BMI و ناباروری

BMI: محاسبه بر اساس وزن و قد که به فرد یک “امتیاز” BMI می دهد. بسیاری از افراد احتمالاً تصور تقریبی از BMI خود دارند و می دانند که آیا در محدوده طبیعی قرار دارند یا خیر. از این عدد بیشتر برای محاسبه وزن ایده آل بر اساس قد استفاده می شود. بنابراین با مدیریت وزن مرتبط است. اما شواهد زیادی نیز وجود دارد که نشان میدهد شاخص توده بدنی و ناباروری به‌طور مستقیم با هم مرتبط هستند. به گونه‌ای که ممکن است برای برخی تعجب‌آور باشد.

BMI چیست و چگونه محاسبه می شود؟

شاخص توده بدنی (BMI) معیاری است که از تقسیم وزن بر حسب کیلوگرم بر مجذور قد بر حسب متر محاسبه می شود. بنابراین اگر فرد 65 کیلو وزن و 1.7 متر قد دارد، مجموع آن (1.7 × 1.7) ÷ 65 خواهد بود که نتیجه آن BMI 22.5 است که وزن مناسبی است. برای محاسبه BMI نیازی به ماشین حساب نیست. زیرا می توان تعداد زیادی برنامه آنلاین پیدا کرد که این مقدار را بدست آورد.

نتایج به طور کلی به چه معناست:

BMI • بین 18.5 تا 24.9 یک وزن سالم است.

• کمتر از 18.5 کم وزن است.

 BMI • بین 25 تا 29.9 اضافه وزن است.

• بین 30 تا 39.9 در محدوده چاقی است.

تاثیر اضافه وزن بر باروری:

رابطه بین BMI و باروری همیشه ساده نیست. به طور کلی، داشتن مقدار زیادی چربی بدن می تواند باعث اختلال در تعادل طبیعی هورمون شود. با این حال، در برخی موارد عدم تعادل زمینه ای می تواند در وهله اول باعث افزایش وزن شود. به همین دلیل است که اگر یک ارتباط نهایی بین وزن و ناباروری فرد را نگران می کند، معقول است که به پزشک مراجعه کرد. اضافه وزن از راه های مختلفی می تواند باعث مشکلات باروری شود:

• چرخه قاعدگی، از جمله تخمک گذاری، توسط سطوح هورمون های جنسی، عمدتاً استروژن و پروژسترون، کنترل می شود. همچنین سیگنال هایی به بدن می دهند تا به مرحله بعدی چرخه حرکت کند. بخشی از عملکرد طبیعی سلول های چربی، ذخیره و تا حدودی تولید این هورمون ها، عمدتاً استروژن است. به هر حال، اگر سلول‌ های چربی بیش از حد وجود داشته باشد، مقدار استروژنی که ذخیره و تولید می‌ کنند بیش از حد است. این کار عملکرد طبیعی چرخه قاعدگی را مختل می کند و در موارد شدید می تواند باعث توقف کامل تخمک گذاری شود.
• اضافه وزن می تواند اثربخشی درمان های کمک باروری مانند: لقاح آزمایشگاهی (IVF) را کاهش دهد.
• مطالعات نشان دادند که می توان از طریق کاهش چاقی، به ویژه چاقی شکمی، به بهبود باروری دست یافت. پزشکان عموماً توافق دارند که کاهش وزن یک درمان اولیه مهم برای ناباروری مرتبط با چاقی قبل از امتحان سایر تکنیک‌ ها مانند: کمک باروری است.

تاثیر کمبود وزن بر باروری:

طبق ژورنال اروپایی سلامت عمومی، در 53 درصد از جمعیت نسبت افراد دارای اضافه وزن به میزان قابل توجهی بیشتر از افراد کم وزن که تنها 2 درصد می باشد. در حالی که این تفاوت در مقیاس، مشکل را نشان می دهد، هنوز هم افراد زیادی وجود دارند که باروری آنها به دلیل کمبود وزن به خطر می افتد، یعنی با BMI کمتر از  18.5 هستند.

