آزمایش خون و آنزیم های مارکر
آنزیم های مارکر: آنزیم ها پروتئین های پیچیده با عملکرد بسیار تخصصی هستند که به تغییرات شیمیایی در هر قسمت از بدن کمک میکنند. به عنوان مثال، آنها به تجزیه غذا کمک میکنند تا بدن شما بتواند به طور موثر از آن استفاده کند. آنها همچنین به لخته شدن خون شما کمک میکنند. همچنین آنها در هر اندام و سلول بدن شما وجود دارند. آنزیم ها برای عملکرد صحیح بدن شما ضروری هستند.
مارکرهای آنزیمی آزمایش های خونی هستند که فعالیت آنزیمی خاص در بدن آنالیز میکند. برخی از بیماری ها یا شرایط ارثی میتوانند باعث از کار افتادن یا کاهش کارایی این آنزیم ها شوند. بررسی افزایش یا کاهش سطح آنزیم میتواند به تشخیص انواع بیماری و شرایط بالینی کمک کند.
پزشک شما ممکن است برای تشخیص اختلالات یا ناهنجاری ها درخواست یک آزمایش خون برای مارکرهای آنزیمی یا یک آزمایش خون معمولی بدهد. در برخی موارد، شما ممکن است چندین بار در طی چند روز آزمایش انجام دهید تا تغییرات به مرور زمان اندازه گیری شود.
آزمایش خون و آنزیم های مارکر
ایزوآنزیم های CPK:
آزمایش های ایزوآنزیم های CPK، کراتین فسفوکیناز (CPK) در خون را اندازه گیری میکند. این آنزیم ها در قلب، مغز و عضلات اسکلتی وجود دارند. سطوح طبیعی CPK بر اساس سن، جنس یا نژاد متفاوت است.
هر آزمایشگاه ممکن است اختلافات جزئی در محدوده مرجع نیز داشته باشد. به طور کلی، در یک فرد بزرگسال طبیعی سطح CPK تقریبا 200 واحد در لیتر (U/L) یا کمتر در نظر گرفته میشود. این سطح کل CPK در بدن شماست. آزمایشات اختصاصی تری میتوان انجام داد، ولی رایج نیست.
CPK-1 معمولا در قلب و مغز وجود دارد. افزایش سطوح CPK-1 میتواند به دلایل زیر باشد:
- سرطان مغز
- آسیب مغزی، سکته مغزی، یا خونریزی در مغز
- انفارکتوس ریه که مرگ بافت ریه است
- الکتروشوک درمانی
سطوح CPK-2 به دنبال حمله قلبی افزایش می یابد. افزایش سطح CPK-2 ممکن است به علت موارد زیر باشد:
- عمل قلب باز
- دفیبریلاسیون
- آسیبهای الکتریکی
- فشردگی قلب بعد از ایست قلبی
سطوح بالای CPK-3 میتواند نشانی از استرس عضله مانند آسیب ناشی از له شدگی، یا آسیب ناشی از موارد زیر باشد:
- آسیب عضلانی، دیستروفی یا التهاب
- تزریقات عضلانی
- الکترومیوگرافی که یک تست عملکرد عضلانی و عصبی است
- جراحیهای اخیر
- تشنج
- تمرینهای ورزشی دشوار
آنزیم های قلب:
اگر دچار حمله قلبی شوید و به دنبال آن قلب شما دچار آسیب شود، برخی از آنزیم های قلبی به آرامی وارد جریان خون میشوند. یک آزمایش عمومی برای بیماران اورژانسی با نشانه های حملات قلبی آزمایشِ وجود پروتئین های مشخصی در خون فرد است. پزشک ممکن است CPK-2 که به عنوان CK-MB نیز شناخته میشود، را چک کند. این مارکر برای آسیب عضله قلبی بسیار اختصاصی است و در طی حمله قلبی به سرعت بالا میرود. CK-MB طبیعی باید بین 5-25 UI/L (واحد بین المللی بر لیتر) باشد.
با این حال، مارکر ترجیحی آسیب قلبی پروتئینی به نام تروپونین است. تروپونین باید معمولا کمتر از 0.02 نانوگرم بر میلیلیتر (ng/mL) باشد. نسبت به CK-MB مدت زمان بیشتری طول میکشد تا سطح تروپونین افزایش یابد اما برای مدت زمان بیشتری نیز در جریان خون بالا باقی میماند.
آنزیم های کبدی:
افزایش آنزیم های کبدی ممکن است به علت التهاب یا سلول های کبد آسیب دیده باشد. معمولا افزایش آنزیم های کبدی ناشی از یک آسیب حاد، یا فرایندی است که در مدت زمان کوتاهی به دلیل موارد زیر رخ داده است:
- داروهای تجویزی مانند استاتین ها
- داروهای بدون نسخه (OTC) مانند استامینوفن (تیلنول)
- مصرف الکل
- نارسایی قلبی یا حمله قلبی
- بیماری کبدی مانند هپاتیت، بیماری کبد چرب، سرطان، و سیروز
- چاقی
- بیماری سلیاک (که یک بیماری گوارشی است)
- ویروس ها، مانند عفونت سیتومگالوویروس ها؛ ویروس های هپاتیت A، B، C، E ، مونونوکلئوز، و ویروس اپشتین بار
- بیماری های التهابی مانند درماتومیوزیت، پانکراتیت و التهاب کیسه صفرا
- بیماری های عضلانی، مانند دیستروفی عضلانی یا پلیمیوزیت
- ایسکمی یا کمبود اکسیژنرسانی به کبد برای مثال در طی ایست قلبی
- هموکروماتوز (که اختلالی است که در آن سطح آهن خون بسیار بالاست)
- تیروئید کمکار
- بیماری ویلسون (که اختلالی است که در آن مقدار زیادی مس در بدن ذخیره میشود)
- ضربه فیزیکی به اندام
چندین مارکر وجود دارد که میتواند برای آزمایش عملکرد کبد استفاده شوند. این مارکرها به تشخیص آسیب به پارانشیم کبد (سلول های کبد) یا سیستم صفراوی کمک میکنند. آمینوترانسفرازهای کبدی بیومارکرهای مهم هستند: آلانین آمینوترانسفراز (ALT) و آسپارتات آمینوترانسفراز (AST).
ALT در درجه اول در کبد تولید میشود، در حالی که AST میتواند از کبد، عضله قلب، عضله اسکلتی، کلیه و مغز تولید و ترشح شود. سطح طبیعی ALT برابر است با 29-33IU/L برای مردان، و 19-25IU/L برای زنان. سطح طبیعی AST ممکن است در محدودهی 10-40IU/L برای مردان و 9-32IU/L برای زنان باشد.
این محدوده های مرجع از آزمایشگاهی به آزمایشگاهی دیگر متفاوت است. نکته مهم است که سطوح آنزیم کبدی خود را با محدوده ی مرجع ارائه شده توسط آزمایشگاه مقایسه شود.
معنی نتایج آزمایش خون و آنزیم های مارکر:
نتایج غیرطبیعی آزمایش میتواند نشان دهنده انواع مختلفی از مشکلات از بیماری گرفته تا کشیدگی عضلانی ساده باشد. زیرا آنزیم ها در هر سلول بدن شما وجود دارند. پزشک شما قادر خواهد بود یک دوره درمانی مناسب را بر اساس سطوح دقیق مارکر آنزیمی و علائمی که دارید تعیین کند.
مطالب مشابه:
