دهد.
- سطح تری گلیسیرید: تری گلیسیرید نوعی چربی است که در خون شما یافت می شود. برخی از مطالعات نشان می دهد که سطوح بالای تری گلیسیرید ممکن است خطر ابتلا به بیماری های قلبی را به خصوص در زنان افزایش دهد.
- سطوح VLDL: لیپوپروتئین با چگالی بسیار کم (VLDL) نوع دیگری از کلسترول «بد» است. سطوح بالای VLDL با تجمع پلاک در شریان ها مرتبط است. VLDL معمولا در آزمایش های معمول کلسترول مورد آزمایش قرار نمی گیرد زیرا اندازه گیری آن دشوار است. حدود نیمی از VLDL تری گلیسیرید است. بنابراین سطح VLDL شما را می توان به عنوان درصدی از سطح تری گلیسیرید تخمین زد.
دلیل انجام آزمایش کلسترول خون:
پزشک شما ممکن است به عنوان بخشی از آزمایش و چکاپ معمولی آزمایش کلسترول خون را درخواست دهد. اگر سابقه خانوادگی بیماری قلبی دارید یا اگر شما به دلیل موارد زیر خطر بالای ابتلا به بیماری های قلبی دارید، ممکن است پزشک درخواست انجام آزمایش کلسترول بدهد:
- فشار خون بالا
- دیابت نوع 2
- اضافه وزن بیش از حد یا چاقی
- عدم فعالیت فیزیکی
- رژیم غذایی حاوی مقادیر بالای چربی اشباع شده
سن شما نیز ممکن است به عنوان فاکتور خطر در نظر گرفته شود چون با افزایش سن خطر ابتلا به بیماری های قلبی افزایش می یابد.
آیا این آزمایش شرایط آماده شدن خاصی دارد؟
ممکن است قبل از انجام آزمایش نیاز باشد حداقل 9 تا 12 ساعت ناشتا باشید (چیزی نخورید) و به همین دلیل معمولا این آزمایش صبح انجام می شود که در طول شب شما چیزی نمی خورید و قبل از خوردن صبحانه باید به آزمایشگاه مراجعه کرده و نمونه خون از شما گرفته شود. پزشک یا ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی نکات لازم قبل از انجام آزمایش را به شما ارائه خواهند داد.
معنای نتایج آزمایش کلسترول چیست؟
کلسترول معمولا بر حسب میلی گرم (mg) کلسترول در دسی لیتر (dL) خون اندازه گیری می شود. اطلاعات زیر به شما در درک معنای نتایج آزمایش کمک خواهد کرد. در کل، سطوح پایین LDL و سطوح بالای HDL برای سلامتی شما خوب است.
LDL لیست شده در نتایج شما ممکن است «محاسبه شده» باشد. این بدان معنی است که سطح LDL شما بر اساس کلسترول کل، HDL و تریگلیسیرید شما تخمین زده می شود. سطح LDL شما همچنین ممکن است «مستقیم» از نمونه خون شما اندازه گیری شود. در هر صورت، باید نتیجه آزمایش LDL شما پایین باشد.
سطح کلسترول سالم برای شما ممکن است به سن، سابقه خانوادگی، شیوه زندگی و سایر عوامل خطر بیماری قلبی مانند سطوح بالای تری گلیسیرید بستگی داشته باشد. با پزشک متخصص خود می توانید در مورد نتایج آزمایش مشورت کنید.
آزمایش تری گلیسیرید (TG):
آزمایش تری گلیسیرید آزمایش خونی است که مقدار یک نوع چربی خون به نام تری گلیسیرید اندازه گیری میکند. تری گلیسیرید بالا ممکن است خطر حمله قلبی یا سکته مغزی را افزایش دهد. آزمایش تری گلیسیرید می تواند به شما کمک کند تا تصمیم بگیرید که آیا نیاز به اقدامی برای کاهش خطر دارید یا خیر.
بدن برای تولید انرژی از تری گلیسیرید استفاده می کند. اگر بیش از نیاز کالری مصرف کنید، بدن کالری اضافی را به تری گلیسیرید تبدیل می کند و برای استفاده در آینده، در سلول های چربی ذخیره میکند. هنگامی که بدن شما نیاز به انرژی داشته باشد. سلول ها، تری گلیسیرید به داخل خون آزاد می کنند تا سوخت مورد نیاز عضله فراهم شود.