• زنانی که کمبود وزن دارند یا ورزشکار هستند، از نظر باروری سلول های چربی بسیار کمی دارند. در این افراد، سلول ها 2-هیدروکسی استرون، که به عنوان آنتی استروژن نیز شناخته می شود، تولید می کنند که می تواند تخمک گذاری را به طور کلی متوقف کند. علت آمنوره (عدم خونریزی در زمان قاعدگی)، در برخی از زنان ورزشکار است. آنها ممکن است BMI ظاهراً طبیعی داشته باشند و در عین حال نسبت سلول های عضلانی به چربی آنها بسیار بالا باشند.
• کمبود وزن لزوماً مانعی برای باردار شدن نیست. فقط می تواند به این معنی باشد که اقدام به بارداری بیشتر از حد معمول طول می کشد. اختلال هورمونی ممکن است تخمک گذاری را نامنظم یا پراکنده کند تا اینکه کاملاً وجود نداشته باشد. یک چرخه قاعدگی طبیعی اغلب می تواند با افزایش وزن دوباره برقرار شود.

ارتباط BMI و ناباروری برای مردان:

برای مردانی که اضافه وزن دارند، ممکن است با تغییرات در تعادل هورمون ها، به ویژه تستوسترون، که برای تولید مثل بسیار مهم هستند، ارتباط وجود داشته باشد. عدم تعادل می تواند منجر به تعداد کم اسپرم و تحرک کم اسپرم شود. یک مطالعه منتشر شده در دانشکده بهداشت عمومی هاروارد نشان داد که مردان چاق 42 درصد بیشتر از مردان با وزن طبیعی شانس کم اسپرم دارند و 81 درصد بیشتر احتمال دارد که اصلاً اسپرم تولید نکنند. با این حال، در این مرحله کاملاً مشخص نیست که آیا تعداد کم اسپرم مستقیماً به دلیل چاقی یا سایر مشکلات اساسی سلامتی ایجاد شده است.

خطرات BMI بالا و بارداری:

داشتن BMI بسیار بالا نه تنها احتمال باردار شدن را به خطر می اندازد. همچنین احتمال خطرات بیشتری برای بارداری سالم برای مادر و کودک به همراه دارد. این خطرات عبارتند از:

• پره اکلامپسی، یک بیماری خطرناک که احتمال آن برای زنان با BMI بالای 35 دو برابر بیشتر از زنان با BMI زیر 25 است.
• ترومبوز
• دیابت
• زایمان زودرس یا نیاز به سزارین.

در صورت داشتن BMI بالا، بارداری سالم کاملاً امکان پذیر است. درست است که پیشرفت بارداری نیاز به نظارت دقیق در طی یک دوره از جلسات قبل از زایمان دارد.

بهبود آینده بارداری:

کاهش کم BMI تأثیر زیادی بر آینده بارداری خواهد داشت. لازم است در مورد برنامه ای مبتنی بر یک رژیم غذایی متعادل سالم و سطح مناسب ورزش با پزشک صحبت کرد.

ارتباط وزن و ناباروری:

با توجه به اینکه هم چاقی و هم ناباروری در دنیای غرب در حال افزایش هستند، نمی‌ توان به سادگی فرض کرد که این دو رابطه علت و معلولی دارند. با این حال، بسیاری از پروژه‌ های تحقیقاتی قوی از نظر پزشکی و آماری در ارتباط هستند و دیگر جایی برای شک در ارتباط مستقیم این دو وجود ندارد.

مطالعات نشان دادند که حتی در میان زنانی که تخمک‌گذاری طبیعی دارند، زنانی که اضافه وزن داشتند به وضوح کمتر از زنان با وزن طبیعی باردار شدند. این کاهش در باروری از 10 درصد در زنان با BMI 30 یا بیشتر تا 26 درصد با BMI 35 تا 43 درصد برای زنان با BMI 40 یا بیشتر متغیر بود.

افزایش خطر ناباروری با اضافه وزن:

در برخی موارد، اضافه وزن می تواند خطرات مستقیم و آشکاری مانند: عدم تخمک گذاری را برای باروری به همراه داشته باشد.

• سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)

یکی از شایع ترین علل ناباروری در زنان سندرم تخمدان پلی کیستیک است که با اضافه وزن نیز ارتباط دارد. سندروم تخمدان پلی کیستیک یک اختلال هورمونی است که در آن تخمدان ها می توانند چندین فولیکول ایجاد کنند. اما در هیچ یک از آنها بلوغ کامل وجود ندارد و به طور منظم تخمک را آزاد نمی کنند. علت دقیق آن مشخص نیست، اما مشخص است که گاهی اوقات در اثر افزایش وزن قابل توجه ایجاد می شود. درمان با رژیم کاهش وزن می تواند در بهبود وضعیت موثر باشد و از طریق بازگرداندن عملکرد طبیعی تخمدان، احتمال بارداری را افزایش دهد.

حتی بدون ایجاد سندرم تخمدان پلی کیستیک، افزایش وزن می تواند باعث عدم تعادل هورمونی شود که باعث می شود تخمک گذاری به صورت پراکنده یا به طور کامل وجود نداشته باشد. سلول های چربی نقش مهمی در تعادل هورمونی دارند. آنها هورمون های استروژن و تستوسترون را ذخیره می کنند. اگر سلول های چربی بیش از حد باشد، تعداد زیادی از این هورمون ها در سیستم وجود دارد. تعادلی که چرخه قاعدگی و در نتیجه تخمک گذاری را تنظیم می کند، بر روی یک حلقه بازخورد کار می کند. استروژن بیش از حد منجر به افزایش هورمون‌ های دیگر می‌ شود که در نهایت می‌ تواند چرخه را متوقف کند یا تأثیر مضری بر تخمک‌گذاری داشته باشد.

• ارتباط بین وزن و ناباروری

این ارتباط فقط مربوط به وزن زیاد نیست. در زنان، به خوبی شناخته شده است که وزن بسیار کم می تواند منجر به قطع چرخه قاعدگی شود و در نتیجه تخمک گذاری به طور کامل متوقف شود. این اثری است که اغلب در ورزشکاران حرفه ای یا زنانی که از اختلالات خوردن مانند: بی اشتهایی یا پرخوری عصبی رنج می برند مشاهده می شود. در مورد ورزشکاران حرفه ای، نقش سلول های چربی در ذخیره و تولید هورمون هایی که چرخه قاعدگی را تنظیم می کنند، به چشم می خورد. عضله بالا و نسبت چربی بسیار کم می تواند باعث مشکلات باروری شود. حتی برای زنی که وزن طبیعی دارد. اما نسبت عضله بسیار بالایی دارد، ممکن است باعث مشکلاتی شود، زیرا وزن عضله بیشتر از چربی است.

• ارتباط بین وزن و ناباروری در مردان

این ارتباط کمتر اثبات شده است. اما برخی از مطالعات نشان دادند که در مردان دارای اضافه وزن تقریبا دو برابر بیشتر احتمال دارد که تعداد اسپرم کم و همچنین تحرک کم اسپرم وجود داشته باشد. یک مطالعه که توسط دانشکده بهداشت عمومی هاروارد انجام شد، افزایش 11 درصدی را در بروز تعداد کم اسپرم در مردان دارای اضافه وزن نشان داد که در مردان چاق به 42 درصد افزایش یافت. آنها همچنین بیش از 80 درصد بیشتر از مردان با وزن طبیعی هیچ اسپرمی تولید نمی کنند. نویسندگان مطالعه خاطرنشان می‌کنند، اگرچه ثابت نشده است که افزایش وزن منجر به ناباروری می‌ شود، اما به وضوح با تعداد اسپرم‌ های پایین‌ تر همراه است که خود می‌ تواند منجر به مشکلات باروری شود.

زندگی سالم و مدیریت وزن:

در بعضی افراد کاهش 10 درصد از وزن فعلی، به خوبی می تواند باروری را بهبود بخشد. حتی اگر هنوز در دسته اضافه وزن قرار داشته باشند. تغییرات کوچک در سبک زندگی، مانند انتخاب یک تکه میوه به جای یک شیرینی پر از شکر برای میان وعده، می تواند در طول زمان تأثیر زیادی داشته باشد.

از آنجایی که ارتباط بین وزن و ناباروری بسیار دشوار است، نمی توان تصور کرد که مشکل صرفاً از وزن ناشی می شود. به عنوان مثال، برخی از مشکلات هورمونی با جلوگیری از تخمک گذاری، هم باعث افزایش وزن و هم باعث کاهش باروری می شود. بنابراین همیشه ارزش دارد که وضعیت باروری را به طور کامل بررسی کرد و بررسی کرد که آیا ممکن است دلایل زمینه‌ ای دیگری برای هر گونه مشکل وجود داشته باشد یا خیر.

مطالب مشابه:

نحوه محاسبه تخمک گذاری

فواید پروبیوتیک ها

تروما هنگام تولد چیست؟

هوشیاری نوزاد در رحم

محاسبه زمان تقریبی بارداری

منبع: ivi-fertility