اگر کالری که می خورید بیشتر از کالری است که می سوزانید، به ویژه کالری های حاصل از کربوهیدارت ها از جمله غذاهای شیرین، و چربی ها، بنابراین ممکن است سطوح تری گلیسیرید در خون شما بالا باشد. سطح بالای تری گلیسیرید خون معمولا هیچ علائم و نشانه ی ظاهری ندارد. ولی به مرور زمان این سطوح بالای تری گلیسیرید ممکن است بر شریان های شما اثر بگذارد و خطر بیماری های قلبی را افزایش دهد. سطوح بسیار بالای تری گلیسیرید همچنین خطر پانکراتیت حاد در بزرگسالان و کودکان را افزایش می دهد.
نام های دیگر برای آزمایش تری گلیسیرید:
TG، TRIG، پانل لیپید، پانل لیپوپروتئین ناشتا.
آزمایش تری گلیسیرید (TG) چه کاربردی دارد؟
آزمایش تری گلیسیرید برای درک خطر ابتلا به بیماری قلبی، سکته مغزی، و شرایط دیگری که شریان های شما را درگیر می کند. مانند بیماری شریان های محیطی، استفاده می شود. این آزمایش همچنین برای کمک به نظارت و مانیتورینگ شرایط قلب و روش های درمان استفاده می شود تا بهترین روش درمان برای کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی انتخاب شود.
آزمایش تری گلیسیرید معمولا به عنوان بخشی از آزمایش ها به نام پروفایل لیپید انجام می شود. نام دیگر لیپید، چربی است. پروفایل لیپید سطح چربی ها در خون را اندازه گیری می کند از جمله: تری گلیسیرید و کلسترول. اگر هر دو سطوح کلسترول LDL (بد) و تری گلیسیرید بالاست. ممکن است دارای خطر بالای ابتلا به حمله قلبی یا سکته مغزی باشید.
چرا باید آزمایش تری گلیسیرید انجام دهم؟
پزشک متخصص ممکن است به عنوان بخشی از بررسی و چکاپ معمولی، درخواست انجام پروفایل لیپید بدهد که تری گلیسیرید بخشی از این پروفایل است. اگر درمان کلسترول و یا تری گلیسیرید بالا را شروع کنید، ممکن است نیاز باشد این آزمایش انجام دهید تا مشخص شود که درمان به خوبی کار می کند یا نه.
اینکه هر چند وقت یکبار نیاز به انجام آزمایش پروفایل لیپید دارید به سن، جنس و خطر ابتلا به بیماری قلبی بستگی دارد. توصیه های کلی سن برای آزمایش سطح چربی بدن عبارتند از :
برای سن 2 تا 19 سال:
- به طور کلی، انجام آزمایش از سن 9 الی 11 سال شروع کنید. هر پنج سال یک بار آزمایش تکرار کنید.
- اگر سابقه خانوادگی کلسترول خون بالا، حمله قلبی، سکته مغزی یا سایر خطرات ایجادکننده بیماری قلبی دارید، در دو سالگی آزمایش انجام شود.
سنین 20 و بزرگتر، آزمایشات باید
- هر پنج سال انجام شود
- مردان بین سن 20 و 45 سال
- زنان بین سن 20 و 55
- هر 1 تا 2 سال انجام شود
- مردان سن 45 و بالاتر
- زنان 55 و بالاتر
- افراد بالای 65 سال هر سال باید انجام شود
اگر بخاطر موارد زیر خطر ابتلا به بیماری های قلبی بیشتر باشد ممکن است نیاز باشد در بازه های زمانی کوتاه تر آزمایش پروفایل لیپید انجام شود
- سابقه خانوادگی بیماری قلبی زودرس دارید (یکی از والدین یا خواهران یا برادران شما قبل از سن 55 سالگی (برای مردان) و قبل از سن 65 سالگی (برای زنان) بیماری قلبی مبتلا شده است)
- سیگار کشیدن
- اضافه وزن یا چاقی
- عادت غذایی ناسالم
- عدم ورزش کافی
- ابتلا به دیابت
- فشار خون بالا
- دارای سن 45 سال یا بیشتر (مردان) یا سن بالاتر از 50 (زنان).
از پزشک خود بپرسید هر چند وقت یکبار نیاز به انجام آزمایش پانل لیپید دارید
نتایج آزمایش تری گلیسیرید:
تری گلیسیریدها معمولا بر حسب میلی گرم (mg) بر دسی لیتر (dL) خون اندازه گیری می شود. رایج ترین دستورالعمل راهنما برای سطوح طبیعی و بالاتر تری گلیسیرید بزرگسالان به صورت زیر است:
دستورالعمل راهنما برای کودکان و افراد نوجوان با دستورالعمل افراد بزرگسال متفاوت است. در صورت نیاز از پزشک متخصص کودکان در مورد تفسیر نتایج آزمایش پروفایل کودک خود کمک بگیرید.
سطوح تری گلیسیرید که بالاتر از حد طبیعی باشد ممکن است به این معنی باشد که خطر ابتلا به بیماری قلبی، سکته مغزی و سایر شرایطی که بر شریان های شما اثر می گذارد، بیشتر است. برای کاهش تری گلیسیرید خون پزشک متخصص ممکن است ابتدا به شما توصیه کند سبک زندگی خود را تغییر دهید:
- از غذاهای سالم برای قلب بخورید و استفاده از قند و غذاهای سرشار از اسیدهای چرب اشباع پرهیز کنید
- به طور منظم ورزش کنید
- مصرف الکل را محدود کنید
- سیگار کشیدن را ترک کنید
- برای رسیدن به وزن ایده آل و سالم تلاش کنید
- به اندازه کافی بخوابید
- استرس را مدیریت کنید
در برخی موارد، همچنین ممکن است برای کاهش سطح تری گلیسیرید نیاز به مصرف دارو باشد. قبل از هر گونه تغییر کلی در رژیم غذایی یا برنامه ورزشی، در مورد بهترین درمان با پزشک متخصص خود مشورت کنید.
اطلاعات تکمیلی:
برخی داروها می توانند باعث افزایش سطح تری گلیسیرید خون شوند، بنابراین در صورتی که داروی خاصی مصرف می کنید حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
برخی بیماری ها ممکن است باعث افزایش تری گلیسیرید خون شود، که عبارتند از:
- نارسایی کلیه
- بیماری کبد
- بیماری تیروئید
- اختلال مصرف الکل (AUD)
- دیابت
- چاقی
آزمایش لیپوپروتئین (A) خون:
آزمایش لیپوپروتئین سطح لیپوپروتئین (a) در خون شما را اندازه گیری میکند. سطح بالای لیپوپروتئین (a) ممکن است به معنی خطر بیماری قلبی و سکته مغزی باشد.
لیپوپروتئین ها ذراتی ساخته شده از پروتئین و چربی (لیپیدها) هستند. آنها کلسترول را از طریق جریان خون به سلول های شما منتقل می کنند. دو گروه اصلی از لیپوپروتئین ها HDL (لیپوپروتئین با چگالی بالا) یا کلسترول خوب و LDL (لیپوپروتئین با چگالی پایین) یا کلسترول بد می باشند.
لیپوپروتئین (A) نوعی از LDL است. این لیپوپروتئین ها کلسترول به سلول های شریان های شما منتقل می کنند. اگر شما سطوح بالای از LDL داشته باشید، کلسترول می تواند در شریان های شما جمع شود و پلاک ها را ایجاد کند. این شرایط به عنوان آرترواسکلروز یا سخت شدن شریان ها (سرخرگ ها) شناخته می شود.
این می تواند باعث ایجاد شرایط بالینی جدی مانند موارد زیر شود:
- بیماری عروق کرونر، عروق باریک یا مسدود شده در قلب
- حمله قلبی
- سکته
- بیماری شریانی محیطی، انسداد عروق در پاها یا بازوها
- سایر بیماری های عروق خونی
ذرات لیپوپروتئین (A) نسبت به سایر انواع ذرات LDL چسبنده تر هستند. بنابراین ممکن است بیشتر باعث انسداد و لخته شدن خون در شریان های شما شوند. در نتیجه، سطوح بالای لیپوپروتئین (A) ممکن است به این معنی باشد که شما در معرض خطر بسیار بالایی برای بیماری های قلبی، سکته مغزی و سایر شرایط جدی مربوط به انسداد و لخته شدن خون در شریان های خود هستید.
آزمایش خون لیپوپروتئین (A) نسبت به آزمایش معمول کلسترول که فقط سطح کلسترول LDL شما را اندازه گیری می کند. می تواند درک دقیق تری از خطر ابتلا به شما بدهد. این به این دلیل است که یک آزمایش معمول کلسترول ممکن است نشان دهد که سطح کلسترول LDL شما سالم است. اما اگر درصد زیادی از کلسترول LDL شما توسط ذرات لیپوپروتئین (A) حمل شود، خطر ابتلا به بیماری قلبی و سکته همچنان می تواند بالا باشد.
آزمایش لیپوپروتئین (A) چه کاربردی دارد؟
آزمایش لیپوپروتئین (A) برای درک بهتر خطر ابتلا به بیماری قلبی، سکته، و دیگر بیماری های عروق خونی مورد استفاده قرار می گیرد. اما این آزمایش جزئی از آزمایش غربالگری معمولی نیست. محققین هنوز در مورد اینکه سطوح لیپوپروتئین (A) چه تاثیری بر سلامت دارند و چه زمانی باید این آزمایش انجام شود، در حال تحقیق و بررسی هستند.
چرا من باید آزمایش لیپوپروتئین (A) انجام دهم؟
اگر شما علائم مشخصی دارید یا شرایطی دارید که به این معنی است که شما در معرض خطر انسداد عروق هستید. پزشک متخصص ممکن است آزمایش لیپوپروتئین (A) را درخواست دهد. این شرایط عبارتند از:
- سابقه خانوادگی بیماری قلبی یا عروقی اولیه (قبل از سن 55 سالگی برای پدر یا برادر و قبل از 65 سالگی برای مادر یا خواهر).
- کلسترول LDL بالا، حتی اگر برای کاهش آن دارو مصرف کنید.
- بیماری قلبی یا رگ های خونی، به خصوص اگر سطح کلسترول و تریگلیسیرید شما بدون مصرف دارو طبیعی باشد.
- علائم یک بیماری ارثی به نام هیپرکلسترولمی خانوادگی.
- بیش از یک حمله قلبی یا بیش از یک روش برای باز کردن شریان های باریک یا مسدود شده در قلب خود داشته اید (آنژیوپلاستی).
این آزمایش همچنین ممکن است برای کمک به تصمیم گیری در مورد خطرات و فواید داروهای کلسترول برای کاهش شانس ابتلا به بیماری قلبی و عروقی استفاده شود.
نیازی به آماده سازی قبل از آزمایش هست؟
آماده شدن برای آزمایش لیپوپروتئین (A) بستگی به آزمایشگاهی دارد که شما آزمایش را در آن انجام میدهید. معمولا باید 9 الی 12 ساعت قبل از خون گیری ناشتا باشید. پزشک شما در مورد نحوی آماده شدن برای آزمایش به شما توصیه های لازم را ارائه خواهند داد.
برخی مواد می توانند بر نتایج آزمایش شما اثر بگذارند. قبل از انجام آزمایش، در صورتی که الکل مصرف کرده اید یا مکمل های نیاسین، آسپرین، هورمون های استروژن خوراکی خورده اید، حتما به پزشک خود و آزمایشگاه اطلاع دهید.
معنی نتایج آزمایش لیپوپروتئین (A):
سطح بالای لیپوپروتئین (A) ممکن است به این معنی باشد که شما خطر بالای ابتلا به بیماری عروق خونی و قلبی دارید، حتی اگر سطوح کلسترول شما طبیعی باشد و سالم باشید.
سطوح لیپوپروتئین (A) معمولا در طول زمان تغییر زیادی نمی کنند. اما نتایج آزمایش ممکن است تحت تاثیر شرایط سلامت خاصی قرار بگیرند. با پزشک خود در مورد نتایج آزمایش و معنای آن مشورت کنید.
اطلاعات تکمیلی:
ژن های شما میزان لیپوپروتئین (A) شما را کنترل می کنند. در سن 5 سالگی، سطح لیپوپروتئین (A) شما در سطح بالغ است و در بقیه طول عمر شما معمولا ثابت باقی می ماند. به همین دلیل، رژیم غذایی و ورزش ممکن است سطوح لیپوپروتئین (A) شما را تغییر ندهند.
پزشک متخصص ممکن است موارد زیر را پیشنهاد دهند:
- رژیم غذایی سالم
- کاهش وزن
- ترک سیگار
- ورزش منظم
- کاهش استرس
- کاهش فشار خون
مطالب مشابه:
